ĐÔNG TRÙNG

HẠ THẢO
Nhóm: Y Nam, Viên Trí, Yến Vy
GVHD: Thái Kế Quân
 ĐÔNG TRÙNG HẠ THẢO

Giới thiệu Tình hình Quy trình

sản xuất

Công dụng Phân loại

 Đông trùng hạ
thảo là gì?
• Là một loại nấm ký sinh côn trùng có giá trị dược
liệu.
• Bản chất: Dạng ký sinh của loài nấm Cordycer
sinensis thuộc họ nấm Ascomycetes trên cơ thể
sâu thuộc chi Hepialus.
• Thường gặp nhất là ở những con sâu non của loài
Hepialus Fabricius hoặc Hepialus Amoricanus.
• Phân bố: Rộng khắp châu Á và châu Úc với trung
tâm đa dạng là vùng Đông Á, đó là các vùng cao
nguyên cao hơn mặt biển 4000 - 5000 m như Tây
Tạng, Tứ Xuyên…
 Chu trình sống của
thuộc họ nấm
Cordyceps
Hệ sợi nấm
Phát triển
Côn trùng
Cordyceps
Mùa đông
kí sinh

Giai đoạn vô
tính
 Chu trình sống của
thuộc họ nấm
Cordyceps
Hệ sợi nấm
Phát triển
Côn trùng
Cordyceps
Mùa đông
kí sinh Sau đó nấm sử dụng nguồn dinh dưỡng từ
cơ thể côn trùng và giết chết côn trùng
 Chu trình sống của Cordyceps
• Chi nấm Cordyceps có tới hơn 600 loài khác nhau. Tuy
nhiên cho đến nay người ta mới chỉ nghiên cứu nhiều
nhất được về 2 loài Cordyceps sinensis và Cordyceps
militaris.
• Năm 1964 chỉ có loài Cordyceps sinensis được coi là
dược liệu có trong dược điển.
Mô tả Đông trùng hạ thảo
Mô tả Đông trùng hạ thảo
Tình hình
 Tình hình
Hiện nay có khoảng 680 loài nấm thuộc chi
Cordyceps

Cordyceps Cordyceps militaris

● sinensis
Sản lượng ít ● Có thể nuôi trồng trong điều
kiện nhân tạo
● Chỉ mọc trong tự nhiên
 Tình hình
Các báo cáo khoa học về Cordyceps tại Việt Nam còn rất ít và còn khá sơ khai so
với khối lượng nghiên cứu đồ sộ trên thế giới.
• Năm 2010, nhóm tác giả Trương Bình Nguyên, Đinh Minh Hiệp, Lê Huyền Ái
Thúy và cộng tác viên, tập trung vào các nghiên cứu phát hiện các chủng nấm
Cordyceps bản địa tại vùng cao nguyên Langbian, Lâm Đồng và khảo sát một
số hoạt tính sinh học của các loài nấm này.
• Năm 2012, nghiên cứu về các đặc điểm sinh học của hệ sợi nấm C.
militaris trong các môi trường nuôi cấy cơ bản được thực hiện bởi Phạm
Quang Thu và cộng tác viên.
• Năm 2012 - 2014, Viện nghiên cứu Công nghệ sinh học – môi trường, trường
ĐH Nông Lâm thực hiện đề tài NCKH cấp Bộ về xây dựng quy trình nuôi cấy
đông trùng hạ thảo qui mô phòng thí nghiệm.
 Tình hình
• Năm 2013, nhóm nghiên cứu của Viện Nghiên cứu công nghệ sinh học và môi
trường, trường Đại học Nông Lâm TP.HCM (Lê Thị Diệu Trang, Lê Phước
Thọ, Trần Công Sơn và Nguyễn Thị Ngọc Anh) báo cáo công trình nghiên cứu
“Sản xuất đông trùng hạ thảo Cordyceps sp. quy mô phòng thí nghiệm” trong
cuộc thi Eureka 2013 của Thành Đoàn TP.HCM. Nhóm tác giả đã công bố các
kết quả xây dựng quy trình nuôi cấy C. sinensis, đánh giá tính kháng oxy hóa
và hàm lượng adenosin trên tạp chí khoa học kỹ thuật Nông Lâm nghiệp của
Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM.
 Tình hình

