PRENATAL TANI

Op. Dr. H. Doğukan ÖZKAN

Karabük Üniversitesi EAH
I. ANEUPLOİDİ TARAMA TESTLERİ

• 20.gebelik haftasından önce başvuran her gebeye anöploidi tarama testinin

yapılması önerilmelidir.

• 35 yaşından sonra Down Sendromu riski artsa da; Down sendromu olgularının
%70’i 35 yaşından genç gebelerde görülmekte olup tek başına anne yaşı kötü bir
tarama testidir.
 I. ANEUPLOIDI TARAMA TESTLERİ
Aneuploidi tarama protokolleri;
• 1. trimester tarama testi; 11-14. haftalarda  maternal serum belirteçleri + NT
• 2. trimester tarama testi; 15-20. haftalarında üç veya dört maternal serum belirteci
• Kombine tarama testi; 1. ve 2. trimester testlerinin birlikte kullanıldığı testlerdir. İki tipi bulunmaktadır.
• Entegre tarama testi; 1. ve 2. trimester tarama testlerinin sonuçları birleştirilerek tek bir risk hesaplanır. 11-14. haftalar arasında 1.
trimester taraması yapılır, 15-20. haftalar arasında dörtlü tarama testi yapılır ve tüm parametreler kombine edilerek (full entegre) risk
hesaplanır. Eğer NT ölçümü yapılamıyorsa sadece serum markerları kombine edilebilir ve serum entegre test olarak isimlendirilir
ancak etkinliği daha düşüktür.
• Ardışık tarama testi; 1. ve 2. trimester tarama testleri ardışık olarak uygulanır. İki tipi vardır.
• Sıralı ardışık tarama; 1. trimester tarama testinde pozitif sonucu olan hastalar koryon villus örneklemesi ile tanı testine yönlendirilir; diğer tüm hastalara dörtlü test yapılarak entegre risk skoru
hesaplanır ve riski yüksek olan hastalar amniyosenteze yönlendirilir.
• Bağımlı ardışık tarama; 1. trimester tarama test sonucu yüksek, orta ve düşük risk olarak sınıflandırılır. Yüksek riskli hastalar CVS ile tanı testine yönlendirilirken; düşük riskli olan hastalarda tarama
sonlandırılır, orta riskli olan hastalarda ise dörtlü test yapılarak entegre risk skoru hesaplanır ve riski yüksek olan hastalar A/S yönlendirilir.

• Maternal cell-free fetal DNA tarama testi

• Aneuploidi için ultrasonografik Tarama (Genetik sonogram)
Gebelikteki Tarama Testlerinin Down Sendromu Tespitindeki Spesifisitesi
Testler Belirteçler Saptama oranı (%)
NT (11-14.hafta) NT 64 - 70
1. Trimester tarama testi (11- NT + PAPP-A + hCG 79 - 87 *
14.hafta)

Üçlü tarama testi (15-20.hafta) MS-AFP + hCG + uE3 61 - 70

Dörtlü tarama testi (15-20.hafta) MS-AFP + hCG + uE3 + Inhibin A 74-81*

Bağımlı ardışık tarama testi I. Timester testi + Dörtlü test 88-94 *

Sıralı ardışık tarama testi I. Timester testi + Dörtlü test 90-95 *

Entegre Tarama Testi I. Timester testi + Dörtlü test 94-96 *

Maternal dolaşımdaki fetal DNA   98

testi
Trizomi 21 tarama testlerinin saptama ve yalancı pozitiflik oranlar
Tarama Testi Saptama Oranı (%) Yalancı pozitiflik (%)
Maternal yas 30-50 5-15
Maternal yaş + hCG + PAPP-A (11- 60 5
14.hf)

Maternal yaş + hcg + uE3 + AFP (15-18 60-70 5

hf)

Maternal yas + NT (11-14 hf) 70-75 2-5

Ultrasonda fetal defekt ve marker (16- 75 10-15
23 hf)

Maternal yaş + NT + hCG + PAPP-A (11- 80-90 2-5

14.hf)

Maternal yaş hCG + PAPP-A (11-14 hf) 90 2-3

± duktus venozus, trikuspit
regürjitasyon, nazal kemik

Maternal yaş + NT + Nazal kemik (11- 90 5

14.hf)

Maternal yas + NT + Nazal kemik + hCG 95-97 2-5

+ PAPP-A (11-14 hf)
• Tarama testlerinin negatif olması fetüsün normal olduğunun garantisi
olmadığı gibi tarama testlernin pozitif olması ise risk artışını gösterse
de tanı koydurmazlar.
• Bu durumda invaziv tanı testlerinden olan koryon villus örneklemesi
veya amniyosentez ile fetal karyotip analizi önerilmelidir.
 BİRİNCİ TRİMESTER TARAMA TESTLERİ
(11-14. GEBELİK HAFTALARI)

