FIZIOLOGJI SEMINAR

PJESA E II-NJE ZE NGA BRENDA

Punoi:
Shpresë Emini
Flutura Hoxha
Islam Muji
Dhurata Ramizi
Profesoreshe: Hatixhe Pupovci Riga Bahtijari
Flakron Isufi
Rrezarta Berbati
VIZATONI ZEMREN DHE TREGONI POZITEN E ARTERIEVE KORONARE

Shpresë Emini
 SË TË
Ë S R
Y R DU
Ë N UN
M M
T E N Ë
K A KA R ?
I
T AT M Ë
S
I IL E
R
E ËC EZ A
T
K T M X
H
A
R Ë E S T O
A
K LOR E M A
H

N Ë F BL U
R
J A SË R O U
T

L AT Ë S Ë P F
L
CI TES Ë N I:
E
J OJN N
T
Q D
E
U
T
S
Stresi, lodhja
Ndryshimet hormonale
Pirja sekondare e duhanit
Gjenetika
Kolesteroli
 SI NDIKON STRESI NE SEMUNDJET E ZEMRËS ?

Në përgjigje të stresit lirohet

hormoni kortizol dhe nivelet e
larta të kortizolit nga stresi
afatgjatë mund të rrisin
kolesterolin në gjak,
trigliceridet, sheqerin në gjak
dhe presionin e gjakut.. Edhe
stresi i vogël mund të shkaktojë
probleme të zemrës si psh
qarkullimi I dobët I gjakut në
muskulin e zemrës, kjo është
një gjendje në të cilën zemra
nuk merr gjak ose oksigjen të
mjaftueshëm. Edhe, stresi
afatgjatë mund të ndikojë në
mpiksjen e gjakut, kjo e bën
gjakun më ngjitës dhe rrit
rrezikun e goditjes në tru.
SI NDIKON NDRYSHIMI HORMONAL NË SËMUNDJET E
ZEMRËS ?
Estrogjeni besohet të ketë një efekt
pozitiv në shtresën e brendshme të
murit të arterieve , duke ndihmuar
në fleksibilitetin e enëve të gjakut
Kjo do të thotë se ato mund të
ngushtohen dhe të zgjerohen për të
akomoduar rrjedhën e gjakut. Kur
nivelet e estrogjenit bien gjatë
menopauzës , fleksibiliteti I
arterieve bie .Në këtë rast nivelet e
kolesterolit LDL (lloji i dëmshëm)
rriten, dhe nivelet e kolesterolit
HDL (lloji pozitiv) ulen, duke çuar
në grumbullimin e yndyrës dhe
kolesterolit në arterie që janë më
të ngushtuara gjë që kontribuon
në sulmin në zemër dhe goditjen
në tru.
 SI NDIKON PIRJA PASIVE E DUHANIT NË SËMUNDJET E
ZEMRËS ?
Pirja pasive e duhanit zvogëlon aftësinë e gjakut për të bartur oksigjen në
zemër dhe komprometon aftësinë e miokardit për të përdorur oksigjen për
të krijuar adenozinë trifosfat.. Tymi nga pirja pasive e duhanit rrit
aktivitetin e trombociteve, përshpejton dëmtimet aterosklerotike dhe rrit
dëmtimin e indeve pas iskemisë ose infarktit të miokardit. Efektet e tymit
të duhanit nga pirja pasive në sistemin kardiovaskular nuk shkaktohen
nga një përbërës i vetëm i tymit, por përkundrazi shkaktohen nga efektet
e shumë elementeve, duke përfshirë monoksidin e karbonit, nikotinën,
hidrokarbure aromatike policiklike dhe elemente tjera.
SI NDIKON GJENETIKA NË SËMUNDJET E ZEMRËS ?
Gjenetika mund të ndikojë në rrezikun e sëmundjeve të zemrës në shumë mënyra.
Gjenet kontrollojnë çdo aspekt të sistemit kardiovaskular, nga forca e enëve të
gjakut deri te mënyra e komunikimit të qelizave në zemër. Një mutacion
gjenetik në një gjen të vetëm mund të ndikojë në gjasat e zhvillimit të sëmundjes
së zemrës. Për shembull, një mutacion gjenetik mund të ndryshojë mënyrën e
funksionimit të një proteine të veçantë në mënyrë që trupi të përpunojë
kolesterolin ndryshe, duke rritur gjasat e arterieve të bllokuara.
Fibrilacioni atrial: një aritmi e zakonshme që rrit rrezikun për goditje në tru
Sindroma Brugada: një çrregullim gjenetik i ritmit të zemrës që mund të shkaktojë
fibrilacion ventrikular dhe ndalim të papritur të zemrës
Takikardia polikorfike ventrikulare katekolaminergjike: një çrregullim i kanaleve
të kalciumit në muskulin e zemrës, duke rezultuar në probleme me sinjalizimin
elektrik dhe rrahjet e çrregullta të zemrës, veçanërisht gjatë ushtrimeve
SI NDIKON KOLESTEROLI NË SËMUNDJET E ZEMRËS ?