• Gần đây, trong Hội nghị nấm học tổ chức tại Trung tâm Công nghệ sinh học
TP.HCM (11/2014), một số công trình của các nhóm tác giả Vũ Xuân Tạo và
ctv, Phạm Nguyễn Duy Bình và Phan Kim Ngọc đã công bố kết quả nghiên
cứu về các yếu tố môi trường tác động đến sự sinh trưởng của C. militaris; Võ
Thị Xuyến và cộng tác viên nghiên cứu tối ưu hóa môi trường nuôi cấy C.
pseudomilitaris.
 Tình hình
Do giá trị dược liệu, giá trị kinh tế cao và tính khả thi của việc nuôi nấm
Cordyceps militaris ở quy mô lớn, việc phát triển các nghiên cứu về nuôi trồng
nấm Cordyceps militaris nhằm tăng quy mô sản xuất, đáp ứng nhu cầu của thị
trường trong nước và chuyển giao công nghệ cho các đơn vị sản xuất để đem lại
lợi ích kinh tế cho địa phương là hết sức cần thiết…
 Phạm Văn Nhã cùng các đồng nghiệp đến từ trường Đại học Tây Bắc đã thực
hiện đề tài “Nghiên cứu nuôi trồng thử nghiệm Đông trùng hạ thảo trên tằm dâu
tại 3 tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu”.
Quy trình sản xuất
 Quy trình sản xuất
Quy mô phòng thí nghiệm

Nuôi cấy và bảo quản giống nấm C. Militaris.

Tạo nguồn giống nấm C. Militaris.

Cấy giống lên giá thể nhộng tằm khử trùng hoặc bột nhộng tằm bổ sung
gạo lứt, cao nấm men, pepton.
Tạo hệ sợi trong điều kiện nhiệt độ 20-25 oC, độ ẩm 80-90%.
Tạo thể quả trong điều kiện nhiệt độ 20-25 oC, độ ẩm 80-90%, ánh sáng
đèn trắng của đèn compact có cường độ 7001000 lx, thời gian chiếu
sáng 12 giờ.
Thu hoạch khi đạt kích thước 7-8 cm, đầu nhọn và bảo quản bằng sấy
thăng hoa, tránh ánh sáng.
 Quy trình sản xuất
Quy mô phòng pilot

Tạo nguồn giống nấm C. Militaris.

Cấy giống lên giá thể bột nhộng tằm bổ sung gạo lứt, cao nấm men,
pepton.
Lưu ý: Từ bước
Tạo hệ sợi trong điều kiện nhiệt độ 20-25oC, độ ẩm 80-90%.
1-4 diễn ra trong
PTN. Tạo thể quả trong điều kiện nhiệt độ 20-25 oC, độ ẩm 80-90%, ánh sáng
đèn trắng của đèn compact có cường độ 7001000 lx, thời gian chiếu
sáng 12 giờ.
Vận chuyển tới các pilot ở các địa phương.

Duy trì sự sinh trưởng của thể quả.

Thu hoạch khi đạt kích thước 7-8 cm, đầu nhọn và bảo quản bằng sấy
thăng hoa, tránh ánh sáng.
 Quy trình sản xuất
Quy mô hộ gia đình

Tạo nguồn giống nấm C. Militaris.

Cấy giống lên giá thể bột nhộng tằm bổ sung gạo lứt, cao nấm men,
pepton.
Lưu ý: Từ bước
Tạo hệ sợi trong điều kiện nhiệt độ 20-25oC, độ ẩm 80-90%.
1-4 diễn ra trong
PTN. Tạo thể quả trong điều kiện nhiệt độ 20-25 oC, độ ẩm 80-90%, ánh sáng
đèn trắng của đèn compact có cường độ 7001000 lx, thời gian chiếu
sáng 12 giờ.
Vận chuyển tới các nhà nuôi ở các địa phương có điều kiện tự nhiên
thích hợp được lựa chọn.
Duy trì sự sinh trưởng của thể quả (tháng 3-11: sử dụng nhiệt độ tự
nhiên).
Thu hoạch khi đạt kích thước 7-8 cm, đầu nhọn và bảo quản bằng sấy
thăng hoa, tránh ánh sáng.
  Sản phẩm thu được từ các quy trình được xác định có
thành phần hoạt chất trung bình là 0,46 mg/g adenosin, 10,56
mg/g cordycepin, thành phần có giá trị dinh dưỡng là 78,76
mg/g amino acid tự do tổng số trong thể quả và 153,535 mg/g
trong hệ sợi, acid béo không no trên 70% tổng số acid béo,
chủ yếu là linoleic acid.
Công dụng
 Công dụng

