AĞRI VE AĞRI YÖNETİMİ

ULUSLARARASI AĞRI ARAŞTIRMALARI

TEŞKİLATININ AĞRI KAVRAMI TANIMI
• Vücudun herhangi bir yerinden
kaynaklanan, gerçek ya da olası bir doku
hasarı ile birlikte bulunan, bireyin
geçmişteki deneyimleri ile ilgili duyusal
ve emosyonel hoş olmayan bir deneyim
olarak tanımlanmıştır.
• Ancak bir çok insan doku harabiyeti ve fizyopatolojik
değişiklik olmadan da ağrı deneyimlediğini
belirtmektedir.
• Buna göre ağrı, bir duyum ve hoşa gitmeyen bir yapıda
olduğundan her zaman özneldir.
• Ağrı bireyi bunaltan, davranış ve düşüncelerini bozan, bir
yandan da ağrıyı durdurmayı amaçlayan aktivitelerin
yapılmasına yönelten, davranışsal tepkilere ve otomatik
değişikliklere neden olan karmaşık algılamalarla ilgili bir
deneyimdir.
 AĞRININ BELİRTİLERİ
• Yüz buruşturma, gözleri kapatma, huzursuzluk, inleme gibi
davranışsal,
• Kalp hızı, solunum hızı ve kan basıncında değişimler gibi
fizyolojik,
• Konfüzyon, korku, öfke, tedirginlik, anksiyete, sözel işlevlerde
değişmeler, huzursuzluk gibi psikolojik,
• Kasılma,hasara uğrayan organ ya da bölgenin uyarandan uzağa
çekilmesi, insizyon yerinin desteklenmesi, hareketsiz kalma,
bacakların karına doğru çekilmesi, yüzünü buruşturma, ritmik
hareketlerle sallanma, bacakları sallama, tekmeleme, hemşire
ve hekimin kolunu çekme, yatak kollarına vurma gibi
davranışsal belirtileri olabilir.
 • Ağrıyı değerlendirme ve diğer
sağlık bakımı verenlerle bu bilgiyi
paylaşma
AĞRISI OLAN • Ağrıyı yeterince rahatlatmanın
HASTADA başlatılması ve koordinasyonu
sağlama
HEMŞİRENİN •
Girişimlerin etkinliğini
ROLÜ değerlendirme ve
• Ağrılı bireylerin savunuculuğunu
yapmadır
 AĞRININ FİZYOPATOLOJİSİ; AĞRI
YOLAKLARININ ORGANİZASYONU
• Ağrıyı oluşturan derideki ve viseral duyusal
uyaranlar primer afferent nöronların periferik
sonlanmalarını aktive eder, bunlar spinal kord ya
da medulladaki ikinci basamak nöronlarda sinaps
yapar.
• Bu ikinci basamak nöronlar çarpraz çıkan
yolaklardadırlar ve talamusa giderler ve oradan
somatosensoriyel kortekse ulaşırlar.
 AĞRININ FİZYOPATOLOJİSİ; AĞRI
YOLAKLARININ ORGANİZASYONU
• Paralel çıkan nöronlar beyin sapı çekirdekleri ve
ventrokandal ve medial talamik çekirdek ile
bağlantı kurarlar.
• Bu paralel yolaklar limbik sisteme uzanır ve
ağrının duyusal yönünden sorumludurlar.
• Ağrının aktarılması arka boynuz seviyesinde
serotonin, norepinefrin ve çok sayıda
nöropeptit içeren inen bulbospinal yolaklar ile
düzenlenir.
 AĞRININ FİZYOPATOLOJİSİ; AĞRI
YOLAKLARININ ORGANİZASYONU
• Ağrı duyusunu gidermeye çalışan ajanlar
dokuda enflamasyonu azaltmaya yönelik etki
edebilir (NSAİİ, prostoglandin sentez
inhibitörleri), ağrı iletimini etkileyebilir
(narkotikler) ya da inen yolların ayarlarını
arttırabilirler (narkotikler ve antidepresanlar).
• Antikonvülzanlar (gabapendin, karbamazepin)
periferik sinir hasarından kaynaklanan aberran
ağrı duyularında etkili olabilir.
 AĞRININ FİZYOPATOLOJİSİ; AĞRI
YOLAKLARININ ORGANİZASYONU
• Tedavi edilmeyen ağrı sonucunda gereksiz acı çekilir,
fiziksel ve psikososyal fonksiyon bozuklukları, akut
rahatsızlık, uyku bozuklukları oluşur, cerrahi
iyileşme bozulur, immün sistem baskılanır.
• Akut olarak rahatsızlanan bireylerde, ağrı
rahatlatılmazsa solunum fonksiyon bozukluğu
sonucu hastalık artabilir, kalp hızı/kardiyak yük,
müsküler kasılmalar/spazm artar, gastrointestinal
hareketlilik ve geçiş azalır, katabolizma artar.
 Tedavi Edilmeyen Ağrının Zararlı Etkileri
Endokrin sistem;
ACTH İnsülin
Kortizol • Glukoneogenesis
ADH • Glukogenalizis
Epinefrin • Kas protein
Norepinefrin katabolizması
Renin
Aldesteron
 Tedavi Edilmeyen Ağrının Zararlı Etkileri
Olası klinik sonuçlar;
• Kilo kaybı
• Solunum kalp hızında artış
• Şok
• Glukoz intoleransı
• Hiperglisemi
• Aşırı sıvı yüklenmesi
• Hipertansiyon
• Üriner retansiyon
• İdrar çıkışında azalma
 Tedavi Edilmeyen Ağrının Zararlı
Etkileri
Kardiyovasküler sistem
Kalp hızı
Kalp debisi
Periferal vasküler direnç
Miyokardiyal oksijen tüketimi
Koagülasyon Olası klinik sonuçları
• Hipertansiyon
• Unstable angina ve
myokard infarktüsü
• Derin ven trombozu
 Tedavi Edilmeyen Ağrının
Zararlı Etkileri
Solunum sistemi
• Tidal volüm
• Hipoksemi
• Öksürük
• Balgam retansiyonu
Olası klinik sonuç;
• Atelektazi
• Pnömoni
 Tedavi Edilmeyen Ağrının Zararlı Etkileri

