ANG CALENDARYO

By: Fr. Deljun

Usa ka sistema sa pag organisar
sa nga adlaw nga may kalabutan
sa nga kalihukan mga sosyal,
Relihiyoso, pangnegosyo
pagtrabaho mga ordinaryo ug
administratibo. Kini gihimo
pinaagi sa paghatag ug pangalan
sa usa ka yugto sa panahon
kasagaran adlaw, Semana, bulan
ug tuig.
 Ang pulong Calendar-
nagsumikad sa pulong
romanhon “calendre” nga
mao usab ang pangalan
sa unang bulan, sa
romanhong kalendaryo
nga konektado sa pulong
“calare” .
nga nagpasabot ug
announcement or anuncio
sa unang pagpadayag sa
bulan (new moon) nga
nakit-an sa katawhan.
 Angdagan sa bulan ug
adlaw maoy basihanan sa
pag-ihap sa mga adlaw,
semana, bulan ug tuig
adunay mga kalendaryo
nga lunar og solar or
lunisolar.
ANG PANGALAN SA MGA ADLAW

 
1. MONDAY- MOON
2. SUNDAY - SUN
3. TUESDAY- TIU-TYRE (Anglo Saxon) Norse God
of war
4. WEDNESDAY- WOODEN- supreme deity
( mercury)
5. THURSDAY - thor- the good of thunder
(Roman) (Jupiter)
6. FRIDAY - Frigga wife of Oden the god of
love & beauty (venus)
7. SATURDAY - from planet Saturn
 ANG MGA BULAN

1. JANUARY- juanarius Roman God of

beginning and ending
2. FEBRUARY- from Italian god februus
and Roman celebration of
purification Festivity
3. MARCH - Mars> Roman god of
war
 APRIL - from Aprilis- Aperire-
to open time of opening of buds
 MAY - from Roman god
Maiestra- goddess of honor &
reverence
 JUNE - from juniours
(iuniores) dedicated to young & old
 JULY - Julius Ceasar’s
Birth (Roman Emperor)
 AUGUST - in honor of
the first Roman
Emperor Augustus
 SESPTEMBER - seven
 OCTOBER - eight
 NOVEMBER - nine
 DECEMBER - ten
Egyptian ancient calendar
5000 BC- lunar calendar
Ancient Babylonian

calendar 380 BC-lunar

The Jewish calendar in

derived from Babaylonian

and Egyptian calendar
 1513 BC- Jewish exodus from
Egypt
 There are about 40 kinds of

calendar being used in the

whole world but most popular
calendar widely used in the
Gregorian calendar in honor of
Pope Gregory XIII ( solar = civil
calendar) 1582. It is the
refinement of Julian
CALENDAR OF JULIUS CEASAR IN 42AD.

 Theoldest calendar still in

used in the Jewish calendar
since 9th century BC based
on biblical calculation that
place in creation.
 Gen. 1:5 milabay ang kagabhion
ug miabot ang kabuntagon
 Gen 1:8, 1:13 ,1:13 , 1:19,

1:23 , 1:31
 Gen. 2:2-3 = sa ikapitong
adlaw nahuman sa Dios ang
tanan niyang gibuhat ug
mipahulay siya.
 
