Uspješan rad želi vam autor CD-a Emir Hamzić

Autori udžbenika:
Mirsudin Pačariz, Amir Hadžić, Adrović Mina , Nedžad Udvinčić
PRIPREMA ZA NASTAVNI SAT
Školska godina............................................................
Predmet.......................................................................
Nastavna jedinica.......................................................

Ciljevi sata..................................................................
Tip sata.......................................................................
Oblici rada.................................................................
Nastavna metoda.......................................................
Nastavna sredstva.....................................................

Predmetni nastavnik ................................................

Literatura: Mirsudin Pačariz, Amir Hadžić, Mina Adrović,
Nedžad Udvinčić
CD autor : Emir Hamzić
Pritisak tečnosti
i gasova
Saznat ćeš o :
- pritisku tečnosti i gasova
- hidrostatičkom pritisku
- spojenim posudama
- krvnom pritisku
Dinamički pritisak
Mlazom vode pod pritiskom vatrogasac gasi vatru. Dok
se tuširamo osjetimo pritisak vode iz tuša na našem tijelu.
Zrak kojim napuhavamo gumu bicikla prizvodi pritisak
na unutrašnjost gume. Tečnost i gasovi mogu proizvesti
pritisak pri svom kretanju. To je dinamički pritisak.

Hidrostatički pritisak
Znamo da što god ronilac uranja dublje u dubine sve
više osjeća pritisak vode na svoje tijelo. Tečnosti se,
kao i sva druga tijela satoje od sitnih čestica. Na svaku
česticu djeluje sila Zemljine teže. Zbog djelovanja sile
teže svaka čestica ima težinu.
 Posmatramo li tečnost u slojevima, onda gornji slojevi
tečnosti svojom težinom pritišću donje slojeve, tako se
javlja pritisak usljed vlastite težine . Taj pritisak zovemo
hidrostatički pritisak .

Hidrostatički pritisak je pritisak koji stvara tečnost

vlastitom težinom. Hidrostatički pritisak djeluje na sve
strane i povećava se s dubinom. Hidrostatički pritisak
zavisi od gustine tečnosti; veći je što je gustina veća.
 Ogled :
Izbušimo iglom nekoliko rupica na plastičnoj
flaši tako da su sve rupe u istom nivou. Kada
uspemo vodu u bocu iz svih rupa izlaze mlazevi
tečnosti iste jačine.

Na drugoj plastičnoj flaši, napunjenu vodom,

brzim pokretima izbušimo tri rupice na tri
različite visine. Voda izlazi iz svih rupica.
Najjači mlaz vode je onaj pri dnu flaše.

Ako u flašu ulijemo neku drugu tečnost

Uočit ćemo da su mlazevi različiti . Jači je
mlaz vode nego mlaz alkohola, pod istim
uslovima.
Matematički izraz za hidrostatički pritisak
U posudu oblika kvadra naspimo tečnost, vodu. Pritisak
na dno posude površine S proizvodi ukupna težina
tečnosti G.

S b
a

Ako je m je masa tečnosti, a V zapremina tečnosti,

zapreminom G = m ∙ g

F
m = ρ ∙ V i V = a ∙ b ∙ c u formuli p = se dobije
s
F G m∙g ρ∙a∙b∙c∙g
p= = = = =ρ∙c∙g
s s a∙b a∙b
 Hidrostatički pritisak zavisi od gustine tečnosti – ρ
visine stuba tečnosti – h i od gravitacionog ubrzanja - g
Označimo li sa h visinu stuba tečnosti h = c imamo

p=ρ∙h∙g gdje je g ubrzanje Zemljine teže

Primjer:
Koliki je pritisak u batenu sa vodom na dubini od 2 m ?

h = 2m p=ρ∙h∙g
ρv = 1000 kg/m2
p = 1000 kg/m2 ∙ 9,81 m/s2
g = 9,81 m/s2
p=? p = 19620 Pa
Pritisak ne zavisi od mase tečnosti niti od
oblika posude u kojoj se tečnost nalazi.
Voda je nasuta do iste visine različitog oblika.
Površina dna u svim posudama je jednaka
ako napravimo na svim posudama jednake
otvore na istim udaljenostima od dna mlazevi
prilikom isticanja vode su jednake jačine.

Spojene posude
Posude različitog oblika u kojima tečnost može prelaziti
iz jedne posude u drugu. Usljed hidrostatičkog pritiska
tečnost u svim spojenim posudama je u istom nivou, što
je zakon spojenih posuda . Koriste se kod sistema za
snabdjevanje vode ,bunara, sifona za kade itd .
Razmisli i odgovori
1. Šta je dinamički pritisak ?
Tečnosti i gasovi mogu proizvesti pritisak pri svom
kretanju . To je dinamički pritisak.
2. Šta je to hidrostatički pritisak ?
Hidrostatički pritisak je pritisak koji stvara tečnost
vlastitom težinom.
3. Šta je zakon spojenih posuda ?
Usljed hidrostatičkog pritiska tečnost je u svim spojenim
posudama u istom nivou, što je zakon spojenih posuda.
4. Kako glasi matematički izraz hidroststičkog pritiska ?
Matematički izraz za hidrostatički pritisk je p = ρ ∙ h ∙ g