•  11-14.haftaları arasında
• Maternal serum belirteçleri ve ultrasonografi kullanılarak yapılır
• Erken haftalarda yapıldığında duyarlılığı artar.
• En ideali 11. haftada
• Genç hastalarda aneuploidi riski düşük olduğundan testin de
duyarlılığı düşüktür.
• Maternal serumda gebelikle ilişkili plasenta proteini-A (PAPP A) ve
hCG (veya serbest B-hCG) düzeylerine bakılır. Bu serum belirteçlerine
USG  fetal ense kalınlığı ölçümü (nukhal translusensi = NT) ve nazal
kemik ölçümü de eklenir.
1.  İntakt veya serbest B-hCG:

• 1. trimester taramasında intakt hCG'ye oranla serbest B hCG daha

güvenilir bir belirteçtir.

• Trizomi 21'de artarken, Trizomi 18 ve Trizomi 13'te ise azalır.

2. PAPP-A (Gebelikle ilişkili plazma proteini-A):

• Plasenta tarafından salgılanan bir glikoproteindir.

• Maternal seruma direkt salınır bu nedenle amnionik sıvıda bulunmaz.

• Gebeliğin 6. haftasından itibaren tespit edilir.

• Trizomi 21, Trizomi 18 ve Trizomi 13'te azalır.

 3. Ense kalınlığı (NT) ölçümü:
• Fetusun ense kısmında bulunan; servikal vertebra üzerindeki yumuşak doku ile cilt arasında kalan translusen
subkutan dokunup maksimum kalınlığıdır.
• Ölçüm; transabdominal veya transvajinal olarak yapılabilir.

• Ense kalınlığının artması lenf dönüşümünde bozukluk olduğunu gösterir.

• Genellikle serum belirteçleri ile kombine kullanılır ancak çoğul gebeliklerde tek başına tarama testi olarak
kullanılmaktadır.
• Kromozomal anormalliklerin 1/3'ünde NT anormal olarak ölçülür ve bunlarında yaklaşık yarısı Down sendromudur.
Kromozomal aneuploidiler dışında fetal anomaliler gibi durumlarda (özellikle kardiyak anomalilerde) NT artmaktadır.
• Bu nedenle NT'nin 3.5 mm ve üzerinde ölçüldüğü durumlarda önce koryon villüs örneklemesi ile karyotip analizi
eğer karyotip analizi normal ise fetal ekokardiografi yapılmalıdır.

• NT yüksek hastada ve CVS normal ile ilk yapılacak olan fetal kardiak değerlendirmedir!
Yani fetal EKOdur.
 Ense kalınlığı (NT) ölçümü:
NT ÖLÇÜM KRİTERLERİ:
 11-14 hf arasında, CRL 45-84 mm arasında olmalıdır
 Midsagittal planda ölçüm yapılmalıdır.
 Bas, boyun ve üst toraks ekranı dolduracak şekilde büyütülmelidir.
 Fetus görüntünün en az 3/4'ünü doldurmalı
 Kaliperler arası her mesafe artışı sadece 0.1 mm olmalıdır.
 Fetal baş nötral pozisyonda olmalıdır (NT; ekstansiyonda artar, fleksiyonda azalır)
 Cilt ve amniyon zarı ayrıca görülmelidir.
 Kaliper, iç sınıra yerleştirilmelidir ve fetusun uzun eksenine dik olmalıdır.
 En geniş yerden ölçüm yapılmalıdır.
Fetal boyun etrafında umblikal kordon olması durumunda NT yanlışlıkla yüksek ölçülebileceği
unutulmamalıdır
 NT Artışı ile ilişkili Fetal Anomaliler ve Genetik Sendromlar
Diyafragmatik Herni Meckel-Gruber Sendromu
   
Kardiyak anomaliler Nance-Sweeny Sendromu
   
Omfalosel Noonan Sendromu
   
Akondrogenezis tip 2 Osteogenezis imperfekta tip 2
   
Akondroplazi Periman Sendromu
   
Asfiktik torasik distrofi Roberts Sendromu
   
Beckwith-Wiedemann Sendromu Kısa kaburga polidaktiliSendromu
   
Blomstrand osteokondrodisplazi Smith-Lemli-Opitz Sendromu Spinal
  muskuler atrofi tip 1
Body stalk anomalisi  
  Tanatoforik displazi
Camptomelic displazi  
  Trigonosefali 'C' Sendromu
Ektrodaktili, ektodermal displazi, cleft  
  VACTERL
sendromu (EEC sendromu)  
  Zeleweger Sendromu
Fetal akinezi deformasyon sekansı  
  Kromozomal anomaliler
Fryn Sendromu  
  Konjenital adrenal hiperplazi
GM1 Gangliosidoz  
  Sotos Sendromu
Hidroletal sendrom  
 
Jarco-Levin Sendromu
 
Joubert Sendromu
 
4. Nazal kemik:

• 11-14 hafta arasında yapılan ultrasonografi

değerlendirilmesinde Down sendromlu fetüslerin 2/3'de
nazal kemik hipoplazik veya aplaziktir.

