Pitagoras

Filip Wojcieszak, Kacper Kostecki, Marcel Sikorski, Maciek Sebastyański 1TAP

Kim był Pitagoras?
Pitagoras (ur. ok. 572 p.n.e. zm.
ok. 497 p.n.e.) Grecki matematyk i
filozof, założyciel tzw. szkoły
pitagorejskiej w Krotonie
(południe Włoch). W szkole tej
rozważano między innymi takie
problemy matematyczne, jak
podwojenie sześcianu, trysekcja
kąta, kwadratura koła itp. Do
klasycznej wiedzy matematycznej
przeszło słynne twierdzenie,
powszechnie zwane twierdzeniem
Pitagorasa.
Filozofia Pitagorasa
Według Pitagorasa świat jest boskim tworem,
gdzie człowiek powinien zwyciężać w sobie naturę
zwierzęcą i dążyć do boskiej. Uważał, że podstawą
wszelkiego bytu są liczby i związane z nimi
dziedziny wiedzy: geometria, arytmetyka i muzyka.
Pitagoras i jego twierdzenie
Pitagoras odkrył wielką prawdę o trójkącie
prostokątnym. Związek między liczbami
naturalnymi występujący dzisiaj w znanym ogólnie
twierdzeniu Pitagorasa odkryli na długo przed
Pitagorasem Egipcjanie i Babilończycy, którzy
wykorzystywali go do wyznaczania kątów.
Twierdzenie Pitagorasa w praktyce

Jeśli trójkąt jest prostokątny, to suma kwadratów

długości przyprostokątnych jest równa kwadratowi
długości przeciwprostokątnej.
Geometryczne przedstawienie
liczb według Pitagorasa
Tetraktys pitagorejczyków
Tetraktys to figura trójkątna ułożona z dziesięciu
punktów w strukturze piramidy. Suma pierwszych
czterech liczb 1+2+3+4 daje liczbę 10. Tetraktys
zapisywany był graficznie w formie piramidy na
płaszczyźnie z podstawą składającą się z czterech kul,
na której ułożone były trzy kule, następnie dwie i na
czubku jedna.
Liczba 10 (tetraktis) była
jednym z najważniejszych
symboli dla wspólnoty. Mówi
się, że do niej zwracali się z
modlitwami o zrozumienie
wszystkiego
Pitagoras i muzyka
Pitagoras, przy użyciu monochordu, rozpoczął
badania nad właściwym podziałem struny. Dzieląc
strunę na części zgodnie z założeniami tetraktysu,
zauważył związek między długością wibrującej
struny, a wysokością dźwięku.
Kosmologia Pitagorasa
Pitagorejska kosmologia jest bardzo naznaczona
ideałem równowagi matematyczno-geometrycznej.
Pitagorejczycy uważali że ziemia jest kulista, ich
badania opierały się na dokładnej obserwacji
zjawisk występujących podczas zaćmienia księżyca
(kształt niektórych cieni którego nie dałoby się
wyjaśnić gdyby ziemia była płaska).

Pitagorejczycy stworzyli teorie ognia centralnego,

wokół którego krąży Ziemia, Księżyc, gwiazdy stałe i
Słońce.
Szkoła Pitagorasa

Pitagoras założył w Krotonie szkołę pitagorejczyków w

roku 529 p.n.e. O samym Pitagorasie wiemy niewiele.
Wykłady odbywały się w jego domu, a na swoich
uczniów wybierał osoby zdolne do milczenia, które
byłyby w stanie zachowywać w tajemnicy jego nauki.
Prąd filozoficzno-religijny związany z jego imieniem
trwał przez dwa wieki i nie sposób ustalić, co on
zawdzięcza Pitagorasowi, a co jego uczniom. Dlatego
mówić należy raczej o pitagoreizmie.
Pitagoras i prywatność
We wspólnotach pitagorejczyków, w czasie
pięcioletniej nauki, żaden z uczniów nie posiadał
żadnej własności prywatnej. Pitagoras usunął od
swoich uczniów to, co prywatne, powiększając
natomiast wspólnoty, ogarniając nią rzeczy
najdrobniejsze, które zazwyczaj były przyczynami
zamętu i niepokoju. Wszystko bowiem było wspólne
dla wszystkich i nikt nie miał niczego własnego.
Dokonania
dowód, że suma kątów trójkąta równa jest dwóm
kątom prostym

wprowadzenie średniej arytmetycznej

konstrukcje wielościanów foremnych i odkrycie

dwunastościanu foremnego

muzyczny strój pitagorejski – harmoniczne

interwały w muzyce, można przedstawić za
pomocą prostych stosunków liczbowych
Podróże Pitagorasa
Pitagoras odbył liczne podróże, między innymi do
Indii, gdzie zetknął się z filozofią i religią tego
rejonu. W Fenicji i Babilonie miał okazję poznać
dokonania tamtejszych matematyków i przenieść
myśl matematyczną Egipcjan i Babilończyków do
Grecji.

Sam Pitagoras podobno mówił, że w Egipcie żyją

mędrcy, a on jest tylko filozofem (czyli miłośnikiem
wiedzy).
Maksymy Pitagorasa
Wydaje się, że Pitagoras przekazywał swe nauki w postaci maksym, z których część
jest dziś dla nas zupełnie niezrozumiała, ze względu na nieznajomość kontekstu
kulturowego, a część zachowuje swą aktualność do dziś. Oto kilka przykładów jego
maksym:

 Należy dążyć do sprawiedliwości słowem czynem

 Umiar znaczy nie krzywdzić
 Kto zatraca się w cierpieniu, nie może być człowiekiem wolnym
 Staraj się żyć skromnie i uczciwie
 Trzeba milczeć, albo mówić rzeczy lepsze od milczenia
 Niełatwo iść przez życie kilkoma drogami równocześnie
 Natura jest wszędzie taka sama
  Muzyka budzi w sercu pragnienie dobrych czynów
 Nic w nadmiarze
 Najkrótsze wyrazy "TAK" i "NIE" wymagają najdłuższego zastanowienia
 Kto mówi, sieje... kto słucha, zbiera
 Liczba jest istotą wszystkich rzeczy
 Nie wyrażaj małej rzeczy w wielu słowach, lecz wielką rzecz w niewielu
 Człowiek jest miarą wszechrzeczy
 Amicorum omnia communia (U przyjaciół wszystko jest wspólne)
 Milcz, albo powiedz co takiego, co jest lepsze od milczenia
Posąg Pitagorasa na wybrzeżu Morza Egejskiego
Pytania:
 Czym był tetraktys?
 Podaj jedno osiągnięcie Pitagorasa i pitagorejczyków.
 Podaj jedną maksymę Pitagorasa.
 Dlaczego twierdzenie Pitagorasa to twierdzenie
Pitagorasa?
 Dlaczego Pitagoras usunal od swoich uczniów to co
prywatne?
 Dlaczego Pitagoras nazywał się filozofem a nie mędrcem?
 Kto używał twierdzenia Pitagorasa zanim zostało
udowodnione?
 Kim poza filozofem był Pitagoras?
 Wokół czego według Pitagorejczyków krążyła ziemia?
Źródła:
 Pitagoras-Victor Gomez Pin
 Encyklopedia pwn
 Wikipedia
 Akustycznie.pl
 Pitagoras.pl