Công dụng Công dụng trong

dược lý đời sống
 Công dụng dược lý
 Chống oxy hóa: Trên thực nghiệm dịch chiết bằng nước và
rượu cho thấy tác dụng chống oxy hóa:

• Ức chế khả năng oxy hóa acid linoleic

• Khử hoạt tính của chất 1,1-diphenyl1-2-picryl hydrazyl

(DDPH), hydrogen peroxide, gốc tự do Hydroxyl, anion
superoxide, hoạt tính bắt giữ kim loại

• Poly phenolic và flavoniod có trong Cordyceps là chất anti

oxidants
 Công dụng dược lý
 Tác dụng kháng tế bào ung thư:

• Nghiên cứu trên các tế bào ung thư khác nhau cho thấy dịch
chiết rượu từ Cordyceps có tác dạng chống tăng sinh của các
loại tế bào ung thư này.

• Một nghiên cứu khác cho thấy Cordyceps ức chế tăng sinh tế
bào ung thư đại tràng qua con đường ức chế sự thoái giáng
của chất I-kappa B-alpha trong tế bào và ức chế hoạt tính của
NF-kappa B.
 Công dụng dược lý
 Tác dụng chống mệt mỏi và stress: Dịch tiết bằng nước nóng có tác dụng chống mệt mỏi và
stress trên chuột ICR và chuột Sprague-Dawly.

 Tác dụng trên hệ hô hấp: Dịch tiết bằng cồn cho kết quả:

• Ức chế tăng sinh những tế bào BALF được hoạt tính bởi lipopolysaccharide.

• Ức chế sản xuất IL-1 beta, IL-6, IL-8, IL-10 và INF-alpha trên BALF.

 Tác dụng chống sợi hóa gan: Dịch chiết thúc đẩy sự thoái giáng chất collagen như
hydroxyproline, ức chế metalloproteinase-2 ở mô, collagen loại IV và loại I.

 Tác dụng chống sợi hóa phổi.

 Công dụng dược lý
 Tác dụng kích thích hệ miễn dịch: Dịch chiết có khả năng gây
sản xuất yếu tố hoại tử bướu alpha (TNF-alpha),
Interleukin(IL)-6 và IL-10.

