Uzależnienia od środków psychoaktywnych

Dr n. o zdr. Joanna Siekierka

 Uzależnienia behawioralne – plaga XXI wieku

• patologiczny hazard

• kleptomania – przymus dokonywania kradzieży

• trichotillomania – niepohamowane wyrywanie sobie włosów

• zakupoholizm.
• predyspozycje osobowościowe - wysoki poziom impulsywności i
poszukiwania wrażeń.

• płeć, np. kompulsywne kupowanie - kobiety 90% przypadków.

Istnieje związek pomiędzy konkretnymi rodzajami uzależnień

behawioralnych i od środków psychoaktywnych a środowiskiem życia
danej osoby, statusem społecznym, wychowaniem, towarzystwem

/ przykład: dziecko regularnie obserwuje rodzica odprężającego się przy

telewizji, może nauczyć się kojarzyć słowo „przyjemność” właśnie z tą
czynnością/
 Substancje psychoaktywne (SPA)

Związki chemiczne, stymulujące układ nerwowy i wpływające na pracę

mózgu.
• zmiana postrzegania rzeczywistości,
• odczuwania emocji,
• zachowania i nastroju.
• wywołują stan odurzenia
• genetyczne predyspozycje – dziedziczenie zaburzeń biochemicznych
lub neurologicznych, które sprzyjają rozwijaniu się nałogu,

• problemy rodzinne, zawodowe i osobiste – pomagają o nich

zapomnieć i chwilowo poprawiają nastrój,

• presja środowiska – namowa rówieśników, ludzie chcący osiągnąć

sukces,

• niedojrzałość emocjonalna lub niedostosowanie społeczne –

pomagają radzić sobie z codziennością, dodają wiary w siebie lub pozwalają
uciec od trudnych emocji,

• choroby psychiczne – osoby cierpiące na stany lękowe oraz chorobę

afektywną dwubiegunową, natomiast schizofrenicy częściej wybierają
stymulanty.
 kategorie środków psychoaktywnych

• stymulanty – mają działanie pobudzające i są to m.in. amfetamina i

efedryna,

• depresanty – działają uspokajająco i są to przede wszystkim: alkohol,

heroina, kodeina, morfina, metadon, benzodiazepiny

• psychodeliki – wywołują zmiany w percepcji, sposobu myślenia i

odczuwania emocji i są to np. DMT, MDMA, meskalina, LSD, ibogaina,
psylocibina, THC (jest obecny w marihuanie).
środki stymulujące - substancje, pobudzające ośrodkowy układ nerwowy lub
zwiększające aktywność układu współczulnego.

działanie:
• wyostrzają zmysły,
• usuwają zmęczenie i senność,
• dodają energii
• pomagają w wysiłku umysłowym lub fizycznym.

Sięgają po nie: studenci, osoby zajmujące wysokie stanowiska, biznesmeni

oraz ludzie pracujący w zawodach wymagających wytężonej pracy umysłowej i
kreatywności.
 Do najpopularniejszych substancji stymulujących należą:
• kofeina – występująca naturalnie w kawie, herbacie oraz kakao
jest substancją legalną, która działa pobudzająco na ośrodkowy
układ nerwowy, znosząc zmęczenie i senność oraz poprawiając
koncentrację,

• amfetamina – jest to nielegalny narkotyk, który uzależnia

wyłącznie psychicznie; poprzez stymulowanie przekazu impulsów
między neuronami mózgu zwiększa koncentrację i wytrzymałość,
powoduje silne pobudzenie psychomotoryczne, podwyższa
ciśnienie, a także tłumi łaknienie,

