Hoofdpijn 101

Eline Laumen
Semi-arts neurologie
10-12-2021
 Sinus cavernosus syndroom
Hypoxie Vasculitis Autonome trigeminus cephalalgie
Clusterhoofdpijn Ischemie Virale meningitis
Trigeminus neuralgie Bacteriële meningitis Glaucoom
Encefalitis Hypercapnie
Tumor
Postictaal Sinusitis
Tension-type COVID Peridontaal abces
Feochromocytoom Otitis Sinustrombose
Post-punctioneel Reversibel cerebraal
Subarachnoidale bloeding vasoconstrictiesyndroom
Hemicrania Neoplasma Hemiplegische migraine
Migraine Kater Trauma capitis
Herpes zoster
Vasculaire malformatie Temperomandubulair gewricht
Peridontaal abces Influenza Arteriitis temporalis
Middelen misbruik
Postherpetische neuralgie Medicatie overgebruiks hoofdpijn
Tolosa-Hunt syndroom
Door de bomen het
bos niet meer zien
Welke structuren geven hoofdpijn?

Intracranieel Extracranieel
• Sinussen • Periost
• Arteria meningea media en anterior • Huid, Subcutaan weefsel
• Dura bij de schedelbasis • Spieren
• N. V IX en X • Arteriën
• Carotis interna • C2 & C3
• Hersenstam periaqueductale grijze stof • Oren, ogen, tanden, oropharynx
• Sensorische nuclei van de thalamus • Paranasale sinussen
Anamnese
Onset
(Hyper)acuut Subacuut Chronisch
• SAB • Trauma • Migraine
• Carotis- of vertebralis • Subacute meningitis • Tension-type
dissectie
• Arteriitis temporalis
• Meningitis
• Medicatie (nitraten)
• Acuut glaucoom
• Trigeminus neuralgie
Anamnese

• Uitlokkende factoren infectie, allergieën, intox/medicatie, trauma

• Prodromen / aura’s scotomen, visusverandering
• Karakter pulsatiel, druk, stekend
• Locatie uni-/bilateraal, orbitaal, paranasaal, bandgevoel
• Overige symptomen gewichtsverlies, koorts, visus, misselijkheid/braken
foto-/fonofobie, rhinorrhoe, bewustzijnsverlies
• Patroon Aanvalsgewijs, continue, progressief
Anamnese

• Uitlokkende factoren infectie, allergieën, intox/medicatie, trauma

• Prodromen / aura’s scotomen, visusverandering
• Karakter pulsatiel, druk, stekend
• Locatie uni-/bilateraal, orbitaal, paranasaal, bandgevoel
• Overige symptomen gewichtsverlies, koorts, visus, misselijkheid/braken
foto-/fonofobie, rhinorrhoe, bewustzijnsverlies
• Patroon Aanvalsgewijs, continue, progressief
Anamnese

• Uitlokkende factoren infectie, allergieën, intox/medicatie, trauma

• Prodromen / aura’s scotomen, visusverandering
• Karakter pulsatiel, druk, stekend
• Locatie uni-/bilateraal, orbitaal, paranasaal, bandgevoel
• Overige symptomen gewichtsverlies, koorts, visus, misselijkheid/braken
foto-/fonofobie, rhinorrhoe, bewustzijnsverlies
• Patroon Aanvalsgewijs, continue, progressief
Anamnese

• Uitlokkende factoren infectie, allergieën, intox/medicatie, trauma

• Prodromen / aura’s scotomen, visusverandering
• Karakter pulsatiel, druk, stekend
• Locatie uni-/bilateraal, orbitaal, paranasaal, bandgevoel
• Overige symptomen gewichtsverlies, koorts, visus, misselijkheid/braken
foto-/fonofobie, rhinorrhoe, bewustzijnsverlies
• Patroon Aanvalsgewijs, continue, progressief
Anamnese

• Uitlokkende factoren infectie, allergieën, intox/medicatie, trauma

• Prodromen / aura’s scotomen, visusverandering
• Karakter pulsatiel, druk, stekend
• Locatie uni-/bilateraal, orbitaal, paranasaal, bandgevoel
• Overige symptomen gewichtsverlies, koorts, visus, misselijkheid/braken
foto-/fonofobie, rhinorrhoe, bewustzijnsverlies
• Patroon Aanvalsgewijs, continue, progressief
Anamnese

