RIZCOUR

REN CARE
De La Salle Lipa
 Pagbabalik ni Rizal sa Pilipinas
 Mga dahilan ng pagbabalik ni Rizal sa
Pilipinas
 Operahan ang mata ng kanyang ina
 Tulungan ang naaapi niyang kababayan sa
Calamba
 Mabatid sa kanyang sarili ang epekto ng Noli Me
Tangere sa bansa at mga Kastila
 Malaman ang dahilan ng pananahimik ni Leonor
Rivera
 si Leonor Rivera ang
kasintahan ni Rizal
 Ang Pabalik ng Bansa
 Sumakay siya ng tren mula Roma patungong
Marseilles at dito’y lumulan sa barkong
Djemnah patungong Saigon (Vietnam)
 Dumating siya ng Saigon noong Hulyo 30
 Mula Saigon sumakay siya sa Haifong na
dadaong sa Maynila
 Narating niya Calamba noong Agosto 8,
matapos ang 2 araw na pamamasyal sa
Maynila
 Nagtayo si Rizal ng klinika sa Calamba dito
niya inalis ang katarata sa mata ng ina
 Nakilala siya bilang Doktor Uliman dahil
siya ay nagmula sa Alemanya (Germany),
marami siyang naging pasyente sa Calamba
 Nagtayo rin siya ng paaralan na nagtuturo ng
sports tulad ng eskrima, gun shooting at
gymnastics
 Ngunit di niya natupad ang pagdalaw kay
Leonor
 Ayon sa kapatid na si
Paciano, sumama ang
imahe ni Rizal sa mga
Kastila dahil sa nobelang
Noli
 Ilang linggo pagdating
sa Calamba siya ay
ipinatawag ni Gob. Hen.
Emilio Terrero sa
Malacanang upang
ipaliwanag ang kanyang
nobelang Noli
 Naging maayos ang pag-uusap nina Rizal at
Terrero; humiling pa ng isang kopya si
Terrero kay Rizal upang mabasa at masuri
 Nagbigay naman ng kopya si Rizal sa
gobernador heneral
 Agad nalaman ng gobernador heneral ang
panganib sa buhay ni Rizal kaya binigyan
niya ito ng tagabantay
 Ang naging tagabantay ay isang tinyenteng
Kastila na si Don Jose Taviel de Andrade
 Galit ang mga prayle kay Rizal dahil sa
kanyang nobela
 Ang Arsobispo ng Maynila na si Pedro Payo
ay nagpadala ng sipi sa Rector ng UST na si
Padre Gregorio Echavarria upang suriin ang
nobela ng isang komite; ayon sa komite ang
nobela ay heretiko, iskandaloso at hindi
makabayan
 Ipinadala naman ni Gob. Terrero sa Komisyon
ng Censura ang pag-aaral ng komite
 Ayon kay Padre Salvador Font na siyang
puno ng Censura, ito ay subersibo at nararapat
na itigil ang importasyon at sirkulasyon
 Kaya’t ipinagbawal ang pagbili at pagbasa ng
Noli
 Isang kurang Agustino mula sa Guadalupe ang
naglathala ng librito na may pamagat na
“Caiingat Cayo” (Beware)
 Isinulat ni Padre
Jose Rodriguez na
ang bumabasa ng
Noli ay
nakagagawa ng
kasalanang mortal
dahil ang aklat ay
puno ng
kasinungalingan
 At mula sa Espanya, isinulat ni Vicente
Barrantes ang mga panunuligsa sa nobela sa
pahayagang La España Moderna; dalawang
senador ng Spanish Cortes ang umatake sa
Noli
 Sa katauhan ni Dolores Manapat (M.H. del
Pilar) tinapatan niya ang librito ni Padre
Rodriguez na “Caiingat Cayo” na may kasing
tulad na pamagat at anyo na tumutuligsa dito
 Sumagot rin sa
pamumuna ni Padre
Rodriguez si Padre
Vicente Garcia isang
Pilipinong Pari at
iskolar na nagsalin ng
“Imitation of Christ” ni
Thomas a Kempis,
gamit ang sagisag
panulat na Justo
Desiderio Magalang
 Ayon kay Padre Garcia:
 Di tamang si Rizal ay ignorante sapagkat ito’y
iskolar ng mga unibersidad sa Espanya
 Ang Noli ay tumutuligsa sa mga tiwaling
paring Kastila
 Dahil nabasa niya ang nobela siya rin at
nakagawa ng kasalanang mortal
Ang mga hinaing ng mga magsasaka:
 Ang kita ng mga Dominikano ay lumalaki dahil
sa pagtaas ng mga upa ng mga magsasaka
 Ang ilang umuupa ay pinapalayas sa sakahan sa
di-matukoy na mga dahilan
 Mataas ang interes ng mga umuupang nahuhuli
sa pagbabayad at kung hindi makabayad ay
kinukuha ang kalabaw, gamit at mga bahay
 Lubos na makapangyarihan ang mga paring
Dominikano kaya walang nagawang aksyon
para sa mga magsasaka
 Lumala ang galit ng mga pari kay Rizal kaya
pinayuhan si Rizal na umalis na muli ng bansa
 Bago siya umalis ng bansa ay sinulat niya ang
tulang “Himno al Trabajo” para sa mga
masisipag na manggagawa sa Lipa, Batangas.
Muling Paglalakbay ni Rizal
 Mula sa anim na
buwan na pamamalagi
sa Pilipinas muling
tumulak ng ibang
bansa si Rizal
 Ang una niyang
destinasyon ay ang
kolonya ng Britanya sa
Asya ang Hongkong
 Sa Hongkong niya
nakilala sina Don
Manuel Iriarte at Jose.
Ma. Basa; nakilala niya
rin Balbino Mauricio
 Dinalaw niya sa Macao
si Don Francisco
Lecaros; matapos ang
15 araw si Rizal ay
tumulak ng puntang
Japan lulan ng barkong
Oceanic
 Dumating ang Oceanic
sa Yokohama noong
Pebrero 28; namangha
si Rizal sa bundok ng
Fuji
 Nagpatala siya sa hotel
at doon niya natanggap
ang paanyaya ng
Legado ng Espanya na
nasa Tokyo;
 Batay sa imbitasyon ni Kalihim ng Legado na
si Juan Perez Caballero, malayang
makapaninirahan si Rizal sa Legado; tinangap
ni Rizal ang imbitasyon para makatipid at dahil
wala naman siyang kailangang ilihim sa mga
Kastila sa Legado
 Habang siya ay nasa Japan siya ay nag-aral ng
wikang Nihonggo
 Nanood siya ng kabuki; nag-aral ng judo at
sining ng pagpipinta na kung tawagin ay
sumi-e
Mga dahilan ng pagkawili ni Rizal sa
Japan:
 Magagandang tanawin
 Malinis, magalang at masipag na mga tao

