Rozpoznawanie problemów

pielęgnacyjnych pacjentów z padaczką

Edukacja pacjentów z padaczką i ich opiekunów

w środowisku szpitalnym i domowym.
Padaczka

jest zespołem chorobowym, którego

podstawowym objawem są nawracające
napady padaczkowe.
Napad padaczkowy
jest napadem pochodzenia mózgowego i objawia
się nagłymi i przejściowymi nieprawidłowymi
zjawiskami natury ruchowej, czuciowej,
wegetatywnej lub psychicznej.
jest wyrazem przejściowego zaburzenia pracy
części lub całości mózgu.
najczęstszym podłożem napadu jest nadmierne,
gwałtowne wyładowanie grupy komórek
nerwowych, aktywujących określone układy
strukturalno-czynnościowe mózgu, co objawia się
zaburzeniem ich czynności.
Mechanizm powstawania napadu
– c.d.
Grupy zmienionych, nadmiernie
pobudliwych neuronów nazywa się
ogniskiem padaczkowym.
Nierzadko występuje ono
w bezpośrednim sąsiedztwie takich
zmian w mózgu, jak blizna lub inny
nieprawidłowy twór, niekiedy nawet
o bardzo małych rozmiarach.
Dla powstania napadu padaczkowego
konieczne jest równoczesne zadziałanie
kilku czynników.
Najważniejsze wydają się:
 obecność zmian powodujących nadmierną
pobudliwość mniej lub bardziej licznych grup
neuronów mózgu,
ogólnie podwyższone pogotowie drgawkowe
oraz pojawienie się dodatkowego elementu
sprzyjającego wyzwoleniu napadu.
Padaczka może być objawem wielu
chorób, szacuje się że jednak u ponad
50% pacjentów przyczyna choroby jest
nieznana, mimo pełnej diagnostyki.
Przyczynami z kolei padaczki objawowej
u osób dorosłych zazwyczaj są choroby
naczyniowe - przede wszystkim udar
mózgu ale także nadmierne spożywanie
alkoholu, urazy mózgu, guzy mózgu.
czynniki predysponujące do wystąpienia napadów:

PADACZKA U CZŁONKÓW NAJBLIŻSZEJ RODZINY CHORUJĄCEGO NA

PADACZKĘ.
PRZEDE WSZYSTKIM DOTYCZY TO NAPADÓW Z ZBURZENIAMI
ŚWIADOMOŚCI. U OKOŁO 40 % CHORYCH PADACZKA WIĄŻE SIĘ Z
WYWIADEM RODZINNYM. NIE USTALONO ŻADNEGO WZORU DZIEDZICZENIA.

CZYNNIKI PRENATALNE I PERINATALNE- INFEKCJE WEWNĄTRZMACICZNE -

MIĘDZY INNYMI RÓŻYCZKA, TOKSOPLAZMOZA MOGĄ DOPROWADZIĆ DO
USZKODZENIA MÓZGU. CZYNNIKIEM WPŁYWAJĄCYM NA WYSTĄPIENIE
NAPADÓW MOŻE BYĆ TAKŻE ZAŻYWANIE NARKOTYKÓW PRZEZ MATKĘ W
OKRESIE CIĄŻY ORAZ NARAŻANIE NA NAŚWIETLANIE PROMIENIAMI
RENTGENOWSKIMI PRZEDE WSZYSTKIM WE WCZESNYM OKRESIE CIĄŻY.

