PROCESET DINAMIKE DHE SISTEMET E

INFORMACIONIT

-SISTEMI PËR MBËSHTETJE TË VENDIMEVE (DSS)

- GROUP DECISION-SUPPORT SYSTEMS (GDSS)

PROF. ASS. DR. LULZIM SHABANI

 SISTEMI PËR MBËSHTETJE TË VENDIMEVE (DSS)

 Proceset dinamike janë më joformale; sekuenca e aktivitetit është më pak e fiksuar. Pra, proceset dinamike nuk
janë të paracaktuara ose fikse.

 Proceset dinamike kanë një strukturë, por struktura e tyre shpesh krijohet në lëvizje, aktivitetet janë fluide dhe shpesh
ndryshohen dhe përzihen me procese të tjera, dhe ato shpesh përfshijnë shumë tërheqje dhe përsëritje.

 Një ndryshim me proceset e strukturuara është se proceset dinamike zakonisht nuk diagramohen duke përdorur teknika të
tilla si BPMN (Business Process Model and Notation).
 TRE PROCESE DINAMIKE

Procesi Dinamik Objektivat Aktivitetet kyce Shembuj te Sistemeve të Aktivitetet që përmbajnë

informacionit procese të biznesit

Bashkëpunimi • Rritje e outputit • Komunikimi • SharePoint  Menaxhimi i Projektit

• Rritja e aftësive të ekipit • Përsëritja • Google Drive  Rrjedha e punës
• Përvojë kuptimplotë dhe të • E-mail
kënaqshme

Mediat sociale  Për njerëzit — përkatësia • Krijojmë përmbajtje • Facebook  Promovimi

 Për bizneset - strategjia e • Ndajmë përmbajtjen • Twitter  Shërbimi ndaj Klientit
mbështetjes • LinkedIn
 Për ofruesit e aplikacioneve -
pjesa e tregut

Inteligjenca e biznesit • Informimi për të vlerësuar • Përvetësimi • Excel  Marrja e vendimeve

situatën • Analizimi • SAP  Oferta më e mirë e
• Informimi për të parashikuar • Publikimi • Tableau radhës
 Antiterrorizmi
 BASHKËPUNIMI (COLLABORATION)

Bashkëpunimi si një proces dinamik përkufizohet si: një grup njerëzish që punojnë së bashku për të arritur
objektivat e përbashkëta përmes komunikimit dhe përsëritjes.

Një aspekt kryesor i komunikimit të ekipit është prapaveprimi (feedbeku)

- që bashkëpunimi të jetë i suksesshëm, anëtarët duhet të sigurojnë dhe marrin reagime kritike. Një grup në të cilin të gjithë janë tepër të
sjellshëm për të thënë çdo gjë kritike nuk mund të bashkëpunojë.

Darwin John, zyrtari i parë kryesor i informacionit në botë (CIO), ka thënë:

"Nëse dy prej jush kanë idenë e njëjtë, atëherë nuk kemi nevojë për njërin prej jush."
 BASHKËPUNIMI (COLLABORATION) DHE IS

Pesë komponentët e SI Sistemet e informacionit Softweret që mundësojnë bashkëpunimin

Clouds për serverat; pajisje të ndryshme Email
Hardware për klientët Google+
Hangouts
E-mail, Google+, Google Drive, Microsoft FaceTime
Sotware SharePoint GotoMeeting
SurveyMonkey
Të dhënat dhe meta të dhënat e projektit Mind Meister
Të dhënat Prezi
Yammer
Komponent i nevojsëhm, por shpesh e SharePoint
Procedurat nënkuptuar ose e supozuar Wikis
Google Drive and
Njerëzit ndryshojnë në aftësinë për të Doc
Njerëzit përdorur IS dhe në motivim
 MEDIAT SOCIALE DHE SI

SI MUND TË MBËSHTESË MEDIA SOCIALE PROCESET E

BIZNESIT?
 Një numër procesesh thelbësore të biznesit mbështeten në mediat sociale, përfshirë projektin e bashkëpunimit

menaxhimi, promovimi, dizenjimi i produktit, menaxhimi i njohurive, kujdesi mjekësor, drejtimi i shitjeve
menaxhimi, dhe të tjerët

 Porcesi i promovimit  Procesi i Shërbimit ndaj Klientit

Ndoshta mënyra më e zakonshme që media sociale ndihmon
biznesin është duke mbështetrur procesin e promovimit.
Promovimi është procesi i ndarjes së të dhënave për një
produkt ose shërbim me objektivin për të përmirësuar
ndërgjegjësimin dhe shitjet.
Procesi i shërbimit ngaj konsumatorit është një seri
aktivitetesh para, gjatë ose pas procesit të shitjes i cili ka për
qëllim rritjen e kënaqësisë së konsumatorit. Media sociale
ofron shumë mundësi të reja për bizneset për të përmirësuar
shërbimin ngaj klientit.
ҪKA ËSHTË INTELEGJENCA BIZNESORE?

BI (Business Intelligence) apo Intelegjenca

biznesore është një tërësi procesesh, arkitekturash
dhe teknologjish që shndërrojnë të dhënat e
papërpunuara në informacion domethënës që qon
në veprime fitimprurëse për biznesin.