Kolesteroli është një substancë që

gjendet në gjakun tonë. Trupi
jonë ka nevojë për kolesterol për
të ndërtuar qeliza të shëndetshme,
por nivelet e larta të kolesterolit
mund të rrisin rrezikun e
sëmundjes së zemrës.
Kur ka shumë kolesterol në gjak,
ai grumbullohet në muret e
arterieve tuaja, duke shkaktuar
një proces të quajtur
arterosklerozë, një formë e
sëmundjes së zemrës.
• Arteriet ngushtohen dhe
rrjedha e gjakut në muskulin
e zemrës ngadalësohet ose
bllokohet. Gjaku mbart
oksigjen në zemër, dhe nëse
në zemër nuk arrin mjaft
gjak dhe oksigjen, përjetojmë
dhimbje gjoksi. Nëse
furnizimi me gjak i një pjese
të zemrës ndërpritet
plotësisht nga një bllokim,
rezultati është një sulm në
zemër.
 IT
RD
KA
IO
I M
TI I
K
A UJ
F R M
INS L A M
I
 CKA ESHTE INFRAKTI I MIOKARDIT?

Një infarkt i miokardit (MI), i njohur zakonisht si një sulm në zemër, ndodh kur rrjedha e
gjakut zvogëlohet ose ndalet në një pjesë të zemrës, duke shkaktuar dëme në muskulin e
zemrës.
Simptoma më e zakonshme është dhimbja ose shqetësimi në gjoks i cili mund të shkojë në
shpatull, krah, shpinë, qafë ose nofull. Shpesh ndodh në pjesën qendrore ose në anën e
majtë të gjoksit dhe zgjat për më shumë se disa minuta.
Siklet herë pas here mund të ndjehet si urth. Simptoma të tjera mund të përfshijnë gulçim, të
përziera, ndjenjë të fikët, djersë të ftohtë ose ndjenjë të lodhjes. Rreth 30% e njerëzve
kanë simptoma atipike. Gratë më shpesh paraqiten pa dhimbje gjoksi dhe në vend të
kësaj kanë dhimbje qafe, dhimbje krahu ose ndihen të lodhura. Midis atyre mbi 75 vjeç,
rreth 5% kanë pasur një MI me pak ose aspak histori të simptomave.
Një MI mund të shkaktojë dështim të zemrës, një rrahje të parregullt të zemrës, shok
kardiogjenik ose arrest kardiak.
SIMPTOMAT
TEKSTI-PJESA E II
A KISHTE FLORA INFRAKT TE MIOKARDIT?
Bazuar nga qka biseduam me heret ne lidhje me infraktin e miokardit, simptomat
dhe duke e lexuar tekstin ne mund te vijm deri ne nje konkluzion qe Flora ka
mundesi te kete nje infrakt te miokardit.
Arsyjet se pse egziston mundesia e infraktit eshte mos qarkullimi i gjakut nga
ventrikuli i majte qe tregon se muskuli ka pesuar demtime apo edhe vdekje te
muskulit qe eshte shkaktari kryesor i infraktit te miokardit.
 SHKAKTARET E INFRAKTIT TE MIOKARDIT