• Uitlokkende factoren infectie, allergieën, intox/medicatie, trauma

• Prodromen / aura’s scotomen, visusverandering
• Karakter pulsatiel, druk, stekend
• Locatie uni-/bilateraal, orbitaal, paranasaal, bandgevoel
• Overige symptomen gewichtsverlies, koorts, visus, misselijkheid/braken
foto-/fonofobie, rhinorrhoe, bewustzijnsverlies
• Patroon Aanvalsgewijs, continue, progressief
Lichamelijk onderzoek

• Vitale parameters
• Temperatuur, pols, bloeddruk, saturatie

• Inspectie
• Gewichtsverlies
• Huid

• Palpatie/percussie
• Gevoeligheid huid, drukpijn, gevoelige percussie

• Aanvullend
• Meningeale prikkeling, brudzinski sign
Lichamelijk onderzoek

• Vitale parameters
• Temperatuur, pols, bloeddruk, saturatie

• Inspectie
• Gewichtsverlies
• Huid

• Palpatie/percussie
• Gevoeligheid huid, drukpijn, gevoelige percussie

• Aanvullend
• Meningeale prikkeling, brudzinski sign
Lichamelijk onderzoek

• Vitale parameters
• Temperatuur, pols, bloeddruk, saturatie

• Inspectie
• Gewichtsverlies
• Huid

• Palpatie/percussie
• Gevoeligheid huid, drukpijn, gevoelige percussie

• Aanvullend
• Meningeale prikkeling
Neurologisch onderzoek

• Hersenzenuwen  locatie
• Lateralisatie/ataxie  “massa”
Aanvullend onderzoek

• ECG: kort PR, diepe neg T, verlengde QT, U-golf

• CT-scan (CTV)
• MRI (MRV)
• LP
• DSA
• TCD
• EEG
Diagnose

Primair bv… Secundair bv…

• Migraine • SAB
• Tension-type • Arteriitis
• Cluster • Dissectie
• Paroxismale hemicrania • Glaucoom
• Hemicrania continua • Meningitis
Low-risk
• <50 jaar
• Primaire hoofdpijn
• Herkenbaar
• Geen neurologische afwijkingen
• Geen hoog-risico comorbiditeiten
Red Flags
Red Flags
SNNOOP10
• Systemische symptomen (koorts) • Papiloedeem
• Neoplasma in VG • Progressief
• Neurologische afwijkingen • Pregnancy (zwangerschap)
• Onset is (hyper)acuut of subacuut • Pijnlijk oog
• Oudere leeftijd (>50 jaar) • Post-traumatisch
• Patroonverandering • Pathologie van het immuunsysteem
• Progressie bij HNP • Pijnstilling overgebruik
Danger signs

• Verminderde visus met halo’s?

Danger signs

• Verminderde visus met halo’s?  Glaucoom

Danger signs

• Verminderde visus met halo’s?  Glaucoom

• Bitemporale hemianopsie?
Danger signs

• Verminderde visus met halo’s?  Glaucoom

• Bitemporale hemianopsie?  Optisch chiasma
Danger signs

• Verminderde visus met halo’s?  Glaucoom

• Bitemporale hemianopsie?  Optisch chiasma
• Fors pijnlijk monoculair visusverlies?
Danger signs

• Verminderde visus met halo’s?  Glaucoom

• Bitemporale hemianopsie?  Optisch chiasma
• Fors pijnlijk monoculair visusverlies?  Neuritis optica
Danger signs

• Verminderde visus met halo’s?  Glaucoom

• Bitemporale hemianopsie?  Optisch chiasma
• Fors pijnlijk monoculair visusverlies?  Neuritis optica
• Hoofdpijn bij verticaliseren, verdwijnt bij liggen?
Danger signs

