SNA208

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİ

MERVE ALAGÖZ 20210934
NEVROZ ÖZER 20211172
AYŞEGÜL BOZKURT 20210810
DİSLEKSİ NEDİR?
Disleksi, zeka seviyesi normal olan veya normalin üzerinde olan
fakat okuma yazma becerileri beklenenden aşağıda düzeyde
olan öğrenme güçlüğü olma durumudur. Disleksili olan
öğrencilerde okuma yazmanın dışında sağ-sol ayırt etme, görsel
tarama saat okuma ve uzamsal ilişkileri kurmada da sorunlar
yaşanmaktadır.
DİSLEKSİ NASIL
FARKEDİLİR?
Eğer çocuğunuz;
 Harf ve rakam karıştırılıyorsa,
 ‘’b’’ ve ‘’d’’ sesini, ‘’p’’ ile ‘’b’’, ‘’m’’ ve ‘’n’’ seslerini ve
‘’E’’ ile ‘’ Ǝ’’ harfini veya ‘’6’’ ile ‘’9’’ u karıştırıyorsa
 Okurken kelime tekrar ediyorsa,
 ‘’tamam’’ kelimesini cümle içinde okurken ‘’tamam
tamam’’ diye iki kere tekrar ediyorsa veya kitap
kelimesini 3 kere okuyup geçiyorsa
 Kelimenin ilk hecelerinde tekrar ve sonra tamamlama
yapıyorsa,
 ‘’okulda’’ kelimesini (o – okulda) şeklinde
 ‘’hasat’’ kelimesini (ha – ha – hasat) şeklinde
 ‘’sokakta’’ kelimesini (so – sokakta) şeklinde
 ‘’görünmedi’’ kelimesini (gö – görün – görünmedi) şeklinde
yanlış okuma becerileri varsa
 Kelime okumada düzeltme ile okuyorsa,
 ‘’satıcıyı’’ kelimesini (sıktıcısı – satıcıyı) şeklinde ikinci
düzeltmede okuyorsa,
 ‘’hissetti’’ kelimesini (hap – hapsini – hissetti) şeklinde
üçüncü düzeltmede okuyorsa,
 ‘’başkaları’’ kelimesini (başaklar – başkaları) şeklinde diye
düzeltiyorsa,
 İki sözcük yineleme olabilir,
 ‘’minik serçenin’’ kelime grubunu (minik ser çenin – minik
serçenin) diye iki tekrarla,
 ‘’yengesi ekledi’’ demek için (ve ekledi ve ekledi yengesi
ekledi) şeklinde okuyorsa,
 Her disleksi çocuklarda görülen problemler farkl ıl ık
göstermektedir. Bu saydıklarımız bütün disleksi problemi
olan çocukların ortak sorunlarıdır.
Bunlara ilave olarak,
o 12 aylık çocuklarda görülen zayıf kelime alımı ve 18 ayda
görülen zayıf kelime üretiminin ileriki yaşlarda görülecek
dil gecikmesine işaret etmektedir.
o Disleksili bireylerin ailelerindeki okuma güçlükleri
araştırılarak bireylerin konuşmalarındaki gecikmeye,
tekerlemeleri hatırlama ve konuşurken sıklıkla kelimeleri
karıştırma gibi konuşma problemlerine, zaman ve mekan
kavramlarını kullanmada, sayma ve rakamsal işlemleri
öğrenmede sıkıntı yaşamalarına, dikkat ve yoğunlaşma
problemleri yaşamalarına ve düşük benlik algısının
varlığına bakılarak erken teşhis yapılabilir.
DİSLEKSİ HAKKINDA YANLIŞ
BİLİNENLER
 DİSLEKSİLİ KİŞİLER GERİYE DOĞRU OKURLAR.
Bu kesinlikle doğru değildir. Çünkü disleksi bir görme
problemi değildir. Harf ses işleme problemidir.
 ERKEKLER DAHA FAZLA DİSLEKSİLİ OLUR.
Bu konuda bilimsel geçerli bir kanıt yoktur. Sınırlı baz ı
çalışmalarda erkeklerin fazla görüldüğü olsa da genelleme
yapılacak derecede bir tespite ulaşılmamıştır. Araştırmalar
devam etmektedir.
 DİSLEKSİLİ BİREYLERİN HEPSİ ÖZEL YETENEKLİ
BİREYLERDİR.
Disleksi ile zeka arasında bir ilişki yoktur. Zaten disleksinin
en büyük özelliği zeka ile bağlantılı olmamasıdır. Yani her
türden birey Disleksili olabilir.
 BAŞARILI BİREYLERİN DİSLEKSİLİ OLMA
İHTİMALİ YOKTUR.
Disleksi zeka ile doğrudan bağlantılı değildir. Çok başarılı
üstün zekalı Disleksili bireylerin sayısı da oldukça fazlad ır.
 DİSLEKSİ ÇOK AZ GÖRÜLEN BİR DURUMDUR.
Bu da çok yanlış bilinen bir bilgidir. Amerika’da öğrenme
güçlüğü çeken bireylerin oranı %15-25 dir. Bu oranında %80 i
disleksidir. Diğer ülkelerde de bu durum böyledir. Yani
dünyada her 20 kişiden biri Disleksili olduğu düşünüldüğünde
çok az görülen bir durum değil hatta fazla görülen bir
durumdur.
 BİR BİREY OKUYABİLİYORSA O DİSLEKSİLİ
OLAMAZ.
Okuyabilen bireylerin disleksili bir birey olamayacağı
konusundaki inanışta yanlış bilinenler arasındadır. Disleksili
bireyler kelimelerin şekillerini hafızaya alarak, tan ıd ık
hikayeleri ezberleyerek, ilk harflerden sonra tahminde
bulunarak okuma yapma gibi farklı stratejilerle bir süreye
kadar okuma yapabilmektedirler.
