Theorie LBT103– Dieren

Karin van der Borght

http://slideplayer.com/slide/4604565/15/images/2/Levels+of+Organization.jpg, ingezien op 5 sept 2017

1
Theorie LBT103
• Tentamen in week 9, herkansing in periode 2
• Meerkeuze, open boek, vragen deels in het Engels

2
Tentamenstof
• Powerpoint presentatie!!!

Biology – Campbell & Reece, 12e editie:

• Hoofdstuk 25: 25.3
• Hoofdstuk 40: 40.1 en 40.2
• Figuur 40.17

• Oudere editie? Zelf checken

3
Wat gaan we doen?
• Prokaryoten versus eukaryoten
• Wat is een dier?
• Vorm en functie
• Weefsels
• Coördinatie en controle
• Homeostase

• Wat quizjes tussendoor met Mentimeter

4
Prokaryoten

http://images.slideplayer.com/25/7597552/slides/slide_7.jpg, ingezien op 5 september 2017

5
 Eukaryoten
http://img.friv5games.me/2016/11/13/amoeba-
protozoa-and-s-f49b5b64373bb12f.jpg
, ingezien op 5 september 2017

http://www.averis.nl/avebe
/Portals/7/aardappelbloesem-met-schaduw.jpg,
ingezien op 5 sept 2017

https://www.nationalgeographic.com/history/2020/04/funky-science-yea
st-gassy-microbe-behind-coronavirus-pandemic-bread/#/sourdough-yeast
-03.jpg
, ingezien op 4 september 2020

http://www.thehindubusinessline.com/multimedia/dynamic
/01444/willem_jpg_1444003g.jpg, ingezien op 5 sept 2017

https://i0.wp.com/www.lunasgrimoire.com/wp-content/uploads/2012/05/Toadstool.jpg?fit=4
00%2C300
, ingezien op 5 sept 2017

6
http://www.solotablet.it/lifestyle/previsioni-2016-cosa-dice-l2019oroscopo-cine
se/large.jpeg
Mentimeter
• Wat is het verschil tussen prokaryoten en eukaryoten?

7
Eukaryoten versus prokaryoten
• Groter dan prokaryoten
• DNA in celkern i.p.v. nucleoid 10 - 100 µm

0.1 - 5 µm

Biology, Campbell & Reece, 8th ed

Biology, Campbell & Reece, 8th ed

8
Eukaryoten versus prokaryoten
Membraan-omsloten organellen
Mitochondria

Biology, Campbell & Reece, 8th ed

9
Eukaryoten versus prokaryoten

10
Mentimeter
• Zijn er meer prokaryoten of eukaryoten op aarde?

11
12
Mentimeter
Prokaryoten hebben endoplasmatisch reticulum

WAAR OF NIET WAAR?

13
Prokaryoten Eukaryoten
- Bacteriën - Protisten (eencelligen)
- Archae - Schimmels
- Planten
- Dieren/mensen
Diameter 0.1 - 5 µm Diameter 10 - 100 µm
Nucleoid Celkern
Geen organellen Organellen, omsloten door membraan
1 circulair chromosoom 1 of meerdere lineaire chromosomen

14
De eerste prokaryoten
• Archae
• > 3 miljard
jaar geleden

http://www.fotoseimagenes.net/imagenes/full/0/4/4/extremofilos-1.jpg, ingezien op 5 sept 2017

15
Endosymbiose

16
Endosymbiose
• Mitochondria en chloroplasten:
• Enzymen en transportsystemen op binnenmembraan lijken op prokaryoot
• Delen van deze organellen lijkt op celdeling prokaryoot
• Organellen bevatten circulair DNA
• Bevatten ribosomen die lijken op die van prokaryoten

17
 18
https://courses.lumenlearning.com/wm-biology2/chapter/archaea-vs-bacteria/, ingezien op 1 september 2020
 19
http://4.bp.blogspot.com/_SR9gghr8mLo/Swc_R9KvMAI/AAAAAAAAABM/9NKzjdRTDsM/s320/evolution%2520SP%252001%5B1%5D.jpg, ingezien op 5 sept 2017
20
 Wat is een dier?

