Ang Daigdig sa

Klasikal at
Transisyonal na
Panahon
Ang mga Minoans
• Ayon sa mga arkeologo, ang kauna-
unahang sibilisasyong Aegean ay
nagsimula sa Crete mga 3100 BCE o
Before the Common Era. Tinawag itong
Minoan batay sa pangalan ni Haring
Minos, ang maalamat na haring
sinasabing nagtatag nito.
• Kilala ang mga Minoan bilang
mahuhusay gumamit ng metal at
iba pang teknolohiya. Nakatira sa
mga bahay na yari sa laryo bricks
at may sistema sila ng pagsulat.
Magagaling din silang
mandaragat.
• Hindi nagtagal, kinilala naman ang
Knossos bilang isang makapangyarihang
lungsod at sinakop nito ang kabuuan ng
Crete.
• Sa pamayanang Minoan ay may apat na
pangkat ng tao: ang mga maharlika, mga
mangangalakal, mga magsasaka, at mga
alipin.
• Ang kabihasnang Minoan ay tumagal
hanggang mga 1400 BCE. Nagwakas ito ng
salakayin ang Knossos ang mga di
nakikilalang mga mananalakay na sumira
at nagwasak sa buong pamayanan. Tulad
ng inaasahan, ang iba pang mga lungsod
ng mga Minoan ay bumagsak at isa—isang
nawala.
Ang mga Mycenaean
•Ang mga lungsod dito ay pinag-uugnay
ng maayos na daanan at mga tulay.
Napaliligiran ng makapal na pader ang
lungsod upang magsilbing
pananggalang sa mga maaaring
lumusob dito.
• Noong 1100 BCE, isang pangkat ng tao mula
sa hilaga ang pumasok sa Greece at iginupo
ang mga Mycenaean. Sila ay kinilalang mga
Dorian. Samantala, isang pangkat naman ng
tao na mayroon ding kaugnayan sa mga
Mycenaean ang tumungo sa timog ng
Greece sa may lupain sa Asia Minor sa may
hangganan ng karagatang Aegean. Nagtatag
sila ng kanilang pamayanan at tinawag itong
Ionia. Nakilala sila bilang mga Ionian.
Ang mga Polis
•Polis (lungsod-estado)
- Ang pinakahuwarang bilang na dapat
bumuo sa isang polis ay 5000 na
kalalakihan dahil noon ay sila lamang
ang nailalagay sa opisyal na talaan ng
populasyon ng lungsod.
• Acropolis (mataas na lungsod)
- ito ang naging takbuhan ng mga Greek para
sa kanilang proteksiyon sa panahon ng digmaan.
• Agora (pamilihang bayan)
- ibabang bahagi ng pamayanan na
napaliligiran ng mga pamilihan at iba pang mga
gusali na nagbigay-daan sa malayang bilihan at
kalakalan.
Mga bagong ideya at teknik na natutuhan
ng mga Greek mula sa pakikipagkalakalan