Shkaku më i zakonshëm i një infarkti të miokardit është këputja e një pllake aterosklerotike në një
arterie që furnizon muskulin e zemrës. Pllakat mund të bëhen të paqëndrueshme, të këputen
dhe gjithashtu të nxisin formimin e një mpiksje gjaku që bllokon arterien; kjo mund të ndodhë
në disa minuta. Bllokimi i një arterie mund të çojë në vdekjen e indeve në indet që furnizohen
nga ajo arterie. Pllakat aterosklerotike janë shpesh të pranishme për dekada para se të
rezultojnë në simptoma.
Grumbullimi gradual i kolesterolit dhe indeve fibroze në pllaka në murin e arterieve koronare ose
arterieve të tjera, zakonisht gjatë dekadave, quhet aterosklerozë. Ateroskleroza karakterizohet
nga inflamacion progresiv i mureve të arterieve. Qelizat inflamatore, veçanërisht makrofagët,
lëvizin në muret arteriale të prekura. Me kalimin e kohës, ato ngarkohen me produkte të
kolesterolit, veçanërisht LDL, dhe bëhen qeliza të shkumëzuara. Një bërthamë kolesteroli
formohet ndërsa qelizat e shkumës vdesin. Në përgjigje të faktorëve të rritjes të sekretuar nga
makrofagët, muskujt e lëmuar dhe qelizat e tjera lëvizin në pllakë dhe veprojnë për ta
stabilizuar atë. Një pllakë e qëndrueshme mund të ketë një kapak të trashë fijor me kalcifikim.
Nëse ka inflamacion të vazhdueshëm, kapaku mund të jetë i hollë ose i ulceruar. E ekspozuar
ndaj presionit të shoqëruar me rrjedhën e gjakut, pllakat, veçanërisht ato me një shtresë të
hollë, mund të këputen dhe të shkaktojnë formimin e një mpiksje gjaku (tromb). Kristalet e
kolesterolit janë shoqëruar me këputje të pllakave përmes dëmtimit mekanik dhe inflamacionit.
SHKAKTARET E INFRAKTIT TE MIOKARDIT
 DEFINIMI I TERMEVE

Kolestoroli
Hiperkolestorolomia
Iskemia kardiake
Enet kolaterale
Angina pectoris
Pllakat arterosklerotike
 I
T
A
B
R

L I B
E

O
A
T
R R

TE R E
A
Z

S
E NT R
L
:

O
K TU D
E

S
 CKA ESHTE KOLESTEROLI

Ne dieten tone te perditshme

Shume I tretshem ne yndyre,
shume pak ne uje
Me acide yndyrore formon
estere
70% ne forme te estereve
Kolesteroli i mire(HDL) dhe
kolesteroli i keq (HDL)
 SI KRIJOHET KOLESTEROLI

Kolesteroli ekzogjen
Kolesteroli endogjen
Melqia dhe qelizat e
trupit
 FAKTORET QE NDIKOJNE NE PERQENDRIMIN E
KOLESTEROLIT NE PLAZME

1. Nje rritje ne sasine e kolesterolit

te gelltitur qdo dite, rrit pak
perqendrimin plazmatik
2. Nje diete shume e ngopur me
yndyre
3. Gelltitja e yndyres qe permban
acide yndyrore te pangopura
4. Mungesa e insulins ose hormonit
te tiroides
5. Crregullimet gjenetike
PERDORIME SPECIFIKE TE KOLESTEROLIT NE TRUP

• Formimi acidit
kolik (80%)
• Hormone
adrenokortikale
• Progesteron,
estrogjen
• Testosteron
 IA
EM
O L
R
O SU F
I

S TNI
E
OL A K
O
R

K
R : F
L

E
P DE T
I
H TU
N

S
 Hiperkolesterolemia


Qka është hiperkolesterolemia?

Simptomat dhe rreziqet,

Shkaktarët e saj,

Diagnoza dhe trajtimi.
 
Qka është hiperkolesterolemia?


Hiperkolesterolemia, e quajtur ndryshe kolesterol i lartë, është prania e
niveleve të larta të kolesterolit në gjak.