Genitoüriner sistem
• İdrar çıkışı azalır
• Üriner retansiyon

Olası klinik sonuçları

Sıvı dengesizliği
Elektrolit bozukluğu
 Tedavi Edilmeyen Ağrının Zararlı Etkileri

Gastrointestinal sistem
• Gastrik ve barsak hareketi azalır

Olası klinik sonuçları

• Konstipasyon
• İştahsızlık
• Paralitik ileus
 Tedavi Edilmeyen Ağrının Zararlı Etkileri

Kas-iskelet sistemi
• Kas spazmı
• Kas fonksiyonlarında bozulma

Olası klinik sonuçları

• Hareketsizlik
• Halsizlik
• Yorgunluk
 Tedavi Edilmeyen Ağrının Zararlı Etkileri

Nörolojik sistem
• Kognitif fonksiyonlarda bozulma

Olası klinik sonuçları

• Konfüzyon
• Düşünce yeteneğinde
bozulma ve karar
verememe
 Tedavi Edilmeyen Ağrının Zararlı Etkileri

İmmün sistem
• İmmün yanıt azalır

Olası klinik sonuçları

• İnfeksiyon
• Sepsis
AĞRI SINIFLAMASI

AĞRI AĞRI
NOSİSEPTİ
AKUT
F

YA DA
NÖROPATİ
KRONİK
K

OLARAK SINIFLANDIRILIR
Nosiseptif Ağrı
• Somatik veya visseral doku hasarı ile meydana gelir.
• Somatik ağrı; kemik, eklem, kas, deri veya konnektif
dokulardan doğan, iyi lokalize olan, derin sızlama veya
zonklama ile karakterize bir ağrıdır.
• Visseral ağrı; barsak ve mesane gibi iç organlardan
doğan, tümör ile ilgili veya obstrüksiyon sonucu
meydana gelen bir ağrıdır.
• Örneğin nosiseptif ağrı bir cerrahi insizyon, bir kemik kırılması veya
artrit olabilir.
• Nosisepsif ağrı genellikle opioidlerin yanı sıra NSAİİ’ler gibi
nonopioid ilaçlara da cevap verir.
Nöropatik Ağrı
• Periferal sinirler veya merkezi sinir sistemi hasarı
ile meydana gelir.
• Nöropatik ağrının nedeni; travma, enflamasyon,
diyabetes mellitus, sinir sistemi enfeksiyonları,
tümörler, toksinler ve multiple skleroz gibi
nörolojik hastalıklardır.
• Bu ağrı duyusal bozukluğun olduğu bölgede
algılanır.
• Aralıklı, kısa süreli, batıcı, saplanıcı bir ağrıdır.
Nöropatik Ağrı
• Normalde ağrılı olmayan uyaranlar da sinir
dokusunun hassaslaşmasına bağlı olarak ağrıya
yol açar.
• Tekrarlayan uyaranlar ağrının daha fazla
artmasına neden olur. Ağrı, o anda doku
harabiyeti oluşturan patolojinin devam
etmemesine rağmen mevcuttur.
• Uyuşukluk hissi, yanma, elektrik çarpması,
karıncalanma, keçeleşme gibi hisler mevcuttur.
Nöropatik Ağrı
• Ağrı tahribata neden olan olaydan hemen
sonra değil, daha sonrada ortaya çıkabilir.
• Nöropatik ağrının tedavisinde bilinen ağrı
kesiciler çoğu kez yeterli olmaz.
• Bu durumda merkezi etkili antidepresanlar,
sedatifler gibi ikincil analjezik adı verilen diğer
ilaç çeşitlerine ihtiyaç vardır.
Akut Ağrı
• Başlangıç: Ani
• Süre: Üç aydan az veya normal iyileşme
meydana gelinceye kadar
• Ağrının nedeni: genellikle kolaylaştıran bir olay
veya rahatsızlık (hastalık, cerrahi)
• Ağrının seyri: çok fazla sürmez iyileşme olur
Akut Ağrı
