CHƯƠNG 1

TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH

Nguyễn Tuấn Anh NEU

Mục tiêu chương 1
- Doanh nghiệp

- Nội dung cơ bản của QTTCDN

- Mục tiêu của QTTCDN

- Vai trò của QTTCDN

- Các nguyên tắc trong QTTCDN.

Nguyễn Tuấn Anh NEU

Doanh nghiệp
• Định nghĩa: Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài sản, trụ
sở giao dịch ổn định, đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật,
nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh.

• Các loại hình doanh nghiệp: DN tư nhân, công ty hợp danh, công ty
TNHH 1 thành viên, công ty TNHH 2 thành viên trở lên, công ty cổ
phần.

• Tìm hiểu thêm trong: Luật doanh nghiệp ….

Nguyễn Tuấn Anh NEU

 PHÂN LOẠI DOANH NGHIỆP
• Doanh nghiệp tư nhân:
- Do một cá nhân làm chủ
- Chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi
hoạt động của doanh nghiệp.
- Chủ doanh nghiệp có toàn quyền quyết định đối với tất cả
các hoạt động nói chung của doanh nghiệp.
- Không được phép phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào
để huy động vốn.

Nguyễn Tuấn Anh NEU

• Công ty hợp danh:
- Có ít nhất hai thành viên hợp danh là chủ sở hữu chung, ngoài ra có thể có
thành viên góp vốn
- Thành viên hợp danh phải là cá nhân
- Các thành viên hợp danh chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về
các nghĩa vụ của công ty
- Các thành viên góp vốn chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ của công ty
trong phạm vi số vốn đã đóng góp
- Các thành viên hợp danh có quyền quản lý công ty, tiến hành các hoạt động
kinh doanh
- Các thành viên góp vốn có quyền được chia lợi nhuận theo tỷ lệ được quy
định tại điều lệ công ty nhưng không được tham gia quản lý công ty và hoạt
động kinh doanh nhân danh công ty.
- Không được phép phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào để huy động vốn.
Nguyễn Tuấn Anh NEU
• Công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) 1 thành viên:
- Do một tổ chức hoặc một cá nhân làm chủ sở hữu
- Chủ sở hữu chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ
tài sản khác của công ty trong phạm vi số vốn điều lệ của
công ty.
- Tách biệt tài sản của chủ sở hữu công ty và tài sản của
công ty.
- Chủ sở hữu công ty là cá nhân phải tách biệt các chi tiêu
của cá nhân và gia đình mình với các chi tiêu trên cương
vị là Chủ tịch công ty và Giám đốc.
- Không được phép phát hành cổ phiếu.

Nguyễn Tuấn Anh NEU

• Công ty TNHH 2 thành viên trở lên:
- Thành viên có thể là tổ chức, cá nhân; số lượng thành
viên không vượt quá năm mươi.
- Thành viên chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ
tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn cam
kết góp vào doanh nghiệp.
- Thành viên của công ty có quyền biểu quyết tương ứng
với phần vốn góp.
- Lợi nhuận sau thuế thuộc về các thành viên của công ty,
được phân phối theo quyết định của các thành viên, tương
ứng với phần vốn góp của họ trong công ty.
- Không được phép phát hành cổ phiếu để huy động vốn.

Nguyễn Tuấn Anh NEU

• Công ty cổ phần:
- Vốn điều lệ được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là cổ
phần
- VCSH được tạo lập và huy động tăng thêm thông qua phát
hành cổ phiếu.
- Cổ đông có thể là tổ chức, cá nhân; số lượng cổ đông tối thiểu
là ba và không hạn chế số lượng tối đa.
- Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài
sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã đóng góp.
- Cổ đông có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần của mình cho
người khác.
- Có thể phát hành các loại chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu)
để huy động vốn.
- Việc phân phối lợi nhuận sau thuế thuộc quyền quyết định của
Đại hội đồng cổ đông.
Nguyễn Tuấn Anh NEU
 Khái niệm Tài chính doanh nghiệp
TCDN là tổng hòa các mối quan hệ giá trị giữa
doanh nghiệp với các chủ thể trong nền kinh tế.
- Quan hệ DN – nhà nước
- Quan hệ DN – thị trường tài chính
- Quan hệ DN – các thị trường khác, vd thị trường
lao động
- Quan hệ nội bộ DN

Nguyễn Tuấn Anh NEU

Cơ sở của tài chính doanh nghiệp
• Cơ sở nền tảng: Dòng, dự trữ và
Dòng vật Dòng
quan hệ giữa chúng
chất vào tiền ra
• Dòng: Sự dịch chuyển hàng hóa,
dịch vụ (dòng vật chất) hoặc tiền
(dòng tiền) Sản xuất, chuyển hóa
• Phân loại dòng tiền
- Dòng tiền đối trọng trực tiếp
- Dòng tiền đối trọng có kỳ hạn Dòng vật Dòng
- Dòng tiền đối trọng đa dạng chất ra tiền vào
- Dòng tiền độc lập

Nguyễn Tuấn Anh NEU

 Nội dung của quản trị tài chính doanh
nghiệp

Quản trị tài chính được hiểu là sự tác động có chủ đích của nhà quản lý tới các
quan hệ tài chính của doanh nghiệp.