• Ancak normal fetüslerde de %0,5 hipoplazik/aplazik

olabilmektedir.
1. Trimester tarama testleri:
Maternal serumda hcg ve papp-a.
Ultrason ile NT ve nazal kemik bakılması

I. Trimester trizomi tarama testi (11-14. Gebelik haftası)

Testler Trizomi 21

hCG veya serbest 𝛽-hCG Artar (≥ 2.0 MOM)

PAPP-A Azalır (≤ 0.5 MOM)

NT Artar (≥ 3.5 mm)

Nazal kemik Hipoplazik / Aplazik

2. TRİMESTER TARAMA TESTLERİ
(15-20. GEBELİK HAFTALARI)
• 15-20.haftalarda;
• Üçlü tarama  maternal serumda AFP, unkonjuge östriol (uE3) ve
intakt veya serbest B-hCG
• Dörtlü tarama  ek olarak inhibin A

• Bu belirteçlerle elde edilen risk skoru 1:385 ve üzerinde ise hastaya

tanı testi olarak amniyosentez ile karyotip analizi uygulanmalıdır.
2. TRİMESTER TARAMA TESTLERİ
(15-20. GEBELİK HAFTALARI)
1. İntakt veya serbest B-hCG: Trizomi 21'de artarken, trizomi 18'de
azalır.

2. Unkonjuge östriol (uE3): Trizomi 21 ve Trizomi 18'de azalır. 

3. İnhibin A: Trizomi 21'de artar.

4. Maternal serum alfa-fetoprotein (MS-AFP): Trizomi 21 ve Trizomi 18

de azalırken, nöral tüp defektlerinde ise artar.
2. Trimesterda afp, e3, hcg bakılıyor
Trizomi 18 de hepsi azalır.
Tri 21 de ise hcg ve inhibin A artar
İkinci trimester trizomi tarama testi (15-20. gebelik haftası)

Test Trizomi 18 Trizomi 21

MS-AFP Azalır (≤ 0.6 MOM) Azalır (≤ 0.7 MOM)

Unkonjuge östriol (uE3) Azalır (≤ 0.5 MOM) Azalır (≤ 0.8 MoM)

hCG veya serbest B-hCG Azalır (≤ 0.55 MOM) Artar (≥ 2.0 MOM)

Inhibin-A   Artar (≥ 1.8 MOM)

Maternal Serum Alfa Fetoprotein

• MS-AFP düzeyleri aynı zamanda NTD taramasında da rutin olarak

kullanılmaktadır.

• Tüm gebeler NTD açısından taranmalıdır.

• AFP, fetal yolk sak (vitellin kesesi), karaciğer ve gastrointestinal sistem

tarafından sentezlenen bir glikoproteindir ve albumin analoğudur. Gebeliğin
13.haftasına kadar AFP hem fetal serum hem de amnion sıvısında yükselir takiben
süratle düşer. Bunun tam tersi olarak maternal serumda 12.haftadan sonra
yükselmeye başlar.
 Maternal Serum Alfa Fetoprotein
• MS-AFP; tekil gebeliklerde üst sınırı 2.5 MoM

• MS-AFP değerini etkileyen faktörler mevcuttur. Bu durumlar MOM değeri

hesaplanırken bu faktörler de hesaba katılmalıdır;
• Maternal ağırlık ! (obezitede MS AFP düzeyi azalır)

• Gebelik haftası (Maternal serum AFP düzeyi ikinci trimestere kadar her hafta %15 artar)

• Irk ve etnisite (Afro-Amerikan kadınlarda NTD riski düşük olmasına rağmen, serum AFP konsantrasyonu
yaklaşık %10 luk yükseklik gösterir)

• Diabet (İnsülin bağımlı DM’de NTD riski 3-4 kat fazladır ancak serum AFP düzeyi %10-20 daha düşük
saptanabilir)

• Çoğul gebelik (MS-AFP düzeyi artar ve daha yüksek bir cut-off değer kullanılmalı (≥3.5 MOM))
 Maternal Serum Alfa Fetoprotein
• 2. trim standart USG  Anensefali, spina bifida olguları tespiiti yapılabilir
• MS-AFP düzeyi eğer >2.5 MoM saptanırsa  tanı için seviye II ultrasonografi veya buna
ek olarak amniosentez ile amnion sıvısında AFP düzeyine bakılması önerilmelidir.
• Ultrasonografi ile nöral tüp defekti gösterilemiyorsa risk %95 azalır.
• Amnion sıvısında AFP değeri yüksek olgularda asetilkolin esteraza bakılır ve açık NTD
için en spesifik belirteçtir.
 
