SHK:Komunikimi Verbal 1

Bujar Berisha
 Objektivat e mesimit
2

Ju duhet te kuptoni, si vijon:

 Pse eshte i rendesishem komunikimi ne
konsultimet e profesionistit shendetesor me
pacientin ?
 Cilet faktore ndikojne ne komunikimin verbal?

 Pyetjet qe jane me se shpeshti ne perdorim.

 Shembujt e komunikimit te mire dhe te keq.

Komunikimi
3

Komunikimi

Komunikimi
njerëzor

Komunikimi
shëndetësor
 Bazat e komunikimit
4

Komunikimi eshte proces i dyanshem.

Edhe nese njeri person bene gjithe biseden
tjetri e degjone dhe kjo paraqet komponente
qenesore te komunikimit efektiv.
 Komunikimi
5

Llojet e komunikimit:

 Komunikimi verbal
 Komunikimi joverbal
 Komunikimi i shkruar dhe
 Komunikimi vizuel

 Te gjitha llojet e komunikimit jane te rendesishme

por komunikimi verbal dhe joverbal perdoren me
shume ne shkathtesi te komunikimit ne shendetesi.
Bazat e komunikimit ne Shendetesi
6

Informata
(porosia) Te kuptuarit Rikujtimi

Mjeku Pacienti
 Informata
7

Kur te komunikoni me pacientin tuaj duhet

qe te mendoni ne tri gjera:
çfarë informate duhet dhene ? (lloji dhe
sasia),
si do ta jape informaten ? (me shkrim apo
me goje), dhe
ku do ta jape informaten? (ne repart apo ne
ambiente privat).
 Te kuptuarit
8

 Se a do te kuptoje pacienti informaten tuaj varet nga faktore

te ndryshem:
 çfar gjuhe keni perdore ? (p.sh., a keni folur qarte me
gjuhe te kuptueshme per pacientin apo keni perdore shume
terminologji mjekesore ?),
 bindjet dhe besimet e pacientit do te ndikojne ne te
kuptuarit e tyre - nese bindjet-besimet e pacientit nuk jane
ne pajtim me informaten e ofruar nga ana e juaj ata mund qe
mos ta kuptojne informaten,
 p.sh., nese pacienti beson se ajo nuk mund te kete karcinomë
te qafes se mitres sepse ajo ka shkuar ne shtrat vetem me
bashkeshortin e saje dhe me askend tjeter ajo mund te mos
kuptoje informaten qe sygjeron se eshte e nevojshme qe te
behet testi fshires i qafes se mitres sepse ajo eshte ne rrezik
nga karcinoma e qafes se mitres)
 Te kuptuarit
9

vemendja dhe ndjenjat e pacientit do te

ndikojne ne te kuptuarit (p.sh., kur
diagnostikohet me kancer te gjirit, gruaja
zakonisht e ndjene veten te shokuar dhe
shume te traumatizuar keshtuqe nuk eshte
ne gjendje qe te pranoje ose kuptoje
çfaredo informate qe i ipet).
 Rikujtimi
10

 Se a do te rikujtoje pacienti informaten tuaj do te

varet nga ajo se
 fillimisht, a e ka kuptuar ai ose ajo informaten,
 a e ka kuptuar informaten si relevante (te
rendesishme) dhe
 gjendja emocionale e pacientit p.sh., eshte
shume e veshtire qe te mbaje ne mend çfaredo
informate nese ne momentin kur ajo i eshte dhene,
ka qene tejet i shqetesuar.
Pse eshte i rendesishem komunikimi?
11

1. Per pacientin,komunikimi i mire:

a) rrite kenaqesine dhe diturine
b) ule ankthin dhe shqetesimin
c) ndihmon dhe lehteson marrjen e
vendimeve dhe perballimin
2. Per mjekun, komunikimi i mire:
 Ndihmon ne marrjen e historise se
semundjes dhe vendosjen e sakte te
diagnozes
Pse eshte i rendesishem komunikimi?
12

Shkathtesite e ofruesit te sherbimeve te

kujdesit shendetesor:
 Ofron informata
 Ofron perkrahje emocionale
 Udhezon ose meson pacientin
 Liron nga ankthi ose shqetesimi
 Risigurone pacientin
 Kumton lajmet e keqia/mira
 Udhezimet nga KPM
13

‘.. duhet te jete ne gjendje qe te

komunikoje qarte, ne menyre te ndjeshme &
efektive me pacientët, te afermit e tyre dhe
kolegët nga profesionet e ndryshme
shendetesore dhe sociale.’
‘..duhet te komunikojne ne menyre efektive
me individet pavaresisht nga perkatesia e
tyre sociale, kulturore, kombetare ose
shkalla e paaftesise’.