3 vấn đề cơ bản:

• Chiến lược đầu tư dài hạn

• Quyết động huy động vốn dài hạn

• Quản lý tài chính ngắn hạn

Nguyễn Tuấn Anh NEU
Chiến lược đầu tư dài hạn:
• Đầu tư dài hạn vào đâu & với quy mô bao nhiêu?

• Tìm kiếm cơ hội đầu tư

- Xây dựng dự án SX-KD

- Thẩm định, phê duyệt dự án

- Thực hiện dự án

- Đánh giá, tổng kết

Nguyễn Tuấn Anh NEU

Quyết định huy động vốn dài hạn:
• Các nguồn huy động vốn: Huy động vốn từ đâu, dưới
hình thức nào? Nợ hay VCSH hay hỗn hợp của nợ và
VCSH?

• Quy mô và tỷ trọng các loại vốn: Quy mô của mỗi loại

vốn bằng bao nhiêu, chiếm tỷ trọng bao nhiêu trong tổng
vốn mà doanh nghiệp huy động? (Vấn đề về cơ cấu vốn)

Nguyễn Tuấn Anh NEU

Quản lý tài chính ngắn hạn
• Quản lý doanh thu, chi phí, lợi nhuận

• Quản lý dòng tiền (ngân quỹ)

• Lựa chọn chính sách tài chính – kế toán phù hợp

Nguyễn Tuấn Anh NEU

Mục tiêu của quản trị tài chính doanh nghiệp

• Quan điểm cũ: Tối đa hóa lợi nhuận

Nếu một doanh nghiệp chỉ theo đuổi mục tiêu tối đa
hóa lợi nhuận thì sẽ gây ra những hậu quả gì?

• Quan điểm hiện đại: Tối đa hóa giá trị tài sản của chủ
sở hữu  Tối đa hóa dòng tiền tự do và tối đa hóa thị
giá cổ phiếu.

Nguyễn Tuấn Anh NEU

Vai trò của quản trị TCDN
• Quyết định tính độc lập, sự thành bại của doanh nghiệp trong quá trình kinh
doanh, đặc biệt trong xu thế hội nhập khu vực và quốc tế,.
• Nội dung chủ yếu của cơ chế quản lý tài chính doanh nghiệp:
- Cơ chế quản lý tài sản;
- Cơ chế huy động vốn; cơ chế quản lý doanh thu, chi phí và lợi nhuận;
- Cơ chế kiểm soát tài chính của doanh nghiệp.
• Cân bằng lợi ích giữa các đối tượng hữu quan của doanh nghiệp.
• Liên hệ chặt chẽ với mọi hoạt động khác của doanh nghiệp, khắc phục được
những khiếm khuyết trong trong các lĩnh vực khác.
• Thúc đẩy nền kinh tế phát triển, nâng cao hiệu quả quản lý tài chính quốc gia.
Nguyễn Tuấn Anh NEU
 Các nguyên tắc quản trị TCDN
• Nguyên tắc đánh đổi rủi ro và lợi nhuận

• Nguyên tắc giá trị thời gian của tiền

• Nguyên tắc thị trường hiệu quả

• Nguyên tắc gắn kết lợi ích người quản lý với lợi ích cổ đông

• Nguyên tắc chi trả

• Nguyên tắc sinh lợi

• Nguyên tắc tác động của thuế

Nguyễn Tuấn Anh NEU
• Nguyên tắc đánh đổi rủi ro & lợi nhuận:

- Rủi ro: Khả năng xảy ra những biến cố khiến lợi nhuận thực tế sai khác với lợi
nhuận kỳ vọng.

- Lợi nhuận của mỗi khoản đầu tư = Thu nhập do chính bản thân khoản đầu tư
mang lại (vd cổ tức, trái tức, …) + Lãi / Lỗ về vốn đầu tư (nếu có).

- Với mỗi khoản đầu tư, rủi ro càng cao thì lợi nhuận kỳ vọng (dự kiến) càng lớn.

- Nguyên nhân: Do xu hướng sợ rủi ro của các nhà đầu tư và sự vận động của
cung cầu trên thị trường đầu tư khiến cho các khoản đầu tư có mức độ rủi ro cao
hơn cũng phải có mức bù đắp rủi ro cao hơn.

- Áp dụng: Nhà đầu tư lựa chọn các khoản đầu tư dựa vào mức độ lợi nhuận kỳ
vọng mà họ mong muốn hoặc mức độ rủi ro mà họ chấp nhận.

Nguyễn Tuấn Anh NEU

• Nguyên tắc giá trị thời gian của tiền:

- Nội dung: Tiền ở những thời điểm khác nhau có giá trị
khác nhau.