• Tipik fiziksel ve davranışsal belirtiler: belirtiler
sempatik sinir sistemi aktivasyonunu yansıtır.
Kalp hızı, solunum hızı, kan basıncı artar ve
terleme/solgunluk, anksiyete, ajitasyon,
konfüzyon,üriner retansiyon görülür.
• Tedavinin amacı; ağrıyı kontrol etmek, ortadan
kaldırmak.
Kronik Ağrı
• Başlangıç: tedrici olarak veya aniden
• Süre: 3 aydan fazla. Akut zedelenme ile
başlayabilir veya iyileşme için gereken normal
bir zamanda olabilir.
• Nedeni: bilinmeyebilir, ağrının esas nedeni
ağrıyı sürdüren mekanizmalardan farklı olabilir.
• Ağrının seyri: tipik olarak ağrı geçmez, artma ve
azalma periyotları ile karakterizedir
Kronik Ağrı
Tipik fiziksel ve davranışsal belirtiler:
• Soluk görünüm
• Fiziksel hareketlilik/aktivitede azalma
• Yorgunluk
• Sosyal izolasyon
• Depresyon
• Uykuda azalma
• Libidoda azalma
• İştah değişiklikleri
Kronik Ağrı
• Tedavinin amacı: ağrı kontrolünü mümkün
olduğunca sağlamak, fonksiyonların
sürdürülmesi ve yaşam kalitesinin artırılmasına
odaklanmak.
 AĞRININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Hemşirenin ağrı değerlendirmesindeki amaçları;
• Ağrıyı tanıma ve uygun ağrı yöntemi teknikleri
uygulayabilmek için bireyin bütün boyutları ile
ağrı deneyimini bilmek,
• Bireyin tedavi için amacını ve ağrıyı kendi
kendine yönetme kaynaklarını tanımak,
• Değerlendirme için veri toplamak ve kaydetmek,
bu verileri birey ve diğer sağlık bakımı verenlerle
ağrı yönetimi için paylaşmaktır.
 AĞRININ DEĞERLENDİRİLMESİ
• Ağrı subjektif bir veridir bu nedenle
değerlendirilmesi ve tedavi edilmesi zordur.
• Birinci ilke bireyin ağrısının gerçek kabul
edilmesi ve bireye bu izlenimin mutlaka
verilmesidir.
• Ağrı kişinin geçmişten gelen bütün
deneyimlerini de kapsadığı için subjektif özellik
taşır. Bu nedenle bireyin belirttiği ağrı şiddetine
inanılması gerekir.
 AĞRININ DEĞERLENDİRİLMESİ
• Ağrının şiddeti objektif yöntemlerle ölçülemez.
Bu nedenle ağrı ölçüm yöntemleri
geliştirilmiştir; bireyin sayılar ya da kelimelerle
bildirdiği ağrı şiddet ve niteliği olabildiğince
objektif hale dönüştürülmeye olanak veren
ağrı değerlendirme ölçekleri bulunmaktadır.
 Ağrı Ölçekleri
TEK BOYUTLU ÇOK BOYUTLU ÖLÇEKLER
ÖLÇEKLER
• Sözel kategori • Mc Gill Meizack ağrı soru formu
ölçeği • Dartmount ağrı soru formu
• Sayısal ölçekler • West Haven-Yale çok boyutlu
• Görsel kıyaslama ağrı çizelgesi
ölçeği (GKÖ) • Anımsatıcı ağrı değerlendirme
• Burford ağrı kartı
termometresi • Wisconsin kısa ağrı çizelgesi
• Ağrı algılama profili
• Davranış modelleri
 YETİŞKİN BİREYLERDE SIKLIKLA
KULLANILAN AĞRI ÖLÇEKLERİ
• SÖZEL KATEGORİ ÖLÇEĞİ; bireyin ağrı
durumunu tanımlayabildiği en uygun kelimeyi
seçmesine dayanır. Ağrı şiddeti hafiften
dayanılmaz dereceye kadar sıralanır.