 KPM – Mjekët e se Nesermes (Korrik 2002)

 Cilet faktore ndikojne ne Komunikim?
14

1. Gjuha
2. Sjellja jo-verbale
3. Ndjenjat
4. Rolet dhe marredheniet
5. Bindjet, besimet dhe pritjet
6. Obligimet
 Gjuha
15

Gjuha mund te jete nje pengese e qarte per

komunikimin ndermjet pacientit dhe mjekut
(kur nuk e njohim gjuhen e pacientit), ne
keto situata perkthyesi eshte qenesor.
Ne te vertete, edhe nese qe te dy e perdorin
e gjuhen e njejte, perdorimi i terminologjise
mjekesore nga ana e mjekut ose perdorimi i
gjuhes “popullore” nga ana e pacientit,
mund te shkaktojne veshtiresi te medha ne
komunikim.
 Sjellja jo-verbale
16

Gjuha e trupit,
kontakti me sy,
gjestet dhe shprehjet e fytyres mund te
ndikojne poashtu ne komunikim dhe per
kete une do te ligjeroje ne me shume detaje
javen e ardhshme.
 Ndjenjat
17

 Ndjenjat (emocionet) mund te ndikojne ne

procesin e komunikimit:
 Per shembull, pacientët mund te jene te brengosur
dhe te frikesuar kur paraqiten para mjekut.
 Nga ana tjeter, mjekët mund te jene ne ato
momente te lodhur ose te stresuar ose qe te dyja
bashkë.
 Ndjenjat do te ndikojne ne menyre qenesore ne
procesin e komunikimit dhe ate si ne menyre
pozitive ashtu edhe ne menyre negative
 Rolet dhe marredheniet
18

Komunikimi do te ndikohet nga rolet dhe

marredheniet e mjekut dhe pacientit.
Per shembull, mjeku mund te marr rol me
aktiv ne procesin e komunikimit ndersa
pacienti rol me pasiv.
Per me teper pacienti mund ta merr rolin e
te semurit te rende.
 Bindjet, besimet dhe pritjet
19

Bindjet, besimet dhe pritjet do te ndikojne

poashtu ne komunikim:
Si mjekët ashtu edhe pacientët jane te
ndikuar nga kulturat e tyre si dhe pervojat e
mehershme jetesore.
Ata qe te dyte, shpesh, do te perdorin
stereotipine si metode te shpejte per te bere
vleresime mbi individet e tjere.
 Bindjet, besimet dhe pritjet
20

Nje shembull per kete do te ishte pacienti

tejet anksioz qe shume shpesh shkon te
mjeku i praktikes se pergjithshme per shkak
te kokedhembjes qe perseritet shpesh.
Mjeku do te mund ta kuptoje kete
kokedhembje si te shkaktuar para se
gjithash me shkaqe psikologjike dhe jo nga
shkaqet organike siq eshte per shembull
tumori i trurit.
 Obligimet
21

 Obligimet mund te ndikojne ne komunikim:

 Pacienti mund t’i nenshtrohet intervenimit
kirurgjikal per shkaqe qe jane te ndryshme prej
atyre qe mendon mjeku (arsye sekrete),
 p.sh., per deshmi mjekesore te semundjes ose
sepse jane ne depresion.
 Ose,mjeku mund te shpejtoje viziten e tij
mjekesore sepse i duhet qe te mberrije ne nje
takim tjeter.
 Bazat e komunikimit
22

Informata
(porosia) Te kuptuarit Rikujtimi

Pacienti Mjeku
 Informata
23

 kur te komunikoni me pacientë eshte me rendesi qe

te merrni ne konsiderate informaten te cilen ata ua
ofrojne.
 Sa informata na ofrojne ata (pacientet mund t’u
ofrojne vetem disa simptoma per te cilet ata
besojne se jane te lidhur me gjendjen e tyre).
 Bindjet e tyre per shendetin do te ndikojne poashtu
ne informatat te cilat ua ofrojne. Ne rast se ata
ndjejne se informata e caktuar nuk eshte relevante
ata mund qe mos ta ofrojne.
 Te kuptuarit
24

 Te kuptuarit e juaj te informatave te marra nga

pacienti do te varen nga
 gjuha te cilen e perdore pacienti (p.sh., a ka
pacienti akcente te veçante regjional dhe a perdore
fjale “popullorqe” p.sh., “halete” per organet e
sistemit urogjenital,
 a ju ka dhene pacienti informata te
mjaftueshme per te kuptuar se çka done te thote
dhe per te ardhe deri te diagnoza si dhe
 vemendja dhe ndjenjat tuaja p.sh., nese jeni te
shqetesuar dhe/ose te lodhur ndoshta do ta keni
veshtire per te kuptuar informaten e caktuar.
 Rikujtimi
25

 Rikujtimi i juaj i informatave te pacientit do te varet nga:

 fillimisht a e keni kuptuar informaten,
 a keni qene koshient per rendesine ose
relevancen e informates qe u ka ofruar pacienti
dhe
 gjendja e juaj emocionale, p.sh., nese keni qene
te lodhur mund te mos keni qene ne gjendje qe te
mbani ne mend informaten e pacientit.
 Materialet per lexim
26

Lloyd M & Bor R (1996) Communication

skills for medicine. Churchill Livingstone,
New York. (pp 9-22)
Faulkner A (1998) Effective interaction
with patients. Churchill Livingstone, New
York. (pp. 49-74)
Maguire P (2000) Communication skills
for Doctors. Arnold, London
FALEMNDERIT
27