• metamfetamina – toksyczna pochodna amfetaminy, która działa

od niej mocniej na ośrodkowy układ nerwowy, dając efekt silnego
pobudzenia psychoruchowego i seksualnego, likwidacji zmęczenia i
apetytu, a także uczucia euforii,
•
• efedryna – jest to substancja pochodzenia roślinnego, która w
medycynie wykorzystywana jest do leczenia astmy i nieżytu nosa;
na układ nerwowy działa pobudzająco podobnie jak amfetamina, ale
nieco słabiej; ma także działanie odchudzające i zwiększa fizyczną
wydajność organizmu podczas treningów( nielegalny środek
dopingujący)

• kokaina – to alkaloid pozyskiwany z rośliny występującej

naturalnie w Kolumbii, Boliwii i Peru. Jest nielegalnym i silnie
uzależniającym narkotykiem sprzedawanym w formie białego
proszku; działa silnie euforycznie i stymulująco na organizm,
zwiększa koncentrację, pobudza wyobraźnię i libido, znosi senność
i zmęczenie.
 Używki: wpływają nastrój, samopoczucie i postrzeganie
rzeczywistości.
- kofeina zawarta w kawie
- teina – składnik herbaty
substancje szkodliwe:
- nikotyna w tym papierosy elektroniczne
- napoje energetyczne
substancje niebezpieczne:
- alkohol
- dopalacze,
- leki stosowane niezgodnie z zaleceniami
- narkotyki.
Uzależnienie jest rodzajem choroby.
• Po alkohol i niedozwolone używki sięgają coraz młodsze osoby,
nawek kilkuletnie dzieci.

okres dojrzewania: wahania nastroju, doświadczanie emocji

negatywnych: smutku, rozpaczy, zażenowania, złości - stopniowe
nabywanie umiejętności kierowania nimi.

Przejawem dorosłości nie jest sięganie po używki i ignorowanie

realnego zagrożenia zdrowotnego.
 Etapy uzależnienia od substancji chemicznych:

• eksperymentowanie – ciekawość skutków działania danej

substancji. Przekonane o tym, że mogą ją zażyć raz bądź kilka razy,
a potem z niej zupełnie zrezygnować

• zażywanie okazjonalne – używki przyjmowane są np. podczas

spotkań z przyjaciółmi - poczucie integracji z grupą oraz akceptacji,
Zachowanie powtarzające się się podczas kolejnych spotkań;
• zażywanie regularne – zażywanie staje się częścią życia,
wykorzystywane jest do osiągnięcia przyjemności, nieświadomość,
że jest się uzależnionym psychicznie, wiara, ze można w każdej
chwili zrezygnować

• uzależnienie – ilości używek przyjmowanych do tej pory stają się

niewystarczające - sięgaanie po większe dawki bądź silniejsze
środki, do uzależnienia psychicznego dołącza uzależnienie
fizjologiczne – reakcja organizmu na odstawienie - powoduje
bardzo złe samopoczucie: bóle głowy, mięśni, poczucie rozbicia,
niepokój, a nawet agresję, może dojść do uszkodzenia wątroby
(narząd odpowiedzialny za neutralizowanie trucizn).
• Uzależnienie psychiczne - polega na stałym myśleniu o
zażywaniu i zdobywaniu danej substancji, samousprawiedliwanie
się i wyszukiwanie ważnych powodów, które mają uzasadniać jej
przyjmowanie, osłabia się zainteresowanie innymi aspektami życia i
następuje zanik woli.

Uzależnienie psychiczne pozostaje na całe życie. Istnieje możliwość

powrotu do nałogu.
• Uzależnienie fizjologiczne - wynika z przystosowania się
organizmu do działania przy określonym poziomie danej substancji.
Obniżenie tego poziomu prowadzi do licznych dolegliwości zwanych
zespołem odstawienia - bóle, poczucie zimna, biegunki, wzrost
ciśnienia krwi i zaburzenia rytmu serca, bezsenność, nadmierna
potliwość, suchość w ustach.
 Narkotyki
• Narkotyki - niebezpieczne środki uzależniające.
prowadzą do silnego uzależnienia fizjologicznego i psychicznego -
narkomania.
skutki zażywania:
1. wyniszczają wątrobę i nerki,
2. degenerują tkankę mózgową, a tym samym zaburzają pracę mózgu,
3. ograniczają sprawność myślenia i zapamiętywania
4. wywołują negatywne zmiany w zachowaniu.
5. wywołują nienaturalny stan pobudzenia, omamy i halucynacje
6. obniżają aktywność organizmu.
7. sprzyjają przenoszeniu wirusa HIV oraz wirusów wywołujących zapalenie
wątroby typu B i C (częste używanie tych samych igieł i strzykawek do aplikacji
substancji odurzających)