URAZY IZABIEGI CHIRURGICZNE - CZĘSTO CIĘŻKIE URAZY GŁOWY

ZARÓWNO OTWARTE JAK I ZAMKNIĘTE WPŁYWAJĄ NA WYSTĘPOWANIE
NAPADÓW PADACZKOWYCH. WYRÓŻNIAMY TU DWA TYPY NAPADÓW
WCZESNE, KTÓRE ZAOBSERWUJEMY W CIĄGU SIEDMIU DNI OD URAZU ORAZ
PÓŹNE ODROCZONE O MIESIĄCE, A NAWET LATA. ZABIEGI CHIRURGICZNE W
OBRĘBIE MÓZGU BARDZO CZĘSTO, BO W OKOŁO 10 % PRZYPADKÓW
WPŁYWAJĄ NA POJAWIENIE SIĘ PADACZKI.
czynniki predysponujące do wystąpienia napadów
– c.d.:
PRZYCZYNY METABOLICZNE - WPŁYW NA WYSTĘPOWANIE NAPADU PADACZKOWEGO
MOGĄ MIEĆ ZABURZENIA ELEKTROLITOWE, NAJCZĘŚCIEJ SĄ TO HIPOMAGNEZEMIA,
HIPONATREMIA, HIPERNATREMIA, HIPOGLIKEMIA, HIPOKALCEMIA. INNYMI PRZYCZYNAMI
METABOLICZNYMI WYSTĄPIENIA DRGAWEK JEST USZKODZENIE WĄTROBY ORAZ HIPOKSJA
I MOCZNICA.

PRZYCZYNYTOKSYCZNE - ŚRODKI POWODUJĄCE ATAKI PADACZKOWE TO FENOTIAZYNY,

AMFETAMINA, INHIBITORY MONOAMINOOKSYDAZY, LIDOKAINA ORAZ TRÓJCYKLICZNE LEKI
PRZECIWDEPRESYJNE. NAPADY MOŻE WYWOŁAĆ RÓWNIEŻ NAGŁE ODSTAWIENIE LEKÓW
PRZECIWPADACZKOWYCH MIEDZY INNYMI BENZODIAZEPIN. CZĘSTĄ PRZYCZYNĄ
DRGAWEK JEST RÓWNIEŻ NADUŻYWANIE ALKOHOLU.

INFEKCJEI CHOROBY ZAPALNE - NAPADY DRGAWKOWE MOGĄ WYSTĄPIĆ PRZY

ZAPALENIU MÓZGU, OPON MÓZGOWO RDZENIOWYCH, ROPNIA MÓZGU ORAZ KIŁY
OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO.. U DZIECI W SZCZEGÓLNOŚCI PONIŻEJ PIĄTEGO
ROKU ŻYCIA DRGAWKI MOGĄ WYSTĄPIĆ NA SKUTEK WYSOKIEJ TEMPERATURY CIAŁA,
POCHODZENIA NIEMÓZGOWEGO. NAPADY TE ZAZWYCZAJ NIE POWTARZAJĄ SIĘ W ŻYCIU
DOROSŁYM.

PRZYCZYNYNACZYNIOWE - SZACUJE SIĘ, ŻE NAWET 15 % PACJENTÓW Z CHOROBAMI

NACZYŃ MÓZGU DOŚWIADCZA NAPADU PADACZKOWEGO. NARAŻONE SĄ ZAZWYCZAJ
OSOBY Z DUŻYMI OBSZARAMI NIEDOKRWIENIA LUB ZNACZNYM UDAREM KRWOTOCZNYM.
czynniki predysponujące do wystąpienia napadów
– c.d.:
GUZY WEWNĄTRZCZASZKOWE GŁÓWNIE WYSTĘPUJĄ POD POSTACIĄ
NAPADU CZĘŚCIOWEGO. WYMAGANA JEST DIAGNOSTYKA W
PRZYPADKU WYSTĄPIENIA OBJAWÓW.
HIPOKSJA- PADACZKA MOŻE WYSTĄPIĆ W TRAKCIE LUB
NASTĘPSTWIE ZATRZYMANIA KRĄŻENIA.
CHOROBA ZWYRODNIENIOWA - ZWIĘKSZONE
PRAWDOPODOBIEŃSTWO NAPADU PADACZKOWEGO WYSTĘPUJE U
LUDZI Z CHOROBAMI ZWYRODNIENIOWYMI KOROWO-NEURONALNYMI
MIĘDZY INNYMI U OSÓB CHORYCH NA CHOROBĘ ALZHEIMERA.
WRAŻLIWOŚĆ NA ŚWIATŁO. DRGAWKI MOGĄ BYĆ WYWOŁANE PRZEZ
MIGAJĄCE ŚWIATŁO.
SĄ TYPY NAPADÓW, KTÓRE MOGĄ BYĆ SPOWODOWANE ŚWIATŁEM
EKRANU TELEWIZORA
CZY KOMPUTERA.
DEPRYWACJA SNU - ZBYT MAŁA ILOŚĆ SNU MOŻE BYĆ PRZYCZYNĄ
WYSTĄPIENIA NAPADÓW DRGAWKOWYCH U PACJENTÓW PODATNYCH
DO ICH WYSTĄPIENIA.
PADACZKI KLASYFIKOWANE PRZEZ MIĘDZYNARODOWĄ LIGĘ
PRZECIWPADACZKOWĄ JAKO:

IDIOPATYCZNE,CZYLI UWARUNKOWANE ZAZWYCZAJ

GENETYCZNIE PRZEJAWIAJĄCE SIĘ JAKO UOGÓLNIONE.
STANOWIĄ OKOŁO 10-20 % PRZYPADKÓW TEJ
DOLEGLIWOŚCI.

OBJAWOWE - SĄ TO NAPADY O POCZĄTKU OGNISKOWYM

CZYLI CZĘŚCIOWYM, WSPÓŁISTNIEJĄCE Z USZKODZENIEM
MÓZGOWIA NP.: GUZEM, DYSPLAZJĄ KOROWĄ, INFEKCJĄ,
URAZEM GŁOWY. STANOWIĄ ONE OKOŁO 30-40 %.

KRYPTOGENNE - SĄ TO NAPADY O POCZĄTKU

OGNISKOWYM(CZĘŚCIOWYM),
GDZIE PRZYCZYNA ,,ORGANICZNA” JEST NIEZNANA,
STANOWIĄ OKOŁO 50% PRZYPADKÓW.
Podział napadów
padaczkowych
1. Częściowe ( dawniej ogniskowe ), są następstwem
wyładowań w określonym miejscu kory mózgowej
i okolicy podkorowej

2. Uogólnione

3. NIESKLASYFIKOWANE - NIE WSZYSTKIE

NAPADY SĄ SKLASYFIKOWANE JAKO
CZĘŚCIOWE
LUB UOGÓLNIONE. WYODRĘBNIA SIĘ RÓWNIEŻ
NAPADY NIESKLASYFIKOWANE.
Podział napadów padaczkowych –c.d.

Ad. 1. Częściowe :
a) proste – bez zaburzeń świadomości:
 Drgawki rozpoczynają się od kciuka lub kącika ust i mogą
rozprzestrzenić się na połowę ciała,
 Czasami po napadzie pozostaje przemijający niedowład,
zdrętwienie kończyny, od której rozpoczął się napad,
 Niekiedy napad przebiega z charakterystycznym zwrotem
gałek ocznych w jedną stronę, lub przechyleniem tułowia,
 Napady zmysłowe – wzrokowe ( proste barwne zjawiska),
słuchowe ( brzęczenie, dzwonienie ), węchowe, smakowe;

b) złożone - z zaburzeniami świadomości

Ad1 b) Napady częściowe - złożone
Charakteryzuje występowanie stanu
pomrocznego, któremu towarzyszą automatyzmy
ruchowe ( mlaskanie, żucie, oblizywanie warg,
pocieranie głowy ręką...), mogą występować
automatyzmy złożone ( rozbieranie się,
powtarzanie wypowiedzi innej osoby );
Napady mogą przybierać formę agresji,
panicznego leku z ucieczką, natrętnych myśli,
oddczucia „ deja vu”.
Napady trwają od ½ do 2 minut.
Podział napadów
padaczkowych cd.

ad 2. napady uogólnione:
nieświadomości ( petit mal )
miokloniczne,
kloniczne, toniczne, toniczno – kloniczne
( grand mal )
atoniczne;
ad 2. napady uogólnione
nieświadomości ( petit mal )
• trwają od kilku do kilkunastu sekund i polegają
na utracie świadomości i są pokryte
niepamięcią i często są niezauważalne dla
chorego;
• czasami napadowi towarzyszy drganie
powiek, kończyn górnych lub zwrot oczu ku
górze;
• ten typ padaczki występuje u dzieci w wieku
4 – 14 lat.
ad 2. napady uogólnione:

toniczno – kloniczne ( grand mal )

I Faza – toniczna- trwa 20 – 30 sek, kończy się sinicą;
 rozpoczynają się nagła utratą przytomności,
 chory upada, czasami wydając głośny krzyk,
 wszystkie mięśnie kurczą się, ciało jest wyprężone, górne kończyny są
przywiedzione, zgięte w stawach łokciowych, kończyny dolne
wyprostowane;
 brak reakcji źrenic na światło;

II Faza – kloniczna – trwa ok. 2 minut;

 drgawki kloniczne, którym towarzyszyć może obfite ślinienie się
( piana na ustach ) i oddanie moczu;

Okres napadu i często stanu bezpośrednio po napadzie jest objęty niepamięcią.