Pra, qëllimi është zbulimi i modeleve në të dhëna

që do të informojnë venim-marrësin.
 BI & BA

Pra, për ta kuptuar thelbin e saj, inteligjenca e biznesit dhe analitika e biznesit kanë të bëjnë me
integrimin e të gjitha rrjedhave të informacionit të prodhuara nga një firmë në një grup të vetëm,
koherent të të dhënave, dhe më pas, duke përdorur modelimin, mjetet e analizës statistikore (si
shpërndarjet normale, korrelacionin dhe analiza e regresionit, analiza Chi-square, ​parashikimi
dhe analiza e grupimeve) dhe mjetet e data mining për të dhënë kuptim këtyre të dhënave në
mënyrë që menaxherët të mund të marrin vendime më të mira dhe plane më të mira, ose të paktën
të dinë shpejt kur firmat e tyre nuk po arrijnë të përmbushin objektivat e planifikuara.
SI MUNDET BI TË MBËSHTES PROCESET E BIZNESIT?

Marrja e të dhënave:

Përfshin katër nënaktivitete:

• Merrja e të dhënave
• Pastrimi i të dhënatve
• Organizimi dhe ndërlidhja e të dhënave
• Katalogimi

Analizimi:

• Raportimi — shembuj: RFM, OLAP

• Data mining- shembuj: regresioni, MBA
Publikimi:

Vizualizimet
Vetë-Shërbimi, Dashboard
 STRUKTURA E BI

Inteligjenca e biznesit dhe analitika kërkojnë njohje të mirë të bazës së të dhënave, set mjetesh analitike dhe një
skuadër menaxherësh që shtrojnë pyetje inteligjente dhe janë të aftë të analizojnë të dhënat .
 Inteligjenca e biznesit në ndërmarrje
Shembuj të aplikacioneve të inteligjencës së biznesit:

 Analiza parashikuese
• Përdorimi i të dhënave për të parashikuar sjelljen e ardhshme
• Kompanitë e kartave të kreditit përdorin analiza parashikuese për të identifikuar klientet në rrezik për
ikje
 Sisteme për vizualizim të dhenash
• Gjejnë ngjashmeri dhe lidhje që janë vështire për tu shikuar në tekste e të dhëna tradicionale (psh
nëpërmjet SAP-Systems Applications and Products, ERP-Enterprice Resource Planing, HCM-Human
Capital Management).
 Sistemet gjeografike të informacionit (GIS)
• Vizualizon të dhënat mbi shpërndarjen gjeografike të njerëzve e burimeve (identifikim lokacioni për
të bërë biznes, llogaritje e kohës së reagimit në rast fatkeqësish natyrore)
 DECISION-SUPPORT SYSTEM (DSS)

 Sistemet e inteligjencës së biznesit mbështesin më shumë vendim-marrjen jo-rutinë. Sistemet e

mbështetjes së vendimeve (DSS) përqendrohen në problemet që janë unike dhe ndryshojnë me

shpejtësi, për të cilat procedura apo zgjidhja për të arritur mund të mos jetë e paracaktuar plotësisht.

 DSS përpiqen t'u përgjigjen pyetjeve të tilla si:

 Cili do të ishte ndikimi në oraret e prodhimit nëse do të dëshironim shitje të dyfishta në muajin
dhjetor?
 Çfarë do të ndodhte me kthimin tone nga investimi nëse ndërtimi i fabrikës do të vonohej për gjashtë
muaj?
 DSS SI MBËSHTETJE PËR VENDIMET GJYSMË TË
STRUKTURUARA

 DSS mbështetet shumë në modelim, duke përdorur modele matematikore ose analitike për të kryer

analiza “çfarë-nëse” (What if analysis). What if analysis punojnë me të dhënat të njohura ose të
supozuara, dhe lejojnë përdoruesin të ndryshojnë vlera të caktuara për të provuar rezultatet.
 DATA MINING

 Termi Data Mining rrjedh nga kërkimi për të dhëna të vlefshme të biznesit në një bazë të madhe të dhënash, Data
warehose, ose Data Mart.
 Pasi të dhënat janë ruajtur në Data warehouse dhe / ose Data Marts, atyre mundë t’i qasen dhe ti analizojnë menaxherët,
analistët, dhe përdoruesit e tjerë, duke përdorur të ashtuquajturin Data Mining.
 Llojet e informacionit që mund të merren nga shfrytëzimi i data mining përfshijnë:

 Shoqërimet (associations),

 Sekuencat,

 Klasifikimet,

 Grupimet dhe

 Parashikimet.
 GROUP DECISION-SUPPORT SYSTEMS (GDSS)

 Me rritjen e funksioneve në organizata dhe proceseve të kryera në grupe, brenda firmave është
zhvilluar një kategori e veçantë e sistemeve të quajtura sisteme të mbështetjes së vendimeve në grup
(GDSS) të zhvilluara për të mbështetur vendimmarrjen në grup dhe organizatë.

GDSS janë sisteme informative të dizajnuara për të përkrahaur proceset e biznesit në të cilin një grup i
njerëzve takohen dhe bashkëveprojnë për të mesuar apo për të vendosr detyra të caktuara.

 GDSS ofron mjete dhe teknologji të orientuara në mënyrë të qartë drejt vendim-marrjes në grup, për të
rritur efektivitetin e proceseve grupore dhe për të eleminuar problemet si: konformiteti, dominimi dhe
komunikimi i gabuar.
Cili është roli i sistemeve të informacionit për të ndihmuar njerëzit
që punojnë në një grup të marrin vendime në mënyrë më efikase?

 Sistemet e mbështetjes së vendimeve në grup (GDSS) ndihmojnë njerëzit që punojnë së bashku në

një grup të arrijnë më shumë vendime në mënyrë efikase.

 GDSS përmban veti të ngjashme sikurse ambientet e veçanta në sallën e konferencave por që

pjesëmarrësit kontribuojnë me idetë e tyre nëpërmjet kompjuterëve të lidhur në rrjet dhe mjete
softuerësh për organizimin e ideve, mbledhjen e informacionit, krijimin dhe vendosjen e prioriteteve,
dhe dokumentimin e seancave të takimeve.