CHÀO MỪNG CÔ VÀ

CÁC BẠN
Nhìn ảnh và cho
biết tên nước?
nước pháp
Nước Anh
Nước Trung
Quốc
Nước Nhật
Bản
Hãy cho biết các hình ảnh trên có đặc
điểm gì giống nhau?
 Em không nghe rừng thu
MÙA THU
Lá thu kêu xào xạc
Con nai vàng ngơ ngát
Đạp trên lá vàng khô

Kể tên một số tác giả, tác phẩm viết về

mùa thu mà các bạn biết?
i. TÌM HIỂU
CHUNG
1. Tác giả
- Xuân Diệu tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu (1916 - 1985).
- Quê quán: Can Lộc – Hà Tĩnh.
- Ông là một trong những nhà văn, nhà thơ lớn của Việt Nam.
Ngoài làm thơ, Xuân Diệu còn là một nhà văn, nhà báo, nhà bình luận
văn học.
- Thơ ông dồi dào những rung động tươi mới, tràn trề tình yêu và niềm
khát khao giao cảm với đời. Ông được mệnh danh là “Ông hoàng thơ
tình Việt Nam”.
2. Tác Phẩm

a.Xuất xứ: in trong tập Thơ thơ

(1933 – 1938), tập thơ đầu tay của
Xuân Diệu.
b. Thể thơ: thất ngôn (7
chữ)
c. Bố cục: ba phần
-Phần 1 (khổ 1): Khung cảnh một buổi
chiều thu
- Phần 2 (khổ 2, 3): Sự hòa hợp trong tâm
hồn nhà thơ
- Phần 3 (khổ 4, 5): Vạn vật trong thơ
duyên trở nên có linh tính.
Chiều mộng hoà thơ trên nhánh duyên,

Thơ
Cây me ríu rít cặp chim chuyền.
Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá,
Thu đến - nơi nơi động tiếng huyền.

Con đường nhỏ nhỏ gió xiêu xiêu,

Lả lả cành hoang nắng trở chiều.
Buổi ấy lòng ta nghe ý bạn,
Lần đầu rung động nỗi thương yêu.
Duyên
Mây biếc về đâu bay gấp gấp,
Con cò trên ruộng cánh phân vân.
Chim nghe trời rộng giang thêm cánh,
Hoa lạnh chiều thưa sương xuống dần.

Em bước điềm nhiên không vướng chân,
Anh đi lững đững chẳng theo gần.
Vô tâm - nhưng giữa bài thơ dịu,
Anh với em như một cặp vần.
Ai hay tuy lặng bước thu êm,
Tuy chẳng băng nhân gạ tỏ niềm.
Trông thấy chiều hôm ngơ ngẩn vậy,
Lòng anh thôi đã cưới lòng em.
 II.Đọc hiểu văn bản
1.1 Trả lời box 1
Lưu ý những từ ngữ chỉ mối quan
hệ giữa các sự vật trong khổ 1. Đó
là mối quan hệ như thế nào?

Chiều mộng hoà thơ trên nhánh duyên,?

Cây me ríu rít cặp chim chuyền.?
Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá,
?Thu đến - nơi nơi động tiếng huyền.
 Từ ngữ chỉ mối quan hệ:
“Cặp chim chuyền”. Thể
hiện mối quan hệ thành cặp
đôi, luôn gắn bó bên cạnh
nhau
 1.1 Trả lời box 2
Trong khổ 4, cảnh vật có sự thay
đổi như thế nào so với khổ 1, 2?
So với khổ 1,2, cảnh vật ở khổ 4 mang một màu
sắc trầm hơn, mọi thứ có vẻ dồn dập, vội vàng,
hối hả hơn và dường như cô đơn, lẻ lôi và lạnh
lẽo hơn.

Mây biếc về đâu bay gấp gấp,?

Con cò trên ruộng cánh phân vân.?
Chim nghe trời rộng giang thêm cánh,?
Hoa lạnh chiều thưa sương xuống
dần.?
III. Sau khi đọc
1. Ý nghĩa chữ duyên trong nhan đề
 Chỉ mối quan hệ vợ chồng, những gặp
gỡ trong đời, quan hệ gắn bó tựa như
Nghĩa từ tự nhiên mà có, sự duyên dáng.
“duyên” rất
Chữ “duyên” trong Thơ duyên: bức tranh
phong phú:
thu là sự giao hoà, giao duyên tựa như tự
nhiên mà có giữa thiên nhiên với thiên
nhiên, con người với thiên nhiên, con
KẾT BÀI
→ Thơ duyên nói về nhữngngười
duyênvới
tình
con người.
đẹp đẽ ấy.
2. So sánh cảnh sắc thiên nhiên chiều thu ở khổ
1 và khổ 4
Chiều mộng hoà thơ trên nhánh duyên,

Thơ
Cây me ríu rít cặp chim chuyền.
Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá,
Thu đến - nơi nơi động tiếng huyền.

Con đường nhỏ nhỏ gió xiêu xiêu,

Lả lả cành hoang nắng trở chiều.
Buổi ấy lòng ta nghe ý bạn,
Lần đầu rung động nỗi thương yêu.
Duyên
Mây biếc về đâu bay gấp gấp,
Con cò trên ruộng cánh phân vân.
Chim nghe trời rộng giang thêm cánh,
Hoa lạnh chiều thưa sương xuống dần.