Hafif Rahatsız Edici Şiddetli Çok Şiddetli Dayanılmaz

 YETİŞKİN BİREYLERDE SIKLIKLA KULLANILAN
AĞRI ÖLÇEKLERİ
• SAYISAL ÖLÇEKLER; bireyin ağrısını sayılarla
açıklanmasını amaçlar. Sayısal ölçeklerde ağrı
yokluğu (0) ile başlayıp dayanılmaz ağrı (10 ya da
100)düzeyine ulaşır.

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Ağrı yok Dayanılmaz ağrı
 YETİŞKİN BİREYLERDE SIKLIKLA KULLANILAN
AĞRI ÖLÇEKLERİ
• GÖRSEL KIYASLAMA ÖLÇEĞİ; bir ucunda
ağrısızlık, diğer ucunda olabilecek en şiddetli
ağrı yazan 10 cm’lik bir cetvel üzerinde birey
kendi ağrısını işaret eder.
AĞRIDA HEMŞİRELİK DEĞERLENDİRMESİ
• SUBJEKTİF VERİLER;
Sağlık hikayesi: ağrı hikayesi başlangıcı, lokalizasyonu,
yoğunluğu, şiddeti, ağrıyı arttıran ve azaltan faktörler,
ağrı ile birlikte olan belirti ve bulguları içerir.
Ağrı ile başa çıkma stratejileri sorgulanır; geçmişte
tedaviler ve etkiler, ağrıyı tetikleyen faktörler, ağrı
sorunu ile ilgili sağlık bakımı almak için her hangi bir
sağlık kurumuna başvurmuş mu?
İlaçlar; reçete edilen veya reçetesiz kullandığı ilaçlar,
bitkisel kaynaklı maddeler sorgulanır.
 AĞRIDA HEMŞİRELİK DEĞERLENDİRMESİ
• FONKSİYONEL SAĞLIK ÖRÜNTÜLERİ;
Sağlığı algılama- sağlığın yönetimi: sosyal ve iş hikayesi,
mental sağlık hikayesi, sigara kullanımı, ağrının duygulanım
üzerine etkileri, ilişkileri, uyku ve aktiviteler, aile üyeleri ile
görüşme, ağrı ile ilgili psikiyatrik bir tedavi var mı?
Boşaltım: opioid ilaç kullanımı ile ilgili konstipasyon
Aktivite egzersiz: yorgunluk aktivite kısıtılığı, kaslarla ilgili
ağrı
Cinsellik-üreme: libidoda azalma
Başetme-stres toleransı: depresyon, anksiyete
AĞRIDA HEMŞİRELİK DEĞERLENDİRMESİ