Przedawkowanie narkotyku może prowadzić do śmierci.

 Dopalacze ( zawarte są w nich narkotyki).

Są to środki uzależniające, które zawierają substancje psychoaktywne,

czyli zmieniające funkcjonowanie układu nerwowego. Składają się
zwykle z substancji, których wpływ na organizm nie został jeszcze
poznany.
skutki zażywania:
• zmiana nastroju i zachowania człowieka
• powodują uczucie niepokoju, bóle głowy, dezorientację,
• powodują silne halucynacje i urojenia,
• ataki szału.

Szczególnie niebezpieczne jest zażywanie takich środków

równocześnie z alkoholem lub lekami.
 Alkohol
Jest jednym z najbardziej popularnych używek o działaniu odurzającym.
Spożywany w nadmiarze wpływa istotnie na ich zachowania i stan zdrowia.
Alkohol jest bezpośrednio wchłaniany z przewodu pokarmowego do krwi -
szybko dociera do wszystkich narządów.
skutki zażywania
• Bezpośrednio po spożyciu wywołuje przyjemne odprężenie.
• niewielkie ilości alkoholu wchłonięte przez mózg osłabiają ośrodki, które
kontrolują koordynację nerwowo ‑ruchową, uwagę i zdolność oceny sytuacji.
• spożyty w nadmiarze - stan upojenia alkoholowego, którego objawami
są: bełkotliwa mowa, podwójne widzenie, zaburzenia równowagi i
oszołomienie.
Regularne zażywanie - alkoholizm
Poziom alkoholu we krwi określa się w promilach (‰). 1 promil alkoholu
we krwi oznacza obecność 100 mg tej substancji w 1 l krwi.
 Uzależnienie od leków

• Lekomania, czyli uzależnienie od leków - groźny nałóg, który w

skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do śmierci.

• Do uzależnienia przyczyniają się niektóre rodzaje farmaceutyków.

Są to dość silne preparaty dostępne na receptę, przepisywane
przez lekarzy w celu złagodzenia lub eliminacji określonych
dolegliwości.
• leki nasenne,

• przeciwbólowe,

• uspokajające,

• przeciwlękowe,

• działające euforyzująco i dopingowo,

• niektóre leki.
substancje zawarte w farmaceutykach, które sprzyjają rozwinięciu
się uzależnienia

1. barbiturany – działają uspokajająco i nasennie

2. benzodiazepiny – mają działanie przeciwlękowe, łagodzą stany
napięcia nerwowego, ułatwiają zasypianie, stosowane są także jako
środek łagodzący dolegliwości związane z odstawieniem alkoholu
3. opioidy ( kodeina i morfina ) – stosowane są w leczeniu silnych i
długotrwałych dolegliwości bólowych.
4. środki na kaszel z pseudoefedryną lub kodeiną
5. alergię, zawierające cetyryzynę, która wpływa na wydzielanie
dopaminy.
 charakterystyczne objawy uzależnienia od leków

• samodzielne przedłużanie okresu przyjmowania farmaceutyków

pomimo zakończenia kuracji, a nawet wyraźnych przeciwwskazań
do jej kontynuacji,

• wzrost tolerancji na działanie danej substancji,

• odczuwanie nieprzyjemnych dolegliwości po odstawieniu leku

(tzw. zespół abstynencyjny),

• coraz większe dawki leku bez konsultacji z lekarzem,

• silna potrzeba zażycia lekarstwa oraz uczucie lęku przed

sytuacją, w której może go zabraknąć,
•
• skupianie się na kwestiach związanych z pozyskaniem leków:
odwiedzanie różnych lekarzy w celu zatajenia uzależnienia czy
kupowanie preparatów z nielegalnych źródeł,

