“The possibility is infinite” - Intel Corp.

Đây là sản phẩm của tập thể thành viên CLB Điện
tử khóa 2006 thuộc Khoa Điện tử - Viễn Thông,
trường ĐH Khoa học tự nhiên TP.HCM
 Do kinh nghiệm chưa có nhiều nên 1. Nguyễn Huy Hoàng
thiếu sót là điều không thể tránh
khỏi. Rất mong nhận được sự đóng 2. Nguyễn Sĩ Liêm
góp của các bạn qua địa chỉ
3. Nguyễn Duy Nam
www.dientuvienthong.net/ 4. Nguyễn Ngọc Tâm
5. Nguyễn Đức Tiến
6. Nguyễn Xuân Thuận
7. Đặng Khánh Toàn

8. Trần Trọng Tuấn

Tài liệu tham khảo chính:
Multisim 9 User Guide

Tài liệu tham khảo thêm:

Multisim 9 for Educators
• I. Giôùi thieäu
•  Taïi sao phaûi phaân giaûi maïch baèng
caùch naøy?
• II. Noäi dung chi tieát
•  Caùch söû duïng
III. Keát luaän
IV. Taøi lieäu tham khaûo
 “Multisim 9.0 User Guide” Chöông 11
Analyses trang 539 – 675.
I. Giôùi thieäu
1. Sô löôïc veà caáu hình
 Ví dụ 1: Xem vaø söûa ñoåi giai ño thôøi gian
trong quaù trình phaân giaûi maïch sau:
Phan giai - Example 1
_ Thay ñoåi “Maximum time step (MAX)” ñeå
nhaän thaáy söï khaùc bieät: 0.01 , 0.1 , 1 , 10
2. Caùc loaïi phaân giaûi maïch:
 3. Sô löôïc veà baûng phaân giaûi maïch

Tham khaûo theâm

“Multisim 9.0 User Guide” Chöông 11 , muïc

11.3, trang 561 – 569.

 4. Giôùi thieäu veà
baûng
Grapher
Ñoà thò
phaân
giaûi
Caùch söû duïng caùc icons
Caùc nuùt treân

maïch ñieän
II. Noäi dung chi tieát
1. Nhoùm 1
a. DC Operating Point
b. AC Analyses
c. Transient Analyses
d. DC Sweep
a. DC OPERATING POINT ANALYSIS
• Khái niệm
DC Operating Point Analysis dùng
để xác định giá trị DC (1 chiều) của 1
mạch, thường là bước trung gian cho
các kiểu phân giải khác.
VD: Kết quả thu được từ phân giải DC
sẽ xác định nên mô hình ở dạng tín
hiệu nhỏ (gần như được xem là tuyến
tính) cho các thành phần phi tuyến
tính như Diod, Transistor, để từ đó
đem qua phân giải ở chế độ AC.
*Khi phân giải DC,chú ý rằng:

• Bỏ hết các thành phần AC (như nguồn

AC).
• Các tụ xem như hở mạch.
• Cuộn cảm thì ngắn mạch.
• Các thiết bị số xem như 1 điện trở
rất lớn nối mass.
• Sử dụng
_ Để khởi động DC Operating Point
Analysis, chọn Simulate/Analyses/DC
Operating Point.
_ Trong box DC Operating Point
Analysis có 3 tab để sử dụng.
 Trong lớp Output,bạn có thể chọn bất kì
điểm nào trong mạch mà bạn muốn biết giá
trị DC bằng cách Click add hoặc remove,sau
đó click Simulate.
• Ví dụ 1:
Đây là mạch dao động Colpitts,ta thử
phân tích điện thế tại điểm 1 của nó.
 Khi chạy DC OperatingPoint Analysis,
Multisim sẽ không phân tích các thành
phần AC.
Ta được mạch đã được
rút gọn như
hình bên
• Vbase=V1*R2/(R1+R2)=1.69V
• Ve =Vbase_0.7=0.99V
• Ic = Ie =Ve/Re =1.941mA
• Vc=Vcc-IcR4=4.806V
 Kết quả phân giải DC operating point
được hiện ra từ của sổ bên dưới.Có thể có
sai số nhưng sai số này chấp nhận được.
DC Operating Point - Example 1
DC Operating Point - Example 2
• Troubleshooting DC Operating Point
Analysis Failures:
DC Operating Point Analysis có thể
không chạy được là do nhiều lí do.
Dự đoán ban đầu: mạch mắc sai quy
cách,hở mạch hay mạch có chứa trở
kháng ảo.
Ví dụ 2:
Khi dòng điện qua cuộn cảm thì điện
thế sẽ tăng tại các cực của chúng. Cuộn
cảm lại được xem như 1 nguồn dòng biến
đổi theo thời gian. Nếu mạch có 2 cuộn cảm
mắc song song thì chương trình mô phỏng sẽ
báo lỗi,kết quả là phân giải thất bại.
 Để sửa lỗi này ta thêm 1 điện trở nhỏ
vào điểm 4 và 2. Khi đó các nguồn
không còn song song nữa, và đã có th ể
thu được điểm tĩnh DC. Vì cuộn cảm
nối tắt,nó được xem là mass ảo.