Nivele të larta të kolesterolit jo-HDL dhe LDL në gjak mund të jenë pasojë
e dietës, mbipeshës, sëmundjeve të trashëguara (gjenetike), ose prania e
sëmundjeve të tjera si diabeti tipit 2 dhe hypotiroidizmi.



Lipoproteinat klasifikohen nga dendësia e tyre në: VLDL, IDL, LDL dhe
HDL. Të gjitha lipoproteinat mbajnë kolesterol, por nivele të larta të
lipoproteinave tjera përveç asaj HDL (të quajtur kolesterol jo-HDL),
veçanërisht kolesteroli LDL, shoqërohen me një rrezik në rritje të
aterosklerozës dhe sëmundjes koronare të zemrës.Në të kundërt, nivelet
më të larta të kolesterolit HDL janë mbrojtëse.

Simptomat dhe rreziqet
 Diagnoza dhe trajtimi

Kolesteroli matet në miligram për decilitër (mg / dL) gjak ose
milimola për litër gjak (mmol / Ll).

Për të rriturit e shëndetshëm, rekomandohen kufijtë e sipërm të
kolesterolit total prej 5 mmol / L, dhe kolesterolit lipoproteinik me
densitet të ulët (LDL) prej 3 mmol / L. Për njerëzit me rrezik të lartë
të sëmundjeve kardiovaskulare, kufiri i rekomanduar për
kolesterolin total është 4 mmol / L, dhe 2 mmol / L për LDL.

Statinat janë ilaçet e përdorura zakonisht, përveç permirsimit te
kualitetit të jetesës. Statinat mund të zvogëlojnë kolesterolin e
përgjithshëm me rreth 50% në shumicën e njerëzve.
 K E
D IA
R
KAA R I
IAT I J
E MA H
K
IS I G A
B

R
ISKEMIA KARDIAKE
Iskemia kardiake I referohet mungesës së
rrjedhjes së gjakut dhe oksigjenit në
muskulin e zemrës.
Iskemia kardiake ndodh ndodh kur një
arterie ngushtohet ose bllokohet për një
kohë të shkurtër,duke parandaluar që gjaku
me oksigjen të arrijë në zemër.
Iskemia kardiake shkaktohet nga një rënie e
furnizimit me gjak të zemrës ku rrjedhja e
gjakut mund të bllokohet nga një mpiksje,
një emboli ose shtrëngimi I një arterie.
FAKTORËT TË CILËT E SHKAKTOJNË
ISKEMINË
Një nga shkaqet kryesore të iskemisë janë pllakat dhjamore të cilat mblidhen në arterie.
Këto pllaka ndërtohen ngadalë kështu që as ne nuk e dime që janë aty në fillim por me
kalimin e kohës këto pllaka ngurtësohen dhe i ngishtojnë arteriet, ku kjo shkakton
më pak hapsirë për gjakun që të levizë.
SIMPTOMAT E ISKEMISË KARDIAKE
 Dhembje gjoksi që përshkruhet si presion, dhembje dhe mpirje e gjoksit.
 Problem me frymëmarrje
 Djersitje
 Të përziera ose vjellje
 Marramendje dhe lodhje
 Rrahje të shpejta ose të parregullta të zemrës.
Iskemia kardiake mund të çojë në një sulm
në zemër,rrahje të zemrës që nuk janë në
rregull dhe në vdekje të papritur
kardiake.
MËNYRAT E DIAGNOSTIFIKIMIT

• Bëhen me anë të elektrokardiogramit

(EKG)
• Angiografia koronare
• Skanimi kardiak
 TRAJTIMI I ISKEMISË

Qëllimi I trajtimit të iskemisë kardiake është që të

përmirsojë rrjedhjen e gjakut në zemër, në
varësi të gjendjes mjeku rekomandon
medikamentet,operacionin apo të dyjat.
 LE
R A I

TE E M I N

LA SË
K O E
R

Ë T H P
S
N
E UN O
I :