• zażywanie medykamentów pomimo świadomości na temat ich

szkodliwego działania w postaci np. skutków ubocznych lub ryzyka
przedawkowania.
 zespół abstynencyjny w lekomanii
dolegliwości pojawiające się w momencie niedostarczenia do
organizmu kolejnej dawki środka farmaceutycznego.

• pogorszenie nastroju, stany depresyjne,

• uczucie lęku lub niepokoju, a nawet ataki paniki,
• problemy z koncentracją,
• zawroty głowy,
• nudności, wymioty, biegunka,
• objawy grypopodobne,
• zaburzenia snu,
• drżenie mięśni,
• podwójne widzenie, szumy w uszach,
• nadwrażliwość na światło,
• urojenia, halucynacje.
 Skutki uzależnienia od leków

• ryzyko powikłań zdrowotnych wynikających z przedawkowania

leków lub ich skutków ubocznych,

• w przypadku nadużywania leków przeciwbólowych ryzyko

niewykrycia poważnej choroby będącej przyczyną dolegliwości (leki
tłumią objawy),

• groźne dla zdrowia i życia objawy po odstawieniu leków (silne

wahania ciśnienia krwi, drgawki, zaburzenia oddychania),
• silne wahania nastroju, depresja, senność lub bezsenność,

• obniżenie wydolności umysłowej i fizycznej,

• uszkodzenie wątroby i nerek,

• ryzyko zatrucia organizmu,

• często pogorszenie relacji rodzinnych i problemy zawodowe.

 Proces leczenia lekomanii zazwyczaj składa się z następujących
etapów:

• postawienie diagnozy i ustalenie metody terapeutycznej –

dokładna identyfikacja rodzaju substancji, od której pacjent się
uzależnił, a także określenie stanu zdrowia, ponieważ podczas
detoksu i odwyku mogą pojawić się różne powikłania wymagające
odpowiedniej reakcji medycznej,

• detoksykacja – konieczna w przypadku występowania u

pacjenta objawów zespołu odstawiennego i polega na odtruciu
organizmu z substancji uzależniającej oraz nagromadzonych
toksyn; detoks jest przeprowadzany pod ścisłą kontrolą lekarską i
często wymaga zastosowania specjalnych środków
farmakologicznych łagodzących dolegliwości abstynencyjne (np.
antydepresantów),

•
• psychoterapia – odbywa się początkowo w ośrodku w trybie
stacjonarnym, a potem jest kontynuowana ambulatoryjnie przez
wiele tygodni lub nawet miesięcy; dzięki niej pacjent powinien
zrozumieć przyczyny uzależnienia oraz nauczyć się radzić sobie
bez substancji psychoaktywnych także w przypadku odczuwania
dolegliwości związanych z abstynencją.
 Uzależnienie od substancji energetyzujących

Substancja energetyzująca - główny składnik cukier,

pobudza mózg do wyzwolenia DOPAMINY - hormon
szczęścia.
Amerykańska Fundacja na Rzecz Zdrowia Serca(American Heart
Fundation) w diecie malucha optymalna ilość cukru są trzy łyżeczki
dziennie.

Światowa Organizacja Zdrowia– dla dziecka około 5.5 łyżeczek

dziennie (24 gram cukru na dobę).

. Do cukrów zalicza się te pochodzące z miodów, soków, koncentratów

owocowych czy syropów.
CUKIER - uzależnia najszybciej ze wszystkich składników zawartych
w napoju energetycznym.

