MGA BANTAS

MGA BANTAS
Bukod sa bantas na
tuldok, pananong, at Ito ay mahalaga mong
padamdam na inilalagay matutuhan para sa malinaw na
sa hulihan ng pagpapahayag. Ginagamit ang
mga ito sa paghihiwa-hiwalay
pangungusap ay may iba ng mga pangungusap, parirala,
pang bantas na kailangan at salita para sa nasabing
mong matutuhan dahil sa layunin.
mahalagang gamit nito.
 Narito ang ilang mga bantas na malimit ding gamitin sa pagsulat at ang
kanilang mga gamit.
 Wastong Gamit ng Gitling (ayon sa Ortograpiyang Pambansa, Komisyon sa Wikang Filipino,
Edisyon 2014)
1. Sa Inuulit na Salita
Halimbawa: ano-ano, ilan-ilan, iba-iba
a. Kung mahigit sa dalawang pantig ang salita, ang unang dalawang pantig lamang inuulit.
Halimbawa: suntok-suntukin, suri-suriin
b. Inuulit ang buong unang dalawang panig kung may dalawang pantig kung may dalawang pantig
lamang ang salita. Ngunit hindi inuulit ng panghuling katinig ng ikalawang pantig kapag mahigit
dalawang pantig ang salita.
Halimbawa: balik-balik, wasak-wasak, bula-bulagsak
c. Ngunit kung may unlapi, isinasama ito sa unang bahaging inuulit
Halimbawa: pabalik-balik, nagkawasak-wasak, pabula-bulagsak
2. Sa Isahang Pantig na Tunog
Halimbawa: tik-tak, ding-dong, plip-plap

3. Sa Paghihiwalay ng Katinig at Patinig

- Paghiwalayin ang pantig na nagtatapos sa katinig at ang sumusunod na pantig na nagsisimula
sa patinig.
Halimbawa: mag-aral, mag-isa, agam-agam
- Ngunit ginagamitan ng gitling ang salita kahit nagtatapos sa patinig ang unang pantig kapag
pangngalang pantangi ang kasunod.
Halimbawa: pa-Mandaluyong, ngunit pahilaga,
maka-Filipino, ngunit makalupa
- At kapag salitang banyaga at nasa orihinal na baybay ang kasunod.
Halimbawa: pa-cute, ngunit pakyut
maki-computer, ngunit makikompyuter
4. Sa Pinabigat na Pantig
Halimbawa: gab-i – gabi
lig-in – pagiging alanganin
lang-ap – pag-inom ng mabuti

5. Sa Bagong Tambalan
Halimbawa: lipat-bahay, bigyang-buhay,
bagong-salita
6. Iwasan ang “Bigyan”
7. Tambalan ang “Punongkahoy”
8. Sa Pagsulat ng Oras
Halimbawa: ika-8 ng umaga, ngunit ikawalo ng umaga
alas-12 ng tanghali, alas-dose ng tanghali
Tandaan: Laging binabaybay ang oras na ala-una.
9. Sa Kasunod ng “De” – “sa pamamagitan ng”
Halimbawa: de-kolor, de-mano, de-bola, de-lata, de-bote
10. Sa Kasunod ng ”Di” – pinaikling “hindi”
Halimbawa: di-mahapayang-gating, di-mahipo
di-maitulak-kabigin; di-maliparang-uwak
11. Sa Apelyido
Halimbawa: Genoveva Edroza-Matute, Gilda Cordero-Fernando

12. Sa Pagsaklaw ng Panahon – sakop o saklaw ng

dalawang petsa.
Halimbawa: 1882-1903 (Panahon ng Patinding
Nasyonalismo)
23 Hulyo 1864-13 Mayo 1903 (Apolinario Mabini)
 1 bagay-bagay
 2 alaala
 3 pag-unawa
 4 nabibigyang-kahulugan
 5 sang-ayon
 6 ano-ano
 7 pabula-bulagsak
 8 plip-plap
 9 ika-7
 10 makiki-wifi
Isulat kung tama o mali ang pagkakagamit ng mga bantas sa bawat
bilang.
1. Mahal kong Josie--- (bating panimula ng liham)
2. Ailene Baisa-Julian (ang pangalan ng nanay)
3. Ika-27 ng Mayo, 1973 (petsa ng kaarawan)
4. Mateo 25;21 (Bersikulo sa Bibliya)
5. Maka:Diyos
6. araw-arawin
7. Isda, karne, manok, at gulay
8. Trabaho’t Negosyo
9. Ika, 7 ng umaga
10. mag!usap
Isulat kung tama o mali ang pagkakagamit ng mga bantas sa bawat
bilang.
1. Mahal kong Josie--- (bating panimula ng liham) *MALI - DAPAT KUWIT
2. Ailene Baisa-Julian (ang pangalan ng nanay) *TAMA
3. Ika-27 ng Mayo, 1973 (petsa ng kaarawan) *TAMA
4. Mateo 25;21 (Bersikulo sa Bibliya) *MALI – DAPAT TUTULDOK
5. Maka:Diyos *MALI – DAPAT GITLING
6. araw-arawin *TAMA
7. Isda, karne, manok, at gulay *TAMA
8. trabaho’t negosyo *TAMA
9. Ika, 7 ng umaga *MALI – DAPAT GITLING
10. mag!usap *MALI – DAPAT GITLING
Basahing mabuti ang talataan sa susunod na pahina. Lagyan ng angkop na
bantas ang mga pahayag. Isulat ang iyong sagot sa mga linya.

