Panitikan ng Rehiyon lll

Reporter: Joana
Pacimos
 • Pampanga
• Bulacan
• Bataan
Mga lalawigan

• Nueva Ecija
• Tarlac
• Zambales
• Aurora
Bataan
Wika
Tagalog ang pangunahing wika ng
Bataan. Sinusundan ito ng llokano at
Kapangpangan. Ingles ang ginagamit
na midyum sa pagtuturo sa paaralan.
Panitikan
Tomas Pinpin - Ang Prinsepe ng mga
Filipinong Manlilimbag
Nieves Baens del Rosario - isang
kilalang mahusay na nobelista at
mananalaysay.
Nueva Ecija
Wika
Wikang Tagalog ang nananaig at
ginagamit ng mga taga
Nueva Ecija, ngunit ginagamit din
ang Kapangpangan at Bikolano.
Panitikan
Lazaro Francisco - namalagi sa
Cabanatuan, Nueva Ecija at dito na
niya sinanay ang pagiging
Nobelista. (Maganda pa ang
Daigdig)
Pampanga
Wika
Kapangpangan, Ingles, at Tagalog
ang ginagamit at nauunawaang
wika ng buong lalawigan.
Panitikan
Arte de Lengua Pampanga
- Isinulat ni Fray Alvaro de
Benavente
- Kauna-unahang aklat ng bararila
sa wikang Kapampangan
lba't ibang Uri ng Panitikan ng Pampanga
°Tumalya
ang tumalya ay hele o awiting pampatulog. Ito ay
maituturing na orihinal sa mga kapampangan.
"Anak nga Walay Palad at Dayunday"
°Kasebian
tulad ng bugtong ang kasebian ay binibigkas din sa mga
pampublikong salu-salo tulad ng lamay at kasal. ito ang
katumbas ng salawikain ng mga tagalog.
"Ing asung balabaluktut Batul man e akapulut (lsang
nakabaluktot
buong araw, hindi makahahanap ng buto)."
 Awiting Bayan
°Basulto - ito'y naglalaman ng mga
matatalinghagang salita na pangkaraniwang
ginagamit sa pagpapastol ng mga kambing,
baka, at iba pang mga hayop.
"o caca, o caca" o brother o brother
°Goso-tumutukoy sa moralistikong aspekto ng
kanilang kalinangan. lto ay may tiyak na aral at
inaawit sa saliw sa gitara, biyolin, at tambulin
tuwing araw ng mga patay.
°Pamuri- nag-ugat sa salitang "puri" at inihaha
nay sa isang uri ng awit ng pag-ibig ng mga
kapampangan.
"Aruy! Katimyas na Nitang Dalaga" Ay! Kaakit-
akit ang naturang dalaga
°Pang-obra - nagpapakita ng pagpapahalaga sa
mga gawaing ng mga kapampangan.
"Bye Ning Kasamak" Ang Buhay ng Magsasaka
°Sapataya - awiting nag-uunay sa mga
kapampangan sa kanilang paniniwalang
political. May himig ito ng pangangatwiran o
pagtatalo habang sinasaliwan ng isang sayaw ng
kastanyente.
°Diparan - naglalaman ng mga salawikain at
kasabihan ng mga kapangpangan. Ang kanilang
paksa ay hango sa katotohanan na kanilang
naranasan sa buhay.
 Dula
°Duplo-ito'y nilalaro rin sa lamayan
ng mga patay kung saan
nagpapaligsahan ang mga kalahok sa
laro sa husay sa pagtula.
°Karagatan- inihahayag sa paraang
patula ang pagsasadula ng kanilang
karagatan. Ito ay nag-ugat sa
isang kasaysayan ng isang prinsesa na
sadyang naghulog ng singsing sa dagat
upang mapakasal sa lalaking
makakakita ng kaniyang singsing.
Kumidya
- laging hango sa pag-iibigan ng isang
prinsipe at prinsesa. Ang labanan ng mga
kristiyano at muslim ang binibigyan ng
mahahalagang bigat at laging nagtatapos
sa pagtatagumpay ng mga kristiyano at
pagbibinyag ng mga muslim sa kristiyano.
Padre Anselmo Jorge de Fajardo
- pinakatanyag na manunulat ng kumidya.
