Tuan 21 V I Vàng 1

Câu hỏi 1: Kể tên một số nhà thơ trong
phong trào Thơ Mới?
Xuân Diệu, Huy Cận, Thế Lữ, Hàn Mạc

Tử…
Câu hỏi 2: Ai được mệnh danh là nhà thơ
“mới nhất trong các nhà thơ Mới”?
Xuân Diệu
Câu hỏi 3: Nêu năm sinh, năm mất của
tác giả Xuân Diệu?
(1916 – 1985)
Câu hỏi 4: Xuân Diệu còn có bút danh là?
Trảo Nha
Câu hỏi 5: Năm 1996 Xuân Diệu được Nhà nước tặng giải
thưởng gì?
Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật

Câu hỏi 6: Bài thơ “Vội vàng” được trích từ tập
thơ nào?
Thơ thơ (1938)

Vội vàng
a
- Xuân Diệu-
- Niềm khao khát sống mãnh liệt, sống hết - Đọc – hiểu một tác phẩm trữ tình theo
mình của Xuân Diệu. đặc trưng thể loại.
- Sáng tạo nghệ thuật độc đáo. - Phân tích một bài thơ mới.
Kiến
Kĩ
thức
năng
Mục tiêu bài học
- Tự học, giải quyết vấn đề, thẩm mỹ, Năng Thái - Biết quý trọng thời gian, tuổi trẻ,
giao tiếp, hợp tác, sử dụng ngôn ngữ, lực độ yêu cuộc sống, góp phần làm cho
… cuộc sống thêm tươi đẹp, ý nghĩa.
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả Xuân Diệu
Xuân Diệu (1916 – 1985), bút danh Trảo Nha, tên khai
sinh là Ngô Xuân Diệu
- Quê:
+ Quê cha: làng Trảo Nha (nay là xã Đại Lộc, huyện
Can Lộc, Hà Tĩnh)
+ Quê mẹ: Bình Định (Xuân Diệu lớn lên ở Quy
Nhơn).
- Gia đình: cha nhà Nho, ông đo xứ Nghệ.
- Những nét chính về cuộc đời:

+ Sau khi tốt nghiệp tú tài, ông đi dạy học, làm viên
chức ở Mĩ Tho (nay là Tiền Giang)
+ Ra Hà Nội sống bằng nghề viết văn
+ Tham gia Mặt trận Việt minh từ trước cách mạng
tháng Tám năm1945, hoạt động trong lĩnh vực nghệ
thuật.
+ Ông còn tích cực tham gia các hoạt động xã hội khác.
- Sự nghiệp sáng tác:

+ Hai giai đoạn:
• Trước CM tháng Tám:
 Từng tham gia nhóm Tự lực văn đoàn
 Là nhà thơ "mới nhất trong các nhà thơ mới"
(Thi nhân Việt Nam, Hoài Thanh)
Xuân Diệu, Thế Lữ, Nhất Linh, Khái Hưng

Xuân Diệu là nhà thơ "mới nhất trong các nhà thơ mới"
1. Tiếng nói khẳng định 2. Cách nhìn, cách cảm mới. 3.Quan niệm thẩm 4.Cách thể hiện mới.
cái tôi cá nhân một cách - Nhìn, cảm nhận cuộc sống mĩ mới (Tiếp thu ảnh hưởng
mạnh mẽ, quyết liệt nhất bằng cặp mắt "xanh non", thơ ca phương Tây,
"biếc rờn" thoát khỏi hệ thống thi
- Cảm nhận, thể hiện tình pháp cũ)
yêu trần thế mà cao thượng
....
- Ta là một, là riêng, là- Của ong bướm này đây tuần trăngVẻ
thứ nhất mật; - Thường
đẹp của con người, đặc biệt là consử dụng nghệ thuật ẩn
Không có chi bè bạn nổiNày dụ chuyển
đâytahoa của đồng nội xanh rì;người trong tuổi trẻ và tình yêu
cùng là chuẩnđổi cảm giác
(Hi Mã NàyLạp
đâysơn)
lá của cành tơ phơ phất; mực vẻ đẹp của vũ trụ: +Này lắng nghe em khúc nhạc
Của yến anh này đây khúc tình si.-Lá liễu dài như một nét mi thơm
- Ta ôm bó cánh tay ta làm Vàrắn
này đây ánh sáng chớp hàng mi; (Nhị hồ) + Đã nghe rét mướt luồn trong
Làm dây đa quấn quýt cả Mỗi sángxuân
mình sớm, thần vui hằng gõ cửa;
-Tháng giên ngon như một cặpgió môi gần
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần (Vội vàng) -Cách dùng từ, đặt câu, diễn đạt
Không muốn đi cứ mãi ở vườn trần
(Vội vàng) mới mẻ
Chân hóa rễ để hút mùa dưới đất
- Hãy sát đôi đầu, hãy kề đôi ngực
(Thanh niên)
Hãy trộn nhau đôi mái tóc ngắn dài
-Thà một phút huy hoàngNhững rồi chợt tối tay háy xiết chặt đôi vai
cánh
Còn hơn buồn le lói suốtVà trăm năm
dâng cả tình yêu lên sóng mắt.
(Giục giã) (Xa cách)
+ Hai giai đoạn:
• Trước CM tháng Tám:
 Từng tham gia nhóm Tự lực văn đoàn
 Là nhà thơ "mới nhất trong các nhà thơ mới" (Thi nhân
Việt Nam, Hoài Thanh)
Mang đến cho thơ ca đương thời một nguồn cảm
xúc mới, thể hiện một quan niệm sống mới mẻ
với những cách tân đầy táo bạo.
 Là nhà thơ của tình yêu, của mùa xuân và tuổi trẻ với
giọng thơ sôi nổi, đắm say, yêu đời.
Hồn thơ Xuân Diệu trước cách mạng:
Thiết tha, rạo rực, băn khoăn (Hoài Thanh)
Yêu đời tha thiết, Cô đơn, lo âu,

đắm say hoài nghi
- Dầu tin tưởng chúng một đời một mộng
Em là em mà anh cứ là anh
Không thể nào qua vạn lí trường thành
Của hai vũ trụ chứa đầy bí mật.
- Gấp đi em anh rất sợ ngày mai
Đời trôi chảy, lòng ta không vĩnh viễn.
- Mau với chứ vội vàng lên với chứ
Em ơi em tình non sắp già rồi.
+ Hai giai đoạn:
• Sau CM tháng Tám:
 Thơ Xuân Diệu hướng mạnh vào thực tế, rất giàu tính
thời sự
 Nhà thơ cổ vũ và hăng hái thể nghiệm khuynh hướng
tăng cường chất hiện thực trong thơ.
+ Có sức sáng tạo mãnh liệt, dồi dào, bền bỉ
+ Có đóng góp lớn trên nhiều lĩnh vực đối với nền văn học
hiện đại
+ Các tác phẩm chính:

- Thơ: Thơ thơ (1938), Gửi hương cho gió
(1945), Riêng Chung (1960)…
- Văn xuôi: Phấn thông vàng (1939)...
- Phê bình văn học: Những bước đường tư
tưởng của tôi (1958), Các nhà thơ cổ điển Việt
Nam,...
Þ Xuân Diệu xứng đáng là một nhà

thơ lớn, một nghệ sĩ lớn, một nhà
văn hoá lớn của dân tộc.
2. Tác phẩm
- Xuất xứ: “Vội vàng” được in trong tập “Thơ thơ”

(1938) - tập thơ đầu tay của Xuân Diệu, được sáng tác
từ năm 1933-1938, lúc nhà thơ bước vào tuổi thanh
niên, khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
- Vị trí: Là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của
Xuân Diệu trước CM tháng Tám; thể hiện trọn vẹn tư
tưởng, phong cách thơ của ông trước CM.
2. Tác phẩm
-Nhân vật trữ tình: là tác giả, xưng "tôi", "ta"
-> Cả bài thơ được tổ chức như một lời bộc bạch trực tiếp. Chủ thể nhiệt thành bộc lộ
mình một cách say sưa, phấn chấn.
- Bố cục:
Vội vàng
Đoạn1 Đoạn 2 Đoạn 3
1 (13 câu thơ đầu) (16 câu thơ tiếp) (10 câu thơ còn lại)
-Ước muốn kì lạ của -Cảm xúc của nhà thơ Quan điểm mới mẻ Giải pháp để tận
thi nhân(c1-4) trước thiên nhiên và về thời gian hưởng vẻ đẹp
cuộc sống (c5-13) cuộc đời
Tình yêu cuộc sống tha thiết, đắm say
- Mạch cảm xúc: Vội vã muốn đoạt Niềm vui sướng, Lo âu, băn khoăn Giục giã, cuống quýt,
quyền tạo hóa, níu say mê cuộc sống nuối tiếc mùa xuân, vội vàng tận hưởng
giữ hương sắc trần gian tuổi xuân cuộc sống giữa mùa
cuộc đời (TTchủ yếu) xuân, tuổi xuân.
- Mạch luận lí: Ước muốn đoạt (Vì) Cuộc sống đẹp (Nhưng) thời Triết lí sống vội
quyền tạo hóa để như một thiên gian làm phai tàn vàng
níu giữ vẻ đẹp của đường nơi trần thế sự sống
cuộc đời
Nghiêng về trình bày lí lẽ: Nghiêng về thực hành:

vì sao phải vội vàng? vội vàng là phải thế nào?
Bài thơ là dòng cảm xúc tuôn trào nhưng vẫn theo mạch luận lí và có bố cục chặt chẽ.
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. Đoạn 1( từ câu 1-câu 13): Tình yêu cuộc sống tha thiết, đắm say
a. Bốn câu thơ đầu: Tình yêu cuộc sống được thể hiện qua ước muốn kì lạ của thi nhân-
nhân vật trữ tình
“Tôi muốn tắt nắng đi - Nhân vật trữ tình xưng "Tôi"
Cho màu đừng nhạt mất;
Tôi muốn buộc gió lại Muốn đối thoại với con người, cuộc đời
Cho hương đừng bay đi”. Điệp từ ''tôi" hai lần ở đầu các câu 1,3=> khẳng định
cái tôi cá nhân đầy mạnh mẽ
Bộc bạch: tôi muốn-> Cái tôi cá nhân công khai bộc
bạch ước muốn
-> điệp ngữ "tôi muốn" + điệp cấu
trúc câu và kiểu câu vắt dòng
("Tôi muốn...cho...") thể hiện
khát vọng mãnh liệt của nhà thơ
1. Đoạn 1( từ câu 1-câu 11): Tình yêu cuộc sống tha thiết, đắm say
a. Bốn câu thơ đầu: Tình yêu cuộc sống được thể hiện qua ước muốn kì lạ của thi nhân-
nhân vật trữ tình
“Tôi muốn tắt nắng đi - Ước muốn của nhân vật trữ tình:
Cho màu đừng nhạt mất; Muốn- tắt nắng đi
Tôi muốn buộc gió lại buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi”. -> Nắng, gió vốn là những sự vật vô hình, trừu tượng => cách
diễn đạt đầy ấn tượng.
-> Nắng, gió còn là hiện tượng tự nhiên bất biến, vĩnh hằng; con
người không thể làm gì xoay chuyển
=> Ước muốn táo bạo-muốn đoạt quyền tạo hóa, làm những
điều không thể.=> Ước muốn có phần ngông cuồng, thậm
chí thoạt đọc, còn có phần gợi sự tiêu cực (vì tác giả
không sử dụng các động từ bật, mở mà là tắt, buộc)
- Lí do của ước muốn: cho - màu đừng nhạt mất
- hương đừng bay đi
“Tôi muốn tắt nắng đi -> Lí do rất lãng mạn, tích cực
Cho màu đừng nhạt mất; -> So sánh với thơ Chế Lan Viên:
Tôi muốn buộc gió lại + Chế Lan Viên cũng từng mơ ước làm những điều không thể:
Cho hương đừng bay đi”. Ai đâu trở lại mùa thu trước
Nhặt lấy cho tôi những lá vàng
Với của hoa tươi muôn cánh rã
Về đây đem chắn nẻo xuân sang
(Xuân)
-> Thấy cuộc đời là "vô nghĩa", không ngoài nghĩa "khổ đau"
=> không thích mùa xuân, muốn ngăn bước chân của nó...
-> Cũng là ước muốn đoạt quyền tạo hóa nhưng Xuân Diệu lại
có thái độ khác hẳn
Ý muốn của Xuân Diệu hết sức táo bạo-muốn đoạt quyền tạo
hóa, muốn ngăn chặn bước thời gian nhưng vì lí do nên thơ, lãng
“Tôi muốn tắt nắng đi mạn: Cho màu đừng nhạt mất, cho hương đừng bay đi.
Cho màu đừng nhạt mất; -> Nhà thơ cũng biết rằng "Làm sao cầm giữ đươc mùi hương",
Tôi muốn buộc gió lại nhưng vẫn không thôi ao ước.
Cho hương đừng bay đi”. Bởi: + trong cảm nhận của thi nhân, sắc màu, hương thơm là sự
sống đang hiện hữu.
+ mà vẻ đẹp sự sống ấy lại quá mong manh, ngắn ngủi
-> Gắn bó với cuộc đời, hiểu mỗi giây phút sống trên đời là vô
cùng quý giá-> ao ước được vĩnh cửu hóa cái đẹp mong manh-
sắc màu, hương thơm.
“Tôi muốn tắt nắng đi =>Bốn câu thơ giản dị như lời nói bình thường nhưng nhờ ý
Cho màu đừng nhạt mất; tưởng của nhà thơ mà trở nên lãng mạn.
Tôi muốn buộc gió lại =>Ước muốn làm những điều không thể đã có từ xưa nhưng
Cho hương đừng bay đi”. cái tôi chưa bao giờ trực diện bộc lộ cái tôi nồng nhiệt "tôi
muốn...", "tôi muốn..." như ở đây.
=> Câu thơ ngắn-5 chữ với cách ngắt nhịp ngắn tạo sự dồn dập,
gợi sự vội vã, nông nón muốn thực hiện khát vọng níu giữ vẻ
đẹp cuộc đời
*Đoạn thơ thể hiện tình yêu cuộc sống mãnh liệt của tác giả.
b.Chín câu thơ tiếp: Tình yêu cuộc sống được thể hiện qua cách cảm nhận thiên nhiên,
cuộc sống của nhà thơ
* 9 câu thơ tiếp theo, nhà thơ đã cảm nhận
thiên nhiên và cuộc sống bằng những hình ảnh
nào?
* Những hình ảnh, màu sắc, âm thanh…trong
đoạn thơ đều có chung một đặc điểm gì? Theo
em, câu thơ nào là mới mẻ nhất? Vì sao?
- Đại diện nhóm 2 trình bày phần tìm

hiểu của nhóm mình.
- Các nhóm 1,3,4 nhận xét, bổ sung.
Của ong bướm này đây tuần tháng mật;

Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si;
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi,
Mỗi buổi sớm, thần Vui hằng gõ cửa;
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa;
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.
b.Chín câu thơ tiếp: Tình yêu cuộc sống được thể hiện qua cách cảm nhận thiên nhiên, cuộc
sống của nhà thơ
- 7 dòng thơ đầu:
+ "Ong bướm tuần tháng mật"
-> tuần tháng mật:
• tuần tháng mật ngọt của tự nhiên (mùa xuân, hoa nở nhiều, ong bướm hút nhụy hoa làm
mật)
• còn gợi liên tưởng ngọt ngào-khoảng thời gian ngây ngất hạnh phúc của tình yêu lứa đôi.
+ "Hoa của đồng nội xanh rì"
"Xanh rì" -> xanh đậm, đầy sức sống
Câu thơ gợi liên tưởng không gian mênh mông của những cánh đồng, trên đó nổi bật những
sắc hoa đồng nội tươi thắm.
+ "Lá của cành tơ phơ phất"-> "Cành tơ"-> vẻ tươi non, mơn mởn, sức sống tràn trể
-> Từ láy "phơ phất": vẻ mềm mại của của cành non
trong gió xuân
+ "Yến anh này đây khúc tình si"-> yến anh: chim yến, chim oanh, con trống con mái luôn quấn
quýt -> khúc tình si: tiếng chim hót qua niềm yêu đời của nhà thơ
không chỉ là âm thanh ríu rít, véo von đơn thuần mà như khúc tình si đắm đuối của đôi lứa.
+ "Ánh sáng chớp hàng mi"
->Ánh bình minh chiếu sáng khắp nơi, nguồn ánh sáng như phát ra từ cặp mắt đẹp của
người thiếu nữ mỗi lần nàn chớp hàng mi.
-> ẩn dụ hơi lạ trong thơ ca nhưng cách biểu hiện này lại quen thuộc trong thơ Xuân Diệu
(miêu tả thiên nhiên trong dáng vẻ con người)=> Hình ảnh thơ thể hiện quan niệm thẩm mĩ
mới mẻ-lấy con người, vẻ đẹp của con người trong tuổi trẻ là chuẩn mực vẻ đẹp của vũ trụ.
+ "Mỗi buổi sớm, thần Vui hằng gõ cửa"
-> Ví mặt trời như vị "thần vui".
-> Hình ảnh ẩn dụ thần vui "gõ cửa"-> gợi cảm giác hồi hộp, bồn chồn đón đợi trong
lòng người; sự gấp gáp, hối thúc của cuộc đời bên
ngoài.
=>Chính tình yêu đời đã đem lại cho nhà thơ niềm
vui sống mỗi ngày.
+ "Tháng giêng ngon như một cặp môi gần"
->Đoạn thơ mô tả vẻ đẹp cuộc sống kết lại bằng một ẩn dụ chuyển đổi cảm giác (tháng giêng
ngon) và so sánh bất ngờ, táo bạo, thiên về cảm giác:"tháng giêng ngon" như "cặp mội gần"
của thiếu nữ.
• Câu thơ ngắt nhịp 3/5 khiến trọng tâm rơi vào chữ "ngon", nhấn mạnh cảm giác thưởng
thức bằng vị giác.
• Nhà thơ nhìn tháng giêng (tháng đầu xuân- hoán dụ cho mùa xuân) tựa hồ như cặp môi
gần- đầy quyến rũ của một cô gái kiều diễm, hấp dẫn, tình tứ. Trong VHVN, có lẽ chưa
ai nói về sự mời mọc, quyến rũ của cuộc đời một cách độc đáo, đầy ấn tượng như Xuân
Diệu=> sự thăng hoa của thơ mới: say đắm đến mức nhìn thiên nhiên cũng thấy rạo rực
trong mình một tình yêu đôi lứa.
• Cách so sánh rất ấn tượng, độc đáo, táo bạo, thể hiện cái nhìn mới mẻ-qua cặp mắt xanh
non; quan niệm mĩ học của Xuân Diệu: lấy con người, vẻ đẹp của con người trong tuổi
trẻ làm chuẩn mực cho vẻ đẹp tự nhiên (một thứ chuẩn mực không có trong thơ xưa);
quy chiếu thiên nhiên về vẻ đẹp của giai nhân.
Bức tranh thiên nhiên, cuộc sống gần gũi, bình dị. Cuộc sống đẹp như một khu vườn
xuân tràn đầy vị ngọt, hương thơm, màu sắc, dáng hình, âm thanh, ánh sáng.Tất cả đang
đâm chồi, nảy lộc, đơm hoa, kết trái; quyến rũ và tình tứ; là sự kết tinh ở độ rực rỡ nhất
và phồn thực nhất.
Xuân Diệu đã cảm nhận thế giới bằng mọi giác quan; phát hiện ra một thiên đường
ngay trên mặt đất (khác với một số nhà thơ lãng mạn tìm cách thoát li khỏi cuộc sống
thực tại). Ông nhận ra thiên đường không ở đâu xa lạ mà nó hiện hữu chính trong cuộc
sống bình dị quanh ta, nơi cuộc sống trần thế này=> Quan niệm nhân sinh tích cực (Lầu
thơ của ông được xây dựng trên đất một tấm lòng trần gian-Thế Lữ, Lời tựa tập Thơ thơ)
Điệp ngữ "này đây" không chỉ gợi ấn tượng về mùa xuân viên mãn, thiên nhiên
phong phú như đang bày ra, bất tận, chào mời; như sẵn sàng dâng hiến, trao tặng cho
con người mà còn gợi niềm hân hoan, say mê của nhà thơ.
Những câu thơ vắt dòng liền mạch, như quấn vào nhau diễn tả sự ào ạt, tuôn chảy
của tình thơ; niềm ham mê bất tận của nhà thơ trước vẻ đẹp cuộc sống trần thế.
Câu thơ 5 chữ chuyển thành câu thơ 8 chữ chuyên chở dòng cảm xúc đang cuồn
cuộn trào dâng.
b.Chín câu thơ tiếp: Tình yêu cuộc sống được thể hiện qua cách cảm nhận thiên nhiên, cuộc
sống của nhà thơ
+ Ở 2 câu thơ cuối:
• Giọng thơ: trầm xuống, lắng đi; như sững lại với
dấu chấm giữa dòng
• Dấu chấm giữa dòng khiến câu thơ ngắt đôi.
Hai nửa tâm trạng: sung sướng>< vội vàng, lo âu
bị ngăn đôi bằng dấu chấm giữa dòng.
-> Niềm vui cũng không trọn vẹn
-> Dấu chấm như một nốt lặng => sự hụt hẫng, sững
sờ
• Nhà thơ hoài xuân ngay khi xuân vừa tới
2.Đoạn 2 (16 câu thơ tiếp,từ câu 14-29): Quan niệm mới mẻ về thời gian
Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua, - Hình ảnh thơ nhường chỗ cho luận lí
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất.
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,
Không cho dài thời trẻ của nhân gian,
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại.
Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;
Mùi tháng, năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt...
Cơn gió xinh thì thào trong lá biếc,
Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?
Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,
Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?
Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa...
* Theo em, quan niệm

về thời gian của Xuân
Diệu được thể hiện
như thế nào trong 11
câu thơ tiếp theo của
bài thơ?
- Quan niệm về thời gian:
+ Thi nhân Xuất phát từ Lấy sinh mệnh -> Đinh ninh người chết chưa
Quan niệm thời
xưa: cái nhìn siêu vũ trụ để làm gian tuần hoàn, hẳn là hư vô, con người vẫn
hình,có thước đo thời vĩnh cửu vĩnh cửu cùng trời đất và sẽ
phần tĩnh gian. Mà vũ trụ được tái sinh )
thì tuần hoàn. =>Tâm lí ung dung, không sợ
tuổi già, cái chết
Xuất phát Lấy TG hữu Quan niệm thời
+ Xuân hạn của đời
từ cái nhìn gian vũ trụ tuần
Diệu và cái nhìn người, thậm chí hoàn, vĩnh cửu
thế hệ biện lấy khoảng TG nhưng thời gian
những chứng, quý giá nhất đời người là hữu
nhà động về vũ của đời người- hạn, tuyến tính,
trụ và thời tuổi trẻ làm một đi không trở
Thơ mới thức đo TG
gian lại. Mỗi phút trôi
qua là mất đi vĩnh
viễn.
Cảm nhận thời gian mới mẻ này được thể hiện rõ trong đoạn thơ:
• Xuân Diệu nhận thấy :
Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất.
-> Xuân mới tới, còn non nhưng chứ đựng ngay trong sự hiện hữu, cái non tơ ấy là
mầm mống của của sự tàn phai. -> Cái nhìn thời gian đầy biện chứng của con người
yêu sống.
Sự lặp lại đến 3 lần của cấu trúc câu định nghĩa ("...nghĩa là..."), các cặp từ tương
ứng (đang tới-đang qua, còn non-sẽ già, xuân hết-tôi cũng mất...)-> nhấn mạnh điều
tất yếu có tính quy luật của tự nhiên, cái mà con người không thể xoay chuyển
được=> tô đậm sự nghiệt ngã của thời gian và càng thể hiện rõ niềm nuối tiếc thời
gian của nhà thơ
->Khi đang trong mùa xuân mà đã sợ sự già nua, tàn úa. Với xuân Diệu cuộc sống
chỉ có ý nghĩa khi con người sống trong tuổi trẻ, khi xuân hết nghĩa là tôi cũng mất.
• Ông không chỉ thấy mùa xuân, tuổi trẻ đều ngắn ngủi mà còn nhận ra điều nghiệt
ngã hơn và nghịch lí là mùa xuân của đất trời còn tuần hoàn cùng vũ trụ còn xuân
của đời người chỉ có một thời và sẽ ra đi mãi mãi, "chẳng hai lần thắm lại".
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,
Không cho dài thời trẻ của nhân gian,
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại lại.
Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi
-> Nhà thơ say sưa bộc bạch quan niệm của mình một cách sôi nổi; tranh luận với
quan niệm cũ về thời gian"Nói làm chi rằng Xuân vẫn tuần hoàn...thắm lại"
Con người muốn níu kéo thời gian nhưng "lượng trời cứ chật..."=> nhà thơ bâng
khuâng, tiếc nuối. Cảm quan về một vũ trụ chẳng còn tôi khiến thi nhân đau đớn.
- Những cảm nhận mới mẻ về thời gian, nuối tiếc thời gian đã trở thành những bâng khuâng,
tiếc nuối không gian: Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời
Mùi tháng, năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt...
Cơn gió xinh thì thào trong lá biếc,
Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?
Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,
Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?
Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa...
-> Thế giới tự nhiên hiện lên vẫn đẹp (có sông núi, gió xinh, lá biếc, chim kêu) nhưng Sự sống không
còn ở cái vẻ rực rỡ, xuân thì của cái nhìn trực cảm mà hiện ra chỉ toàn"chia phôi", "tiễn biệt", "tàn
phai", "đứt tiếng"dưới sự cảm nhận mang màu sắc triết lí. Cảm nhận ở đoạn thơ mang đầy tính
mất mát. Nhà thơ nhìn vạn vật đâu đâu cũng là sự mất mát chia lìa. Đó là một thế giới chẳng còn
tôi.
Dụng ý của Xuân Diệu khi vẽ ra một viễn cảnh ảm đạm là muốn kêu gọi mọi người chủ động trước
TG, hãy ý thức được giá trị của những giờ phút được sống trong hiện tại.
-> Xuân Diệu vẫn rất mới mẻ trong những cảm nhận khác biệt, trong sự chuyển kênh của các
giác quan để thấy "mùi tháng năm[...]rớm vị chia phôi"," sông núi[...]than thầm "=> phát huy
triệt để sự tương giao giữa giác quan; sinh động trong lối nhân hóa (sông núi than, gió thì
thào, hờn; chim sợ độ tàn phai. Nhưng giọng thơ không còn cái náo nức như đoạn trên mà
như trùng xuống.
Đặc biệt trong câu thơ cuối: Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa...
=> Cấu trúc điệp "Chẳng bao giờ" + từ cảm thán "Ôi" + dấu chấm than, dấu lặng cuối dòng
=>Sự nuối tiếc vô cùng của nhà thơ khi dòng thời gian, tuổi trẻ trôi qua không thể lấy lại.
* Qua đoạn thể hiện:

- Tình yêu cuộc đời tha thiết, đắm say của nhà thơ;
- Những nét mới trong quan niệm của Xuân Diệu về cuộc sống, tuổi trẻ, tình yêu:
+Với Xuân Diệu, thế giới này đẹp nhất, mê hồn nhất là vì có con người trong tuổi trẻ và
tình yêu
+ Thời gian quý giá nhất của đời người là tuổi trẻ
+ Niềm hạnh phúc nhất trong tuổi trẻ là tình yêu
Biết hưởng thụ chính đáng những gì cuộc sống dành cho mình, sống mãnh liệt , hết mình
những năm tháng tuổi trẻ là một quan niệm mới mẻ, tích cực , thấm đẫm tinh thần nhân
văn.
3.Đoạn 3 (10 câu thơ cuối):Giải pháp để tận hưởng vẻ đẹp cuộc đời
Ở đoạn 3, nhà thơ đã

đề xuất Giải pháp nào
để tận hưởng vẻ đẹp
cuộc đời ngay giữa
mùa xuân và tuổi xuân
1
Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây và cỏ rạng
Cho chếnh choáng mùi hương,
Cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi
Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi!
-Mở đầu bằng lời giục giã: Mau đi thôi! Mùa chưa ngả
chiều hôm
Mau1đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm -> Thường gặp trong thơ Xuân Diệu
Ta muốn ôm -> cuộc sống ngắn ngủi nhưng không phải vì vậy mà con
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn người không sống, không tận hưởng mùa xuân, tuổi xuân.
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn Cách sống tốt nhất trước hết là sống với tốc độ nhanh
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu hơn, gấp hơn (cường độ)
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều - Tiếp theo, giữa một đoạn thơ toàn những câu thơ từ 8
Và non nước, và cây và cỏ rạng chữ trở lên là một dòng thơ đặc biệt: Ta muốn ôm
-> Ba chữ đứng riêng thành một dòng, vang lên dõng dạc
như một lời tuyên bố trịnh trọng về quan niệm sống, cách
cho đã đầy ánh sáng
sống, triết lí sống; như một hiệu lệnh hành động.
Cho no nê thanh sắc của thời tươi -> Xưng hô "ta"(khác đoạn thơ đầu xưng "tôi")-> phát
Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi! ngôn của nhà thơ không chỉ có ý nghĩa trong phạm vi đời
sống của cá nhân mà còn có ý nghĩa đại diện cho khát
vọng của một thế hệ nhà thơ, cho tinh thần thời đại. Xuân
Diệu đã nói hộ những con người trẻ tuổi và trẻ lòng.
-Sau ba chữ "ta muốn ôm":
+ Mạch thơ ào ạt tuôn chảy, đưa người đọc vào một không khí khẩn trương,
gấp gáp.
Mau đi 1thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm + Giọng thơ sôi nổi, hối hả, dồn dập.
Ta muốn ôm + Hình ảnh thơ: thiên nhiên quen thuộc, phong phú, đầy quyến rũ và sức
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn sống:
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn • Có mây đưa, gió lượn, cánh bướm, non nước, cỏ rạng tàn đầy sức sống
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu • Đang mơn mởn, say đắm trong tình yêu
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều • Với đủ hương thơm, ánh sáng, thanh sắc của thời tươi
Và non nước, và cây và cỏ rạng -> Bức tranh thiên nhiên mùa xuân ngồn ngộn sức sống, xuân sắc, xuân tình
Cho chếnh choáng mùi hương, + Từ ngữ:
Cho đã đầy ánh sáng • Điệp ngữ "ta muốn", "cho" xuất hiện dày đặc
Cho no nê thanh sắc của thời tươi • Điệp từ "và" trong câu thơ "Và non nước, và cây và cỏ rạng" cùng lối liệt
Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào kê
ngươi! -> Thể hiện một cách trực tiếp, tươi sống cái cảm xúc ham hố, vồ vập,
tham lam đang trào dâng mãnh liệt trong lồng ngực thi sĩ yêu đời.
• Các động từ : ôm-riết-say-thâu-cắn diễn tả động thái yêu đương mỗi lúc
một mãnh liệt, ham hố, vồ vập
• Các tính từ: chếnh choáng- đã đầy-no nê-> những động thái hưởn thụ
mỗi lúc một thỏa thuê
-> Tất cả đều nhằm thể hiện niềm đam mê sống đến cuồng nhiệt của tác giả.
- Cảm xúc của nhà thơ trào dâng đến tận cùng niềm khao
khát, thể hiện qua câu thơ táo bạo và tân kì:
Mau1đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi!
Ta muốn ôm -> Xuân hồng: mùa xuân với sắc hồng của sự sống viên
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn mãn, phơi phới.
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn ->Tác giả hình dung mùa xuân như một trái chín và nhà
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu thơ phải tận hưởng nó một cách trực tiếp "cắn vào
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều ngươi"
Và non nước, và cây và cỏ rạng => Cuộc sống ngắn ngủi vô cùng, cho nên con người
không nên thờ ơ với cuộc sống, lãng phí thời gian. Sống là
cả một niềm vui sướng, phải tận hưởng, phải sống "năng
cho đã đầy ánh sáng
suất" hơn gấp nhiều lần (cao độ) trong cùng một thời gian
Cho no nê thanh sắc của thời tươi được sống.
Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi!
* Đoạn thơ có cách bộc lộ cảm xúc vô cùng mãnh liệt, độc đáo và
mới mẻ; thể hiện trái tim sôi nổi, rạo rực đến độ vội vàng, gấp gáp
để tận hưởng vẻ đẹp của cuộc sống ngay giữa mùa xuân và tuổi
xuân.
III. TỔNG KẾT
V. CỦNG CỐ
Nhịp điệu gấp gáp trong cuộc chạy đua với thời gian, theo lời giục giã của Xuân
Diệu trong đoạn cuối bài thơ Vội vàng được tạo ra không phải bằng biện pháp
nghệ thuật nào?
A. Câu thơ vắt dòng, cảm xúc chảy tràn từ dòng trên xuống dòng dưới.
B. Các động từ chỉ động tác mạnh hay trạng thái cảm xúc nồng nhiệt.
C. Những cấu trúc đăng đối, hài hòa.
D. Lối trùng điệp cấu trúc.
CÂU HỎI TÍCH HỢP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG
Từ thái độ sống "vội vàng" của Xuân Diệu trong bài thơ cùng tên,
anh/chị lựa chọn lối sống nào cho cá nhân mình ?
A) Biết quý trọng thời gian, tuổi trẻ, sống hết mình, có ích, có ý nghĩa.
B) Sống buông thả, không lí tưởng, thích hưởng thụ.
C) Sống trì trệ, nhàn nhạt, trung bình chủ nghĩa.
D) Sống gấp, sống vị kỉ, tiêu cực.

Tuan 21 V I Vàng 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tuan 21 V I Vàng 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Câu hỏi 1: Kể tên một số nhà thơ trong

phong trào Thơ Mới?

Xuân Diệu, Huy Cận, Thế Lữ, Hàn Mạc

Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật

Thơ thơ (1938)

Mục tiêu bài học

- Những nét chính về cuộc đời:

- Sự nghiệp sáng tác:

Xuân Diệu, Thế Lữ, Nhất Linh, Khái Hưng

Yêu đời tha thiết, Cô đơn, lo âu,

+ Các tác phẩm chính:

Þ Xuân Diệu xứng đáng là một nhà

- Xuất xứ: “Vội vàng” được in trong tập “Thơ thơ”

Nghiêng về trình bày lí lẽ: Nghiêng về thực hành:

- Đại diện nhóm 2 trình bày phần tìm

Của ong bướm này đây tuần tháng mật;

* Theo em, quan niệm

* Qua đoạn thể hiện:

Ở đoạn 3, nhà thơ đã

B) Sống buông thả, không lí tưởng, thích hưởng thụ.

C) Sống trì trệ, nhàn nhạt, trung bình chủ nghĩa.

D) Sống gấp, sống vị kỉ, tiêu cực.

You might also like