YEREL MEDYA

7.HAFTA

YEREL BASININ İŞLEVLERİ VE

SORUMLULUKLARI
 Yerel basın, etkinlik içinde bulunduğu kent ya da bölgede yerel kamuoyunun
oluşmasında etkili ve işlevsel kurumlardan biridir.
Hedef kitlesi;
1) Aboneler ve gazeteyi satın alanlar.
2) Yörede yaşayanlar.
3) Valilik, Emniyet Müdürlüğü ve Belediye, Nüfus-Tapu-Vergi gibi kamu kurumları.
4) Haber, araştırma ve yorum üretiminde rolü ya da aracılığı olan gruplar (Haber-
istihbarat-bilgi kaynakları, eğitim, istatistik, ekonomi, kültürel, sanatsal ve sportif
etkinlik kurumları, gazete çalışanları gibi).
5) Meslek örgütleri.
6) Siyasi Partiler, sendikalar, dernekler, çevre örgütleri, düşünce toplulukları.
7) Rekabette olduğu diğer yayın kuruluşları.
8) Reklam verenlerdir.
Yerel Basının İşlevleri
 Etkinlik içinde bulunduğu kent ya da bölgeye bağlılık ve ortaklık duygusu yaratır.
 Yerel yönetimlerle yerel halk arasında köprü işlevi görür.
 Yerel halk, kendi gazetesinde kendi sorunlarını, gelişmelerini, sesini, yüzünü görür.
 Günlük yaşamını düzenler.
 Halkı bilgilendirir.
 Kanaatleri etkiler.
 Yöredeki sosyal yaşamın en önemli kullanım, paylaşım ve iletişim araçlarıdır
 İstanbul basınını besleyen en önemli kaynaklardandır
 Ulusalın dolduramadığı ilgilenmediği boşluğu doldurur.
 Yerel düzeyde siyasal süreç ve bu süreçte ortaya çıkan siyasal çatışmaları izlemeye
olanak sağlar.
Yerel Basının Sorumlulukları
Duran (2003), gazetecilerin taşıması gereken sorumlulukları 3 temel
başlıkta toplar:

 1- Gerçeğe Karşı Sorumluluk

 2- Okura/İzleyiciye/Dinleyiciye Karşı Sorumluluk
 3- Editöre Karşı Sorumluluk
Bülbül (2001), gazetecilerin yasalarla belirlenmiş sorumluluklarının yanı sıra
taşımaları gereken temel sorumlulukları 3 başlık altında toplar:

 1- Hiyerarşik Sorumluluk
 2- Topluma Karşı Sorumluluk
 3- Bireysel Sorumluluk
Temel İlkeler
 Amerikan Profesyonel Gazeteciler Derneği’nin kesinlik ve nesnellik kavramını
vurguladığı ilkeler:

 1-Gerçek, en önemli amaçtır.

 2-Haber vermede nesnellik başka bir amaçtır. Bu, ulaşmaya çalıştığımız bir
standarttır.
 3-Hata ve yanlışlık özür kabul etmez.
1) Doğruluk -  4-Gazete yöneticileri yayınladıkları haberin içeriğinden tamamen haberdar
olmalıdır. Fotoğraf ve görüntüler olayı tam olarak yansıtmalı, konuyla ilgisiz
Dürüstlük ayrıntıyı öne çıkarmamalıdır.
 5-Haber ile görüşlerin açıklanması birbirinden ayrılmalıdır. Haber tüm öznel
görüşlerden ayrılmış olmalı ve olayın her yönünü sergilemelidir.
 6-Gerçeğin bilinçli olarak çarpıtıldığı partizan yayıncılık (Amerikan)
gazetecilik ruhuna aykırıdır.
 7-Gazeteciler toplumsal olaylar ve konular üzerinde çözümleme, yorum
ve yayın yapma sorumluluklarını kabul ederler. Yine bu konularda söz
sahibi olduğunu bildikleri kişilerin görüşlerini aktarmayı kabul ederler.
 8-Savunma ya da yazarın kendi yorumlarına ayrılan yazılarda bu durum
belirtilmelidir.
 Gazetecinin tarafsız ve objektif olabilmesi için yerine getirmesi
gereken kurallar (Arslan, 2005):

 Kişisel inanç, beklenti ya da değer yargılarını olayın

aktarımına eşlik edecek biçimde haberde kullanmamak
 Farklı görüşlere haber içerisinde eşit oranda yer vermek
2) Tarafsız ve  Haber üretim sürecinin her aşamasında kesinlik ve doğruluk
şartlarını yerine getirmek
Objektif Olma  Olduğu özünden saptırmadan olduğu gibi aktarmak
 Haberin içerisinde yorumu katmamak ve haber yorum ayrımını
net bir şekilde ortaya koymak
 Tarafsızlığı ve nesnelliği hem olaya taraf olan kaynaklardan
bilgi alma aşamasında hem de tarafların aktardıklarını habere
yansıtırken elden bırakmamak
 Olayın içerisindeki aktörlere yönelik olası birtakım olumsuz
duyguları ön plana çıkararak haberin nesnelliğinin
gölgelenmesine izin vermemek.
 Basın Meslek İlkeleri’nin maddeleri:

Madde 3: Gazeteciliğin temel ahlaki

yükümlülüklerinden birisi, haber ile yorum arasında
belirgin bir ayrım çizilmesi ve bunların
3) Haber ve karıştırılmasının önlenmesidir.
Yorum Ayrımı
Madde 4: Haber yayımı gerçeklere dayandırılmalı ve
doğruluğu ispatlanabilir olmalıdır. Haberin
sunumunda ve betimlenmesinde tarafsız
davranılmalıdır. Haber başlıkları ve özetleri
mümkün olduğu kadar eldeki verileri yansıtmalıdır.
 4) Haber Gazeteci, haber kaynağı izin vermedikçe ve
Kaynağına istemedikçe kaynağının kimliğini açıklamamakla
yükümlüdür.
Saygı ve
Sadakat
 Gizli kamera, ses kaydı vb. gibi yöntemler meslek
etiğiyle uyuşmaz. Amerikan Profesyonel Gazeteciler
Derneği’nin belirli koşullarda ve belirli ölçülerde
hoş karşılayabileceği durumlar:
5) Mahremiyet
ve Özel Hayatın  Elde edilecek enformasyon çok büyük bir öneme
Gizliliğine sahipse, hayati bir kamu çıkarı söz konusu ise ve
halkı önemli bir zarardan koruyacaksa
Saygı  Bu haberi elde edebilmek için diğer tüm
araştırma yöntemleri kullanılmış ve başarısız
olunmuş ise
 Enformasyonun açığa çıkarılmasıyla önlenen
zarar, bu yöntemle verilen zarardan daha
büyükse…
 6) İftira,
Kişilerin etnik, dinsel kimliklerinin aşağılama unsuru
Hakaret ve olarak kullanılması, kasıtlı iftira, karalama,
Kötülemeden küçültücü ifadeler kullanma ve temelsiz ithamlarda
Kaçınma bulunma en ciddi meslek etik ihlalleri arasında yer
alır.
 7) Cevap ve
Düzeltme Basın kuruluşları, hakkında birtakım iddialar ortaya
atılan, suçlamalarda bulunulan kişiler cevap ve
Hakkına Saygı düzeltme hakkı sağlamakla yükümlüdür.
 8) Kişisel
Çıkarların ve
Çek Defteri
Sadece «gerçeğe» ve «kamuya» hizmet edilmelidir.
Gazeteciliğinin
Reddi
 9) Kurumsal
Çıkarların
Gerçeklerin «Gazetecilik bilinci» ve «meslek sorumluluğu»
Önüne önemlidir.
Geçirilmemesi
10) Terörizm ve
Şiddete Karşı
«Kullanılan sözcük» ve «sunum şekli»nin önemi
Tavır Alma
KAYNAKÇA
 AKINER, Nurdan, (2007). Medya, Etik ve Günümüz Koşullarına Çözüm Önerileri, Editörler: M. Bilal
Arık, Mustafa Şeker, Bir Sorun Olarak Gazetecilik. Tablet Yayınları, Konya, 215-229.
 BÜLBÜL, Rıdvan (2001). İletişim ve Etik. Nobel, Ankara.
 DURAN, Ragıp (2003). Dünyada ve Türkiye’de Medya Etiği, Editör: S. Alankuş, Habercinin El Kitabı
Medya Etik ve Hukuk, İstanbul.
 ARSLANYILMAZ, Banu Ö. (2008). Yerel Kamuoyunun Oluşumunda Yerel Basının Önemi. Anadolu
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
KAYNAKÇA
 Erdoğan, İ. (2006). Türkiye’de Ulusal ve Yerel Gazetelerin Habercilik Anlayışları: Deprem Haberlerinin
Karşılaştırmalı Analizi. Selçuk İletişim, 4, 3, 51-64.
 Alankuş S (2003) Demokratik Bir Medya Ortamı İçin Yerel/Sivil Medya ve Yeni İmkanlar, Sevda
Alankuş (der), Medya ve Toplum, IPS İletişim Vakfı Yayını, İstanbul, ss. 95-130.
 Gencel Bek M (2003) Yerel Politika ve Yerel Medya, Sevda Alankuş (der), Medya ve Toplum, IPS
İletişim Vakfı Yayını, İstanbul, ss 131-146.
 Güreli, N. (2007). Yerel Basının İşlevi ve Demokrasilerde Önemi. Türkiye’de Yerel Basın (ed. Suat
Gezgin). İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları
 Vural A. M. (2007). İşlev, Önem ve Misyonlarıyla Yerel Basın ve Eskişehir Örnekleminden Elde Edilen
Bulgulari Türkiye’de Yerel Basın (ed. Suat Gezgin). İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları