YAZILIMI TASAMA GEÇİRME

YAZILIMIN YAŞAMA GEÇİRİLMESİ

Yazılımın kodlamasının yapılması başlı başına büyük
işlerdir. Ürünün kabul görüp görmeyeceği test edilir.
Testler olumlu sonuçlansa bile ürün için son nokta
konmuş sayılmaz.
Geliştirilen yazılımın sisteme yüklenmesi ve sistem
içinde çalıştırılması gerekmektedir.
Geliştirilen yazılımın sistemin yaşamına geçirmede en
önemli etkenlerden biri erken planlamalarda
bulunmaktadır.
YAZILIMIN YAŞAMA GEÇİRİLMESİ
Yazılımın sistem yaşamına girmeye başlanacağı
önceden kararlaştırılması, yaşamına geçirilme şekli
üzerinde planlamalar ve öngörülerde bulunmalıdır.
Geliştirilen sistemin kullanıcıları ile sürekli etkileşim,
iletişim kurularak geliştirilen yazılımın sistemin
yaşamına nasıl ve ne zaman geçirileceği karşılıklı
kararlaştırılmalıdır.
Sistemin takvimi geçerli, bağlayıcı ve sınırlayıcıdır.
Değişime hazır olmaması çok büyük bir engeldir.
HAZIRLIK
Geliştirilen yazılımın sistemin yaşamına geçirilmesi
için yaşama geçirme süreci planının, yazılımın,
dökümanların, yetiştirme programının, acil durum
önlemlerinin vb. hazır olması gerekmektedir.
Söz edilen hazırlıkların gerçekleşmemiş olması bir
çok açıdan hem sistem için hem de sistem
geliştiricileri için maliyeti arttırıcıdır.
Herhangi bir sistem için yaşama geçirme hazırlık
aşamasında gerçekleştirilmesi gereken etkenler
temelde aynıdır.
HAZIRLIK
Bu etkenler;
Kullanıcı onayı: kullanıcı onayından yazılımın test
edilmesinde olumlu sonuçlanmış olması gerekmektedir.
Etkileşim ve iletişim: etkileşim ve iletişim
kapsamında yer alan kişilerle yapacakları işlemler
sorumlulukları ve bunların zamana başlı değişimi açık
bir şekilde kararlaştırılmalıdır. Herkes görev ve
sorumluluklarını açıkça anlamalıdır.
HAZIRLIK
Müşteriler/kullanıcılar, bilgisayar ağ yöneticileri, bilgi
işlem sorumluları, yazılım geliştirme ekibi, yaşama
geçirme birimi, veritabanı yöneticileri vb. etkileşim ve
iletişim kapsamında düşünülebilecek kişilerdir.
Altyapı hazırlığı: donanım altyapısı iletişim ve
etkileşim altyapısının hazır olması yazılım üzerinde
gerekli testlerin yapılmış olması ilgili kişilerin gerekli
bilgi düzeyinde olmaları diğer etkenlerden birkaçıdır.
HAZIRLIK
Geri dönüş noktalarının hazırlanması: yazılımın
sistemin yaşamına geçirilmesi aşaması riski oldukça
yüksek bir aşamadır. Bunun en büyük nedeni doğrudan,
çalışmakta olan bir sistemin yaşamına etkide
bulunmasıdır. Bu bağlamda, yaşama geçirme aşaması
hazırlık sürecinde yapılan planlar içinde kritik
sayılabilecek geçiş eylemlerinde çıkabilecek sorunlar
için bir geri dönüş eylemi planı hazırlamaktır. Bir
önceki sorunsuz durumuna geri getirebileceği
planlanmalıdır.
HAZIRLIK
Geçis zamanını belirleme: bazı sistemler gün içinde
etkin çalışmakta ve geceleri kullanılmamaktadır. Bu tür
sistemler için geçiş zamanı gece olarak kabul edilir.
Yazılım kullanımına geçiş yapılabilir. Diğer taraftan
bazı sistemler günün her saati kullanımda
olabilmektedirler. Bu tür sistemler için kullanıcılar ile
beraber uygun bir gün ve saat seçilmeli ve belirlenen
gün ve saatte etkin kullanıma geçilmelidir.
Kullanıcı sayısının en az olduğu gün ve saat olmalıdır.
Müşterilerle/kullanıcılarla beraber kararlaştırılmalı ve
bir belge ile kaydedilmelidir.
KULLANICI EĞİTİMİ
Bazı sistemlerde yazılımın bazı bölümleri
tamamlanınca sistemin ilgili birimindeki kişilere
uygun eğitimin verilmesi daha doğru bir yaklaşımken
bazı sistemlerde sistem geliştirme sürecinin başından
itibaren bütün kullanıcılarla devam eden periyodik
eğitimler daha doğru olmaktadır.
KULLANICI EĞİTİMİ
Kullanıcı eğitimi kapsamında hangi işlemlerin, nasıl
gerçekleştirildiği, ne tür verinin nasıl sisteme girildiği,
sistem içinde nasıl işleme alındığı, sistemde kimlerin
yer aldığı, kimlerin hangi statüde, hangi
yetkilendirmelerle yer aldığı ve sistemin genel
işleyişinin yazılım üzerinde nasıl gerçekleştiği yer
almaktadır.
Sistemlerde aynı anda eğitime alınabilecek kişi sayısı
da sistemden sisteme değişebilmektedir.
KULLANICI EĞİTİMİ
Kullanıcı eğitimi ile ilgili planlama ve hazırlıklar olası
en erken tarihte gerçekleştirilmelidir.