KOFEINA. - w szybkim czasie przyspiesza akcję serca, potem

dostaje się do mózgu i blokuje receptory

ADENOZYNA - przekaźnik informacji o zmęczeniu.

ALARM

reakcja mózgu - “walcz, albo uciekaj” i przysadka mózgowa uwalnia

ADRENALINĘ.
• przyspiesza bicie serca
• pobudza wątrobę do uwolnienia dodatkowego cukru do krwioobiegu

Wzrasta poziom DOPAMINY

pobudzenie, koncentracja

.
Po 30 minutach organizm wchodzi na poziom najwyższej wydajności
około1h

wcześniej wymienione wskaźniki

ochotę na kolejny napój energetyczny

 Skład napoju energetycznego /oprócz cukru/

kofeina - spożycie w ciągu doby powyżej 5mg/kgmc

• wzrost ciśnienia tętniczego.
• wpływa źle na zdolność wchłaniania wapnia, co może spowodować
zaburzenia w procesie kościotworzenia.
• zaburza jakość snu u dzieci, skracając jego czas.
guarana
• wzmaga aktywność fizyczną i psychiczną w momentach stresu
• poprawia pamięć.

tauryna
• poprawia funkcje poznawcze,
• pomaga w koncentracji i zapamiętywaniu.
L- karnityna
• łagodzi objawy występujące po intensywnym wysiłku,
• obniża próg bólu podczas wysiłku,
• zapobiega sztywności mięśni i wpływa na ich regenerację po
wysiłku.
Inozytol
• działa uspokajająco,
• poprawia sprawność umysłową.
• w nadmiarze pogarsza wchłanianie wapnia
• podwyższa poziom fosforu.
DLACZEGO MŁODZIEŻ SIĘGA PO
NAPOJE ENERGETYCZNE
1. Taka jest po prostu moda wśród młodzieży.
2. Chodzenie na skróty - bardzo często napoje te traktowane są
jako "magiczne eliksiry", które przedłużają zdolność koncentracji
uwagi, polepszają pamięć, nauka dzięki nim staje się łatwa i
przyjemna.
3. Poziom świadomości o szkodliwym działaniu tych napojów jest
niewystarczający by w sposób dojrzały i odpowiedzialny z nich
korzystać.
4. Często sami rodzice dają taki przykład swoim latoroślą, albo co
gorsze sami je kupują swoim dzieciom.
5. Czasami napoje te spożywane są zamiast kawy a ich
użytkownicy często sami oszukują się że jest to zdrowsza
alternatywa (przecież jest tam też dużo zdrowych substancji np.
żeń - szeń, witamina B12).
 badania wykazały:

• ok.18% dzieci w wieku 3-10 lat spożywa napoje energetyczne

min. raz w roku
• po napoje energetyczne sięga więcej chłopców niż
dziewczynek
• co piąte dziecko w wieku 6-10 lat spożyło napój energetyczny
min. raz w roku
• dzieci w wieku 3-10 lat wypijają średnio 0,49l napoju
energetycznego tygodniowo
• 56% dzieci deklaruje wypicie 1 szklanki tygodniowo
• 24% 2 szklanki, 7% ponad 4 szklanki tygodniowo
• u młodzieży te wartości są znacznie wyższe
 dlaczego piją?

• ze względu na smak (60%)

• źródło energii (31%)
• piją w domu, czy na różnego rodzaju imprezach (26%)
• podczas uprawiania sportu (25%)
• bo piją je znane osoby (25%)
 Wpływ napoju energetycznego na młody organizm.

- kołatanie serca, ból głowy, poczucie rozbicia

- poddenerwowanie
- silny stres
- trudności ze skupieniem
- zwiększone ryzyko arytmii serca
- wysoka zawartość cukru powoduje wzrost otłuszczenia wątroby
- zmniejszona przyswajalność wapnia
- wygenerowanie “poczucia” stresu w organizmie
- wzrost ryzyka nadwagI
 Nikotyna - właściwości

Neurotoksyna - substancja, której wysokie dawki zaburzają funkcjonowanie

organizmu i prowadzą do śmierci.
Naturalnie występuje w liściach tytoniu, które są uprawiane i stosowane do
produkcji papierosów oraz innych wyrobów tytoniowych.