https://bin.snmmd.nl/m/m1ayuadwjp1e.jpg, ingezien op 5 sept 2017

http://4.bp.blogspot.com/-wkZxGu8778o/Uw8GmQD90_I/AAAAAAAAJYA/B
Ppe_25Ia_E/s1600/springend_lammetje.jpg
, ingezien op 5 sept 2017

http://people.hws.edu/mitchell
/cards01/LEI-056.jpg, ingezien op 5 sept
2017

http://img01.pxtx.com/forum/px
/uploadfile/2007-2/200722221383447903.jpg, ingezien
op 5 sept 2017

http://images.smulweb.nl/recepten/1371971/low_res/Baars.jpg, ingezien op 5
sept 2017

https://www.google.com/search?q=donald+trump&rls=com.microsoft:nl-NL:IE-Address&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahU
hXE-aQKHU7ZB4AQ_AUICigB&biw=1518&bih=748#imgrc=OTK5X1l2sdppwM:&spf=1535721561036
, ingezien op 31-08-2018

http://www.bovendien.com/images/Nexus/zeearend1.jpg,
ingezien op 5 sept 2017
http://1.bp.blogspot.com/-P_geGpME744/VQsTvXW1kYI/AAAAAAAACOo
/lq39ZTF5_pk/s1600/venomous-indian-cobra--1600x1200.jpg, ingezien op 5 sept 2017

21
Mentimeter
• Wat is een dier?

22
Dieren - celstructuur
• Meercellig
• Geen celwand
• Extracellulaire matrix (collageen)

Campbell & Reece, Biology, 8th ed Pearson

23
 http://i1-news.softpedia-static.com/images/news2/Super-Strong-Collagen-Created-2.jpg , ingezien op 5 sept 2017

http://www.iranreview.org/file/cms/images/stories/14308.jpg, ingezien op 5 sept 2017

24
Dieren - celstructuur
• Gespecialiseerde celtypes:
• Zenuwcellen
• Spiercellen

https://cdn1.lockerdomecdn.com/uploads/b147fe8ac01f6f8c44d3c0b30936da36dabeeefa7b07fc6c7914a11253b04994_facebook , ingezien op 5 sept 2017

https://s3.amazonaws.com/test.classconnection/411/flashcards/409411/jpg/muscle_cell-thumb400.jpg , ingezien op 5 sept 2017

25
Dieren - voeding
• Heterotroof

26
https://media2.fdncms.com/clevescene/imager/really-columbus-two-ice-cream-cones/u/slideshow/1952735/1279546731-66713obesity.jpg, ingezien op 5 sept 2017
Heterotroof / Autotroof

http://static.diffen.com/uploadz/thumb/f/f6/cycle-trophs.png/450px-cycle-trophs.png, ingezien op 5 sept 2017

27
Dieren - voeding
• Heterotroof
• Inname van voedsel
• Vertering

28
https://media2.fdncms.com/clevescene/imager/really-columbus-two-ice-cream-cones/u/slideshow/1952735/1279546731-66713obesity.jpg, ingezien op 5 sept 2017
Dieren - voortplanting en ontwikkeling

• Meestal seksuele voortplanting

• Bevruchte eicel
• Meestal diploid

http://www.egowanking.dk/pixlinx/fertilization.jpg, ingezien op 5 sept 2017

29
 Dieren –
voortplanting en ontwikkeling
• Veel overeenkomsten genetisch netwerk
dat betrokken is bij ontwikkeling
• Hox genen

Antennapedia mutant
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/15/Antennapedia.jpg, ingezien op 1 september 2020

30
Published in The Ulster medical journal 2006
HOX GENES: Seductive Science, Mysterious MechanismsT. J. Lappin, D. G. Grier, A. Thompson, H. Halliday
Dieren
Specifieke kenmerken op het gebied van:

• Celstructuur
• Voeding
• Reproductie/ontwikkeling

31
http://x.vukajlija.com/var/uploads/avatars/201008/27467/medium_26853_370887891617_152020156617_4093063_4375514_n.jpg, ingezien op 5 sept 2017
De mens Anatomie & fysiologie:
Vorm & functie

http://www.thehindubusinessline.com/multimedia/dynamic/01444/willem_jpg_1444003g.jpg, ingezien op 5 sept 2017

32
 De mens – anatomie

http://ww2.fmp-usmba.ac.ma/madmoun/uploads/2016/03/historic.jpg, ingezien op 5 sept 2017