DC Operating Point - Example 3

• Trouble-shooting Techniques:
DC operating point analysis thường được tiến
hành như bước đầu tiên của các kiểu phân
giải khác.
_ Trước khi phân giải cần kiểm tra xem kiểu
phân giải nào đã gây ra lỗi.
Kiểm tra kỹ bước a trước rồi mới tiến hành
những bước phía sau
(a) Chắc rằng:
• Mạch không có mối nối sai quy tắc.
• Quá trình đặt tên không nhầm lẫn 0
(GND) với chữ cái o.
• Tụ và nguồn thế không được mắc song
song.
• Cuộn cảm và nguồn dòng không được mắc
nối tiêp.
• Tất cả nguồn và linh kiện phải được đặt
đúng giá trị.
(b) Hiển thị tên của dây nối
(Options/Sheet Properties -> Circuit
tab). Kiểm tra các nối đất đã được đặt
đúng tên 0(ZERO) hay chưa.

(c) Kiểm tra tên của các dây nối,mỗi dây

chỉ có 1 tên duy nhất. Nếu trùng tên
hay sai quy cách thì double click vào
đường dây đó và đánh lại tên.
Hình minh họa
(e) Nếu vẫn chưa tìm ra lỗi, Copy và Past
mạch lại vào file mới rồi thử chạy
(simulate) lại.

Nếu vẫn còn báo lỗi, chỉnh lại các thông

số: trong tab Analysis Options của hộp
thoại DC OperatingPoint  bấm chọn
Use Customize Setting and click
Customize.
+ Trong tab Global:
• Giảm giá trị RSHUNT
• Tăng GMIN theo hệ số 10
Note: GMIN = 1/Rp
+ In the DC tab:
Set ITL1 ≥ 500
Set ITL6 = 500
b. AC ANALYSES
• About the AC Analysis:
AC Analysis được sử dụng để tính đáp
ứng tần số của mạch tuyến tính.

Trước khi phân giải AC, việc phân giải

vẫn DC được tiến hành.
_ Khi phân giải AC,chú ý:
* Nguồn DC trả về 0.
* Nguồn AC,cuộn cảm,tụ điện được biểu
thị dưới mô hình AC của chúng.
* Các thành phần không tuyến tính được
biểu thị dưới dạng tín hiệu nhỏ tuyến tính
(thu được từ kết quả phân giải DC lúc
đầu).
* Tất cả các nguồn input đều được xem
như dạng sóng Sin.
• Thiết lập các thông số về tần số
Trước khi tiến hành phân giải,cần xem
xét lại mạch,kiểm tra biên độ và pha của
nguồn bằng cách double click lên nguồn
và enter lại giá trị trong Value tab của
properties dialog box.
 Hộp thoại AC Analysis:

_ For normal
use: adjust
FSTART &
FSTOP only
-For advanced
use: the
others
 Tương tự như DC Analysis,click on output
tab để chọn điểm mà bạn cần biết các
thông số của ,bạn có thể chọn tất cả để
xem 1 lần.
Khảo sát mạch bên dưới:
AC Analyses - Example 1
Đây là giản đồ của đường dây (nối số 5)
Để thấy giản đồ của cả ba điểm (1,3,5)
cùng lúc:
Mỗi màu tượng trưng cho một điểm.
Show or hide grid and detail informations.
Detail informations
For example,we analysis the AC source
below:

AC Analyses - Ex
ample 2
 Kết quả của phân giải tần số AC được
hiển thị thành 2 phần: độ lợi tương ứng
với tần số và pha tương ứng tần số.
 c. TRANSIENT ANALYSIS

Vị trí:
Menu Simulate > Analyses >Transient Analysis
• Phân giải nhất thời – còn gọi là phân
tích nhất thời theo miền thời gian
(time-domain transient analysis)

• MULTISIM sẽ phân tích và tính toán

những đặc tính của mạch điện như là
một hàm theo thời gian
• Giả định:
– Nguồn DC có giá trị không đổi.
– Nguồn AC độc lập theo thời gian.
– Tụ và cuộn cảm xem như đại lượng
tích năng (Energy storage models).
– Lượng năng lượng truyền qua được
tính bằng tích phân xác định.
• Thiết lập thông số (Setting Transient Analysis
Parameters)

