CHƯƠNG 1

NHẬP MÔN TÀI CHÍNH CÔNG

LOGO

MỤC TIÊU

 Hiểu định nghĩa Tài chính công

 Hiểu các quan điểm về vai trò của chính phủ
 Hiểu các đặc điểm của ngân sách nhà nước
 Hiểu về khung pháp lý điều tiết hoạt động của CP
LOGO

1. Định nghĩa

Tài chính công

 Phân tích hành vi đánh thuế và chi tiêu của CP
 Phân tích tác động của các chính sách này đến phân phối
nguồn lực và thu nhập trong nền kinh tế.
 Còn được biết đến như kinh tế học khu vực công hoặc
kinh tế công, vì liên quan đến việc sử dụng nguồn lực của
nền kinh tế.
LOGO

1. Định nghĩa

TÀI CHÍNH CÔNG

 Mô tả, định
lượng các mối  Chính phủ
quan hệ kinh tế NÊN thu
giữa Chính thuế/chi tiêu
sách và nền như thế nào?
kinh tế  Phân tích
 Phân tích thực chuẩn tắc
chứng
2. CÁC QUAN ĐIỂM VỀ VAI TRÒ NN

2.1 Quan điểm Hữu cơ

 Xã hội là một thực thể

 Mỗi cá nhân là một phần của thực thể
 NN được xem như trái tim của xã hội/thực thể
 Xã hội/cộng đồng được đề cao hơn cá nhân

 NN đặt ra mục tiêu cho xã hội.

 NN hướng xã hội thực hiện các mục tiêu đó.
2. CÁC QUAN ĐIỂM VỀ VAI TRÒ NN

2.2 Quan điểm Cơ chế

 Cá nhân là tối cao

 NN xây dựng các chính sách để thỏa mãn nhu cầu và
phục vụ lợi ích của các cá nhân
2. CÁC QUAN ĐIỂM VỀ VAI TRÒ NN

2.2 Quan điểm Cơ chế

 Phái tự do: NN nên can thiệp ít; cá nhân được phép

làm những gì luật cho phép. Phái tự do không tin
tưởng vào khả năng CP trong việc làm tăng lợi ích
của cá nhân.
 Phái xã hội dân chủ: xã hội cần NN can thiệp sâu
rộng; tự do là quan trọng nhưng không phải là tất
cả. Hơn nữa, người nghèo khó có thể tận dụng triệt
để sự tự do đó.
LOGO

THẢO LUẬN

Câu nào sau đây thể hiện quan điểm hữu cơ (tổ
chức)?

A. Cá nhân là tối cao

B. NN là công cụ để thỏa mãn nhu cầu cá nhân

C. NN là trái tim của xã hội

D. Không có câu nào

LOGO

THẢO LUẬN

NN dự định chuyển cơ sở dữ liệu dân cư (như số CMND,

ngày sinh, công việc…) cho bên thứ ba.

Chính sách này thể hiện quan điểm hữu cơ (tổ chức)
hay cơ chế về vai trò của NN?
LOGO

3. Ngân sách
Thu Chi
- Thuế và Phí
- Quốc phòng
- Bán tài nguyên khoáng sản - Chăm sóc y tế

- Vay mượn - Bảo hiểm xã hội

- Phát hành tiền - Cơ sở hạ tầng

- Giáo dục

- Trả lãi vay

Thu = Chi
LOGO

3. Ngân sách – Nguồn thu VN

LOGO

3. Ngân sách – Nguồn chi VN

LOGO

3. Ngân sách – Thâm hụt NSNN Mỹ

Thu < Chi
LOGO

3. Ngân sách

Thảo luận
 Phân biệt chi thường xuyên, chi đầu tư dựa trên: Mục
đích chi, tính chất, nguồn vốn chi, mức độ ưu tiên.
 Lý do có thâm hụt ngân sách?
 Thâm hụt ngân sách có thể gây ra những hậu quả gì?
 Đánh giá tình hình ngân sách VN?
 Các biện pháp để giải quyết thâm hụt NS?
LOGO

4. Khung pháp lý của NN

4.1 CP liên bang

+ CP liên bang không bị Hiến pháp giới hạn quy mô chi tiêu, và được
sử dụng nợ và thuế để tài trợ cho các khoản chi
+ CP liên bang không được phân biệt đối xử giữa các tiểu bang khi xác
định thuế suất
+ Không được đánh thuế lên xuất khẩu của tiểu bang
+ Có thể đánh thuế trực thu và thu thuế tỷ lệ với dân số tiểu bang.
+ Không bắt buộc phải tài trợ các khoản chi bằng thuế, và có thể vay
mượn nhân danh chính quyền Hoa Kỳ.
LOGO

4.2 CP tiểu bang và địa phương

4.2 CP tiểu bang và địa phương

+ Không đánh thuế lên nhập khẩu và xuất khẩu từ các bang khác
+ Không được phân biệt đối xử giữa các công dân ở trong và
ngoài tiểu bang
+ Đặt ra các hạn chế về chi tiêu và đánh thuế trong tiểu bang
theo hiến pháp riêng của tiểu bang.
LOGO

5. Quy mô CP

Thước đo Quy mô CP

1- Số lượng công chức, viên chức

=> dễ gây nhầm lẫn
LOGO

5. Quy mô CP

2 - Mức chi tiêu hàng năm dựa trên:

 G1 = Mua sắm hàng hóa & dịch vụ

 G2 = Chuyển thu nhập cho cá nhân, các
công ty, chính quyền khác
 G3 = Trả lãi
Chi tiêu tăng  Quy mô chính phủ tăng?
Không hẳn, vì còn phụ thuộc vào…
LOGO

5. Quy mô CP
LOGO

5. Quy mô CP