Em bước điềm nhiên không vướng chân, Ai hay tuy lặng bước thu êm,
Anh đi lững đững chẳng theo gần. Tuy chẳng băng nhân gạ tỏ niềm.
Vô tâm - nhưng giữa bài thơ dịu,
Trông thấy chiều hôm ngơ ngẩn vậy,
Anh với em như một cặp vần.
Lòng anh thôi đã cưới lòng em.
Giống Đều là những bức tranh thiên
nhau nhiên miêu tả vẻ đẹp phong
phú và giàu cảm xúc của mùa
thu, thầm kín gợi lên khát
khao lứa đôi.
 Khổ 1 Khác Khổ 4
- Từ ngữ: cặp, hòa, ríu rít… mối quan hệ
thắm thiết, hòa quyện. nhau- Từ ngữ: gấp gấp, phân vân
…tạo nên sự xa cách.
- Hình ảnh: thực và mộng ảo “cây me,
cặp chim chuyền, trời xanh ngọc”; - Hình ảnh: mây biếc, con cò,
“chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên” chiều thưa, sương xuống "
"Không gian đẹp, thơ mộng.
đẹp, đượm buồn.
- Vần:“uyên” " gợi sự nhẹ nhàng, đằm
thắm. - Vần:“ân” " gợi lên sự trầm
- Nhịp: 2/2/3 " khoan thai. lắng.
- Nhịp: 2/2/3 " gấp gáp, vội
 Khổ 1
Cảnh chiều thu tươi vui, trong ngần,
mơ mộng với hình ảnh cặp chim
chuyền ríu rít, bầu trời thu trong
xanh đang tuôn tràn ánh sáng ngọc
qua kẽ lá và khúc giao hoà du
dương của đất trời vào thu tựa như
tiếng đàn lan toả dịu dàng sâu lắng
trong không gian.
Khổ 4
Cảnh chiều thu chuyển sang thời
khắc mới: “chiều thưa” với
“sương xuống dần”. Các hình ảnh
đều đơn lẻ, cô độc: áng mây,
cánh chim… đang vội vã, “phân
vân” tìm nơi chốn của mình khi
chiều lạnh dần buông.
 3. Sự thay đổi sắc thái thiên nhiên và duyên
tình giữa anh và em theo trình tự các khổ thơ
Khổ Sắc thái thiên
- Chiều thunhiên
tươi vui, trong
sáng, hữu tình, huyền diệu.
1 - Con đường thu nhỏ
nhỏ, cây lá lả lơi, yểu
điệu trong gió... mời
gọi những bước chân
đôi lứa.
2,3
Duyên tình anh và
em
- Không gian, thời gian
khơi gợi duyên tình.
- Em bước “điềm nhiên”, anh đi “lững
đững” nhưng... “lòng ta” đã “nghe ý
bạn”, “lần đầu rung động nỗi thương
yêu”.
- Nghe tiếng lòng mình, lòng nhau cùng
rung động; sự gắn bó mặc nhiên, anh với
Khổ Sắc thái thiên Duyên tình anh và
nhiên em
- Chiều thu sương lạnh - Tâm hồn rung động hoà
xuống dần, chòm mây cô nhịp với mây biếc/cò
đơn, cánh chim cô độc..., trắng/cánh chim/hoa sương/...
4 đều tìm về nơi chốn của
mình.
- Xao động tâm hồn, gợi
- Bước chuyển sự sống, nhắc, thôi thúc kết đôi.
không gian cuối buổi
chiều, trước hoàng hôn.
Khổ Sắc thái thiên
nhiên
- Mùa thu đến rất nhẹ, “thu
lặng”, “thu êm”; không
gian chan hoà sắc thu, tình
5 thu.
- Thu chiều hôm: lặng, êm,
ngơ ngẩn.
Duyên tình anh và
em
- Mùa thu đến rất nhẹ, “thu
lặng”, “thu êm”; không
gian chan hoà sắc thu, tình
thu.
- Thu chiều hôm: lặng, êm,
ngơ ngẩn.
4. vai trò cảm xúc của “anh” và “em” trước
thiên nhiên
- "Anh" và "em" đều là những
tâm hồn giàu cảm xúc; xao
xuyến, rung động trước vẻ
đẹp của thiên nhiên chiều thu.
- Chiều thu hữu tình, mọi vật đều có
lứa đôi khiến con người cũng mong
muốn có đôi có lứa. Khi chiều buông
lạnh, những sinh linh cô độc cùng
khao khát tìm nơi chốn của mình.
- Cảm xúc của anh/em trước thiên
nhiên chiều thu đều có vai trò dẫn
dắt, kết nối duyên tình gắn bó giữa
"anh" và "em".
5. Chủ thể trữ tình và cảm hứng chủ đạo của
bài thơ
* Chủ thể chữ tình
 Xuất hiện ở 2 dạng: chủ
thể ẩn và chủ thể có danh
xưng rõ ràng (anh)
* Cảm hứng chủ
đạo
Niềm mộng mơ của chủ thể trữ tình
trước cảnh trời đất vào thu. Trời đất
xe duyên, vạn vật hữu duyên khiến
duyên tình của “ anh” và “ em” tất
yếu gắn bó, vô tình mà hữu ý.
IV. TỔNG KẾT
1. NGHỆ THUẬT
- Tác giả sử dụng nhiều từ láy sinh
động gợi tả.
- Sự hài hoà của các cặp vần: duyên
- chuyền- huyền.
- Nhịp thơ: sử dụng nhiều vần bằng
uyển chuyển, hài hoà.
2. NỘI DuNG
Miêu tả cảnh chiều thu tươi vui,
thơ mộng để bộc lộ tình yêu lứa
đôi, tình yêu với cuộc sống, với
con người, và sự giao hòa, hòa
hợp tuyệt diệu giữa thiên nhiên
và con người.
cảm ơn cô và các
bạn đã lắng nghe

SEE YOU NEXT TIME