Universidad de Sta.

Isabel Pili Campus

San Agustin, Pili, Camarines Sur
Taong Panuruan 2022-2023
 Mga Batayang
Kaalaman sa Wika
Ano ang kahulugan
ng Wika?
 HENRY GLEASON

Ang wika ay masistemang balangkas

ng sinasalitang tunog na pinipili at
isinasaayos sa paraang arbitraryo
upang magamit ng mga taong
kabilang sa kultura.
 SAPIRO

Ang wika ay isang likas at makataong

pamamaraan ng paghahatid ng mga
kaisipan, damdamin at mga hangarin
sa pamamagitan ng isang kusang-
loob na kaparaanan na lumikha ng
tunog.
 HILL

Ang wika ang pangunahing anyo ng

simbolikong gawaing pantao.
 BERNALES et. al

Ang wika ay isang proseso ng

pagpapadala at pagtanggap ng
mensahe sapamamagitan ng
simbolikong cues na maaaring berbal
o di-berbal.
 MANGAHIS et. al

Ang wika ay binanggit na may

mahalagang papel na ginagampanan
sa pakikipagtalastasan. Ito ang
midyum na ginagamit sa maayos na
paghahatid at pagtanggap ng
mensahe na susi sa
pagkakaunawaan.
 PAMELA C. CONSTANTINO AT
GALILEO S. ZAFRA
Ang wika ay kalipunan ng mga salita
at ang pamamaraan ng pagsasama-
sama ng mga ito para
magkaunawaan o makapag-usap ang
isang grupo ng tao
 BIENVENIDO LUMBERA

Ang wika ay parang hininga.

Gumagamit ng wika upang kamtin
ang bawat pangangailangan ng tao.
 ALFONSO O. SANTIAGO

Ang wika ay sumasalamin sa mithiin,

pangarap, damdamin, kaisipan o
saloobin, pilosopiya, kaalaman at
karunungan, moralidad, paniniwala
at kaugalian ng tao sa lipunan.
 Batay sa Diksiyonaryo

Ang wika ay sistema ng

komunikasyon ng tao sa
pamamagitan ng pagsulat o
pasalitang simbolo.
 Batay sa UP Diksiyonaryong
Filipino

Ang wika ay lawas ng mga salita at

sistema ng paggamit sa mga ito na
laganap sa isang sambayanan na may
iisang tradisyong pangkultura at pook
na tinatahanan.
Kahalagahan ng
Wika
 1. Pagpapayabong, pagpapanatili at
pagpapalaganap ng kultura ng
bawat grupo ng tao
• Nagkakahiraman ng kultura ang mga bansa sa tulong
ng wika
• kung walang wika, walang magagamit napantawag sa
tradisyon at kalinangan, paniniwala, pamahiin at sa iba
pang bagay na may kaugnay sa pamumuhay at paraan
ng pamumuhay ng tao
 2. Kapag maysariling
wikanangangahulugangmalaya at
may soberanya

• Hindimalaya ang isangbansa kung hindi nag-

aangkin ng sariling wikang lilinang sa
pambansang paggalang at pagkilala sasarili.
• Wika ang tagapagbandila ng pagkakakilanlan
ngisang bansa at ng mamamayan nito.
 3. Nagsisilbing tagapag-ingat
at tagapagpalaganap ng mga
karunungan at kaalaman
• Nagkakaroon ng hiraman ng karunungan at
kaalamang nahiram at nakapasok sa kanila
mula sa ibang bansa
• halimbawa ay Bibliya at Noli Me Tangere
nanaisalin sa ibat ibang wika
4. Bilang lingua franca o bilang
tulay para magkausap at
magkaunawaan ang ibat ibang
grupo ng tao na may kani-
kaniyang wikang ginagamit
• Pagkakaisa ng mga tao dahil sa may wikang
nagagamit sa pagkakaunawaan
Iba pang Kaalaman
hinggil sa Wika
 Ayon sa mga lingguwista mayroong 5000 na wika ang
sinasalita sa buong mundo.

