Стресот и

Кардиоваскуларните
болести

Др Јасмина Зафировска-специјалист интернист

Специјална болница за хируршки болести
„Филип Втори“-Скопје
 Стрес - дефиниција
• Психофизичка реакција со која
организмот реагира на промените
 ВАЖНО!
• Стресот самиот по себе не ве прави
болни туку само го зголемува ризикот
од болести
Причини за настанување на стресот
и предиспонирачки фактори
• Причинители ( животни промени,
дневни случувања,физички фактори)
• Предиспонирачки фактори (генетика,
возраст,социјално окружување)
 Класификација на стресот
• Позитивен
• Негативен
* Акутен
*Хроничен
 Стресот и болестите

Директен биолошки

Зголемен ризик од болести

ефект: физички и
хормонални промени

Ризично однесување
Стрес пушење,пиење
алкохол

Емоционално –
психолошки промени

k
 Реакција на организмот кон
стресот
• Аларм реакција на акутен стрес (покачен
тонус на мускулатура,забрзана работа на
срцето, плитко и брзо дишење, проширени
зеници,потење на дланките)
• Привикнување–адаптација реакција кон
хроничен стрес (континуирано чувство на
премореност, намалена концентрација,
преосетливост или летаргија)
• Болест – органификација на стресот
Рани предупредувачки симптоми
на стресот
• Чувство на постојан умор
• Главоболки
• Укоченост и болки во врат и рамен појас
• Стомачни тегоби
• Забрзана и неправилна срцева работа
• Покачен крвен притисок
• Тремор
• Чувство на суво грло
• Низок или висок шеќер во крвта
• Склоност кон настинки и инфекции
• Менструални проблеми
 Симптоми на стресот

• Бихевиорални симптоми (премногу или

премалку сон, иритабилност или апатија,
ноќни мори, нервозни навики, плач за мал
инцидент)

• Физички симптоми (главоболки, плитко и

брзо дишење, покачен крвен притисок,
забрзана срцева работа, проблеми со
варење на храна, киселини или дијареа,
болки во врат и рамен појас,ладни и влажни
дланки
 Тип А на личности
Типични карактеристики:
• Агресивни -
• Aмбициозни-
• Со натпреварувачки дух дома и на работа
Тип Б rk
–
спротивен
• Со постојано чувство за итност и роковиcy
од тип А
Последици
• Покачено ниво на крвен притисок и нивото
на хормони на стресот
• Многу поподложни на кардиоваскуларни
болести и карцином
 Ризик фактори за срцеви
заболувања
Фиксни Променливи
Генетика Висок LDL cholesterol
Пол Хипертезија
Години Физичка неактивност
Обезност
Шеќерна болест

k
 Како стресот го зголемува
ризикот од кардиоваскуларни
болести
• Директно како ризик фактор сам за
себе- акутен стрес

• Индиректно со покачување на други

ризик фактори (ниво на холестерол,
крвен притисок,забрзана работа на
срцето)- хроничен стрес
Индиректно влијание на стресот за појава на
кардиоваскуларни болести

Забрзана работа на срцето-

причина за нарушување на
интегритетот на крвните садови

Покачен крвен притисок-

долготрајно е причина за
оштетување на крвните садови
Покачено ниво на маснотии
и шеќер во крвта –причина за
стварање наслаги-плаки кои
ги запушуваат крвните садови
Поврзаност меѓу хроничниот стрес и ризикот од
кардиоваскуларни болести

Податоците сугерираат за поврзаност помеѓу

хроничниот стрес и болестите на срцето и
крвните садови по следниов редослед

Хипертензија-покачен крвен притисок

Коронарна артериска болест – причинета од
атеросклероза
Миокарден инфаркт
Мозочен удар
 Статистика
• Зголемен процент на миокарден
инфаркт и ненадејна смрт кај акутен
стрес
• Зголемена појава на коронарна
артериска болест кај хроничен стрес
 Справете се со стресот

• НЕ ЗЕМАЈТЕ СИ НИШТО ПРИ СРЦЕ

• Размислувајте позитивно!
• Најдете време за себе!
• Смејте се!
• Најдете време за тие што ги сакате!
• Опкружете се со позитивни личности!
• Вежбајте!
• Практикувајте јога!
• Најдете време за престој во природа!
“Во мојот живот имав толку многу
невољи…
А повеќето од нив никогаш не се
случија…”
Марк Твен