TAM ĐOẠN LUẬN NHẤT QUYẾT

ĐƠN
 Định nghĩa

Suy luận diễn

dịch
Có 2 tiền đề là
phán đoán thuộc
Kết luận là phán
tính đơn
đoán thuộc tính
đơn
Có đúng 3 hạn từ khác
nhau
 CẤU TRÚC

Mọi người đều phải chết

M P
Socrate là người
S M
S: Tiểu từ (tiểu từ S)
Vậy Socrate phải chết
S P P: Đại từ (đại từ P)
M: Trung từ
 CẤU TRÚC

ĐẠI TIỀN
ĐẠI ĐỀ
TỪ
Mọi người đều phải chết P

TIỂU TỪTIỂU
Socrate TIỀN
làS người ĐỀ

Vậy Socrate phải chết

 Hình của tam đoạn luận đơn

Ong là loài côn trùng

Ong có ích
Vậy một số loài côn trùng có ích

Mọi người đều phải chết

Socrate là người
Vậy Socrate phải chết
 Hình của tam đoạn luận đơn

M P P M

S M M S

S P S P
Hình 1 Hình 4

P M M P

S M M S

S P S P
Hình 2 Hình 3
Người da đỏ sống trong rừng
Người da đỏ không chặt phá rừng
Vậy bộ tộc sống trong rừng không chặt phá rừng

MaS
MeP
SeP
Mọi người đều có quyền sống
Tử tội là người
Vậy tử tội có quyền sống

MaP
SaM
SaP
Người hay giúp đỡ người khác thường hay được
mọi người yêu mến. Người tốt hay giúp đỡ
người khác. Vậy, người tốt được mọi người yêu
mến

MaP
SaM
SaP
 Kiểu của tam đoạn luận đơn

Mọi loài cá đềuAthở bằng mang

Cá voi không thở
E bằng mang

Vậy, Cá voi không phải là cá

E

AEE - 2
 Kiểu của tam đoạn luận đơn

ĐẠI TIỀN ĐỀ
A
TIỂU TIỀN ĐỀ I E O
KẾT LUẬN

4 Khả 4 khả 4 khả

năng
của đại
x năng của
tiểu tiền
x năng
của kết
= 64
tiền đề đề luận
 Xác định kiểu hình của các
tam đoạn luận sau

1. Mọi sinh viên đều học môn Logic

Nam là sinh viên
Vậy Nam học môn Logic
2. Nước mưa thì mặn, mà ly nước này không mặn.
Vậy ly nước này không phải nước mưa.
Các quy tắc chung của tam đoạn luận đơn

Quy tắc 1: Trung từ M phải chu diên ít nhất là ở

một tiền đề

Ví dụ sai:
M-iP-
Một số kim loại ở thể rắn
Thủy ngân là kim loại S+aM-
Vậy, Thủy ngân ở thể rắn S+aP-
Mọi văn bản pháp luật đều tuân thủ Hiến pháp

Văn bản này tuân thủ hiến pháp

Văn bản này là văn bản pháp luật

 Các quy tắc chung của tam đoạn luận đơn

Quy tắc 2: Một từ không chu diên trong tiền đề thì

không thể chu diên trong kết luận

Ví dụ sai:
P-iM-
Một số loài chim biết bay
S+eM+
Đà điểu không biết bay
S+eP+
Vậy, Đà điểu không phải là chim
Mọi người phạm tội đều có hành vi nguy hiểm cho xã
hội

Anh A không là người phạm tội

Vậy, anh A không có hành vi nguy hiểm cho xã hội

 Các quy tắc chung của tam đoạn luận đơn

Quy tắc 3: Phải có tiền đề khẳng định

Ví dụ sai:
New York không phải là Thủ đô Mỹ

Thành Phố X không phải là New York

???
 Các quy tắc chung của tam đoạn luận đơn

Quy tắc 4: Nếu có tiền đề phủ định thì kết luận

phải phủ định

Mọi kẻ phạm tội đều không tránh khỏi bị trừng trị

Kẻ buôn bán ma túy là kẻ phạm tội

Kẻ buôn bán ma túy đều tránh khỏi bị trừng trị

Vi phạm pháp luật là hành vi có lỗi.