MS-AFP düzeyi normal bile olsa tanısal testlere yönlendirilmesi gerekli olan durumlar:
• NTD açısından aile öyküsü veya birinci derece akrabada NTD olanlar,
• İnsülin kullanan diabetikler (NTD riski 3-4 kat artar ancak %20 olguda AFP düşük olabilir)
• 1. trimesterde ilaç maruziyeti olan gebeler
MS-AFP düzeylerine etki eden faktörler
Arttığı durumlar Azaldığı durumlar
   
• Nöral tüp defektleri Trizomi 21 veya 18
• Renal anomaliler (renal agenezi,  
polikistik böbrek) Gestasyonel trofoblastik hastalıklar
• Çoğul gebelikler (normal sınır 3.5-4.0  
MoM olur) Fetal ölüm
• Düşük doğum ağırlığı  
• Kistik higroma Maternal diabet
• Özafageal ve intestinal obstrüksiyon  
• Üriner obstrüksiyon Maternal obezite
• Sakrokoksigeal teratom  
• Osteogenezis imperfekta Gebelik yaşının büyük hesaplanması
• Preeklampsi  
• Dekolman
• Plasental intervillöz tromboz
• Fetal gelişme kısıtlılığı
• Oligohidramnios
• Batın ön duvarı defektleri (omfalosel,
gastroşizis)
• Pilonidal kist
• Konjenital nefroz Amniyon sıvısında hem AFP
• Konjenital cilt defektleri
• Kloakal ekstrofi hem de asetilkolinesteraz
• Plasental korioanjioma artışına neden olan faktörler:
• Karaciğer nekrozu
• Fetal ölüm • Özefagus atrezisi
• Düşük maternal ağırlık • Batın ön duvar defektleri
• Maternal hepatom, teratom
• Gebelik yaşının küçük hesaplanması • Teratom
• Kloaka ekstrofisi
• Epidermolizis bülloza
 MATERNAL DOLAŞIMDAKİ SERBEST
FETAL DNA
(NONİNVAZİV PRENATAL TEST = NIPT)
• Sadece yüksek riskli gebeliklerde
• Gebeliğin 10. haftası
• Tanısal bir test olmayıp sonucun anormal olması durumunda invaziv
tanısal testlerle sonuç doğrulanmalıdır.
• Maternal dolaşımdaki fetal DNA ile taramanın önerildiği yüksek riskli hastalar;
• Doğumda maternal yaş ≥35
• Fetal aneuploidi riskini arttıran USG bulgusu varlığı
• Daha önceki gebeliklerinde trizomi 21, 18 veya 13 öyküsü
• Ebeveynlerin birinde trizomi 21 veya 13 riskini arttıran dengeli translokasyon varlığı
• Anormal 1., 2. veya kombine tarama test sonucunun olması 

• Düşük riskli gebelikler ve çoğul gebeliklerde kullanılması önerilmemektedir.

 ULTRASONOGRAFİ İLE FETAL ANEUPLOİDİ TARAMASI (GENETIK
SONOGRAM)

• Aneuploidili fetüslerin bir çoğu İU ex  çoğunda 2. trim USG ile tespit edilebilen anomali bulunur
• Buna karşın Down sendromu olgularının sadece %25-30'unda ikinci trimesterda ultasonografi ile
tespit edilebilen majör anomali bulunmaktadır. 
• Aneuploidilerin özellikle de Down Sendromu'nun ultrasonografik olarak saptanma oranı, soft
belirteçler olarak adlandırılan minör ultrasonografik belirteçlerin eklenmesi ile arttırılmaktadır.
• Aneuploidi riski, saptanan belirteçlerin sayısı ile artar.
• Soft markerlar; aneuploidi veya aneuploidi ilişkili anomali yoksa fetal prognozu belirgin şekilde
etkilemezler.
• Etkilenmemiş gebeliklerin en az %10'da bir tane soft marker izlendiğinden dolayı genel
popülasyon taramasında kullanımını kısıtlıdır.
Genetik Ultrasonografi Taramasında Kullanılan Aneuploidi Belirteçleri
Yapısal anomaliler; ör; kardiyak anomaliler
NT artışı
Nasal kemikte hipoplazi veya aplazi
Hiperekojenik intrakardiak odak
Hiperekojenik barsak (kemik ekojenitesi)
Renal pelviste dilatasyon
Koroid pleksus kisti
Sandal gap
Tek umblikal arter
Kısa femur – tibia – fibula – humerus
Kısa kulak
Brakisefali veya kısa frontal lob
İliak açıda genişleme
Klinodaktili (5. Parmağın orta falanksinin hipoplazisi)
Düz yüz görüntüsü
• USG soft markerlerın yalnız birinin izole olarak tespiti
GENELLİKLE o hastayı yüksek riskli gruba sokmak için yeterli
değildir !
• NT …
Down Sendromunda Birinci Trimesterde Ultrasonografi İle Tespit Edilebilecek Bulgular