Jeden papieros zawiera około 1 grama liści tytoniu, z czego 2% stanowi

nikotyna. Największe stężenie tej toksycznej substancji występuje podczas
gaszenia papierosa, utrzymując się przez kolejne 10 minut. Po około 2
godzinach nikotyna zostaje usunięta z organizmu.

Nikotyna jest składnikiem wielu środków owadobójczych stosowanych w

rolnictwie ze względu na jej toksyczne właściwości
 Palenie papierosów a zdrowie

• oddziałując na receptory znajdujące się w mózgu, pobudza, jak i uspokaja

układ nerwowy oraz cały organizm.

• zwiększa wydajność mózgu i usprawnia procesy myślenia.

• ma właściwości uzależniające
 Substancje smoliste zawarte w dymie papierosowym

• Dym papierosowy zawiera nikotynę i ponad 3000 innych substancji

szkodliwych, z czego około 40 ma działanie rakotwórcze.

Do związków kancerogennych zalicza się:

• aminy aromatyczne,
• katechole,
• metale ciężkie,
• nitrozoaminy,
• pochodne fenolu,
• substancje z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych
(np. benzopiren).
 Skutki palenia tytoniu

Działanie nikotyny może zwiększyć ryzyko zachorowania na:

• choroby układu oddechowego,

• choroby układu pokarmowego,
• choroby układu krążenia,
• choroby zębów,
• nowotwory płuc, przełyku i krtani,
• zaburzenia hormonalne u mężczyzn,
• zaburzenia płodności,
• zaburzenia psychiczne (np. depresja).
 Nikotyna bardzo szkodliwa dla kobiet w ciąży

Palenie zwiększa prawdopodobieństwo przedwczesnego urodzenia

dziecka, a nawet jego zgonu. Śmierć łóżeczkowa dziecka jest silnie
powiązana z paleniem papierosów przez matkę.
 Papierosy elektroniczne (e-papierosy)

Urządzenia zasilane bateriami, które wytwarzają aerozol zawierający

nikotynę. Aerozol ten powstaje w wyniku podgrzewania w urządzeniu
płynu zawierającego nikotynę, glikol propylenowy i glicerynę. Do
roztworu dodaje się różne substancje smakowe i zapachowe.

Używanie e-papierosów uznaje się za mniej szkodliwe niż palenie

tytoniu, choć nie znaczy to, że e-papierosy są bezpiecznie.
 Co zawierają e-papierosy?

Aerozol z e-papierosa zawiera szkodliwe i potencjalnie szkodliwe substancje,

takie jak:

• nikotyna,
• bardzo drobne cząsteczki, które mogą być wdychane głęboko do płuc,
• aromaty, takie jak diacetyl
• lotne związki organiczne
• substancje chemiczne powodujące raka
• metale ciężkie, takie jak nikiel, cyna i ołów.
 skutki zdrowotne używania e-papierosów?

• badania nad długoterminowymi skutkami zdrowotnymi związanymi ze

stosowania e-papierosów - wciąż trwają.

Większość e-papierosów zawiera nikotynę, która ma znany wpływ na zdrowie:

• jest silnie uzależniająca,
• jest toksyczna dla rozwijających się płodów,
• może uszkadzać rozwój mózgu u nastolatków i młodych dorosłych,
• stanowi zagrożenie dla zdrowia kobiet w ciąży i ich rozwijających się
dzieci.

Aerozol z e-papierosów zawiera mniej szkodliwych substancji chemicznych niż

dym ze spalanych wyrobów tytoniowych.
 Czy e-papierosy mogą uzależniać?