Po napadzie często występuje sen ponapadowy lub stan pomroczny.
Pojedynczy napad padaczkowy o typowym
przebiegu nie stanowi zwykle istotnego
zagrożenia dla chorego.
Potencjalne niebezpieczeństwo wiąże się z
sytuacją wystąpienia napadu np. w czasie
kąpieli, wykonywania pracy na wysokości
lub posługiwania się mechanicznym
narzędziem albo prowadzenia pojazdu…..
Szczególnie niebezpieczną sytuację stwarza
tzw. stan padaczkowy, w którym napad
przedłuża się powyżej 30 minut lub krótsze
napady występują bez przerwy, jeden po
drugim.
Kumulujące się niedotlenienie mózgu
prowadzi do jego obrzęku i może być
przyczyną śmierci.
Stan padaczkowy- postępowanie
Należy zapewnić drożność dróg
oddechowych,
Należy monitorować parametry życiowe,
Należy zabezpieczyć chorego przed
urazami,
Należy eliminować bodźce wywołujące
napad.
Zapewnić profesjonalną pomoc medyczną;
Padaczka: diagnostyka

Jeden napad padaczkowy nie przesądza o chorobie. Ale jeżeli się

powtórzy, wymaga konsultacji neurologa (a najlepiej - epileptologa).
Lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad dotyczący stanu zdrowia
pacjenta oraz okoliczności i przebiegu napadu. Bardzo pomocne są
relacje świadków. Potem przeprowadza się badanie neurologiczne i
zleca EEG (elektroencefalografię mózgu). Dzięki EEG można
wykryć nieprawidłową czynność bioelektryczną mózgu, która jest
istotą padaczki.

Czasem specjalista zaleca tzw. video-EEG, czyli wydłużenie czasu

badania do kilku lub kilkunastu godzin z możliwością obserwacji
zachowania pacjenta dzięki specjalnej kamerze. 
Padaczka: diagnostyka- c.d.

W diagnostyce wykorzystuje się też tomografię komputerową i

rezonans magnetyczny (RM) mózgu.
Z wyjątkiem niektórych nie budzących wątpliwości zespołów
dziecięcych badanie, zwłaszcza RM, należy wykonać u każdego
pacjenta z padaczką. Szczególnie wtedy, gdy stosowane
leczenie jest mało skuteczne lub choroba postępuje.
Inne badania np. biochemiczne krwi (WAŻNYM ELEMENTEM W
DIAGNOSTYCE PADACZKI SĄ BADANIA LABORATORYJNE, KTÓRE
POZWALAJĄ WYKRYĆ ZABURZENIA ELEKTROLITOWE,
NIEPRAWIDŁOWĄ GLIKEMIĘ, CECHY NIEWYDOLNOŚCI WĄTROBY LUB
NEREK, ZATRUCIE RÓŻNORODNYM SUBSTANCJAMI, A U CHORYCH NA
PADACZKĘ NIEWYSTARCZAJĄCE STĘŻENIE LEKÓW
PRZECIWPADACZKOWYCH), płynu mózgowo-rdzeniowego
przeprowadza się, by potwierdzić lub wykluczyć inne choroby,
które mogą być przyczyną drgawek.
Padaczka - leczenie
Chory powinien być poddany systematycznemu
leczeniu ambulatoryjnemu.