Thiết lập điều

kiện ban đầu:
Trả về 0, tính
toán điểm tĩnh
điều hành DC,
chế độ do người
dùng thiết lập
hoặc tự động
thiết lập
 Thời gian bắt
đầu phân giải:
phải lớn hơn
hoặc bằng 0 và
nhỏ hơn thời
gian kết thúc
 Thời gian
kết thúc
phân giải:
phải lớn hơn
hoặc bằng
thời gian bắt
đầu
 Click chọn để
có thể xác định
số điểm thời
gian nhỏ nhất
giữa Start time
& Ending time
Click chọn để
nhập số bước
nhảy thời gian
tối đa – giai đo
thời gian thực
hiện phân giải
 Click vào
để chương
trình tự
khởi tạo
bước nhảy
thời gian
• Thiết lập thông số (Setting Transient
Analysis Parameters)
Kết quả của việc phân tích cũng
tương tự với việc dùng một
Oscilloscope để đo điện thế theo thời
gian.
Để trả tất cả các thông số về mặc
định, click chọn Reset to default (ở
phía trên, bên phải của cửa sổ).
• Troubleshooting Transient Analysis
Failures
Nếu có lỗi cảnh báo: “Time step is too
small” thì thử một trong các điều sau:
* Kiểm tra cấu trúc và các mối nối
của mạch.
* Chỉnh Relative error tolerance lên
0.01 (độ chính xác 1%), mở bảng setting
bằng cách vào tab Analysis Options, chọn
Use custom setting, nhấn Customize…,
chuyển qua tab Global .

Transient Analyses - Error tolerance

 * Tăng số lần lặp điểm thời gian
(Transition time point iterations) lên 100
* Giảm sức chịu dòng tuyệt đối (absolute
current tolerance) đến mức độ còn có thể
cho phép
 * Hiện thực hóa mạch điện (tính đến
yếu tố nhiễu, đặc biệt đối với những chỗ
có tụ nối tiếp, sử dụng bộ lọc RC…)

* Nếu có nguồn đều khiển một xung

(controlled one-shot source hay
monostable circuit – mạch đơn ổn), tăng
thời gian lên và xuống (rise time & fall
time).
 * Chuyển integration method sang Gear.
(Để biết thêm chi tiết, mở cửa sổ help
của MULTISIM, trong tab Find nhập từ
khóa Transient Tabs); mở bảng setting
bằng cách vào tab Analysis Options, chọn
Use custom setting, nhấn Customize…,
chuyển qua tab Transient.
Transient Analyses - Integration method
VÍ DỤ: PHÂN GIẢI MẠCH TIMER 555 Transient Analysis - Example 1
d. DC SWEEP
Sweep = queùt
 DC Sweep = queùt DC = veõ ñoà thò caùc
giaù trò caàn xeùt theo söï bieán thieân cuûa
caùc nguoàn DC ( soá löôïng nguoàn DC toái
ña laø 2 ).
 Giaù trò caàn xeùt coù theå laø ñieän theá
taïi 1 nuùt, doøng ñieän treân moät daây, ....
 Ví duï 2: Duøng DC Sweep phaân giaûi thöû maïch sau:
DC Sweep - Example 2
Cho Vcc bieán thieân töø 5 – 10V.
Cho maïch hoaït ñoäng, baèng caùch nhaán F5
hoaëc nhaáp vaøo symbol .
 Nhìn vaøo ñoà thò, so
saùnh vôùi keát quaû treân
ñoàng hoà ño. Giöõ nguyeân
ñoà thò, thay ñoåi Vcc, so saùnh vaø nhaän xeùt
Keát luaän
Ví duï 3: Duøng DC Sweep phaân giaûi thöû
maïch sau:
DC Sweep - Example 3
Cho Vcc töø 2 ñeán 15V.
Thöïc hieän nhö treân, nhaän xeùt vaø keát
luaän
Ví duï 4: Duøng DC Sweep phaân giaûi thöû
maïch sau:
DC Sweep - Example 4
Cho Vcc töø 2 ñeán 10V.
Thöïc hieän nhö treân, quan saùt treân
maùy ño dao ñoäng vaø treân ñoà thò phaân
giaûi, nhaän xeùt vaø keát luaän cho tröôøng
hôïp naøy.
 2. Nhoùm 2:
a. Fourier Analysis f. Parameter Sweep

b. Noise Analysis g. Worst Case

c. Noise Figure Analysis h. Pole Zero

d. Distortion Analysis i. Transfer Function

e.Temperature Analysis j.Sensitivity
 3. Nhoùm 3:
a. Monto Carlo

b. Trace Width Analyses

c. Batched Analyses

d. RF Analyses