•Alpabeto, paggawa ng mas malalaki at

mabibilis na barko – Phoenician
•Sistema ng panukat – Sumerian
•Paggamit ng sinsilyo at barya sa
pakikipagkalakalan - Lydian
Sparta, ang Pamayanan ng mga
Mandirigma
• Sa lahat ng mga lungsod-estado, ang Sparta
lamang ang hindi umaasa sa kalakalan.
• Pinalawak ng mga Spartan ang kanilang
lupain sa pamamagitan ng pananakop ng
mga karatig na lupang sakahan at
pangangamkam nito.
• Ang naging pangunahing mithiin ng lungsod-
estado ng Sparta ay magkaroon ng
kalalakihan at kababaihang walang
kinatatakutan at may malakas na
pangangatawan.
• Phalanx – hukbo na karaniwang binubuo ng
hanggang 16 na hanay ng mga mandirigma.
Ang Athens at ang Pag-unlad nito
• Hindi nanakop ang mga kolonya ng Athens.
Sa halip, pinalawak nito ang kanilang
teritoryo na nagging dahilan upang ang iba
pang nayon sa Attica ay sumali sa kanilang
pamamahala.
Kasaysayan ng Athens
•Sa sinaunang kasaysayan, ang Athens
ay pinamunuan ng mga tyrant na noon
ay nangangahulugang mga pinunong
nagsusulong ng karapatan ng
karaniwang tao at maayos na
pamahalaan.
•Solon
- Inalis niya ang ang mga pagkakautang
ng mahihirap at ginawang ilegal ang
pagkaalipin ng dahil sa utang.
- Ang mga repormang pampolitika na
ginawa ni Solon ay nagbigay ng
kapangyarihan sa mga mahihirap at
karaniwang tao.
•Pisistratus
- Pinatupad niya ang pagmamahagi ng
malalaking lupang sakahan sa mga
walang lupang mga magsasaka.
- Nagbigay siya ng pautang at nagbukas
ng malawakang trabaho sa malalaking
proyektong pampubliko.
- Pinagbuti niya ang sistema ng patubig.
• Cleisthenes
- Hinati niya ang Athens sa sampung distrito.
- Upang mapanatili ang kalayaan ng mga
mamamayan ipinatupad ni Cleisthenes ang
isang sistema kung saan bawat taon ay
binibigyan ng pagkakataon ang mga
mamamayan na ituro ang taong nagsisilbing
panganib sa Athens. Kapag ang isang tao
ay nakakuha ng mahigit 6,000 boto, siya ay
palalayasin sa Athens ng 10 taon.
•Ostrakon – pira-pirasong palayok kung
saan isinusulat ang pangalan ng mga
palalayasing Athens.
•Ostracism – ang sistema ng
pagpapatapon o pagtatakwil sa isang
tao.
•Ang pinakamahalagang naganap sa
Athens ay ang pagsilang ng
demokrasya.
 Mga Digmaang
Kinasangkutan ng
Greece
 Ang Banta ng Persia
• Nilusob ni Darius ang kalapit na kolonya sa Greece.
• Nagpadala ng tulong ang Athens ngunit bigo pa rin
sila.
• Tinawid ng Plota ng Persia ang Aegean Sea at
bumaba sa Marathon, isang kapatagan sa hilagang-
silangan ng Athens. Tinalo ng 10,000 puwersa ng
Athens ang humigit-kumulang 25,000 puwersa ng
Persia.
• Ipinagpatuloy ni Xerses, anak ni Darius ang tangkang
pagpapabagsak sa Athens.
• Sinalakay ni Xerses ang Athens. Subalit dinala ni Themistocles
ang labanan sa dalampasigan ng pulo ng Salamis kung saan
ang dagat ay lubhang makipot.
• Nahirapang iwasan ng malaking barko ni Xerses ang maliliit
na barko ng Athens na pilit na binabangga ang mga ito
hanggang sa mabutas. Isa-isang lumubog ang mga plota ng
Persia.
• Ang nalalabing hukbo ni Xerses ay tinalo ng mga alyansa ng
mga lungsod-estado ng Greece sa pamumuno ni Pausianias
ng Sparta.
 Ginintuang Panahon ng Athens
• Pericles – isang strategos o heneral na
inihalal ng mga kalalakihang mamamayan ang
namuno sa Athens.
• Mahalaga ang edukasyon para sa mga
Athenian. Ang mga lalaki ay pinag-aaral sa
mga pribadong paaralan kung saan sila ay
natuto ng pagbabasa, matematika, musika at
mga obra ni Homer na Iliad at Odyssey.
• Pagsasaka ang pangunahing ikinabubuhay ng mga
Athenian.
• Herodotus – Ama ng Kasaysayan
• Thucydides – Isang historyador na sumulat ng “Anabis”,.
• Hippocrates – Kinilala bilang Ama ng Medisina.
• Ang kauna-unahang pilosopiya ay ipinakilala ni Thales ng
Militus. Ayon sa kaniya ang sandaigdigan ay nagmula sa
tubig, ang pangunahing element ng kalikasan.
• Si Pythagoras naman ang nagpasikat ng doktrina ng mga
numero kung saan sinasabi niya na ang bilang ng tatlo,
lima, at pito ay masuwerteng mga numero.
Ang Roman
Republic
•Ayon sa isang matandang alamat,
ang Rome ay itinatag ng kambal na
sina Romulus at Remus. Habang
mga sanggol pa lamang, inilagay
sila sa isang basket na ipinaanod
sa Tiber River ng kanilang amain
sa takot na angkinin ng kambal ang
kaniyang trono.
•Ang kambal ay
sinagip at
inaruga ng
isang babaing
lobo.
