GGY 430

Yönetim Muhasebesi İlkeleri

Dr.H.Murat ÇEKİCİ
12- İnşaat, Gayrimenkul ve Tesis Yönetimi
İşletmeleri için Yönetim Muhasebesi
Uygulamaları
İnşaat Şirketleri
 İnşaat Şirketleri

İnşaat şirketlerinde de yönetim muhasebesi, finansal muhasebe kayıtlarından

hatta muhasebe sınırlarını da aşarak hertürlü toplanan bilgileri yönetimin
gereksinimleri için kullanılabilecek veriler durumuna sokar. Planlama ve denetim
sürecinde kullanılabilir bilgiler sağlanmalıdır.
Faaliyetin yönetimi, maliyetlerin planlanması, yönetimi ve düşürülmesinde ve
gelirlerin elde edilmesi ve bütçeler ile uyumu takip, karşılaştırma, analiz ve
denetimi gerektirir. İnşaat şirketlerinde hedef maliyet yaklaşımı ön plana çıkar
ve bu “stratejik maliyet yönetimi” yaklaşımı ile maliyet ve yönetim muhasebesi
sistemleri basitleştirilip kolaylaştırılarak amaçlar doğrultusunda stratejilerle
bütünleşmelidir.
 İnşaat Şirketleri

Bütün işletmelerde nakit yönetimi önemlidir ancak ülkemizde özellikle inşaat

şirketlerinde bu çok daha önemlidir. İnşaatlar uzun sürelere yayılarak, yıllara
sari oldukları için elde edilen hasılat ve yapılacak giderlerin planlaması iyi
yapılamamaktadır.
İnşaat şirketleri için ilk önereceğiz rapor dönemlik kasa/banka nakit hareketlerini
ve bakiyeleri gösteren rapor olacaktır.
Diğer önemli nokta projeler bazında teklif/ ihale / bütçe aşamasında belirlenen
hasılat ve giderlerin uymudur. İnşaat şirketleri herhangi bir proje taahhüdü için
gelir ve giderleri kendi içinde bütçe karşılaştırmalı olarak izleyebilecek bir
tablo/rapor hazırlamalıdır.
İnşaat şirketleri ile ilgili olarak önerilen diğer rapor ise belli bir dönem itibariyle
hazırlanan ve tüm şirketin fotoğrafını görmeye yarayacak bir tablo/rapordur.
 İnşaat Şirketleri

Tüm bu öneriler genel çerçeve ve ipuçları vermektedir. Bunların daha

detaylı,kapsamlı ve hatta miktar ve birimler itibariyle dönemler itibariyle
karşılaştırmalı hazırlanabilmesi tercih edilir. Ancak bunları hazırlarken harcanan
emek, zaman ve maliyet ile sağlanacak fayda arasındaki uyuma dikket edilmeli
aşırıya kaçılmamalıdır. Her inşaat kendine özel olduğu için bu konuda
kullanılacak bilgisayar programlarıda standart bir raporlama için yetersiz
kalabilmektedir.
Mükemmel olarak tamamlanmış proje seti ile mali verilerin birlikte
kullanılabileceği ve günlük takip için adam/saat tahsis edilebilecek bazı
programlar ( BİM gibi)ve bunların kullanımına ilişkin basit uygulamalar ile daha
iyi sonuçlar alınması mümkün olabilir.
 İnşaat Şirketleri

İnşaat işleri yıllara sari olan işlerdir. Her inşaatın kendine özgü yapısı ile sipariş
bazlı üretim ve maliyet hesaplama sistemlerine uygundur. Daha önceki
bölümlerde anlatılan kavramlardan ilham alınarak esas üretim yerleri, yardımcı
üretim yerleri gider çeşitleri ayrıştırılmalı ve detaylandırılmalıdır.Bu ayrıştırmalar
ve detayladırmalar şirket ve proje yönetiminin performans hedefleri ve yönetim
anlayışına ve bununla uygun olarak şekillenen bütçeler ile uyumlu olarak
hazırlanmalıdır.
 İnşaat Şirketleri

Vergi Usul Kanunu inşaatların tamamlandığı yıl dönem sonu işlemlere

aktarılmasını zorunlu tutmaktadır. Bu uygulama sırasında gelirlere girmemiş
faaliyetlerin giderlerinde mali sonuçlara yansıtılmaması zorunluluktur.
Uluslararası finansal raporlama standartları ise dönemsel mali tablolara
tamamlama oranı ile hasılatın ve giderlerin yansıtılmasını kural olarak
koymuştur.
Bu temel ayrım yanında iki uygulama arasındaki kıdem tazminatı ayrılması,
amortisman ayrılması, ertelenen vergi gibi çeşitli uygulama farkları vardır.
Yönetim raporlaması olarak bu uygulamalarıda dikkate alarak veya almayarak
rapor hazırlanabilir.
Ancak önerimiz bu kurallardan bağımsız olarak inşaat işlerindeki temel bakış
açısı ve ihtiyaçlara göre raporların hazırlanması bu tür gerekliliklerin raporlara
ek açıklama sayfaları ile yapılmasıdır.
 XYZ İNŞAAT SANAYİİ VE TİCARET A.Ş. KASA-BANKA BÜTÇE VE NAKİT DURUMU