 Ứng dụng đông trùng hạ thảo trong lâm sàng: Myriocin (có tác
dụng ức chế miễn dịch) và thermozymocidin (1 acid amin
không điển hình) ức chế hữu hiệu serine palmitoyltransferase,
chất hình thành trong giai đoạn đầu của sự sinh tổng hợp
sphingosin.
 Công dụng trong đời sống
Tăng cường hệ miễn dịch
Hỗ trợ tăng khả năng bảo vệ cơ thể trước
các loại vi khuẩn có hại và giảm thiểu
nguy cơ mắc các loại bệnh lý
 Bồi bổ cơ thể
Cung cấp năng lượng cho cơ thể , phục hồi
sức khỏe, giúp giấc ngủ ngon hơn
 Hạ đường huyết
Giảm thiểu biến chứng gây ra bởi bệnh đái
tháo đường hay huyết áp cao
 Tốt cho gan
Hỗ trợ gan giải độc nhanh hơn, hạn chế
nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ và phục
hồi chức năng gan, cải thiện tình trạng
viêm gan B, xơ gan...
Hỗ trợ tăng cường chức
năng của thận
Hỗ trợ giúp đào thải độc tố, bổ sung thận
khí, giảm tình trạng bí tiểu, tiểu đêm nhiều
lần, tiểu rắt, phòng tránh sỏi thận…
Tốt cho hệ hô hấp
Hỗ trợ điều trị hen suyễn, viêm phế quản,
tắc nghẽn phổi…
Hỗ trợ tăng cường chức
năng hệ tim mạch
Tăng tuần hoàn máu, lưu thông khí huyết,
phòng ngừa bệnh viêm cơ tim, tắc nghẽn
động mạnh, đột quỵ
Hỗ trợ tăng cường sinh lý
cho nam giới
Thúc đẩy cơ thể sản sinh nội tiết tố nam
Testosterone, hỗ trợ giúp bổ thận, cải thiện
tình trạng rối loạn cương dương, tăng ham
muốn, hỗ trợ điều trị vô sinh hiếm muộn ở
nam…
Hỗ trợ điều hoà nội tiết tố
và làm đẹp da cho nữ
Kích thích sản sinh hormone sinh lý Estrogen, cân
bằng nội tiết tố, đều kinh nguyệt và giúp đời sống
chăn gối thăng hoa hơn
Phân loại
Đông trùng hạ thảo tươi
Đông trùng hạ thảo tươi tự
nhiên
● Đây là dạng nấm tươi, thô sơ ban đầu
chưa qua xử lý. Việc bảo quản khá khó
khăn và hạn sử dụng rất ngắn, nếu bảo
quản đúng cách cũng chỉ lưu giữ được tối
đa 14 ngày. Sản phẩm này giữ được hàm
lượng dinh dưỡng và hoạt tính sinh học
tối đa.
● Xuất xứ: Đông trùng hạ thảo được khai
thác tại vùng cao nguyên Tây Tạng,
Bhutan,...
Đông trùng hạ thảo tươi
Đông trùng hạ thảo tươi
nhân tạo
● Để đáp ứng được nhu cầu của người tiêu
dùng, người ta đã nghiên cứu thành công
phương pháp nuôi cấy đông trùng hạ
thảo lên những nguyên liệu khác, tiêu
biểu như nhộng tằm, gạo lứt, vỏ trứng,…
Những phôi nấm sau khi được cấy trong
môi trường thí nghiệm cũng sở hữu
những thành phần dược chất tuyệt vời
không kém so với loại tự nhiên.
Đông trùng hạ thảo khô
● Được người tiêu dùng ưa chuộng hơn do
thời gian bảo quản lâu hơn, dễ vận
chuyển hơn mà vẫn giữ được giá trị dinh
dưỡng vốn có. Thông thường để có được
1g nấm đông trùng hạ thảo khô phải cần
đến 6-7g nấm đông trùng hạ thảo tươi.
● Xuất xứ: Đông trùng hạ thảo được nuôi
cấy trên cơ thể ấu trùng nhộng tằm. Hoặc
nuôi cấy trên các vật chủ khác như hỗn
hợp đậu xanh, vỏ trứng, gạo, …
Đông trùng hạ thảo khô
Đông trùng hạ thảo khô
đươc tinh chế thành các
chế phẩm
● Dạng nước: Là sản phẩm đã qua chế
biến, được đóng thành từng chai hoặc gói
nhỏ. Dễ sử dụng và phù hợp với nhiều
đối tượng.
Đông trùng hạ thảo khô
Đông trùng hạ thảo khô
đươc tinh chế thành các
chế phẩm
● Dạng bột: Là đông dùng hạ thảo khô
được xay mịn thành bột.
Đông trùng hạ thảo khô
Đông trùng hạ thảo khô
đươc tinh chế thành các
chế phẩm
● Dạng viên nang: Đông trùng hạ thảo
được chế biến và tổng hợp thành từng
viên nhộng để uống mỗi ngày.
 Cách nhận biết loại tươi và
Nấm đông trùng hạ thảo tươi và khô loại khô
rất dễ nhận biết qua hình dáng bên
ngoài. Cụ thể:
• Với đông trùng tươi, sợi nấm
mọng nước, mềm và có thể bóp
nát nhẹ nhàng và đơn giản. Tuy
nhiên, với loại đông trùng khô sẽ
cứng hơn, dễ dàng bẻ gãy, có thể
bị gãy đôi nếu va chạm mạnh.
• Màu sắc của hai dạng cũng sẽ
khác nhau. Đối với đông trùng
tươi sẽ có màu vàng tươi còn đối
với đông trùng khô sẽ có màu
vàng nhạt hơn.
THANKS
FOR
WATCHIN
G