33
Uitwisseling met omgeving

34
Campbell & Reece, Biology, 8th ed Pearson
Uitwisseling met omgeving

35
Campbell & Reece, Biology, 8th ed Pearson
Anatomie - organisatie
Orgaan systeem

orgaan

weefsel

cel
http://www.anatomychartee.us/, ingezien op 5 sept 2017

https://usercontent2.hubstatic.com/857562_f520.jpg, ingezien op 5 sept 2017

36
Mentimeter
• Welke orgaansystemen ken je?

37
https://www.chegg.com/homework-help/referring-figure-two-organ-systems-responsible-regulating-or-chapter-1-problem-7ayp-solution-9780073403632-exc
38
https://www.chegg.com/homework-help/referring-figure-two-organ-systems-responsible-regulating-or-chapter-1-problem-7ayp-solution-9780073403632-exc

39
https://www.chegg.com/homework-help/referring-figure-two-organ-systems-responsible-regulating-or-chapter-1-problem-7ayp-solution-9780073403632-exc
40
https://www.chegg.com/homework-help/referring-figure-two-organ-systems-responsible-regulating-or-chapter-1-problem-7ayp-solution-9780073403632-exc

41
Organen
• Bestaan uit verschillende weefsels
• Hebben een specifieke rol binnen een orgaansysteem

https://i0.wp.com/sueltalo.com/wp-content/uploads/2017/03/human-body-liver-54bc70fe96aff.jpg?resize=1011%2C1024 , ingezien op 5 sept 2017

http://www.natuurinformatie.nl/sites/nnm.dossiers/contents/i002088/hart_vrij%202.jpg, ingezien op 5 sept 2017

42
Weefsels
• Weefsels zijn groepen cellen die er hetzelfde uitzien en dezelfde
functie hebben

• Vier categorieën:
• Epitheelweefsel
• Bindweefsel
• Spierweefsel
• Zenuwweefsel

43
Fig 20.2 Essential Cell Biology (2010)
Epitheelweefsel
• Bedekking lichaamsoppervlak of holten

44
Mentimeter
• Wat is de functie van epitheelweefsel?

45
Epitheelweefsel
• Bedekking lichaamsoppervlak of holten

• Bescherming:
• Mechanisch
• Afweer
• Uitdroging

• Specialisaties mogelijk:
• Opname/afgifte van stoffen
• oppervlaktevergroting

46
Epitheelweefsel

47
Campbell & Reece, Biology, 8th ed Pearson
Oppervlaktevergroting - microvilli

http://wanowa.weebly.com/uploads/7/7/0/4/77040771/fullsizeoutput-c36_orig.jpeg, ingezien op 5 sept 2017

http://www.dunnedarm.nl/wp-content/uploads/2011/10/dunne-darm-flora-300x286.jpg, ingezien op 5 sept 2017

48
Trilharen

http://health.wikipilipinas.org/images/1/14/URanatomy.png, ingezien op 5 sept 2017

https://classconnection.s3.amazonaws.com/621/flashcards/2585621/jpg/pseudostratified_columnar_ciliated_epithelium11358395697899.jpg , ingezien op 5 sept 2017

49
Alveoli

https://legacy.owensboro.kctcs.edu/gcaplan/anat2/histology/alveoli1.jpg , ingezien op 5 sept 2017

http://health.wikipilipinas.org/images/1/14/URanatomy.png, ingezien op 5 sept 2017

50
Epitheel
• De bekleding van bloedvaten heet ENDOTHEEL

http://www.ohsu.edu/xd/research/centers-institutes/neurology/blood-brain-barrier/research/images/brain_vasc_1.jpg, ingezien op 5 sept 2017

https://embryology.med.unsw.edu.au/embryology/images/thumb/d/df/Placenta_blood.jpg/300px-Placenta_blood.jpg , ingezien op 5 sept 2017

51
Bindweefsel
• Verbinding tussen weefsels
• Steun bieden
• Vezels:
• Met name collagene vezels (25-30% van al onze eiwitten!)
• (Elastische vezels)
• (Reticulaire vezels)

52
Bindweefsel

http://iws.collin.edu/cdoumen/histoccccd/labslides/Conn_Images/25_09.GIF, ingezien op 5 sept 2017

53
Bindweefsel

Campbell & Reece, Biology, 8th ed Pearson

54
Loose connective tissue
• Losmazig bindweefsel

• Bindt epitheel aan onderliggend weefsel

• Houdt organen op z’n plaats

https://classconnection.s3.amazonaws.com/583/flashcards/1721583/png/picture11344476784154.png , ingezien op 5 sept 2017

55
Fibrous connective tissue
• Dicht bindweefsel (collageen)

• Pezen (spier aan bot)

• Ligamenten (bot aan gewricht)

http://www.freethought-forum.com/images/anatomy6/dense_fibrous.jpg , ingezien op 5 sept 2017