NT artış
Nazal kemik hipo/aplazisi
Frontomaksiller açıda genişleme: Düz fasial profile neden olur.
Triküspit regürjitasyon
Anormal duktus venozus kan akımı
 NUKAL FOLD
• Nukal fold kalınlığındaki artış, ikinci trimesterdeki en ayırt edici belirteçtir.

• Tek başına bulunması durumunda bile olasılığı 10 kattan fazla arttırdığı için nukal

fold artışı invaziv test yapılması için bir endikasyondur.

NAZAL KEMİK HİPOPLAZİSİ/YOKLUĞU
• Down Sendromlu fetüslerde ikinci trimesterde %60 nazal kemik
hipoplazik veya izlenmezken; etkilenmemiş gebeliklerde bu oran %1
2'dir.
KISA PROKSİMAL EKSTREMİTELER
(KISA FEMUR / KISA HUMERUS)
• Kısa humerus ölçümünün Down Sendromu ile daha güçlü bir ilişkisi
bulunmaktadır ve olasılık 2.5-7.5 kat artmaktadır
HİPEREKOJENİK İNTRAKARDİYAK
ODAK
• İzole olarak bulunması durumunda Down Sendromu olasılığı yaklaşık 2 kat
artmaktadır.
• Normal gebeliklerde %5, Down Sendromlu fetüslerde ise %13-18 oranında
görülmektedir.
 HİPEREKOJENİK BARSAK
• Kemik dokudan daha parlak olarak görünmesidir.

• Normal bir fetüste de görülebileceği gibi down dışında başka durumlarda da

görülebilir

Ekojenik barsak görüntüsüne neden olabilecek durumlar

Trizomi 21
Fetal kistik fibrozis
Gastrointestinal malformasyonlar
Konjenital enfeksiyonlar (örneğin CMV enfeksiyonu)
Kanlı amniyotik sivinin yutulması
Ciddi İUGG
HİPEREKOJENİK BARSAK
RENAL PELVİK DİLATASYON
• Artan aneuploidi riskinde tanı için invazif tanı testleri yapılarak fetal
karyotip ve/veya kromozomal microarray inceleme yapılmalıdır.

• Fetal aneuplodi riski en fazla olan fetal anomali kistik higroma iken;
gastroşizis olgularında aneuploidi riskinde artış yoktur ve fetal
karyotip incelemeye de gerek yoktur.
Aneuploidi riski ile ilişkili majör fetal anomaliler
Defekt Anöploidi Riski (%) En Sık ilişkili Anöploidi
Kistik higroma 50-70 45 X (II.trimesterde en sık)
t21 (I. trimesterde en sık) t18, t13,
triploidi

Omfalosel 30-50 t18, t13, t21, triploidi

Dandy-Walker kompleksi 40 t18, t13, t21, triploidi
Holoprosensefali 30-40 t18, t13, t21, triploidi
Duodenalatrezi 30 t21
Kardiak defektler 10-30 t21, t18, t13, 45 X, 22q11.2
delesyon

Clubfoot 5-30 t18, t13

Ventrikülomegali 5-25 t13, t18, t21, triploidi
Nonimmün hidrops 10-20 t21, t18, t13, 45X, triploidi
Diafram hernisi 5-15 t18, t13, t21
Yank damak / dudak 5-15 t18, t13
Özofagealatrezi 10 t18, t21
Gastrosizis ARTIS YOK Yok
 PRENATAL VE
PREİMPLANTASYON
TANI TESTLERİ
KORYON VİLLÜS ÖRNEKLEMESİ
• 10-13. haftalar arasında

• Transabdominal veya transservikal

• Koryon frondozumdan alınan koryonik villus hücrelerinde kültür

yapmadan doğrudan karyotipleme yapılabilmesi en önemli
avantajıdır.

