ADMINISTRACJA

PUBLICZNA

Wykład 1
ETYMOLOGIA TERMINU ADMINISTRACJA

Używany od XIV w. akt dawania lub wydawania; od późnego XIV w. Używany w

znaczeniu “zarządzanie” (przedsiębiorstwem, majątkiem itp.), “akt administrowania”.

Pochodzi od łac. administracja (administratio), czyli pomoc, współpraca;

kierownictwo, zarządzanie, pomagać, zarządzać, kontrolować, kierować, nadzorować;
rządzić, kierować.

Składa się z przedrostka “ad-” (ku, do, dla) + “ministrare” oznaczającego służyć.

“Minister” oznacza kogoś usytuowanego niżej, sługę, asystenta.

Definicja administracji publicznej (1)

Administracja publiczna to ta działalność państwa,

która nie jest ustawodawstwem ani wymiarem
sprawiedliwości.
Definicja administracji publicznej (2)

Administracja publiczna jest to przejęte przez państwo i realizowane

przez jego zawisłe organy, a także organy samorządu terytorialnego
zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli,
wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach.
Definicja administracji publicznej (3)

Administracja publiczna to system złożony z ludzi, zorganizowany w celu

stałej i systematycznej skierowanej ku przyszłości realizacji dobra wspólnego
jako misji publicznej polegającej głównie (choć nie wyłącznie) na bieżącym
wykonywaniu ustaw, wyposażonych w tym celu we władztwo państwowe
oraz środki materialno-techniczne”
Definicja administracji (4)

Administracja to zjawisko społeczne, które cechuje inicjatywa i

działalność ukierunkowana na przyszłość. Administracja używa
konkretnych środków w celu uregulowania spraw jednostkowych
i urzeczywistnienia określonych przedsięwzięć
Cechy administracji wg. J. Zimmermana
1.działanie w ramach i na rachunek państwa;

2. działanie w interesie publicznym lub działanie w interesie jednostki;

3. dysponowanie władztwem administracyjnym;

4. działanie na podstawie i w granicach prawa;

5. charakter wykonawczy; 6. ciągłość i stabilność działania;

7. obowiązek korzystania z kompetencji; 8. organizowanie życia społecznego;

9. działanie poprzez wykwalifikowaną kadrę urzędniczą;

10. charakter monopolistyczny

INTERES PUBLICZNY W ADMINISTRACJI

Administracja publiczna powinna również uwzględniać interes

publiczny, który: "(..) można określać jako interes dający się
potencjalnie odnieść do wielu niezindywidualizowanych adresatów
traktowanych jako wspólny podmiot."
 PODZIAŁ
ADMINISTRACJA
ADMINISTRACJI

L L
PUBLICZNA o o PRYWATNA
r r
e e
m GMINA m

I L I
PAŃSTWOWA SAMORZĄDOWA
p o p
s r s
L
u POWIAT
e u
o
m m m
r
L e L
PREZYDENT I
RZĄD m
o RP p
WOJEWÓDZTWO o
r s r
e NIK u e
m KRRiT m m
RPO
I I
p p
s KANCELARIA SEJMU I SENATU s
u u
m m
ADMINISTRACJA PUBLICZNA vs. PRYWATNA

Działanie administracji podzielone jest na dwa obszary: prywatny i publiczny.

Prywatny rozumiany jest jako działalność zarządcza wszelkimi sprawami

własnymi lub cudzymi, począwszy od gospodarstwa domowego a na
przedsiębiorstwach skończywszy.

Administracja publiczna jest również działalnością organizatorską i zarządczą

prowadzoną jednak przez aparat urzędniczy, zajmujący się sprawami o
charakterze publicznym i działający na podstawie aktów prawnych.
Podział wertykalny (pionowy)

Podział władzy i kompetencji z centrum do peryferii

Podział horyzontalny (poziomy)

Władze znajdują się na tym samym poziomie

Decentralizacja

Ustrojowoprawna konstrukcja stosunków między podmiotami prawa publicznego,

wyznaczająca organizację władzy wykonawczej. Z konstytucyjnej zasady decentralizacji,
interpretowanej w powiązaniu z pozostałymi zasadami ustrojowymi, a w szczególności z zasadą
pomocniczości – wynika obowiązek tworzenia określonych układów zadań i kompetencji, który
sprowadza się do formuły „przekazywania z góry w dół” zadań publicznych na niższe ogniwa
ich wykonywania

Dualizm władzy występuje na najwyższym poziomie stopnia podziału terytorialnego

Brak podległości jednostek niższego szczebla jednostkom wyższego szczebla

Centralizacja

Przeciwieństwo decentralizacji

Rozwiązanie normatywne, instytucjonalne, proceduralne i finansowe, którego istotą jest skupienie

kompetencji i decyzji na najwyższym poziomie podziału terytorialnego państwa oraz hierarchiczne
podporządkowanie organom i urzędom działającym na tym poziomie podmiotów funkcjonujących w
terenie.
Centralizacja wiąże się z pozbawieniem samodzielności organów niższego szczebla (oraz funkcji
samorządu lokalnego i terytorialnego), uzależnieniem ich od organów centralnych. Łączy się również
z zależnością osobową i służbową, odsunięciem instytucji społecznych od udziału w rządach.
Dualizm władzy występuje na najniższym poziomie stopnia podziału terytorialnego

Występuje stosunek podległości jednostek niższego szczebla wobec jednostek wyższego szczebla