NHÓM 2

TÌM HIỂU VỀ BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

TRONG VẬT LIỆU
GVHD: PGS.TS Trần Đức Huy
KẾT CẤU BÀI THUYẾT TRÌNH

1 TỔNG QUAN VỀ BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

2 CÁC DẠNG BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

Nội
dung 3 BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI TRONG TINH
THỂ

4 CÁC TÍNH CHẤT ĐÀN HỒI CỦA ĐA

TINH THỂ

5 XÁC ĐỊNH CÔNG BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

2
 I. TỔNG QUAN VỀ BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

•Đàn hồi xem xét quan hệ giữa ứng

suất (σ) và biến dạng (ε) đàn hồi, cũng
như các ngoại lực (F) gây nên biến
dạng.
•Biến dạng đàn hồi là biến dạng bị mất
đi sau khi bỏ tải trọng.
•Biến dạng đàn hồi tuân theo định luật
Hooke.

3
 II: CÁC DẠNG BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

2.1. Đàn hồi tuyến tính

 Đàn hồi tuyến tính: quan hệ tuyến

tính giữa ứng suất và biến dạng, mô
tả bởi định luật Hook (Vật rắn Hook:
vật liệu đàn hồi tuyến tính).

4
 II. CÁC DẠNG BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

2.1. Đàn hồi tuyến tính

 E- Mô đun Young [Mpa], phụ thuộc vào các yếu tố: thành phần hoá học,
cấu trúc tính thể, bản chất liên kết giữa các nguyên tử của các nguyên tố
cấu thành vật liệu.Tác động cơ học và tác động nhiệt ít ảnh hưởng đến
các yếu tố này, nên ảnh hưởng rất ít đến E.

 Trong đơn tinh thể, E phụ thuộc vào định hướng tinh thể. Trong đa tinh thể
không dị hướng, E có giá trị như nhau theo mọi hướng (đẳng hướng).

5
 II: CÁC DẠNG BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

2.2. Đàn hồi phi tuyến

6
 II: CÁC DẠNG BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

2.2. Đàn hồi phi tuyến

 Đàn hồi lý tưởng (có thể tuyến tính

hoặc phi tuyến): khi dỡ tải, biến dạng
tức thời trở về 0 (đường cong chất tải
và dỡ tải trùng nhau). Năng lượng tiêu
hao (chuyển thanh nhệt) bằng 0.

7
 II: CÁC DẠNG BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

2.2. Đàn hồi phi tuyến

 Đàn hồi trễ (đàn hồi nhớt): khi dỡ tải,

biến dạng trở về 0 sau một khoảng
thời gian nhất định, đường cong chất
tải và dỡ tải không trùng nhau, tạo
thành một vòng trễ (Năng lượng tiêu
hao khác 0).

8
 II: CÁC DẠNG BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

2.3. Phi đàn hồi

 Phi đàn hồi là khi bỏ tải thì vật liệu không trở lại được trạng thái
ban đầu.

9
 III. BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI TRONG TINH THỂ

3.1. Mô tả biến dạng đàn hồi trong mạng tinh thể

 Biến dạng đàn hồi trong tinh thể: biến dạng xảy ra khi lực tác
dụng không đủ lớn làm đứt liên kết giữa các phân tử, mà chỉ làm
chúng dịch chuyển khỏi vị trí cân bằng một khoảng cách nhất
định và sẽ trở lại cân bằng khi ngừng tác dụng lực.
 Dưới tác động của ứng suất pháp và ứng suất tiếp, thông số
mạng và vị trí các nguyên tử bị thay đổi nhỏ, vì vậy, khi bỏ tải
trọng, chúng lại trở về vị trí cân bằng ban đầu, không gây ra biến
dạng dư.
 III. BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI TRONG TINH THỂ

3.2. Định luật hooke với biến dạng đàn hồi trong
mạng tinh thể

 Trạng thai ứng suất pháp đơn giản

 Trạng thái ứng suất tiếp đơn giản, định luật Hooke có dạng:

 Giữa môđun đàn hồi E và môđun xê dịch G, có mối quan hệ:

IV. CÁC TÍNH CHẤT ĐÀN HỒI CỦA ĐA TINH THỂ

• Các hằng số đàn hồi của vật liệu được xác định trên cơ sở liên kết giữa các
nguyên tử cấu thành.

• Trong đa tinh thể, các đặc trưng đàn hồi được xác định từ các tinh thể riêng
biệt bằng cách tính trung bình.

• Trong vật liệu đa tinh thể, biến dạng của một hạt không độc lập với các hạt
kề cận nó. Trong quá trình biến dạng, liên kết giữa các hạt không bị phá huỷ
là do điều kiện tương thích biến dạng giữa các hạt kề cận được đảm bảo.
IV. CÁC TÍNH CHẤT ĐÀN HỒI CỦA ĐA TINH THỂ

• Điều kiện tương thích (compatibility) đòi hỏi áp dụng một trong hai giả thiết
đơn gian hoá sau:

1. Biến dạng cục bộ bằng biến dạng trung bình :

==
2. Ứng suất cục bộ bằng ứng suất trung bình:

• Các phương trình trên giả thiết phân bố định hướng của các hạt trong cấu
trúc đa tinh thể. Trạng thái ứng suất và biến dạng trong thực tế có thể nằm
giữa hai giả thiết này.
IV. CÁC TÍNH CHẤT ĐÀN HỒI CỦA VẬT LIỆU
V. XÁC ĐỊNH CÔNG BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

σ11 - ứng suất kéo tác động trên mặt vuông góc với x1 , theo hướng x1 .
ε - biến dạng kéo dài theo hướng x1 , do tác dụng của σ11
11

Công cho biến dạng kéo theo hướng x1:

(1)

Mật độ công cho biến dạng kéo theo hướng x1:

V. XÁC ĐỊNH CÔNG BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

- ứng suất cắt tác động trên mặt vuông góc với x3 , theo hướng x1 . - biến
dạng cắt, do tác dụng của σ Công cho biến dạng kéo theo hướng x1:
31

Công cho biến dạng cắt theo hướng x1:

(1)
Mật độ công cho biến dạng kéo theo hướng x1:
V. XÁC ĐỊNH CÔNG BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI

Áp dụng nguyên tắc xếp chồng, xác định được công tổng cộng gây nên bởi tất
cả các thành phần của ten xơ ứng suất tác động lên phân tố vật rắn (W):

Đơn vị của mật độ năng lượng biến dạng:

J/, N.m/ hay N/

THANK YOU !

18