Mabuting Adhikain

Nagkita1_kita ang magkakaibigang Pao2_Ronnel_Josh_Ray John_at Arvin sa

kantina ng paaralan.
3
_Malapit na tayong bigyan ng pagsusulit. Ang UP, Ateneo, UST, at La Salle
ang ilang unibersidad sa bansang nangunguna sa University World Ranking sa
isinagawang sarbey noong 2015,_ ang wika ni Pao.
4
_Tama ka_ Pao. Ika5_(pito) sa siyam na bansa ng Timog6_Silangang Asya sa
larangan ng edukasyon, 7_ dugtong ni Ronnel.
 8
_Hamon ba sa ating mga kabataan ang resultang ito9_Nahuhuli tayo sa
bansang Singapore, Brunei, Malaysia, Indonesia, Thailand, at Vietnam. Kaya pa
bang humabol at umangat ang ating bahagdan sa mga bansang ito?10_ ang mga
tanong ni Josh.
_Nasa ating mga kamay ang solusyon. Pagbutihin natin ang pagsagot sa mga
11

tanong sa gagawing pagsusulit. Iwasan nating balewalain ang mga ganitong

pagsusulit at sarbey. Karangalan natin at karangalan ng ating bansa ang
nakasalalay rito,12_ ang seryosong paliwanag ni Ray John.
13
_Sang-ayon ako. Maaari pa nating hikayatin ang lahat ng mag-aaral dito sa
ating paaralang dumalo sa maiikli nating pagbabalik-aral. Magkanya-kanya tayong
aralin14_ Science, Math, at English na ituturo sa ibang mag-aaral na
nangangailangan na dagdag na gabay. Humingi tayo ng permiso sa principal at
lugar kung saan tayo maaring magturo,15_ang suhestiyon ni Arvin.
 Mula ika16_ (lima) hanggang ika17_ (anim) ng hapon ay bukas ang
tatlong silid18_aralan para sa lahat ng mga mag19_aaral na nais pang
matuto sa Science, Math, at English.
Sa ginawang ito ng magkakaibigan, inasam nilang matuto at
umakyat ang antas ng pagkatuto ng mga mag-aaral 20_ ito’y sama-
sama nilang layuning makatulong sa kapwa mag-aaral.
Basahing mabuti ang talataan sa susunod na pahina. Lagyan ng angkop na
bantas ang mga pahayag. Isulat ang iyong sagot sa mga linya.

Mabuting Adhikain

Nagkita1-kita ang magkakaibigang Pao2, Ronnel, Josh, Ray John, at Arvin sa

kantina ng paaralan.
3”
Malapit na tayong bigyan ng pagsusulit. Ang UP, Ateneo, UST, at La Salle
ang ilang unibersidad sa bansang nangunguna sa University World Ranking sa
isinagawang sarbey noong 2015,” ang wika ni Pao.
4”
Tama ka, Pao. Ika5-7 sa siyam na bansa ng Timog6-Silangang Asya sa
larangan ng edukasyon, 7” dugtong ni Ronnel.
 8
”Hamon ba sa ating mga kabataan ang resultang ito9? Nahuhuli tayo sa
bansang Singapore, Brunei, Malaysia, Indonesia, Thailand, at Vietnam. Kaya pa
bang humabol at umangat ang ating bahagdan sa mga bansang ito?10” ang mga
tanong ni Josh.
”Nasa ating mga kamay ang solusyon. Pagbutihin natin ang pagsagot sa mga
11

tanong sa gagawing pagsusulit. Iwasan nating balewalain ang mga ganitong

pagsusulit at sarbey. Karangalan natin at karangalan ng ating bansa ang
nakasalalay rito,12” ang seryosong paliwanag ni Ray John.
13
”Sang-ayon ako. Maaari pa nating hikayatin ang lahat ng mag-aaral dito sa
ating paaralang dumalo sa maiikli nating pagbabalik-aral. Magkanya-kanya tayong
aralin14; Science, Math, at English na ituturo sa ibang mag-aaral na
nangangailangan na dagdag na gabay. Humingi tayo ng permiso sa principal at
lugar kung saan tayo maaring magturo,15”ang suhestiyon ni Arvin.
 Mula ika16-5 hanggang ika17-6 ng hapon ay bukas ang tatlong
silid18-aralan para sa lahat ng mga mag19-aaral na nais pang matuto sa
Science, Math, at English.
Sa ginawang ito ng magkakaibigan, inasam nilang matuto at
umakyat ang antas ng pagkatuto ng mga mag-aaral 20, ito’y sama-sama
nilang layuning makatulong sa kapwa mag-aaral.