 Ang mga Hapones ay di banidosa

 Bihira ang magnanakaw

 Walang pulubi sa lansangan

* Ang hindi niya lang nagustuhan ay

“jinrikisha” transportasyon na hinihila ng tao
 Nakilala ni Rizal si Seiko-Usui na tinawag
niyang O-Sei-San; anak ng isang samurai na
sinamahan si Rizal sa pamamasyal sa Japan at
panonood ng mga kabuki
 Dahil kay O-Sei-San naging mabigat ang
pagtungo ni Rizal sa Amerika
 Sakay ng barkong Belgic nagtungong Estados
Unidos si Rizal umalis siya ng Japan noong
Abril 13, 1888
 Sa Belgic nakilala
ni Rizal si Tetoho
Suehiro, isang
radikal na Hapon at
patnugot ng
pahayagang Akeban
Shimbun; si Rizal
ang naging
intrepreter ni
Tetoho sa mga
kasamahang
pasahero
 Dumating sila ng Amerika noong Abril 28
ngunit isang linggo silang hindi pinababa ng
barko dahil sa kwarantina;
 Nadiskubre ni Rizal ang tunay na dahilan –
lulan ng barko ang may 600 Tsino na
naghahanap ng trabaho sa Amerika
 Sa daungan sa San Francisco nagsimulang
maglakbay si Rizal; sumakay siya ng bangka
patungong Oakland at doo’y sumakay ng tren
 Ang tren na sinakyan
ni Rizal sa
transcontinental niyang
paglalakbay sa
Amerika
 Mula Oakland nagtuloy
sila sa Reno, Ogden,
Denver, Lungsod ng
Salt Lake
 Sa ikaapat na estado ng kanyang paglalakbay,
sa Colorado, nakita niya ang nakasisilaw na
niyebe
 Nagpatuloy siya sa Nebraska, Omaha, Illinois
at Canada
 Sa Canada niya nakita ang Niagara Falls
 Muling naglakbay patungong Albany
hanggang sa makarating sila ng New York
noong Mayo 13
 Sa siyudad na ito pinuntahan niya ang
memorial ni George Washington
 Umalis ng New
York lulan ng City
of Rome patungong
Liverpool, England;
habang papalabas ng
harbor ng New York
natanaw niya ang
Isla ng Bedloe at
ang istatwa ni
Liberty
 Opinyon ni Rizal tungkol sa
Amerika
 Ang Amerika ay isang bansang walang
kapantay sa kalayaan subalit para sa mga puti
lamang
 Nang panahong iyun, may diskriminasyon ang
puti at itim, maging sa mga Tsino at mga
mukhang Tsino; ang bansa ay walang
kalayaang sibil; ito ay bayan ng mga
mahihirap na handang magpakahirap