Tak, ponieważ zawierają nikotynę, która

jest substancją uzależniającą.
 zagrożenia związane z e-papierosami dla młodzieży, młodych
dorosłych i kobiet w ciąży

• Nikotyna - uzależnia i jest toksyczna dla rozwijającego się płodu.

• Szkodzi rozwojowi mózgu nastolatków i młodych dorosłych.

• Aerozol z e-papierosów może zawierać substancje chemiczne

szkodliwe dla płuc.

• Używanie e-papierosów przez młodzież wiąże się z używaniem

innych wyrobów tytoniowych, w tym papierosów.
 Ostre uszkodzenie płuc związane z używaniem papierosów elektronicznych

• Ostre uszkodzenie płuc związane z używaniem papierosów elektronicznych

EVALI to choroba płuc - może mieć ciężki przebieg i prowadzić do zgonu.

• Stosowanie e-papierosów w ciągu <90 dni przed rozpoczęciem choroby jest

jednym z kryteriów rozpoznania EVALI,

• Stosowanie roztworów zawierających tetrahydrokannabinol (THC) za

pomocą e-papierosów zgłasza około 80% chorych, ale wśród osób, u
których wykonywano badanie w kierunku pochodnych THC, odsetek ten
wynosi 94%.

• Około 50–70% chorych używa e-papierosów zawierających nikotynę i THC,

a niewielu wyłącznie nikotynę.

• Większość chorych używał płynów do e-papierosów pochodzących z

nielegalnej dystrybucji.
 Najczęstsze objawy ostrego uszkodzenia płuc związanego z używaniem
papierosów elektronicznych

• duszność
• kaszel
• u około połowy chorych występuje ból w klatce piersiowej
• czasem krwioplucie
• objawy ze strony przewodu pokarmowego: nudności i wymioty, biegunka i
ból brzucha
• gorączka
• dreszcze lub osłabienie
• W diagnostyce choroby wykonuje się przede wszystkim badanie
RTG płuc i bronchoskopię.

• Większość chorych wymaga hospitalizacji.

• stosuje się nieinwazyjne wspomaganie wentylacji,
• czasami wymagana intubacji i mechanicznej wentylacji.

Śmiertelność wśród zgłoszonych przypadków w USA wynosi

około 2,5%.
• Leczenie przyczynowe nie jest znane.
• Zwykle stosuje się antybiotyki, a w cięższych przypadkach
glikokortykosteroidy.
• Chorzy wymagają leczenia objawowego (tlenoterapii, wysokoprzepływowej
tlenoterapii donosowej, wspomagania wentylacji, a nieliczni technik
pozaustrojowego wspomagania oddychania).

Metodą zapobiegania chorobie jest nieużywanie do e-papierosów jakichkolwiek

płynów pochodzących z nielegalnych źródeł, szczególnie zawierających THC.
 Zespół uzależnienia

KRYTERIA: ostatnich 12 miesiącach wystąpiły co najmniej 3 z następujących objawów:

• wzrost tolerancji na działanie danej substancji

• używanie danego środka z powodu odczuwania silnego przymusu lub
objawów odstawiennych,
• występowanie zespołu abstynencyjnego,
• niemożność przerwania przyjmowania substancji psychoaktywnej, utrata
kontroli nad dawkami,
• używanie środków odurzających pomimo świadomości ich szkodliwego
działania,
• zaniedbanie z powodu nałogu dotychczasowych zainteresowań
(alternatywnych źródeł przyjemności).
 Powikłania zażywania substancji psychoaktywnych
• zaburzenia psychiczne (psychozy, zaburzenia afektywne, zespoły
abstynencyjne, stany lękowe i depresyjne, zmiany osobowości i zachowania)

• niewydolność krążenia, tachykardia, zawał serca itp.,

• nadciśnienie tętnicze

• napady drgawkowe

• udar

• ostre zatrucia

• uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego

• śmierć (najczęściej z przedawkowania powodującego problemy z krążeniem).

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