•Sang-ayon sa tradisyon pinaalis
ng mga Roman ang punong
Etruscan at nagtayo ng
Republika, isang pamahalaang
walang hari.
 Etruscan
• Ang mga Etruscan ay ang pinakamahalagang
mga tao sa sinaunang Italya noong bago
dumating ang sinaunang mga Romano.
Namuhay sila sa Etruria, na kilala sa
kasalukuyan bilang Tuskanya. Nagtatag sila ng
isang makapangyarihang imperyo sa hilagang-
kanluran ng Italya. Sila ang unang mga naghari
sa Roma.
• Noong 509 B.C.E namuno si Lucius
Junius Brutus at nagtagumpay sa
pagtataboy sa mga Etruscan. Pagkatapos
maitaboy ang huling haring Etruscan na si
Tarquinius Superbus, Itinatag ni Lucius
Junius Brutus ang isang Republika.
Tumagal ito mula 509 hanggang 31 B.C.E.
•Lucius Junius Brutus - Pinangalanang
Brutus o mangmang sa Roma, dahil
nagpapanggap siyang mangmang ng
araw na sana patayin siya ni Tarquinus
Superbus.
•Tarquinius Superbus - Ang hari ng
Etruscan, at nagtatag sila ng isang
Republika, ang pamahalaan
• Republika lamang sa pangalan ang mga
pamahalaan dahil laan lamang ito sa mga
maharlika o patrician. Pawang mga patrician
ang dalawang konsul, ang diktador at ang lahat
ng kasapi sa senado. Mga kapos sa kabuhayan
ang plebeian at kasapi ng Assembly na binubuo
ng mga mandirigmang mamamayan. Walang
kapangyarihan ang plebeian at hindi rin
makapag-aasawa ng patrician.
• Sa halip na pumili ng hari, naghalal ang mga
Roman ng dalawang konsul na may
kapangyarihang tulad ng hari at nanunungkulan
sa loob lamang ng isang taon. Bawat isa ay may
kapangyarihang pigilan ang pasya ng isa. Dahil
sa pagkakahati ng kapangyarihan ng mga
konsul, humina ang sangay tagapagpaganap. Sa
oras ng kagipitan, kinakailangang pumili ng
diktador na manunungkulan sa loob lamang ng
anim na buwan. Nagtatamasa ang diktador ng
higit na kapangyarihan kaysa sa mga konsul.
 Patrician
• Di tulad ng Athens na isang demokratiko,
sa Republikang Romano ang namuno ay
mga aristokrata. Lahat sila ay nagmula sa
mga mayayamang may-ari ng mga lupa
na tinatawag na patrician.
Plebeian
• Binubuo ng mga karaniwang tao tulad ng
mga magsasaka at mangangalakal.
Bilang mamamayan sila ay nagbabayad
ng buwis at naglilingkod sa sandatahan
ngunit hindi kapantay ng mga
tinamasang karapatan ng mga patrician
ang kanilang tinamasang karapatan.
 Tagumpay ng
Plebeian Laban
sa Patrician
•Ayon sa kasaysayan, nagsimulang
maghimagsik ang mga Plebeian
noong 494 BCE upang makamit
ang pantay na karapatan.
Nagmartsa sila sa buong Rome at
lumikas sa kalapit na lugar na
tinaguriang banal na bundok.
• Doonsilanagbalak magtayongsariling
lungsod. Sa takot ng mga Patrician na
mawalan ng mga manggagawa, sinuyo nila
ang mga Plebeian upang itigil ang kanilang
balak sa pamamagitan ng pagpapatawad
sa dati nilang utang; pagpapalaya sa mga
naging alipin ng dahil sa pagkakautang; at
ang paghahalal ng mga Plebeian ng
dalawang mahistrado o Tribune na
magtatanggol sakanilang karapatan.
•May karapatan ang tribune o
mahistrado na humadlang sa mga
hakbang ng senado na magkasama sa
mga Plebeian. Kapag nais hadlangan
ng isang tribune ang isang panukalang
batas, dapat lamang niyang isigaw ang
salitang Latin na Veto!(TutolAko!).
•Sa loob ng isang siglo at kalahati,
nagkaroon ng higit na karapatan ang
Plebeian. Noong 451 BCE, dahil sa
mabisang kahilingan ng mga Plebeian,
nasulat ang mga batas sa 12 lapidang
tansoat inilgay sa Rostra ng Forum
upangmabasanglahat.
• Ang 12 Tables ang
kaunaunahang nasusulat na
batas sa Rome at naging ugat
ng batas Roman. Sa
pamamagitan nito, nabawasan
ang panglilinlang sa mga
Plebeian at napagkalooban sila
ng karapatang makapag-asawa
ng Patrician, mahalal na
konsul, at maging kasapi ng
senado.
MGA AMBAG NG KABIHASNANG ROME
BATAS
• Twelve Tables
- Ito ay batas para sa lahat
- Ginamit upang alamin ang kaukulang parusa
para sa isang krimen
- Nakasaad ang mga karapatan ng mga
mamamayan
PANITIKAN
• Livius Andronicus - nagsalin ng Odyssey
sa Latin
• Marcus Plautus at Terence - unang
manunulat ng Comedy
• Laucretius at Catullus - mga manunulat
• Cicero - isang manunulat at orador na
nagpahalaga sa batas
ARKITEKTURA
• Ang mga Roman ang tumuklas ng Semento
• Arch na natutunan ng mga Roman sa Etruscan
• Bassilica isang bulwagan na nag sisilbing korte
• Colesseum na isang ampitheater para sa mga
labanan ng gladiator
 INHENYERIYA