 OKUMA EĞİTİMİ BAŞLAMADAN ÖNCE
BİREYDEKİ DİSLEKSİ TEŞHİS EDİLEMEZ.
Disleksinin sadece çocuklukta olacağı yetişkinlerde
disleksinin bulunmayacağı bir yanılgıdır.
Disleksi yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Birey,
çocukluğunda disleksinin bilinen belirtilerinden muzdarip
olsun ya da olmasın disleksili bir çocuk disleksili bir
yetişkine dönüşmektedir.
 DİSLEKSİNİN GEÇİCİ BİR DURUMDUR VE
EĞİTİMLE TAMAMEN YOK OLUR.
Disleksili bireylerin doğru ve sistematik bir eğitimle do ğru
okuyacak seviyeye geldikleri ve okumayı öğrendikleri bir
gerçektir. Fakat bireylerin okumada yavaşlığı ve akıcı
okuma problemleri ömür boyu sürmektedir. Ancak doğru
tanılama, uygun ve zamanında eğitim, aile, öğretmen,
arkadaş desteğiyle disleksili bireyler, okulda ve daha sonra
yetişkinlikte başarılı bir birey olabilirler.
 DİSLEKSİ YALNIZ MEDİKAL TEDAVİ YÖNTEMLERİ
İLE TEDAVİ EDİLEBİLİR.
Disleksinin medikal bir teşhis ve tedaviyle iyileşme
göstereceği anlayışı gerçeği yansıtmamaktadır. Disleksinin
medikal bir tedavisi yoktur ve ilaç tedavisi ile iyileşemez.
Disleksi okuma konusunda uzmanlaşmış bireylerin
uygulayacağı değerlendirme yöntemleriyle teşhis edilir ve
eğitsel yöntemlerle tedavi edilir. Özel bir eğitim yap ılmadan
disleksi kendiliğinden düzelmez. Yani, disleksi tedavi
edilemeyen bir öğrenme güçlüğü değildir. Tedavisi vardır
sadece tedavi medikal değil eğitseldir.
DİSLEKSİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
 HECE BİRLEŞTİRME – HECE AYIRMA
İlk yapmamız gerekendir. Öncelikle biz hece şeklinde kelimeyi
söyleyip daha sonra öğrencimizden heceleri birleştirip kelimeyi
söylemesini istiyoruz. Aynı şekilde daha sonra tam tersini
yaptırıyoruz.
Ta – bak = Tabak Orman = Or – man
Ça – tal = Çatal Maymun = May – mun
 SÖZCÜKTEN HECE ATMA
Kelimenin bir hecesini çıkartıp geriye kalan heceyi söylemesini
istiyoruz.
Güzel = /zel = Gü
Çatal = /ça = tal
 HECELERİN YERİNİ DEĞİŞTİRME
Bu diğerlerine göre biraz daha zor gelebilir. Bir kelime
söyleyip hecelerin yerini değiştirip söylemesini istiyoruz.
Kaban = Banka
Çatal = Talça
 KAFİYE FARKINDALIĞI (KAFİYE TANIMA)
Birbirleriyle kafiyeli sözcükleri söyleyip öğrencimize kafiyeli
sözcükleri hissettiriyoruz.
Taş = Baş = Yaş = Kaş
 KAFİYE ÜRETME
Öğrencimizden kafiyeli sözcükler üretmesini istiyoruz.
Tencere = Pencere
 SÖZCÜKTEN SES ATMA – SÖZCÜĞE SES EKLEME
Bir kelime verip önce ondan bir ses çıkarıp s öylemesini
istiyoruz. Ardından bir ses ekleyip s öylemesini istiyoruz.
Tencere = e = Tencer Kaya + k = kayak
 SÖZCÜKTEKİ SESİ DEĞİŞTİRME
Kelimeden bir sesi değiştirip öğrencimizin yeni kelimeyi
söylemesini istiyoruz.
Başa = Kaşa
 SÖZCÜKTEKİ İLK SESİ TANIMA
Ses benzerliği bulunan kelimeleri söyleyip öğrencimizin ilk
seslerini tanımasını istiyoruz.
Ayı = Araba
Bardak = Bebek
 SÖZCÜKTEKİ SON SESİ TANIMA
Bir kelime söyleyip öğrencimizden kelimenin son sesiyle bir
kelime türetmesini istiyoruz.
Halı = Işık
Bardak = Karton
 SESİ EŞLEME BECERİSİ KAZANMA
Ses benzerliği olan iki kelime söyleyip öğrencimizin hangi
sesin benzer olduğunu bulmasını istiyoruz.
Halı = Sayı = son sesler benzerdir
Bardak = Boncuk = ilk ve son sesler benzerdir
 SESBİRLEŞTİRME – SES AYIRMA BECERİSİ
KAZANMA
Sesleri söyleyip öğrencimizin bu sesleri birleştirerek olu şan
kelimeyi söylemesini istiyoruz. Aynı şekilde bu sefer
kelimeyi verip seslerine ayırmasını istiyoruz.
k – a – s = kas kas = k – a – s
n – a – r = nar nar = n – a – r
 SES EKLEME – SES DEĞİŞTİRME
Bir kelime ve bir ses verip o sesi kelimedeki herhangi bir
sesle yer değiştirmesini istiyoruz.
Kasık + t = Kasıt
Nar + k = Kar
 Disleksi öğrencilerimize bu çalışmaları sık sık yaptırarak
öğrencilerin okuma ve yazmada ilerlediğini görürürüz.
KAYNAKÇA
 DR.
EMİNE BALCI
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER
DERGİSİ HAZİRAN 2017
MEB DOKTORA TEZİ