• Böylece 48 saat içerisinde sonuç elde edilir  daha erken dönemde

gebelik sonlandırılmaları yapılabilir
KORYON VİLLÜS ÖRNEKLEMESİ
• Koryon villus örneklemeside %2'den fazla mozaizim tespit edilmesi bu işlemin en önemli
dezavantajlarındandır.
• Bu olguların çoğu da gerçek fetal mozaizmden ziyade plasental mozaisizmdir. Böyle bir durumda
amniyosentez önerilmeli ve sonucun normal olması olayın plasental olduğunun göstergesidir. Plasentada
sınırlı mozaizmde fetal büyüme bozuklukları ve ölü doğum ile ilişkilidir.
• Enfeksiyon gelişme riski %0.5 civarındadır.
• 7. gebelik haftaları gibi erken dönemde yapılırsa ekstremite redüksiyon defektleri ve oromandibular
ekstremite hipogenezisi görülme riski artar.
• Fetal kayıp oranı 1:400 ancak NT yüksekliği nedeni ile yapılan işlemlerde fetal kayıp oranları daha
yüksektir.
• Transservikal işlemlerden sonrası vajinal lekelenmeler olabilir ve gebelik kayıpları ile ilişkili değildir.
• İşlem sonrası gerekli ise anti-D immunglobulin yapılmalıdır.
 AMNİYOSENTEZ (A/S)
• Genetik tanı amaçlı en çok kullanılan test
• 15 - 20. gebelik haftalar
• Mozaisizm riskinin çok düşük olması tercih sebebidir.
• Kültür başarısı: %97-99'dur ancak fetal anomali varlığında bu oran biraz azalır. İşlemin en önemli
dezavantajı, işlem sonrası 7-10 gün süren kültür aşamasının uzunluğudur. Ancak FISH (floresan in-situ
hibridizasyon) veya genomik hibridizasyon yöntemleri ile hızlı sonuç alınabilmektedir.
• Amniyosentezin komplikasyonları oldukça azdır ve nadiren oluşur.
• Olguların %1-2'de lekelenme veya amnion sıvı gelişi ortaya çıkabilir. Genellikle 48 saat içerisinde
görülmektedir ve fetal sağ kalım %90'dan fazladır. Korioamnionit riski ise %0,1'den azdır. İğne ile fetal
yaralanma nadirken fetal kayıp oranı ise 1:300-500 civarındadır. Fetal kayıp oranı obez kadınlarda ve
çoğul gebeliklerde daha fazladır. Bazı fetal kayıplar işlemle ilişkisiz olup, anormal plasental
implantasyon, dekolman, uterin anomali, fetal anomali veya enfeksiyona bağlı olarak görülmektedir.
• İşlem sonrası gerekli ise anti-D immunglobulin yapılmalıdır.
 AMNİYOSENTEZ (A/S)
• Erken amniyosentez  11-14.haftalarda uygulandığında
• Erken amniosentezin en önemli dezavantajları yüksek fetal kayıp oranı, yüksek kültür
başarısızlığı ve pes equinovarusdur. Bu nedenlerle uygulanması önerilmemektedir.
• AS ile alınması gereken sıvı miktarı; çalışılacak testlere göre değişiklik gösterir. En fazla
amniyon sıvısı fetal karyotip ve genotip testleri için alınması gerekli iken; en az
amniyon sıvısı ise PCR incelemeleri için gereklidir (CMV, toxo, parvo…).
• Çoğul gebeliklerde amniyosentez sırasında ilk girilen keseye indigo karmin boyası
verilerek daha sonra diğer keseden işlem yapılabilir. Ancak metilen mavisi jejunal atrezi
ve neonatal methemoglobinemi ile ilişkili olduğu için kontrendikedir.
FETAL KAN ÖRNEKLEMESİ
(KORDOSENTEZ, PERKÜTAN UMBLİKAL
KAN ÖRNEKLEMESİ ‘PUBS’)
• Umbilikal kord veninden kan alınması
• Arteryel örneklemeden kaçınılır  Vazospazma ve fetal bradikardiye neden olabilir.
• Antibiyotik profilaksisi uygulanabilir
• Kordon insersiyon bölgesine yakın segment veya serbest bir kord bölgesinden yapılabilir.
• İkisi arasında işlem başarısı, gebelik kaybı kord kanaması veya fetal bradikardi açısından
fark yoktur ancak insersiyon bölgesinden yapılan işlemlerin süresi belirgin olarak daha
kısa sürmektedir. Buna karşılık maternal kan kontaminasyonu ise insersiyon bölgesinden
yapılan işlemlerde daha fazladır.
FETAL KAN ÖRNEKLEMESİ
(KORDOSENTEZ, PERKÜTAN UMBLİKAL
KAN ÖRNEKLEMESİ ‘PUBS’)
• En sık endikasyonu alloimmünizasyona bağlı fetal aneminin değerlendirilmesi ve kan
transfüzyonu
• Aynca platelet alloimmunizasyonu için ve fetal karyotip tayini (özellikle amniyosentez veya koryon
villus örneklemesinde mozaizim saptanan olgularda) için de yapılabilir.
• Karyotip analizi sonucu 24-48 saatte elde edilir.
• Ayrıca dışında fetal kandan herhangi bir test çalışılabilir (örneğin asid-baz analizi, viral ve bakterial
kültürler ve enfeksiyonlar için PCR)
• Komplikasyonları içerisinde kordonda kanama, fetal-maternal hemoraji (plasentadan geçildiği
taktirde %40), fetal bradikardi yer almaktadır.
• Fetal kayıp riski %1,4  ayrıca bu risk; endikasyona ve fetusun durumuna göre değişiklik
göstermektedir.
FETAL BİYOPSİ
• USG eşliğinde fetustan cilt ve kas örneklerinin alınmasıdır.

