Administracja

publiczna
WYKŁAD 2
PORUSZANE
ZAGADNIENIA
● Omówienie zasad administracji publicznej
● Omówienie funkcji administracji publicznej
● Struktura władzy rządowej i samorządowej
w Polsce
ZASADY ADMINISTRACJI
PUBLICZNEJ
Istnieją stałe, pewne zasady jakimi cechować powinna się sprawnie działająca i „idealna”
administracja:

1. zasada związania prawem (legalności) tzn. administracja winna działać w ramach prawa to znaczy
wykonywać tylko takie działania, na jakie pozwala obowiązujące prawo;
2. zasada pomocniczości (subsydiarności) tzn. „jednostce konieczna jest pomoc poprzez tzw. subsydiarne
towarzyszenie i subsydiarną redukcję wszędzie tam, gdzie nie jest ona w stanie sama sobie poradzić” co
oznacza, że na jednostce (w szerokim ujęciu) należy zapewnić pomoc tylko w tych obszarach, w których ta
sobie sama nie jest w stanie poradzić;
3. zasada jednolitości (unitarności) państwa tzn. na terenie danego państwa prawo obowiązujące jest takie samo
dla wszystkich, zasady szkolnictwa, służby zdrowia czy innych zadań administracyjnych (nie należy brać pod
uwagę państw federalnych);
ZASADY ADMINISTRACJI
PUBLICZNEJ
4. zasada kompetencyjności tzn. każdy organ posiada swoje możliwości i tylko w ramach odgórnie
przyznanych kompetencji może się poruszać i w ramach tych kompetencji podejmować decyzje;

5. zasada zespolenia administracyjnego tzn. że różne działy administracji zostają połączone za

pomocą organu w ramach ściśle określonych zadań i uprawnień;

6. zasada sprawności działań administracji (efektywności) – administracja powinna działać w sposób

sprawny, nie zakłócony, tak aby osiągać jak największe możliwe korzyści, przy poniesieniu
możliwie najmniejszych nakładów;

7. zasada kierownictwa tzn. administracja powinna posiadać kierownictwo, mieć organ nadrzędny;
ZASADY ADMINISTRACJI
PUBLICZNEJ
8. zasada współdziałania tzn. współpracy pomiędzy poszczególnymi
elementami systemu administracji;

9. zasada planowania tzn. podejmowanie decyzji o środkach i możliwościach

jakie powinny zostać podjęte w celu osiągnięcia zamierzonego celu w
określonym z góry czasie;

10. zasada kontroli i nadzoru tzn. elementy systemu administracji powinny

podlegać kontroli i nadzorowi, dzięki któremu osiągane są najlepsze wyniki i
cele strategiczne.
DODATKOWA ZASADA -
WARIANT
CENTRALIZACJA

taki sposób zorganizowania administracji publicznej, żeby jednostki niższego szczebla były
hierarchicznie podporządkowane tym wyższego szczebla. Jest to podział pionowy i dotyczy tak
odpowiedzialności służbowej jak i osobowej

DECENTRALIZACJA

jednostki niższego szczebla nie podlegają służbowo i osobowo tym wyższego szczebla. W takim
wypadku działają one niejako na własny rachunek i na własną odpowiedzialność zarówno pod
względem zadaniowo-kompetencyjnym jak i finansowym. Sytuacja taka ma miejsce w przypadku
administracji samorządowej
FUNKCJE ADMINISTRACJI
PUBLICZNEJ
1. funkcja porządkowo-reglamentacyjna - ochrona porządku publicznego i
bezpieczeństwa zbiorowego. Zwana też reglamentacyjną, dotyczy regulowania życia
obywateli np. wprowadzenie kodeksu drogowego;
2. funkcja świadcząca - świadczenie usług publicznych za pośrednictwem instytucji
świadczących, należących do sektora publicznego. W ramach tej funkcji organy
administracji publicznej zaspokajają potrzeby społeczne, np. utrzymując szpitale;
3. funkcja regulatora rozwoju gospodarczego przejawiającej się w zastosowaniu
instrumentów policyjnych i reglamentacyjnych w postaci zezwoleń, kontyngentów,
ceł, a także udziale państwa w zarządzaniu gospodarką narodową;
 FUNKCJE ADMINISTRACJI
PUBLICZNEJ
4. funkcja organizatorska - organy administracji podejmują działania twórcze, samodzielne i kreatywne, np.
gdy urzędnicy gminni starają się zdobyć fundusze unijne;

5. funkcja wykonawcza - wykonywanie przepisów prawa. Organy i instytucje administracji muszą

przestrzegać prawa. Wykonywanie prawa to nie tylko prawo administracyjne materialne (gdy urzędnik w
sposób władczy reguluje prawa i obowiązki obywateli), ale i prawo proceduralne (gdy organ wydaje decyzję
administracyjną na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego).;

6. funkcja kontrolno-nadzorcza- państwo kontroluje i nadzoruje obywateli, np. nadzór nad stowarzyszeniami;

7. funkcja prognostyczno-planistyczna - władza publiczna formułuje, np. prognozy wzrostu zanieczyszczenia

środowiska naturalnego