- Comedia Heroicca de la Conquista de
Granada
 Dula
°Zarzuela
- mula sa zarzuela ng mga kastila na nag-ugat sa lugar kung saan ito ang
unang itinanghal sa Espanya
Juan Crisostomo Soto
- ang ama ng panitikang Kapampangan
- "Alang Dios" pinakapaboritong panoorin ng mga kapampangan.
 Karunungang Bayan sa Rehiyon lll
Bugtong
Mataas kung nakaupo
Mababa kung nakatayo
-aso
Ako'y may isang katotong irog
Saanman paro'y kasunod-sunod
Mapatubig ay di nalulunod
Mapaapoy ay di nasusunog
-anino
Salawikain at Kawikaan
Ang sakit ng kalingkingan,
Damdam ng buong katawan
Panunudyo
Tiririt ng Maya,
Tiririt ng ibon,
lbig mag- asawa
Walang ipalamon.
 Alamat
Alamat ng Bundok Pinatubo
(Zambales)
 Mga Manunulat sa Rehiyon lll
Francisco Balagtas Rogelio Sikat
-isang manunulat at itinuturing na isa sa -isang Pilipinong piksyonista, mandudula,
pinakamagaling na pilipinong manunulat. tagasalinwika, at tagapagturo.
-ang kanyang obra maestra ay ang Florante at - ipinanganak sa Alua, San Isidro, Nueva Ecija.
Laura - ang kanyang obra maestra ay ang " Moses
Moses"
Amado Hernandez
- isang makata at manunulat sa wikang tagalog
- kilala rin siya bilang "Manunulat ng mga
Manggagawa"
- ang kanyang obra maetra ay ang "Mga lbong
Mandaragit" at "Luha ng Buwaya"
 Mga Manunulat sa Rehiyon lll
Cirio H. Panganiban
-Maituturing na tunay at matibay na haligi ng Aniceto dela Merced
Panitikang Pilipino sapagkat hindi lamang siya - Si padre Merced ay isinilang sa Baliwang
isang makata, isa rin siyang mandudula, Bulacan. Isa siya sa mga unang sumulat ng
kwentista, mambabalarila at isang guro ng wika Pasyon.
at panitikan.
- Ang kanyang Pasyon na nasulat noong 1856-
-Isa sya sa mga nagging Patnugot ng Surian ng 1858 ay may pamagat na "Pasyon de Nuestra
Wikang Pambansa na ngayon ay kilala rin bilang Jesucristo."
Komisyon ng mga Wika sa Pilipinas.
- Itinuturing ang Pasyon ni Padre Aniceto dela
-Nakilala si Panganiban bilang kwentista dahil Merced na "Landmark of Tagalog Poetry".
sa kanyang kwentong Bunga ng Kasalanan na
itinuturing na naging palatandaan na
nauunawaan na ng mga manunulat na Pilipino
ang tunay na maikling kwento nang mailathala
ito sa aliba noong taong 1920.
 Mga Manunulat sa Rehiyon lll
CirioMarcelo del Pilar
- Kinilalang mamahayag ng kanyang panahon
dahil sa pagkakatagtag niya sa Diariong Tagalog
noong 1892, at pagkakapamatnugot niya sa
pahayagang La Solidaridad, nagging epektibong
tagapamansag ng kilusang propaganda noong
panahon ng mga Kastila.
- Isang abogado si Del Pilar na nakilala sa
sagisag na Plaridel. Mahayap at mapanudyo ang
kanyang mga akdang tumuligsa sa mga prayle
na sa kanyang paniniwala ay siyang dahilan ng
paghihirap ng bansang Pilipinas.
Mula sa kanyang panulat ang "Dasalan at
Tocsohan" na itinuring na isang klasikong
pagpapatawa sapagkat paggagad sa mga
pangungahing dasal para tudyuhin ang mga
prayle; ang "Caiigat Cayo, isang mapanudyong
pagtuligsa sa akda ni Fr. Jose Rodriguez na ang
pamagat ay "Caiingat Cayo" na bumabatikos sa
Noli Me Tangere ni Rizal na ang "Sagot ng
España na "Hibik ng Pilipinas sa Ynang España",
isang tulang sinulat ng kanyang guro na si
Herminigildo Flores. Sinalin niya sa Tagalog ang
tula ni Rizal na "Amor Patrio" at binigyan ng
pamagat na "Pag- ibig sa Tinubuang Lupal. Ang
"Pasiong Dapat Ipag - alab ng Puso ng Taong
Babasa", isang tulang laban sa mga prayle ay
sinulat din niya.