 ANG ADLAWNG IGPAPAHULAY

 Gen. 2:3- ug gipanalanginan sa Dios

ang adlaw nga ikapito ug gibalaan niya
kini kay mipahulay man siya sa tanan
niyang buhat nga gihimo.
 Exodo 20:8-10 ang Dios miingon
hinumdomi ang adlaw nga
igpapahulay ug balaana kini.
 Makatrabaho kamo, sulod
sa unom ka adlaw; apan
ang ikapitong adlaw,
adlawng igpapahulay nga
gigahin alang kanako”
 Kiningika pito ka adlaw
human sa paglalang sa Dios
sa kalibutan iyang gibalaan
kay siya mipahulay ug diin
usab siya mosugo kanato nga
ipagahin alang kaniya mao ba
kini ang ikapitong adlaw sa
atong kalendaryo?
 Dili
kay ang adlaw sa
pagpamuhat sa Dios sa
tanang butang wala
nagpasabot nga sulod sa 24
oras, kondili sa yugto sa
panahon, kay ang adlaw sa
Dios dili sama sa adlaw sa
tawo.
2Pedro 3:8 = ang us aka
adlaw atubangan sa Ginoo,
ingon sa us aka libo ka
tuig, ug ang usa ka libo ka
tuig ingon sa us aka adlaw
kon ato usab nga
pamalandongan diha sa
Gen. 1:5-31
 “milabay ang kagabhion ug
miabot ang kabuntagon ug
kadto mao ang una, ikaduha,
ikatulo ka adlaw…etc. 12 raman
gyud pod ka oras kon basihan
ang atong relo, u gang Dios
wala pod maghatag ug pangalan
sa una, ikaduha, ikatulo
hangtud sa ikapito ka adlaw
 Klaroug tataw nga ang
Dios wala gayud maghatag
ug pangalan sa bisan
unsang adlaw basta
miingon lang siya ika pito
ka adlaw.
 Sa Balaod sa Dios sa pagpahulay
gisugo kita nga mogahin ug usa
ka adlaw nga igpapahulay nato
isip pagbalaan sa Dios, APAN naa
sa TAWO ang PAGPILI unsang
ADLAWA, kay dili adlaw’ng
SATURDAY gayud ang
gipahulayan sa Dios paghuman
pagbuhat sa kalibutan. Ang
standard calendar sa unang
panahon.
 Maoang gitawag ug Egyptian
calendar nahimo sa tuig
5000BC. Busa sa wala pa
kining petsaha, wala pay
calendaryo, anus-a diha nato
mailhi ang mga ngalan sa
adlaw.
 Ang Hebreo kon mga Judeo tungod sa
gidugayon sa ilang pagpuyo ug pagka-
ulipon sa Ehepto nakasunod sila sa
kalendaryo sa mga Eheptohanun nga
sambog usab sa Babylonia ug gibalaan
ni Moises ang adlaw’ng sabado tungod
kay niini man nga adlaw sila
nakalingkawas gikan sa kaulipnan sa
Ehepto (Deut.5:15) sa ato pa
independence day kon adlaw nga
kaugalingnan sa mga Judeo kining
pagsaulog sa ilang igpapahulay.
 Sila(taga Babylonia) nagmugna
sa pagbahin sa semana ngadto sa
pito ka adlaw, matapos sa us aka
adlaw nga igpapahulay nga
ginganlan nila ug sabattu, pinaagi
sa Isarael kining Institution sa
semana nga adunay segurado
nga adlaw’ng igpapahulay
nahimong mosunod sa ulahiong
kultura sa kalibutan.
 Nagsangkap usab kini sa
tukma nga kasamahan
nianang paghulma ug
paghimog espirituhanon sa
karaang panahon sa mga
karaang Hebreo sa
igpapahulay sa mga taga
Babylonia
 
 Dinhimasabot nato nga ang
kasaysayan (origen) sa pagpili
sa mga Israelita sa adlaw sa
ilang igpapahulay hinulman
nila sa mga pagano nga
Babylonia ug ila kini gihimong
balaan.
 Ang
balaod nga mopahulay
ang tawo gikan sa unom ka
adlaw nga pagtarbahu iya
sa Dios apan ang pagpili
unsang adlawa gikan sa
tawo.
 Bisan sa wala pay kalendaryo
ang mga katawhan sa Dios.
mibalaan na ug adlaw nga
igpapahulay, apan sa wala pa
ang kalendaryo mipahulay sila
sa adlaw nga ika pito gikan sa
ilang pagtrabahu. Apan diha
sa Osias 2:11
“ ang Dios miingon ug
huningon ko ang tanan niyang
(Israel)kalipay, ang iyang mga
pangilin mga bag-ong subang
sa bulan, mga adlaw’ng
igpapahulay ug ang tanang
gitagal niya nga mga pangolin
kini tungod sa Abuso
 (Amos 8:5) mahalon nato ang