• OBJEKTİF VERİLER
Fiziksel muayene,
Fonksiyonların kısıtlılıklarını değerlendirme,
Psikososyal değerlendirme
 AĞRININ TANILANMASI
• YERİ
• NİTELİĞİ: zoklayıcı? Batıcı? Kramp? V.b
• ŞİDDETİ (YOĞUNLUĞU): skalalarla belirleyebiliriz
• AĞRININ OLUŞ ZAMANI: aktivite? Yemek? V.b
• AĞRI BAŞLADIĞINDA BULUNULAN YER:sıcak, soğuk
• AĞRI İLE İLİŞKİLİ DİĞER BELİRTİLER: bulantı?çarpıntı?
Solunum? Terleme? V.b
• AĞRIYI AZALTICI FAKTÖRLER: ilaç? Pozisyon? Dinlenme?
Solunum ?
• AĞRIYI ARTIRICI FAKTÖRLER
AĞRININ İLAÇ TEDAVİSİ İLE KONTROLÜ

• Analjezikler ağrıyı geçiren ya da azaltan,

bilinç kaybına neden olmayan ilaçlardır.
• Akut ve kronik ağrıda etkili analjezik
tedavisi için bilinmesi gereken 3 kavram;
1. AĞRIYI ÖNLEYİCİ YAKLAŞIM
Kanser tedavilerinde ve post operatif ağrı gibi akut
ağrılarda önerilir. Bu yaklaşımın anlamı, analjezinin ağrı
başlamadan ya da şiddetlenmeden önce verilmesidir.
İlacın devamlı aralıklarla verilmesi; eğer ağrı 24 st
devam ediyorsa bu yöntem uygundur.
İlacın gerektiğinde verilmesi; «gerektiğinde» ilaç
uygulaması, hemşirelik tanılaması ve değerlendirmesini
gerektirir. «gerektiğinde» verilecek ilacın dozu, ağrı
başlamadan ya da şiddetlenmeden ağrıyı önleyecek
şekilde ayarlanmalıdır.
2. ANALJEZİK DOZ VE ARALIĞINI BİREYİN
GEREKSİNİMİNE GÖRE AYARLAMA
• Uygulanacak doz en az yan etki ile en düşük
dozda ve en uzun aralıkta ağrıyı giderecek
şekilde ayarlanmalıdır.
3. BİREY KONTROLLÜ ANALJEZİ
• Değişik tipteki analjeziklerin temel prensipleri
ve kullanım alanlarının anlaşılması önem taşır.
Bunlar; ilacın etkisi, etkinin derecesi, toksisite
etkinliği, ilacın birikimi, ilacın tolerans düzeyi,
ilacın bağımlılık yapma düzeyini içerir.
 Analjeziklerin etkinliğini değerlendirmek
için aşağıdaki adımlar gereklidir
• İlaçların etkilerini görebilmek için ne kadar
süre gereklidir?
• Ne kadar rahatlık sağlanmalıdır?
• Rahatlık hissi ne kadar sürmektedir?
• Yan etkilere karşı dikkatli olunmalıdır?
• Düzenli olarak gözlenmeli ve rapor
edilmelidir?
 AĞRI GİDERİLMESİNDE KULLANILAN
ANALJEZİKLER
1. Narkotik olmayan analjezikler/nonsteroid
antienflamatuar ilaçlar
2. Narkotik analjezikler/opioidler
3. Adjuvan analjezikler
 1. Narkotik Olmayan Analjezikler
• En çok kullanılan ajanlardır
• Reçete gerektirmezler
• Ciddi yan etkileri azdır
• Ağrı gidermede etkilidirler
 1. Narkotik Olmayan Analjezikler
• Etki mekanizması: doku hasarı olduğu zaman
hücrelerden potasyum ve histamin içeren kimyasal
maddeler salgılanır. Bu bölgede aynı zamanda bradikinin
ve prostaglandin vardır. Bütün bu kimyasal maddeler
enflamasyona neden olur ve ağrı oluşur. Arakidonik asit,
siklooksiyanaz enzimi tarafından yıkıldığında oluşan
prostoglandinler sinir uçlarını duyarlaştırır ve ağrı olur.
• NSAİİ lar siklooksiyanazı inhibe ederler böylece
arakidonik asitin yıkımı ve prostoglandin yapımı önlenir.
• Bu nedenle bu gruptaki ilaçlar enflamasyonla ilgili ağrının
giderilmesinde çok etkilidir.
Narkotik Olmayan Analjeziklerin
Endikasyonları:
• Romatoid artrit gibi enflamatuar durumlar,
• Periferal orijinli akut ya da kronik hafif ve orta
ağrılar, bel ağrıları, baş ağrıları v.b
• Postoperatif ağrı, dismenore.
Narkotik Olmayan Analjeziklerin Yan etkileri:

• Gastrointestinal toksisite; prostoglandinler ağrı ve

enflamasyona neden olmakla birlikte gastrik
mukozayı korumaktan da sorumludur.
Prostoglandinlerin yapımı inhibe olunca koruyucu
tabaka azalır ve gastrik mukoza harabiyetine yol açar.
• Yakınmalar dispepsi, bulantı, kusma, peptik ülser
alevlenmesidir.
• Bu etkileri önlemek için ilaçlar yemek sonrasında ya
da hafif bir antiasitle birlikte verilmelidir.
Narkotik Olmayan Analjeziklerin Yan etkileri

• Kanama sorunları: prostoglandin yokluğu

trombosit agregasyonunu önlediği için kanama
zamanı uzar.
• Daha az görülen yan etkiler: alerji, kulak
çınlaması, böbreklerde toksisite ve kemik iliği
süpresyonu gibi yan etkiler daha az görülür.
 Sık kullanılan narkotik olmayan bazı
analjezikler;
• Asetilsalisilik asit (aspirin)
• Asetominofen (parasetamol)
• İbuprofen
• İndometazin (endol)
• Dipiron (novalgine)
2. Narkotik (opioid) analjezikler
• Ağrıyı gidermek için merkezi sinir sistemini
etkiler. Endojen opiodlarda olduğu gibi
merkezi sinir sistemine ve gastrointestinal
kanala dağılmış olan opiat reseptörlerine
bağlanır. MSS’ne bağlandığı zaman bu
reseptörler ağrı geçişini durdurur.
Narkotik (opioid) analjeziklerin
Endikasyonları:
• Orta ve şiddetli akut ağrı (ortopedik kırıklar,
post-op ağrı gibi)
• Yinelenen akut ağrı (yanık pansumanları v.b)
• Uzun süren ağrılar (terminal hastalık, kanser
ağrısı v.b)
• Şiddetli ağrının hemen durdurulması istenen
durumlar (renal kolik, travma v.b)
Narkotik (opioid) analjeziklerin Yan
etkileri:
• Konstipasyon
• Bulantı
• Kusma
• Sedasyon
• Solunum depresyonu
• Üriner retansiyon
• Kaşıntı
Bazı narkotik analjezikler:
• Morfin (morfin HCL ampul)
• Meperidin (dolantin)
• Dekstropoksifen (daloksen)
• Nalokson (nalokson)
3. Adjuvan Analjezikler
• Ağrı dışındaki sorunları tedavi etmek için
kullanılır.
• Ağrı narkotiklere yanıt vermediği durumlarda
ve ağrı ile ilgili depresyon, uykusuzluk,
anksiyete ve ajitasyon gibi durumlarda
kullanılır.
Adjuvan analjeziklerin tipleri:
• Antidepresanlar
• Antikonvülsanlar
• Kortikosteroidler
• Nöroleptikler
• Anksiyolitikler
 İLAÇ TEDAVİSİNDE HEMŞİRENİN
SORUMLULUKLARI
• Tam bir ağrı tanılaması yapma
• İstem yapılan ilaçların saat, veriliş yolu ve dozlarını kontrol
etme
• Analjezik tedavisine bağlı yan etkileri gözleme, önlemler alma
ve ilgili tedavileri uygulama
• Tedavi etkinliğini değerlendirme
• Birey ve yakınlarına ağrı ve yönetimi konusunda eğitim yapma
• Tanılama verilerini, uygulanan tedaviyi ve bireyin yanıtını kayıt
etme,
• Hasta savunucusu olarak hareket etmedir.
 AĞRININ İLAÇ DIŞI YÖNTEMLERLE
KONTROLÜ
• BU YÖNTEMLER AĞRI İLETİMİ VE ALGILAMADA
DEĞİŞİKLİK YAPARAK ETKİ EDERLER,
• AYNI ZAMANDA ANKSİYETEYİ AZALTICI ETKİSİ
BULUNMAKTADIR
 AĞRININ İLAÇ DIŞI YÖNTEMLERLE
KONTROLÜ
PERİFERAL TEKNİKLER KOGNİTİF DAVRANIŞSAL TEKNİKLER
• Soğuk uygulama (romatolojide) • Dikkati başka yöne çekme
• Yüzeyel sıcak uygulama (kas iskelet • Gevşeme
sistemi ağrılarında) ---hipnoz
• Masaj ---meditasyon
• Vibrasyon ---yoga
• Egzersiz ---biyolojik geri bildirim
• TENS (transcutanoous Electrical nerve ---düşleme
stimülation) ---müzik