- Nguyên nhân: Lạm phát & chi phí cơ hội đầu tư.

- Áp dụng: Khi so sánh các dòng tiền ở những thời điểm

khác nhau, cần quy đổi chúng về cùng một thời điểm, sử
dụng một tỷ lệ chiết khấu thích hợp. Đây cũng được xem
là tỷ lệ tái đầu tư dòng tiền.
Nguyễn Tuấn Anh NEU
• Nguyên tắc chi trả:
- Nội dung: Trong hoạt động kinh doanh, DN cần
đảm bảo mức ngân quỹ tối thiểu để thực hiện chi
trả.
- Áp dụng: DN cần thường xuyên quan tâm tới quản
lý ngân quỹ, quản lý các dòng tiền nhập quỹ, xuất
quỹ, dòng tiền tăng thêm, v.v…

Nguyễn Tuấn Anh NEU

• Nguyên tắc sinh lợi:
- DN cần tìm kiếm các dự án đầu tư có lợi nhuận
ròng dương, dựa trên cơ sở các dòng tiền mà dự án
đó phát sinh.
- DN cần giảm sự cạnh tranh trực tiếp trên thị
trường bằng cách tạo ra các sản phẩm khác biệt,
giảm thiểu chi phí, v.v…

Nguyễn Tuấn Anh NEU

• Nguyên tắc thị trường hiệu quả:
- Trong thị trường hiệu quả, thị giá cổ phiếu phản ánh đầy
đủ và chính xác tất cả những thông tin về giá trị của
doanh nghiệp. Do đó, tối đa hóa giá trị tài sản đồng nghĩa
với tối đa hóa thị giá cổ phiếu.
- Áp dụng: Khi ra các quyết định tài chính, cần cân nhắc
tác động của các quyết định đó tới thị giá cổ phiếu của
doanh nghiệp.

Nguyễn Tuấn Anh NEU

• Nguyên tắc gắn kết lợi ích của nhà quản lý với cổ đông:
- Nội dung: Trong quản trị TCDN, cần có sự gắn kết lợi ích
giữa nhà quản lý DN với các cổ đông.
- Nguyên nhân: Sự tồn tại của mâu thuẫn lợi ích tiềm tàng
giữa nhà quản lý với cổ đông có thể gây tổn hại tới lợi ích
của cổ đông, đi ngược lại mục tiêu hoạt động của DN và
quản trị TCDN.
- Giải pháp:
+ Đưa người bên phía chủ sở hữu vào bộ máy quản lý DN.
+ Áp đặt cơ chế thưởng phạt, đề bạt và sa thải với nhà
quản lý dựa trên lợi ích nhà quản lý tạo ra cho cổ đông.

Nguyễn Tuấn Anh NEU

• Nguyên tắc tác động của thuế
- Khi ra các quyết định tài chính mà đặc biệt là quyết định
huy động vốn và quyết định đầu tư, DN cần cân nhắc sự
tác động của các chính sách thuế để đưa ra sự lựa chọn
tối ưu nhất.
- VD:
+ Về huy động vốn: Vốn huy động từ nợ có thể tạo ra
khoản tiết kiệm thuế nhưng VCSH thì không.
+ Về đầu tư: Thu nhập từ cổ tức thường có thể được
miễn thuế 1 phần, nhưng thu nhập từ trái tức, lãi vay, …
thì không.

Nguyễn Tuấn Anh NEU

Bộ máy quản lý tài chính
• Nhà lãnh đạo cấp cao của doanh
nghiệp (tổng GĐ, phó tổng GĐ
hoặc giám đốc tài chính)

• Uỷ ban tài chính

• Phòng, ban tài chính

Nguyễn Tuấn Anh NEU
Tóm tắt nội dung chương 1
• Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch
ổn định, được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật nhằm mục
đích thực hiện các hoạt động kinh doanh.
• Ở Việt Nam hiện nay, có 4 hình thức pháp lý của doanh nghiệp, đó là:
Doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn
(một hoặc hai thành viên trở lên) và công ty cổ phần.
• Tài chính doanh nghiệp được hiểu là những quan hệ giá trị giữa doanh
nghiệp với các chủ thể trong nền kinh tế. Các mối quan hệ này phát sinh
rất đa dạng và phức tạp trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp, đòi
hỏi phải được quản lý thật tốt nếu doanh nghiệp muốn phát triển bền vững.
• Khi thực hiện quản lý tài chính, doanh nghiệp cần ý thức được các vấn đề
sau: Một, mục tiêu bao trùm nhất của quản lý tài chính doanh nghiệp là tối
đa hóa giá trị tài sản cho các chủ sở hữu. Hai, quản lý tài chính tập trung
vào ba vấn đề: Quản lý đầu tư dài hạn, quản lý về huy động vốn và quản lý
tài sản lưu động. Ba, cần nắm vững và vận dụng thành thạo bảy nguyên
tắc cơ bản của quản lý tài chính.
Nguyễn Tuấn Anh NEU