Kullanıcı eğitimi kapsamında üzerinde durulması
gereken bir durum da eğitimin yöntemidir. Eğitim
olabildiğince basit olmalıdır. Daha verimli ve etkili bir
eğitim süreci için bir sınıf ortamı oluşturulabilmesi
öğretim teknolojilerine bilgisayar destekli eğitim
sağlanmalıdır.
Sistem ve yazılım konularında yeterli bilgi ve deneyime
sahip, eğitici yönü gelişmiş bireylere gerek duyulur.
VERİ DÖNÜŞÜMÜ
Veri dönüşüm işleminin gerçekleştirilebilmesi için
sistemin veri yapısının çok iyi analiz edilmiş olması
gerekmektedir. Eski sistemin veri akışı, veri biçemleri,
kendi içindeki veri dönüşümleri iyi bilinmelidir.
Ancak bu bilgiler doğrultusunda verilerin yeni sisteme
geçişte nasıl dönüştürüleceğine karar verilebilir.
Seçilen ve uygulanan yöntem ve strateji ne olursa
olsun elde edilen veriler arasında bir tutarsızlık ve
eksiklik olmamalıdır.
VERİ DÖNÜŞÜMÜ
Dönüşüm ve test işlemleri kapsamında dikkat edilmesi
gereken en önemli etkenlerden biri güvenliktir.
Zararlı program veya programcılar dönüşüm
süreçlerini elde etmek için kollayabilmektedirler.
Bazı sistemlerde veri dönüşüm işlemleri için veri
yönlendirme (data mapping) kullanılmaktadır. Daha
sistematik ve organize bir şekilde gerçekleşmesini
sağlamaktadır.
Veri dönüşüm işlemlerinin son basamağı olarak, veri
temizliği gerçekleştirilir.
VERİ DÖNÜŞÜMÜ
Veri dönüşüm işlemleri süresince bir takim geçici veri
oluşturma ve veri yedekleme gerçekleşmiş olabilir.
Veri dönüşüm işlemi kapsamında önemli etkenlerden
biri de zamandır. En uygun zaman diliminin seçilmesi
gerekmektedir.
ÇÖZÜMÜ YAŞAMA GEÇİRME
Çözümün sistemin yaşamına geçirilmesine karar
verileceği veya yaşama geçirme aşamasından geri
dönülemeyeceği noktaya kesin karar verilmesi için
yapılmış olması gereken bir kaç etkinlik
bulunmaktadır.
Bu etkinlikler; kullanıcı onayı, iletişim, geri dönüş
noktaları, dökümantasyon.
ÇÖZÜMÜ YAŞAMA GEÇİRME
Dökümantasyon: yaşama geçirme sürecinin bu
aşamasında da bir takim testler ve gözlemler
yapılmalıdır.
Bu testler; çalışırlık, veri geçerliliği, güvenlik, arayüz
testleri, iletişim.
ÇÖZÜMÜN GÖZLENMESİ
Çözümün hangi bölümünün hangi amaçlarla
gözlemleneceği çıkabilecek sorun ve aksamaların
belirlenmesi için önemlidir.
Gözlemlenecek bölüm, işlem ve işlevler
belirlendikten sonra gözlemlemelerin nasıl
gerçekleştirileceği belirlenmelidir.
Gözlemler sonucu toplanan veriler derlenmeli ve
değerlendirme ve gözlemleme amaçlarına uygun
analizlerden geçirilmelidirler.
SON ONAY
Yazılımın sistemin yaşamına geçirilmesi tamamlanmış,
yeni sistem yeni çözümü ile üretimde bulunmaya
başlamıştır. Geriye yapılacak işlem son onayın alınmasıdır.
Sistemin geliştirilmesi isteğinde bulunan tarafla sistemi
geliştiren taraf arasında bir anlaşma imzalanır. Bu anlaşma
kapsamında sistem geliştirici firma, sistemi eksiksiz, doğru
çalışır ve istikrarlı bir şekilde çalışabilecek durumda
geliştirdiğini ifade eder.
Sistemin geliştirilmesi isteğinde bulunan taraf ise ifade
edilen durumların doğru olduğunu ve kendi taraflarından
kabul edildiğini onayladıklarını ifade eder.
PROJENİN SONLANDIRILMASI
Herhangi bir proje ile ilgili yapılacak ve yapılması
gereken en son işlem projenin sonlandırılmasıdır.
Projenin sonlanması için yapılması gereken birkaç
etkinlik vardır. Bu etkinlikler;
Kapanış konuşması: projenin yaşam akışı
değerlendirilmeli, yaşananlar olumlu ve olumsuz
yönleriyle yeniden hatırlatılmalı. Ortaya çıkan ürünün
zayıf ve üstün yönleri vurgulanmalı. Projenin sonlandığı
belirtilmeli ve ileriye dönük yapılabileceklere
değinilmelidir.
PROJENİN SONLANDIRILMASI
Durum belirleme: projenin başarı durumu ortaya
konmalıdır.
Verimin değerlendirilmesi: proje sürecinde
gerçekleştirilenler ve bunların maliyetleri belirtilerek
verimlilik durumu ele alınmalıdır.
PROJENİN SONLANDIRILMASI
Yaşamın her alanında iyi bir takım, takım oyununu iyi
oynayan bir takım, başarıyı er veya geç yakalar. Bir
birey takımı için uyumlu ve yararlı bir üye olmaya
çalışmalı. Bir takım, oynanan oyunun bir takım işi
olduğunu unutmamalı ve bütün üyelerine yeterli
değeri vermelidir.