• Verminderde visus met halo’s?  Glaucoom

• Bitemporale hemianopsie?  Optisch chiasma
• Fors pijnlijk monoculair visusverlies?  Neuritis optica
• Hoofdpijn bij verticaliseren, verdwijnt bij liggen?
 intracraniele hypotensie
Danger signs

• Verminderde visus met halo’s?  Glaucoom

• Bitemporale hemianopsie?  Optisch chiasma
• Fors pijnlijk monoculair visusverlies?  Neuritis optica
• Hoofdpijn bij verticaliseren, verdwijnt bij liggen?
 intracraniele hypotensie
• Syndroom van Horner?
Danger signs

• Verminderde visus met halo’s?  Glaucoom

• Bitemporale hemianopsie?  Optisch chiasma
• Fors pijnlijk monoculair visusverlies?  Neuritis optica
• Hoofdpijn bij verticaliseren, verdwijnt bij liggen?
 intracraniele hypotensie
• Syndroom van Horner?  Dissectie
Dhr. H. (20)
Anamnese
VG: Pneumothorax
SEH
Dhr. H. (20)
Anamnese
VG: Pneumothorax
SEH: Sinds 3 dagen
• Forse hoofdpijn links mediale wenkbrauw (VAS 15)
• Links: Tranend oog, loopneus
• Foto-/fonofobie
• N+ V+
Dhr. H. (20)
Onderzoek
• ABCDE stabiel
• Linker gelaatshelft rondom oog pijnlijk, roodheid
• Tranend oog
• NO verder g.b.
Dhr. H. (20)
Onderzoek
• Lab: Leukos: 21.7 (geen temp, geen CRP). D-dimeer laag
• CT-cerebrum: geen bloeding of ischemie. Geen RIP.

DD virale meningitis DD migraine

B/ Opname ter observatie met pijnstilling

Dhr. H. (20)
Anamnese
VG: Pneumothorax
SEH: Sinds 3 dagen
• Forse hoofdpijn links mediale wenkbrauw (VAS 15)
• Links: Tranend oog, loopneus
• Foto-/fonofobie
• N+ V+
Mw. T. (49)
Anamnese
VG: adipositas, fibromyalgie, DM2, Tietze, depressie, non-Hodgkin lymfoom
WKC: Sinds enkele weken:
• Raar gevoel L arm met onwillekeurige bewegingen (paniekaanval?)
• Geen krachtsverlies, wel gevoelsverlies
• Hoofdpijn; al jaren maar wel herkenbaar
• Vlek met kleuren voor het oog
• Onder controle met PCM en ibuprofen
Mw. T. (49)
LO
• RR 200/110, pols: 113
• NO/ hypesthesie linker arm
Mw. T. (49)
Beleid
• Therapeutisch fragmin 2 weken
• Na 2 weken start acenocoumarol
• Poliklinische controle met CTV na 3 maanden
Take home message
• Anamnese anamnese anamnese
• Serieuze pathologie uitsluiten!
• Red flags, maar staar er niet blind op
• Grote variabiliteit, protocolleren lastig
Literatuur
• Denys Fontaine, Fabien Almairac, Serena Santucci, Charlotte Fernandez, Radhouane Dallel, Johan Pallud, Michel Lanteri-Minet,
Dural and pial pain-sensitive structures in humans: new inputs from awake craniotomies, 
Brain, Volume 141, Issue 4, April 2018, Pages 1040–1048, https://doi.org/10.1093/brain/awy005

• Simon R.P., & Aminoff M.J., & Greenberg D.A.(Eds.), (2017). 

Clinical Neurology, 10e.
McGraw Hill. https://accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=2274&sectionid=176232577

• De Jong, J. S. S. G., & Postema, P. G. (2017, 22 augustus). 

Overige - ECG-uitingen van cerebrale aandoeningen.
ECGpedia, van https://nl.ecgpedia.org/wiki/Overige#Ecg-uitingen_van_cerebrale_aandoeningen

• American College of Radiology. ACR Appropriateness Criteria – Headache

https://acsearch.acr.org/docs/69482/Narrative/

• UpToDate – Evaluation of headache in adults

https://www.uptodate.com/contents/evaluation-of-headache-in-adults#H14
Vragen?