56
Kraakbeen
• Chondrocyten: collageen in een matrix

• Sterk en flexibel

https://bio.libretexts.org/Under_Construction/BioStuff/BIO_102/Reading_and_Lecture_Notes/Animal_Tissues , ingezien op 5 sept 2017

57
Bot
• Osteoblasten
• Gemineraliseerd collageen
• Ca2+, Mg2+ en PO43-
• Osteons
• Centraal kanaal met bloed-
vaten en zenuwen
https://bio.libretexts.org/Under_Construction/BioStuff/BIO_102/Reading_and_Lecture_Notes/Animal_Tissues , ingezien op 5 sept 2017

58
Vetweefsel
• Adipocyten
• Slaan vet op, zwellen/krimpen
• Opslag energie
• Bescherming
• Isolatie

https://bio.libretexts.org/Under_Construction/BioStuff/BIO_102/Reading_and_Lecture_Notes/Animal_Tissues , ingezien op 5 sept 2017

59
Spierweefsel
• Beweging
• Vraagt veel energie

http://i.imgur.com/Ejc751v.jpg, ingezien op 5 sept 2017

60
 Spierbundel

Spiervezel

Myofibril

Microfilament
https://bigpictureeducation.com/sites/default/files/styles/gallery_large/public/MAT-06-Muscle-cross-section.jpg?itok=iZJRTvc_ , ingezien op 5 sept 2017

61
 Spierweefsel
Actine en myosine

http://images.slideplayer.com/7/1654508/slides/slide_77.jpg, ingezien op 5 sept 2017

62
Filmpje
• https://www.youtube.com/watch?v=nTZnBdeIb5c

(in dit filmpje zie je heel mooi hoe myosine over de actinefilamenten
“loopt”. De details die besproken worden in de video hoef je niet te
kennen)

63
Spierweefsel

Campbell & Reece, Biology, 8th ed Pearson

64
Spierweefsel

Glad spierweefsel Hartspierweefsel Skeletspierweefsel

Ongebandeerd Gebandeerd Gebandeerd
Onbewuste aansturing Onbewuste aansturing Bewuste aansturing
Traag Snel Snel
Niet snel vermoeid Niet snel vermoeid Snel vermoeid

65
Zenuwweefsel

Campbell & Reece, Biology, 8th ed Pearson

66
Zenuwweefsel
• Signaaloverdracht naar:
• Andere zenuwcellen
• Spieren
• Endocriene cellen
• Exocriene cellen
http://www.nationalgeographic.com/content/dam/science/photos/000/010/1001.ngsversion.1488058205980.adapt.1900.1.jpg, ingezien op 5 sept 2017

• Coördinatie en controle

67
Endocrien versus exocrien
Exocrien Endocrien

Afgifte aan buitenwereld Afgifte aan bloed

Afvoerbuizen Geen afvoerbuizen

Zweet, speeksel, Hormonen

verteringsenzymen

https://classconnection.s3.amazonaws.com/689/flashcards/1676689/jpg/endocrine
_glands_21344097331664-thumb400.jpg
, ingezien op 5 sept 2017

68
Coördinatie en controle
HOMEOSTASE:
Het constant houden van het interne milieu, ondanks veranderingen
in de omgeving
• Temperatuur
• pH
• Zuurstof in bloed
• Glucose in bloed

69
http://docplayer.nl/docs-images/17/145970/images/27-4.jpg, ingezien op 5 sept 2017
Homeostase
• Negatieve feedback

70
Campbell & Reece, Biology, 8th ed Pearson
Homeostase

71
Campbell & Reece, Biology, 8th ed Pearson
Mentimeter
De samentrekking van de baarmoeder tijdens weeën wordt veroorzaakt
door dwarsgestreepte spieren

WAAR OF NIET WAAR?

72
Mentimeter
Wanneer je zout eet, krijg je dorst. Dit is een
voorbeeld van homeostase

WAAR OF NIET WAAR?

73
Mentimeter

Pezen bestaan uit elastinevezels

WAAR OF NIET WAAR?

74
Mentimeter
Epitheel zorgt voor verbinding tussen weefsel

WAAR OF NIET WAAR?

75
Mentimeter
De productie van verteringsenzymen door de
alvleesklier vindt plaats in exocriene cellen.

WAAR OF NIET WAAR?

76
Zijn er nog vragen?

77
http://allswalls.com/kittens.html#gal_post_11879_kittens-wallpaper-1.jpg , ingezien op 5 sept 2017