DEVİR 2.3.2020 3.3.2020

MEVCUT MEVCUTLAR TOPLAMI -

İLGİ TAHSİLATLAR (+) BANKA - KASA
MERKEZ VADELİ MEVDUAT FAİZİ YKB BANKALAR -
DİĞER (Repo+Döviz) -
BANKALAR HESAP NO -
YKB
AKBANK
GARANTİ BBVA

İLGİ ÖDEMELER (-) BANKA -

PROJE 1 Beton AŞ AKBANK
PROJE 1 Demir AŞ YKB
PROJE 2 Petrol AŞ AKBANK
PROJE 3 Beton AŞ GARANTİ BBVA

OVER NIGHT VE REPO VADE -

YKB
AKBANK
GARANTİ BBVA

DÖVİZ HESAPLARI ($) -$ VADE -

YKB -$
AKBANK -$
GARANTİ BBVA -$

DÖVİZ HESAPLARI (€) 0 VADE -

YKB 0€
AKBANK 0€
GARANTİ BBVA 0€

YAPILACAK ÖDEMELER (-) -

TOPLAM - TAHMİNİ DEVİR 3.3.2020 -

PROJE No.1 RAPORU KÜMÜLATİF VEYA AYLIK
TARİH:

Bütçe Fiili Top. Kaba Yapı İnce İşler Mekanik Elektrik Diğer

Hakediş Toplamı

Satışlar Toplamı

GELİRLER TOPLAM 0 0 0 0 0 0 0

Direkt İnşaat Giderleri 0 0 0 0 0 0 0

Personel
Malzeme
İş Makinaları
Taşeron

Yardımcı Hizmet İşleri 0 0 0 0 0 0 0

Saha Temizlik
İş Güvenliği
Şantiye güvenlik
Yemekhane

DİREKT GİDERLER 0 0 0 0 0 0 0

Şantiye Yönetim Giderleri 0 0 0 0 0 0 0

Personel
Haberleşme
Yemek
Araç
Kırtasiye

İşveren giderleri

ENDİREKT GİDERLER 0 0 0 0 0 0 0

GİDERLER TOPLAM 0 0 0 0 0 0 0

GELİR - GİDER FARK 0 0 0 0 0 0 0

XYZ İNŞAAT AŞ......./.......DÖNEMİ YÖNETİM RAPORU

Gelirler Giderler Fark

İnşaat işleri
Taahhüt işleri
Proje no.1
Proje no.2
Proje no.3
Yap-sat işleri
Proje no.201
Proje no.202
Proje no.203
Proje Çizim İşleri
Danışmanlık İşleri

Diğer Faaliyetler
Kira Gayrimenkuller
Kiralık İş Makinası
Kiralık İnşaat Malzemesi

Olağan Üstü Gelirler

İnşaat Malzemesi Satışları
Hurda satışları
Tazminat gelirleri/gideri

Merkez Yönetim

Finansman

Toplam Kar /(zarar)

Vergi

Vergi Sonrası Kar

Tesis Yönetim Şirketleri
 Tesis Yönetim Şirketleri

Tesis yönetimi (veya tesis yönetimi veya FM veya işletme yönetimi ), fiziksel

işyerini kuruluşun çalışanları ve çalışmaları ile koordine etme
uygulamasıdır. İşletme, mimari ve davranışsal ve mühendislik bilimleri ilkelerini
bütünleştirir. Hizmet verdiği kuruluşlar için destek hizmetlerinin etkin ve verimli
bir şekilde sunulmasına odaklanan profesyonel bir yönetim disiplinidir. 

Tesis yönetimi, bir gayrimenkul yatırımının mevcut çevresi içinde, insanlar, fiziki
bina ve alanlar ve tesisin işletilmesi entegre fonksiyon olmak üzere çalışan ve
müşterilerin yaşam kalitesini ve verimliliğini arttırmalıdır.
 Tesis Yönetim Şirketleri

FM şirketleri bazı binaların tüm işletme sorumluluğunu alabilirler ve bu işleri

kendi kadroları ile gerçeleştirebildikleri gibi bazı işler için dışarıdan hizmet
alabilirler.
Diğer taraftan bazı bina ve işletmelere münferit hizmetler (Örneğin temizlik,
bordro taşeronluğu) gibi sunabilirler.
İşlettikleri binalarda belli onarım ve tamirat işlerini üstlenebilirler.
Bazı binaların tüm yönetim sorumluluklarını aldıkları gibi bazı durumlarda
yönetim sorumluluğu işverende kalmak üzere sadece işletme sorumluluğunu
alabilirler.
Bir şirketin farklı lokasyonlardaki tesis ve işletmelerinin bakım, onarım ve tamir
işlerini taahhüt edebilirler.
 Tesis Yönetim Şirketleri