•Nagtayo ng mga daan at tulay upang

pag – ugnayin ang mga imperyo
•Appian Way - nag – uugnay sa Rome
at timog Italy
•Aqueduct - daanan ng tubig patungo
sa lungsod
PANANAMIT
• Dalawang kasuotan ng mga lalaking Roman
• Tunic - kasuotang pambahay
• Toga - isinusuot sa ibabaw ng tunic
• Dalawang uri ng kasuotan ng mga babaeng
Roman
• Stola - kasuotang pambahay
• Palla - isinusuot sa ibabaw ng stola
Si Julius Caesar Bilang Diktador
• Noong 60 BCE, binuo ni Julius Caesar,
Pompey, at Marcus Licinius Crassus ang
First Triumvirate, isang union ng tatlong
makapangyarihang tao nga nangasiwa ng
pamahalaan.
• Marcus Licinius Crassus – pinakamayamang
tao sa Rome na nangunguna sa pagpapakalma
sa isang rebelyon ng mga alipin.
• Pompey – kinilala bilang isang bayani dahil sa
kanyang tagumpay na masakop ang Spain.
• Julius Caesar – isang gobernador ng Gaul kung
saan matagumpay niyang napalawak ang mga
hangganan ng Rome hanggang France at
Belgium.
Augustus: Unang Rome Emperor
• Bago mamatay si Caesar, ginawa niyang
tagapagmana ang kanyang apo sa pamangkin na si
Octavian. Pinamunuan ni Octavian ang Rome at ang
kanlurang bahagi ng imperyo
• Bilang pinuno ng hukbo, si Octavian ay tinawag na
Emperador. Ginawad ng Senate kay Octavian ang
titulong Augustus
• Ang katagang Augustus ay karaniwang ginagamit
patungkol sa isang banal na lugar o akto,
nagpapahiwatig ng hindi pangkaraniwan
Pax Romana
• Ang Pax ay salitang Latin na
nangangahulugang “kapayapaan”.
• Ito ay ang panahon ng kapayapaan at
kaunlaran.
• Nagtagal ito ng 207 taon.
• Itinatag ni Augustus Caesar ang pundasyon
ng Pax Romana.
Pagbagsak ng Imperyong Romano

• Umikot sa kasiyahan ang buhay ng mga

Romano kaya hindi nagtagal ay humina
ang ekonomiya ng imperyo.
• Pagsalakay ng mga Barbaro.