P
CFARË JANË ENËT KOLATERALE
Enët kolaterale janë degë të vogla te arterieve ose venave të cilat anastozmohen në
rast se kemi bllokim te enës së gjakut (arteriet koronare). “Anashkalojnë" zonën
e ngushtimit dhe ndihmojnë në rivendosjen e rrjedhës së gjakut.
Enët kolaterale mund të luajnë një rol të rëndësishëm në furnizimin me oksigjen të
një organi, veçanërisht kur shpërndarja e oksigjenit është e kufizuar për shkak
të sëmundjeve të vaskulaturës normale.
Të gjithë kanë enë kolaterale, por ato normalisht janë të vogla dhe nuk përdoren.
Ato zgjerohen te disa njerëz me sëmundje kongjenitale të zemrës (sëmundje e
zemrës që është e pranishme që nga lindja).
Kur një enë kolaterale zmadhohet, ajo mund të lejojë gjakun të rrjedhë nga një
arterie në një arterie ngjitur ose mund të çojë gjak në rrjedhën e poshtme dhe
pastaj përsëri në të njëjtën arterie.
Enët kolaterale mund ta bëjnë zemrën të punojë më shumë dhe në disa raste duhet
të mbyllen.
Këto enë mund të shkaktojnë gjendje të tjera mjekësore, të tilla si ishemia e
miokardit, një furnizim i pamjaftueshëm i gjakut në shtresën e mesme
muskulore të murit të zemrës, dobësimi i zemrës, goditje në tru etj.
 K E
H E TI
D RO
IS LE
O R K ZI
T S
OA I
C R M

PE TE T A R
A
N AT H U A A

GI R

N K D
A LA E N T :

PLT U D
S
ÇKA ËSHTË ANGINA PECTORIS ?

Angina Pectoris paraqet një simptomë të sëmundjeve së arterieve

koronare, e cila shfaqet në formë të dhimbjes akute në gjoks
atëher kur muskuli i zemrës nuk ka oksigjen të mjaftueshëm. Me
kalimin e kohës, arteriet koronare që furnizojnë gjak në zemrën
tuaj mund të bllokohen me pllaka. Nëse një ose më shumë arterie
janë pjesërisht të bllokuara, nuk mund të rrjedhë mjaftueshëm
gjak dhe ju mund të ndjeni dhimbje ose siklet në gjoks.
ZEMRËS, PËR TË FUNSIONUAR SI
DUHET, I NEVOJITET;
Furnizimi me enë të gjakut
Oksigjeni dhe lendët ushqyese
*Ky furnizim me oksigjen mundesohet nga arteriet
koronare
Nëse njëra nga arteriet koronare bllokohet, shfaqet Angina
Pectoris.
 SIMPTOMATOLOGJIA

Dhembje Lodhje Nause Djerësi Vështirësi në

gjoksi a tje frymëmarrje
 LLOJET E ANGINA PECTORIS

1. Angina e qendrueshme(stabile)- shkaktohet nga sforcimi

fizik dhe dobesohet gjate pushimit.Ne EKG ka
depresion te segmentit ST
2. Angina e pa qendrueshme(jo stabile)- Nuk nxitet vetem
nga sforcimi, por shfaqet edhe befas ne gjendje te
qetesise fizike.
3. Angina Prinzmetal- Shfaqet befas ne gjenjde qetesie,
nuk eshte e shpeshte dhe shoqerohet me spazme
koronare. Ne EKG regjistrohet ngritje e perkohshem e
segmentit ST.
FORMIMI I PLLAKËZAVE YNDYRORE NË ARTERIET
KORONARE
ANGINA PECTORIS JO STABILE
PLLAKAT ATEROSKLEROTIKE

Pllakat arteriosklerotike janë depozita

të kolesterolit në murin e arteries
vaskulare. Nga pamja ato i ngjajnë
tuberkulave të vogla. Shfaqen si
rezultat i përmbajtes së rritur të
kolesterolit në qarkullimin e gjakut.
PSE FORMOHEN PLLAKAT ATEROSKLEROTIKE
Mbipesha
Diabeti
Jetesa jo aktive
Gjenetike
Hipertensioni
Pllaka aterosklerotike përbëhet nga
yndyra, kolesteroli, kalciumi dhe
substanca të tjera që gjenden në gjak.
FAZAT E
FORMI
MIT
JU FALEMINDERIT PËR
VËMENDJEN!