Download as pptx, pdf, or txt
Download as pptx, pdf, or txt
You are on page 1of 21

Dr.

Harvin George MD (Ay)


Nedumbakaran Ayurvedics
P O Kodakara – 680684
Thrissur, Kerala
Mob : 9846 55 4142

DHOOMA PANAM
 Done generally after Vamana, virechana, vasti,
Nasya etc shodana karma as pashchat karma

 Jatru urdwa Kapha Vatotta vikaranam as


prevention & curation. (Ah. Su: 21/1)
TYPES
 A. H – 3 type : Snidha, Madhya, Teekshna

 Kashyapa samhita : Doopa kalpa Adhyaya


1. Dupam, 2. Anudupam, 3. Pratidupam

 Su. Sa. Chi 40/3 – 5 types : Prayogika, Snehikiko,


Virechanika, Kasaghno, Vamaniya

 Sarangadhara – 6 types :
Above 5 + Vrunadhupa
COMPARISON

 Snigdha = Sneha = Mrudu ----- Vata vikara

 Madhyama = Samana = Prayogika ----


Kapha-Vata vikara

 Teekshna = Sodhana = Virechana ----


Kapha vikara
NA DHUMA PANA SEVETH – SU SA CHI : 40/11
 Sokha, Srama, Bhaya, Krodha, Ushna

 Visha, Raktapitta, Mada, Murcha, Daha

 Pipasa, Pandu, Talu shosha, Chardi

 Siro abhigatha, Udgara, Apatharpana, Timira,


Prameha
 Udara, Admana, Urdwa vata, Urakshata
NA DHUMA PANA SEVETH – SU SA CHI : 40/11
 Bala, Vrudha, Dhurbala.

 Virechana, Vasti karma

 Ratri jagarna, Gharbhini, Rukshaksheena


sareerini,
 Madhu Gruta Dhadhi, Dugdha, Matsya, Madya,
Yavagu
 Alpa Kapha
A-KALAE PEETA DOSHA-S
 Brahma
 Murcha

 Siro rucham

 Ghrana srotra akshi jihwa upaghatam

 Suitable from ages 12 – 80 years


DHUMA PANA KALA - 12
 Snihika :

Mutra ucharae Kshavadu Hasitha


Krodha Maidhuna antae

Sneha + Upalepam – Vata haram


DHUMA PANA KALA - 12
 Vairaechanika :

Snana Chardi Divaswapna antae

Ruksha teekshna ushna vishada


Kapha hara
DHUMA PANA KALA - 12
 Prayogika :

Danta prakshalana, (nasya) Snana


Bhojana Sastra karma antae

Kapha Apakrshanam + Vata samanam


METHOD OF ADMINISTRATION
 Inhale through MOUTH FIRST then through nose

 Exhale only through mouth or else drusti nasham

 For Nasa Sira ashrita dosa inhale first through


Mouth then nose

 For Kanta ashrita dosa inhale first through Nose


then mouth
 Prayogika – inhale through NOSE

 Snikika – inhale through NOSE or MOUTH

 Virechaanika – inhale only through NOSE

 Kashagna & Vamaniya –


inhale only through MOUTH
KASAGHNA DHOOMAPANA VIDHI
 Ah. Su : 21/21

 Sarava samputa – hole – nadiyantra 8-12 anguli –


inhale through mouth

 Dosha sodhana & roga samana


AKALAE AYOGA ATI YOGA LAKSHNA
 Akalae – Ch.Su 5/38 – Badryam Antata, Mukathwam,
Raktapitta, Siro brahma

 Ati yoga - Su chi 40/17 – Talu Gala shosha, paridaha,


Pipasa, Murcha, Brahma, Mada, Karna kswaeda
(tinitus), Drusti Nasa roga, Durbalatha.

 Ayoga – Roga aprasamana

 Samyak yoga – Roga Prasamana


CHIKITSA – CH. SU – 5/39

 Grutha Panam
 Nasyam

 Anjanam

 Tharpana

 Vata ati yoga – Snigda dravya grutha


 Pitta ati yoga – Seethala dravya grutha
 Kapha ati yoga – Ruksha dravya grutha
GUNAS OF DHUMAPANA – SU CHI 40/15

 Indriya Vak Mana Prasannata

 Druda Kesa, Dwija (teeth)

 Smashru (mustache & beard)

 Vishada suganda annana (mouth)


GUNAS OF DHUMAPANA – SU CHI 40/15

 Kasam swasam
 Arochakam, asya upalepathwam
 Swarabedha
 Mukha srava, Kshavadu, Vamathu
 Tantra, Nidra
 Hanu Manya stamba
 Pinasa, Siro roga, Karna Akshi sula,
 Vata kapha mukha roga na bhavanti
DRUGS USED :
 Samana – Eladi gana (Su)
 Mrudhu – Sarjarasa + ghee or oil
 Rachana – tikshna guna drugs
 Kasaghna – kantakari root or Maricha
 Vamana – skin tendon hoof of animals

 Vruna – Powder of Nimba, Vacha


PRACTICALY USED DHUMA:
 Haridra churna – after Vamana and Nasya

 Karpuradi churna – for kasa

 Manashiladi dhuma (Charaka or Sahasrayoga)


for kasa and shwasa

 Guggulu+hingu+lasun+sarsapa+ haridra – for


puya karna
 Chandana + Akhil + Manjista + Sarjarasa +
Yastimadhu paste triturated with milk apply on
colth – dry – do dupana for Peenasa
[Sahasarayoga]
Thank you . . .

Dr. Harvin George


BAMS, MD
Nedumbakaran Ayurvedics
Oushadhi – Vellikulangara road
P O Kodakara – 680 684
Thrissur
Mob : 9846 55 4142

You might also like