• Muskuler distrofi, mitokondrial myopati ve epidermolisis bullosa tanısında

PREİMPLANTASYON GENETİK TEST
Preimplantasyon genetik tanı ve preimplantasyon genetik tarama olarak iki kısımda
incelenmektedir. Genetik analiz için kullanılan testler;
• Polar cisimcik analizi; Maternal kalıtılan hastalıktan gelişmekte olan oositin etkilenip
etkilenmediğini anlamak için kullanılır. Paternal genetik katkının değerlendirilememesi
dezavantajıdır. Fetal gelişim ile ilişkisi yoktur. 
• Blastomer biyopsisi; 3. gün 6-8 hücreli embriyo evresinde (cleavage) uygulanır ve en sık kullanılan
preimplantasyon testidir. Zona pellusidadan bir delik açılarak tek bir hücre alınır. Gebelik oranında
%10 azalma olabilir. Dezavantajları; mozaik sonuçlar, gelişen embriyonun tamamını yansıtmaması.
• Trofoektoderm biyopsisi; 5-6 günlük blastokist evresinde 5-7 hücre alınır. Avantajı trofoektoderm
hücreleri plasenta oluşumuna katılmakta olup embriyo gelişimine katılan hiçbir hücre alınmamış
olmasıdır. Dezavantajı ise genetik sonuç çıkacak kadar embriyo dondurulması ve takip eden
siklusta transfer yapılması gerekmesidir.
PREİMPLANTASYON GENETİK TEST
• Preimplantasyon genetik tanı:
• Amaç; implantasyon öncesi genetik analiz yaparak, sadece sağlıklı embriyoları intrauterin
olarak yerleştirmektir.
• Endikasyon: ebeveynlerde dengeli translokasyon varlığı, tek gen hastalıkları (kistik fibrozis, 𝝰-
talasemi, hemofili), X'e bağlı hastalıklar için fetal cinsiyetin belirlenmesi, BRCA-1 gibi
mutasyonların tespiti ve kök hücre nakli için kardeşi ile HLA uygunluğunun tespiti
• Preimplantasyon genetik tarama:
• Herhangi bir bilinen genetik anormallik taşıyıcılığı olmayan çiftlerde, embriyo transferi öncesi
aneuploidi taraması yapılmasıdır.
• İleri anne yaşı, tekrarlayan gebelik kayıpları veya tekrarlayan implantasyon başarısızlığı olan
hastalarda
MATERNAL DOLAŞIMDAKİ FETAL
HÜCRELER
• Maternal dolaşıma karışmış olan fetal hücreler ayrıştırılarak, elde edilen fetal
hücrelerden kromozom analizi de gerçekleştirilir.
• Maternal dolaşıma geçen fetal hücre sayısı oldukça düşük miktarlardadır
(2-6/ml).
• Cinsiyet belirlenebilir ve D antijenine bakılabilir.
• Bazı intakt fetal hücreler yıllarca maternal dolaşımda kalabilir. Bu nedenle
kullanımı sınırlıdır.
• Düşük konsantrasyonda bulunması, ardışık gebeliklerde persistans gösterebilmesi
ve maternal hücrelerden ayrımında zorluklardan dolayı kullanımı kısıtlıdır.
MATERNAL DOLAŞIMDA SERBEST
FETAL DNA
• Serbest halde bulunan fetal DNA’lar; gerçek fetal hücrelerden ziyade apopitotik plasental trofoblastlardan
salınır.
• 7. hf'dan itibaren dolaşımda tespit edilebilmekte ancak genellikle 10. gebelik haftadan sonra kullanılması
tercih edilmektedir.
• İntakt fetal hücrelerin aksine serbest fetal DNA, dakikalar içerisinde maternal kandan temizlenir
• Klinik kullanım alanları;
• Rh genotipinin belirlenmesi
• Fetal cinsiyetin belirlenmesi: X'e bağlı geçiş gösteren hastalık riski olanlarda ve KAH riski olan fetuslerde
maternal steroid tedavsinin belirlenmesi için kullanılabilir.
• Anöploidi taraması (Noninvaziv prenatal test=NIPT): Yüksek sensitivite ve spesifiteye sahip bir tarama
testidir.
• Tek gen hastalıklarının tespit edilmesi için çalışmalar … (Myotonik distrofi, akondroplazi, Huntington
hastalığı, KAH, kistik fibrozis ve talasemi)
MATERNAL DOLAŞIMDA SERBEST
FETAL DNA