Hành vi có lỗi không là hành vi của người tâm

thần.
Vậy, hành vi của người tâm thần là hành vi vi
phạm pháp luật
 Các quy tắc chung của tam đoạn luận đơn

Quy tắc 5: Nếu hai tiền đề đều khẳng định thì kết
luận phải khẳng định
Ví dụ sai:

Mọi khoa học đều có phương pháp nghiên cứu riêng

Logic học là khoa học

Vậy, Logic học không có phương pháp nghiên cứu

riêng
Mọi luật sư đều tốt nghiệp đại học ngành Luật
Anh Nam tốt nghiệp đại học ngành Luật
Vậy, Anh Nam không là luật sư
 Các quy tắc chung của
tam đoạn luận đơn
1. Trung từ M phải chu diên ở ít nhất một tiền đề
2. Từ không chu diên trong tiền đề thì phải không chu
diên trong kết luận
3. Phải có tiền đề khẳng định
4. Nếu có tiền đề phủ định thì kết luận phải phủ định
5. Nếu hai tiền đề đều khẳng định thì kết luận phải
khẳng định
 Một số Quy tắc khác

6. Phải có tiền đề là phán đoán toàn thể

7. Nếu có tiền đề bộ phận thì kết luận phải là
phán đoán bộ phận
 Ví dụ

M + a P-
M - i S-
S- i P-

P+ a M-
S+ e M+
S- i P -
 Ví dụ

1. AEE - 1
2. AEE - 2
3. AII - 3
4. AEI - 2
Truy tố là nhằm đưa bị can ra xét xử
Truy tố là hoạt động tố tụng
Vậy, một số hoạt động tố tụng là nhằm đưa bị
can ra xét xử
Vật chất tồn tại vĩnh viễn
Con ruồi là vật chất
Vậy con ruồi tồn tại vĩnh viễn
Người tốt thường được mọi người yêu
mến, vì người tốt hay giúp đỡ người
khác, người hay giúp đỡ người khác
thường được mọi người yêu mến.
 Tam đoạn luận giản lược

Tam đoạn luận đơn giản lược là tam đoạn luận mà một
tiền đề (tiểu tiền đề hoặc đại tiền đề) hoặc một kết
luận đã bị lược bỏ.
Mọi sinh viên đều học môn Logic
Nam là sinh viên
Hoặc
Mọi sinh viên đều học môn Logic
Vậy, Nam học Logic
Lược
Và cũng có thể nói: bỏ tiểu tiền đề, đại tiền
Nam là sinh viên đề hay kết luận.
Vậy Nam học môn Logic
 Phục hồi tiền đề

• Căn cứ vào quy tắc chung để phục hồi tiền đề.

• Nếu vi phạm quy tắc chung thì không phục hồi
được tiền đề
• Tiền đề được phục hồi có thể có nhiều kết quả.
Phục hồi tiền đề bị lược bỏ của tam đoạn luận MaP, SaP
M+aP-

1) Tiền đề bị lược bỏ là tiểu tiền đề. S+aP-

S—M; M – S
2) Căn cứ vào quy tắc 4 “Nếu có tiền đề phủ định
thì kết luận phải phủ định”
S+aM-; M+aS- ; S-iM-; M-iS-
3) Căn cứ vào quy tắc 2 “Một từ không chu diên
trong tiền đề thì không thể chu diên trong kết luận”
 S+aM-
 Phục hồi tiền đề bị lược bỏ của tam đoạn luận SoM, SaP

Quy tắc 4: Nếu có tiền đề phủ định thì kết luận

phải phủ định
 Không phục hồi được
Phục hồi tiền đề bị lược bỏ của những tam
đoạn luận sau

1. MaP, SaP
2. SeM, SeP
3. PoM, SoP
4. SoM, SaP
KẾT THÚC BÀI HỌC
 THANG ĐIỂM ĐÁNH GIÁ
Mức độ Điểm
1 Đúng chủ đề, không lạc đề 1
2 Rõ ràng, lập luận chặt chẽ 3
3 Biết vận dụng kiến thức 2
Logic
4 Tự tin trong phản biện 3
5 Không để trống thời gian 1
trong tranh luận