NÖROOGMENTDİTİF TEKNİKLER PSİKOLOJİK RAHATLAMA

• Akapunktur • Anksiyeteyi gidermek
• Dikkati ağrıdan başka yöne çekmek
• Ağrı beklentisini değiştirmek amaçlanır.
 Psikolojik Rahatlama hemşirenin
bağımsız kararı ile gerçekleştirilebilir!
• Anksiyeteyi gidermek; anksiyete ağrıyı artırdığından
anksiyeteyi azaltıcı önlemler hemşire tarafından
alınmalıdır. Bunlar;
• Sakin ve sessiz tavrın korunması sağlanır
• Bireyin ağrıya ilişkin düşüncelerinin farkına varması
sağlanır
• Bireyin ağrıya olan yanıtına saygılı olunur
• Yalnızlıktan korkuyorsa birisinin yanında bulunması
sağlanır
• Yakınları ile konuşularak kendi anksiyetelerini kontrol
etmesi ve böylece hastaya bunların yansıması
önlenmeye çalışılır
Dikkatin başka yöne çekilmesi:
• Oyun, tv izleme
• Birileri ile konuşma
• Sevdiği müziği dinleme
• Ritmik solunum
• Bir objeye odaklanma.
Ağrı beklentisini değiştirmek:
• Bu amaçla birey ve hemşire etkileşimi ile ağrı
ya da ağrıya neden olan etkenlerle ilgili
bağlantılar fark edilir.
• Bireyin kendi ile baş etme mekanizmaları
tartışılır ve daha iyi uyum sağlanması için
öneriler getirilir.
• Bunlar gevşeme ve fiziksel aktivitelerdir.
 Ağrıda Hemşirelik Tanıları
• Aktivite intoleransı • Yorgunluk
• Akut ağrı • Korku
• Anksiyete • Umutsuzluk
• Etkisiz başetme
• Kronik ağrı
• Etkisiz rol performansı
• Konstipasyon • Uykusuzluk
• Düşünce sürecinde • Güçsüzlük
bozulma • Sosyal izolasyon
 AĞRIDA HASTA VE AİLE EĞİTİMİ
• Rahatlatılmamış ağrının olumsuz sonuçları,
• Ağrı seviyesi ve tedavi etkinliğinin kaydedilmesi,
• Ağrı ilaç almayı gerektirecek kadar ciddi olana kadar ya da
ilaçsız ağrı rahatlatma tekniği kullanmayı gerektirecek boyuta
gelene kadar beklenilmemesi,
• İlacın bir süre alındıktan sonra durdurulması ve doz
ayarlamasının yapılması
• Tedavi ile ilgili olası yan etkiler ve komplikasyonları tanıması
(bulantı, kusma, konstipasyon, sedasyon, uyku hali, kaşıntı,
üriner retansiyon, terleme)
• Ağrı tolere edilemez düzeye geldiğinde bildirilmesidir.