İşletmenin tüm işletme sorumluluğunu alarak bu işletmeden elde ettikleri gelirler

ile işletmenin giderlerini karşılarlar ve kar etmeyi hedefleyebilirler. Binanın esas
kullanıcılarına gider yansıtmazlar.
Bazı uygulamalarda tüm tesisin işletme faaliyetlerinin giderlerini karşılarlar ve
bunları bir hizmet bedeli ekleyerek yansıtırlar.
Hizmet bedeli olarak; maliyet ( + ) kar modeli ile veya aylık/yıllık/dönemsel sabit
hizmet bedeli ile anlaşabilirler.
FM genel tanımı ve faaliyetleri içerisinde çeşitli çalışma ve iş yapış biçimleri ve
ticari faaliyetler bulunmaktadır. FM şirketinin yönetim raporlarının bu faaliyet
sonuçlarını yönetimin değerlendirmesine imkan verecek özelliklerde olması
gerekecektir.
Ayrıca FM şirketleri edindikleri tecrübeleri yatırım projelendiren, işletmeye açan
ve işletmesini iyileştirmek isteyen yatırımcılar ile danışmanlık faaliyetleri
kapsamında paylaşırlar.
 Tesis Yönetim Şirketleri

FM şirketlerinin faaliyet kapsamı çeşitliliği / genişliği gözönüne alınarak bakış

açısı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. İşletme/şirket ihtiyaçlarına uygun
detaylarda rapor hazırlanması gerektiği unutulmamalıdır.
FM şirketleri işletmesini yaptıkları bina ve işletmelerde, işletmenin hertürlü
tüketimlerinin olması gereken ( bütçelenen, teorik, ortalamalar vb.) ile fiili olarak
karşılaştırılması ve bu farkların miktar ve tutar olarak yorumlanması
gerekecektir. Bu çalışmalar yapılırken sapma analiz yöntemlerinden
yararlanılması gerekecektir.
Tüketim, kullanım, harcamalara ilişkin detaylı ve karşılaştırmalı raporlar tesis
sahibi ve kullanıcıları ile ilişkiler ve onlara hesap verebilirlik açısından da
önemlidir. Hatta karşılaştırmalar yapılırken benzer tesislere ilişkin bilgilerin
sunulması ve bu tesislere göre durumun karşılaştırılması oldukça faydalı
olacaktır.
PROJE No.1 RAPORU KÜMÜLATİF VEYA AYLIK
TARİH:

Bütçe Fiili Top. Temizlik Güvenlik Mekanik Elektrik Peyzaj

Hizmet Bedeli

Kira Gelirleri

GELİRLER TOPLAM 0 0 0 0 0 0 0

Direkt Giderler 0 0 0 0 0 0 0
A- / B- / C- Binaları
Personel
Elketrik
Yakıt
Malzeme
Taşeron

Yardımcı Hizmet İşleri 0 0 0 0 0 0 0

Tamirat
İş Güvenliği
Ambar-Depo

DİREKT GİDERLER 0 0 0 0 0 0 0

Proje Yönetim Giderleri 0 0 0 0 0 0 0

Personel
Haberleşme
Yemek
Araç
Kırtasiye

Gözeti Koordinasyon 0 0 0 0 0 0 0

ENDİREKT GİDERLER 0 0 0 0 0 0 0

GİDERLER TOPLAM 0 0 0 0 0 0 0

GELİR - GİDER FARK 0 0 0 0 0 0 0

XYZ FM AŞ......./.......DÖNEMİ YÖNETİM RAPORU

Gelirler Giderler Fark

Tesi Yönetim İşleri

Yönetim Hizmeti yapılan
Proje no.1
Proje no.2
Proje no.3
İşletmesi Yapılan
Proje no.201
Proje no.202
Proje no.203
Endüstiryel ve sürekli servis

Dışarıya SağlananHizmetler
Temizlik Hizmetleri
Bordro Taşeronluğu
Bahçe Bakım bakım
Varlık yönetim hizmeti
Catering/Organizasyon
Kat hizmeti

Bakım Onarım -Koordinasyon

Danışmanlık
Proje Aşaması
İşletme dönemi
İyileştirme projeleri

Kiralama-Satış aracılık

Kiralık yerler ve alanlar

Olağan Üstü Gelir/Gider

Merkez Yönetim
Üst Yönetim
Pazarlama Tanıtım
İş Geliştirme
Mali-İdari İşler

Finansman

Toplam Kar /(zarar)

Vergi
Vergi Sonrası Kar