• Maternal dolaşımdaki fetal DNA testinin kullanımını kısıtlayan dezavantajları;

• Plasental hücreler değerlendirildiğinden plasental mozaizm ile ilgili anormal sonuçlar fetal
karyotipi yansıtmaz
• Çoğul gebelikler ve vanishing twin durumlarında doğru sonuç vermeyebilir.
• Fetal DNA seviyesi alınan örnekte yetersiz ise yalancı negatiflik olabilir  fetal DNA fraksiyonu
arttıkça testin güvenilirliği artar.
• Aneuploidi olgularında trizomilerin dengesiz tranlokasyondan ayrımında yetersizlik olabilir
• Triploidiler tespit edilemeyebilir.
Kromozomal hastalıkların tanısında
kullanılan testler
• Sitogenetik analiz:
• Bölünebilen hücre veya bölünebilmek için uyarılabilen hücreler içeren herhangi bir doku kullanılır.
• Bölünebilen hücreler metafaz aşamasında durdurulur ve kromozomlar boyanarak incelenir.
• Hücrenin bölünme hızına göre sonuçlar değişir. Amniosentez sonrası elde edilen epitel hücrelerinin bölünmesi için gereken
süre 7-10 gündür.

• Floresan in-situ hibridizasyon (FISH):

• Seçilmiş kromozomlarda sayısal değişikliklerin belirlenmesi ve bir genin veya DNA dizisinin varlığını ya da yokluğunu
doğrulamak için kullanılabilir ancak tüm kromozom komponentleri hakkında bilgi vermez.
• Hızlı sonuç verir ancak sitogenetik analizin yerini tutmaz.
• Özellikle spesifik aneuploidilerin erken tespit edilmesinde ve şüpheli mikrodelesyon veya dublikasyon sendromlarının
doğrulanmasında faydalı bir yöntemdir.
• En sık 21, 18, 13 X ve Y kromozomlarının araştırılmasında veya 22q.1.1 mikrodelesyonunun araştırılmasında
kullanılmaktadır.
 Kromozomal hastalıkların tanısında
kullanılan testler
• Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR):
• Bu teknik ile herhangi bir DNA parçasının veya genin çok kısa zamanda milyonlarca kopyası oluşturulur.

• Southern Blot:
• Enzimatik olarak endonükleaz enzimi ile parçalanmış DNA parçalarının içerisinden bir veya birkaç DNA bölgesinin ayırma işlemidir. Eğer bu işlem RNA için yapılacak
ise adı Northern blot, proteinler için kullanılacak ise Western blot'tur.

• Kromozomal Microarray Analiz (CMA);

• Küçük DNA sekaslarındaki farklılıkları araştırmaya yarayan bir yöntemdir. Prenatal tanı ve ölü doğumların değerlendirilmesinde kullanılmaktadır. Otozomal trizomi,
seks kromozom anomalileri ve diğer dengesiz kromozomal düzenlemeleri tespit edebilir ancak dengeli kromozomal düzenlemeleri (translokasyon ve inversiyon)
tespit edilemeyebilir. Klinikte iki kullanım şekli vardır;
• Karşılaştırmalı (comperative) genomik hibridizasyon array; DNA da mikrodelesyon ve mikrodublikasyonlar tespit edilebilir. Triploidi ve %20'den düşük
mozaizmleri ise tespit edemez.
• Tek (single) nükleotid polimorfizm array ise tek nükleotidteki varyasyonlar belirlenebilir. Triploidi, heterozigosite kaybı, unipaternal dizomi ve akrabalık
tespitinde kullanılabilir.

Prenatal USGde majör fetal anomali tespit edilen olgularda CMA testi önerilmektedir ancak eğer anomaliler trizomi 21, 18 veya 13
düşündürüyorsa başlangıç testi sitogenetik analiz veya FİSH olmalıdır. Normal karyotipi olan ancak mental retardasyon, konjenital
anomali veya dismorfik özellikleri olan çocuklarda da CMA önerilmektedir.
TEŞEKKÜRLER…