prisyo;
 gamiton ta ang dili hustong
taksanan, usbon ta ang
timbangan paglimbong sa
pumapalit, ibaligya ug mahal
ang trigo ug ang kabus paliton
ug barato ug himoong ulipon.
 Kininga panagna ni propeta
Osias natuman diha kang
Kristo (Mt. 13:53-58; Mk. 6:1-
6; Lk.4:16-18) unya miadto si
Hesus sa Nazareth diin siya
magdako, ug ingun sa
naandan miadto siya sa
sinagoga sa adlaw’ng
igpapahulay,
 ug mitindog siya aron pagbasa
sa kasulatan, gitunolan siya
sa basahon nga sinulat ni
propeta Isaias gibuklad niya
ang linokot nga basahon ug
maoy iyang gibasa ang dapit
diin nasulat kini;
“ang Espiritu sa Ginoo ania
kanako gidihogan ako niya
aron pagsangyaw sa
maayong Balita ngadto sa
mga………
 “kining bahina sa

kasulatan natuman karong

adlawa, ingon sa inyong
nadungog nga gibasa.
 SiKristo misulod sa sinagoga
dili aron pagbuhat sa mga
naandang bulohaton sa
Adlaw’ng Igpapahulay kondili
aron pagwali..
 Mt.2:23-28; Lk.6:1-5; Mt.12:1-8
>usa niana ka adlaw’ng
igpapahulay naglakaw si Hesus
agi sa kaumahan sa trigo. Ang
iyang mga tinun-an gigutom, busa
nangutlo silag mga uhay ug
nangukit niini. Sa pagkakita niini
sa mga pareseo,
 miingonsila kang Jesus “Tan-
awa ra, supak sa atong balaod
nga ang imong mga tinun-an
maghimo niini sa adlaw’ng
Igpapahulay si Jesus mitubag,
wala ba diay kamo makabasa
sa gibuhat ni David sa dihang
gigutom siya u gang iyang
mga kauban?
 Miadto siya sa balay sa Dios
ug mikaon siya ug ang iyang
mga kauban sa pan nga
gihalad ngadto sa Dios, bisag
supak sa balaod nga mangaon
sila niadtong pan, kay ang pari
man lamang ang gitugotan sa
pagakon niini.
Owala ba diay kamo
makabasa sa balaod ni
Moises, nga sa matag
adlaw’ng igpapahulay ang
mga pari sulod sa Templo
naglapas man sa Balaod sa
Adlaw’ng Igpapahulay apan
wala sila makasala?
 Sultihan
ko kamo nga dinhi
adunay labaw pa sa
Templo. Kon kamo
makasabot pa lamang unta
sa kahulogan niining
bahina sa kasulatan nga
nag-ingon, dili ako gustog
mga halad nga mananap,
 kondili kalouy dili unta ninyo
pakasad-on ang mga tawong
walay sala. “kay ang anak sa
Tawo mao man ang
magbubuot sa angayang
buhaton sa adlaw’ng
Igpapahulay”.
 
 Jn.5:17-18> busa si Jesus mitubag
kanila, ang akong Amahan nagbuhat
hangtud karon ug ako usab nagbuhat.
Tungod niini misamot hinuon ang
tinguha sa mga kadagkuan sa mga
Judio sa pagpatay kaniya, sanglit dili
lamang kay gilapas niya ang Balaod
sa adlaw’ng Igpapahulay, kondili
miingon pa gayud siya nga ang Dios
iyang Amahan, ug sa ingon niini
gipakasama niya ang iyang
kaugalingon sa Dios.