Ang pilipinas ay may maraming wika na di kukulangin sa

180

Heterogenous ang sitwasyong pangwika sa Pilipinas

Bilingguwalismo
• Tumutukos sa dalawang wika
• Ingles at Filipino
Multilingguwalismo
• Paggamit ng maraming wika
• ang edukasyon sa Pilipinas ay
Multilingguwalismo dahil sa
pagpapatupad ng Mother tongue based
multilinggual education
Unang wika

• Tinatawag ding “wikang sinuso sa ina”

dahil ito ang unang natutuhan ng bata

Ikalawang wika

• Tawag sa iba pang wikang matututuhan

ng isang tao pagkaraang matutuhan
angkaniyang unang wika
Wikang Pambansa
 Artikulo 14 seksyon 6 ng
1987 na Konstitusyon
“ Ang wikang Pambansa ng Pilipinas ay
Filipino. Samantalang nililinang , ito ay
dapatpayabungin atpagyamanin pa salig sa
umiiral na wika sa Pilipinas at iba pang wika”.
Wikang Panturo
 Artikulo 14 seksyon 6 ng
1987 na Konstitusyon
{Ikalawang Bahagi}
“ Alinsunod sa tadhana ng batas at sang-ayon sa
nararapat na maaring ipasiya ng kongreso,
dapat magsagawanghakbangin ang pamahalaan
upang ibunsod at puspusang itaguyod ang
paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal
na komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa
sistemang pang edukasyon”
Opisyal na Wika
Artikulo 14 seksyon 7 ng
1987 na Konstitusyon

“Ang opisyal na wika ng Pilipinas ay Filipino

athanggat walang ibang ititadhana ang
batas,Ingles.
Teorya ng Wika
 Teoryang Pooh-pooh
• Ito ay ang hindi sinasadyang pagbulalas ng
masidhing damdamin ng tao tulad ng gulat,
saya, pagkamangha, galit, sarap at iba pa na
binibigyan ng kahulugan.
Teoryang Yum-yum
• Nagsasaad na taglay ng tao ang mekanismo
upang makagawa ng mga tunog na ginagamit
ang wika. Tumutugon ang tao sa
pamamagitan ng pagkumpas ng alinmang
bagay na nangangailangan ng aksyon.
 Teoryang Dingdong
• Ito ay tunog na likha ng mga bagay-bagay sa
paligid at ginawang batayan sa paglikha ng
tunog at pagbuo ng salita. Halimbawa nito ay
ang tiktak ng orasan, kalembang ng
kampana.
Teoryang Bow-wow
• Ito ay nagmula sa mga tunog na likha ng mga
hayop at kalikasanna binibigyan ng
kahulugan
 Teoryang Yo-he-ho
• Sinasabing ang tao ay natutong magsalita
bunga ng kanyang pwersang pisikal.
Halimbawa pagbubuhat, pagsuntok at
panganganak

Teoryang Tata
• Ito ay nagmbatay sa paniniwalang ang kumpas o
galaw ng kamay ng tao na kanyang ginagawa sa ibat
ibang okasyon ay ginaya ng dila at naging sanhi ng
pagkatuto ng mga tao upang lumikha ng mga tunog.
Ang ibigsabihin ng “Tata” sa wikang pranses ay
paalam
 Teoryang Taraboom-de-ay
• Ito ay nilikhang tunog mula sa mga ritwal ng
mga sinaunang tao tulad ng pangingisda,
pagtatanim, panggagamot, pag-aani,
pagpapakasal at iba pa.
Wika, Diyalekto at
Bernakular
 WIKA
• Salitang naimbento upang tukuyin ang isang
wika na masmababa kaysa iba
• Halimbawa (Bikol)

DIYALEKTO
• Nangangahulugang varayti ng isang wika,
hindi hiwalay sa iba
• Halimbawa (Bikol-Naga, Bikol-Rinconada)
 BERNAKULAR
• Tawag sa salitang katutubo sa isang pook
• tinatawag na wikang panrehiyon
Antas ng Wika
 ANTAS KAHULUGAN / KATANGIAN HALIMBAWA

Ermat
BALBAL Wikang kadalasang nilikha ng mga Erpat
kabataan o pangkat ng mga taong gi Jowa
nagamit para sila ay magkaunawaan. Char
Salitang kalye

Mga pinaikling salita na ginagamit sa Meron

KOLOKYAL pang-araw-araw. Impormal na salita Pano
San

Karaniwang salitang ginagamit sa mga Simbahan

PAMBANSA aklat pangwika at itinuturo sa Aklat
paaralan. Pormal na salita Pamahalaan

Ginagamit sa isang partikular na pook Ilocos – balay = bahay

LALAWIGANIN

PAMPANITIKAN Ginagamit ng mga manunulat sa Ikuros sa noo = tandaan

kanilang akdang-pampanitikan. Nagtataingang=-kawali =
Malalalim na pananalita nagbibingibingihan
Salamat sa
Pakikinig!