Jedyną skuteczną metodą walki z napadami

padaczkowymi jest farmakoterapia - u ponad 70%
chorych pod wpływem leków napady ustępują.

na rynku krajowym jest wiele leków

przeciwpadaczkowych, które różnią się zakresem
działania, skutecznością oraz niepożądanymi
skutkami ubocznymi,
Leczenie padaczki
okresowo należy wykonywać są u
chorych badania kontrolne - polegające na
badaniu neurologicznym, badaniu krwi i
EEG,
za pośrednictwem badania krwi
monitoruje się stężenie leku we krwi co
pozwala na tej podstawie dobrać
optymalną wartość leku potrzebną dla
pacjenta.
Leczenie padaczki
Wybór leku zależy od rodzaju napadów.
W pierwszym etapie najczęściej stosuje się mniejszą dawkę
jednego leku, a następnie się ją zwiększa.
Zwykle po 2-3 tygodniach dochodzi się do tzw. pełnej dawki
terapeutycznej.
Zmienia się lek na inny jeżeli napady po pewnym okresie
zażywania leku nie ustępują.
Zalecana jest monoterapia, czasami jednak korzysta się z
terapii skojarzeniowej polegającej na stosowaniu dwóch, trzech
leków jednocześnie. Zaleca się unikanie politerapii, ze względu
na interakcje leków oraz ich działania uboczne.
Leki przyjmowane są przez pacjenta przez kilka lub kilkanaście
lat. W niektórych przypadkach nawet przez całe życie.
Leczenie padaczki polega na:
podawaniu zgodnie ze wskazówkami lekarza
odpowiednich środków farmakologicznych,
rodzaj i właściwa dawka leku muszą być dobrane
na podstawie dłuższej obserwacji chorego i jego
reakcji na poszczególne preparaty,
 spostrzeżenia osoby pielęgnującej dotyczące
funkcjonowania chorego pod wpływem
farmakoterapii, są bardzo cenną wskazówką dla
lekarza, który w oparciu o nie może szybciej i
trafniej ustalić właściwy sposób dawkowania
preparatu przeciwpadaczkowego;
Leczenie padaczki

U ok. 20 proc. epileptyków nie udaje się całkiem opanować napadów -

często winien temu jest źle dobrany lek, jego nieregularne stosowanie
albo zbyt wczesne odstawienie preparatu.
Próbę odstawienia leku można podjąć po trzech latach bez napadu.
Dawkę zmniejsza się stopniowo, nawet przez kilka miesięcy i w tym
czasie kontroluje się pracę mózgu, wykonując EEG. Nawroty napadów
zdarzają się u 25-30 proc. dzieci (u dorosłych są one częstsze).
Większość z nich ma miejsce w pierwszym roku po odstawieniu leków.
Po pięciu latach ryzyko nawrotów jest już bardzo niewielkie.

Chorym, którzy nie reagują na leczenie farmakologiczne, pomóc może

stymulator nerwu błędnego.
Bardzo często występują działania niepożądane w leczeniu
farmakologicznym padaczki. Ryzyko wystąpienia wczesnych
objawów zależy od dawki i ostrych reakcji idiosynkratycznych (rzadka i
niedająca się przewidzieć reakcja występująca u niewielkiego odsetka
populacji na skutek określonej kuracji lub określonego leku.
Takie reakcje często występują w przypadku ekspozycji na nowe leki i
nie da się ich wyjaśnić za pomocą znanych mechanizmów działania
leku, u większości pacjentów nie występują przy określonej dawce i
powstają nieprzewidzianie tylko u podatnych osób. Poprzez stopniowe
zwiększanie dawki można zniwelować ich wystąpienie. )Toksyczność
przewlekła oraz działania teratogenne (działanie toksyczne substancji na
zarodek lub płód)wiążą się z politerapią, stosowaną zazwyczaj w dużych
dawkach. Nie wszystkie reakcje niepożądane uda się zakwalifikować do
którejkolwiek kategorii, prawdopodobnie istotną rolę w ich wystąpieniu
odgrywają drugorzędowe mechanizmy działania leków.
 Głównym źródłem problemów
pielęgnacyjnych występujących u
pacjentów chorych na epilepsję, jest wpływ
choroby na funkcjonowanie w życiu
codziennym, brak wiedzy pacjentów, a
także ich otoczenia na temat choroby i jej
leczenia oraz negatywny stosunek
społeczeństwa do chorych na padaczkę.
Pielęgnowanie chorego na padaczkę

musi być prowadzone zawsze w ścisłej

współpracy z lekarzem, pacjentem i jego
rodziną;
Przykładowe problemy pielęgnacyjne pacjentów wynikające z
padaczki:

możliwość urazu podczas napadu padaczkowego, na skutek upadku, znalezienia

się w czasie napadu w niebezpiecznym dla chorego otoczeniu, bądź w wyniku
niewłaściwego postępowania z chorym podczas napadu;
zagrożenie bezpieczeństwa pacjenta i otoczenia wynikające z zaburzeń
świadomości po przebytym napadzie padaczkowym;
ryzyko zagrożenia życia na skutek wystąpienia stanu padaczkowego;
obawy pacjenta dotyczące przyszłości i jakości życia w warunkach choroby,
wynikające z braku wiedzy o chorobie;
ryzyko wystąpienia częstych napadów drgawkowych w wyniku
nieprzestrzegania zaleceń farmakologicznych i dotyczących stylu życia
zaburzenia funkcjonowania w społeczeństwie oraz w rodzinie wynikające z
braku wiedzy o chorobie oraz deficytów spowodowanych chorobą,
zaburzenia w funkcjonowaniu, spowodowane skutkami ubocznymi stosowanych
leków przeciwpadaczkowych - senność, zaburzenia koncentracji,
utrudniony kontakt z ludźmi z otoczenia, obawa przed zawieraniem nowych
znajomości, na skutek poczucia stygmatyzacji w wyniku padaczki;
Etapy procesu pielęgnowania w odniesieniu do przykładowego
problemu pielęgnacyjnego wynikającego z padaczki:

Problem pielęgnacyjny
Zagrożenie życia pacjenta z powodu ryzyka wystąpienia stanu padaczkowego.
Cel:
Zapewnienie bezpieczeństwa choremu i zabezpieczenie ciągłości funkcji życiowych.
Plan działań pielęgniarskich:
Obserwacja parametrów życiowych chorego i utrzymanie funkcji życiowych organizmu.
Utrzymanie drożności dróg oddechowych.
Monitorowanie stanu świadomości.
Obserwacja pacjenta w kierunku wystąpienia ponownego napadu drgawkowego;
Edukacja rodziny pacjenta w zakresie identyfikowania zagrożenia stanem padaczkowym w domu pacjenta.
Informowanie lekarza w sytuacji wystąpienia stanu padaczkowego.
Dokumentowanie działań i wyników obserwacji;
Realizacja:
Monitorowano parametry życiowe pacjenta po ustąpieniu napadu padaczkowego.
Zabezpieczono drożność dróg oddechowych poprzez zastosowanie pozycji bocznej bezpiecznej;
Monitorowano stan świadomości pacjenta
Prowadzono obserwację pacjenta w kierunku wystąpienia ponownego napadu drgawkowego;
Edukowano rodzinę pacjenta w zakresie identyfikowania zagrożenia stanem padaczkowym w domu pacjenta.
Informowano lekarza w sytuacji wystąpienia stanu padaczkowego.
Prowadzono dokumentację medyczną prowadzonych działań;
Ocena:
Pacjent miał zachowane funkcje życiowe. Do stanu padaczkowego nie doszło;
Etapy procesu pielęgnowania w odniesieniu do przykładowego
problemu pielęgnacyjnego wynikającego z padaczki:

Możliwość doznania urazu i uszkodzeń wtórnych podczas napadu padaczkowego wynikających z fazy
tonicznej i klonicznej napadu.
Cel:
Uniknięcie urazu podczas napadu padaczkowego i bezpośrednio po napadzie.
Plan działań pielęgniarskich:
identyfikowanie aury padaczkowej.
zapewnienie bezpieczeństwa choremu podczas napadu.
monitorowanie funkcji życiowych podczas napadu oraz po jego ustąpieniu.
nadzorowanie stanu pacjenta w okresie podrgawkowym.
edukowanie rodziny w zakresie postępowania w czasie napadu.
Realizacja:
Edukowano pacjenta i rodzinę w kierunku rozpoznawania aury padaczkowej;
Edukowano pacjenta i jego najbliższe jego otoczenie pod względem zapobiegania urazom poprzez usunięcie
niebezpiecznych przedmiotów;
Edukowano rodzinę chorego w zakresie postepowania podczas napadu drgawkowego;
Zabezpieczono głowę pacjenta podczas napadu;
Zapewniono choremu bezpieczne miejsce w okresie drgawek.
Monitorowano funkcje życiowe podczas napadu epilepsji;
Sprawowano opiekę nad pacjentem po napadzie drgawkowym.
Ocena:
Nie doszło do urazu pacjenta podczas napadu padaczkowego.
Etapy procesu pielęgnowania w odniesieniu do przykładowego
problemu pielęgnacyjnego wynikającego z padaczki:

Problem pielęgnacyjny: Możliwość wystąpienia kolejnych napadów epilepsji wynikająca z

nieprzestrzegania zaleceń terapeutycznych przez pacjenta i nieświadomości czynników ryzyka napadów.
Cel: Zmniejszenie ryzyka wystąpienia kolejnych napadów epilepsji.
  Plan działań pielęgniarskich:
Zwiększenie skrupulatności chorego w przestrzeganiu zaleceń terapeutycznych;
Monitorowanie poziomu leku we krwi pacjenta.
Edukacja pacjenta i rodziny w kierunku eliminowania czynników ryzyka .
Edukacja pacjenta i jego rodziny w zakresie konieczności stosowania się do zaleceń terapeutycznych i
eliminacji czynników ryzyka napadu drgawkowego.
Realizacja:
Monitorowano regularnie przyjmowanie leku przeciwpadaczkowego przez pacjenta;
Wyjaśniono rodzinie potrzebę monitorowania przez nią skrupulatności przyjmowania leków przez
chorego;
Pobierano krew na badanie poziomu kwasu walproinowego we krwi pacjenta.
Dostarczono pacjentowi i rodzinie informacji dotyczących bezpośrednich czynników ryzyka napadu
drgawkowego, związanych ze stylem życia;
Motywowano pacjenta i jego otoczenie do eliminowania czynników ryzyka napadu drgawkowego w
stylu życia;
Ocena:
Kolejne napady padaczkowe w okresie realizowanej opieki nie wystąpiły.
Na przebieg padaczki, jej rokowanie
ma wpływ przestrzeganie zaleceń
terapeutycznych przez pacjenta oraz
zaangażowanie rodziny w opiekę nad
chorym.
W procesie pielęgnowania osoby chorej
na padaczkę
– istotną rolę odgrywa edukacja pacjenta i
jego rodziny w zakresie:
1. czynników ryzyka napadu drgawkowego,
oraz pożądanego stylu życia,
2. współudziału w leczeniu i pielęgnowaniu,
3. przygotowania rodziny osoby chorej do
opieki, łącznie z rodzajem niesienia
pomocy i zabezpieczenia w trakcie
napadu padaczkowego;
Ad.1. Czynniki ryzyka wywołania napadu
padaczkowego
Niesystematyczność w przyjmowaniu leków,
Niepokój, stres,
Zmęczenie, nieprzespana noc, podróż nocą,
Monotonne zajęcia,
Migające światło ( efekt stroboskopowy ) drgania ekranu
telewizyjnego,
Głośna muzyka,
Alkohol ( obniża poziom leków p/ padaczkowych we krwi )
Czynniki hormonalne,
Infekcje,
Podwyższona temperatura ciała,
Przegrzanie ciała,
Zbyt obfity posiłek;
Ad.2. Edukacja dotycząca współudziału pacjenta i jego rodziny w
leczeniu i pielęgnowaniu, powinna obejmować:
włączanie rodziny w proces pielęgnowania i leczenia chorego,

przygotowania rodziny do rozumienia związanych z chorobą

problemów, trudności i zachowań chorego;

gromadzenia informacji dotyczących rodzaju napadów, ich

przebiegu, czasu trwania;

kształtowanieumiejętności gromadzenia danych dotyczących

skutków terapii w funkcjonowaniu chorego oraz rozumienia
znaczenia tych danych dla całości przebiegu leczenia i opieki –
do ich oceny skuteczności.
Edukacja pacjenta i jego rodziny
dotycząca współudziału pacjenta i jego rodziny
w leczeniu i pielęgnowaniu, powinna
obejmować także :
przygotowanie osoby chorej do samoobserwacji
objawów zwiastunowych, samoopieki
i samopielęgnacji skoncentrowanej na rodzaju
prawidłowych zachowań ograniczających ilość,
intensywność
i skutki napadów;
W razie zbliżania się napadu (co można przy
pewnej wprawie poznać na podstawie
zachowania się chorego), lub też w razie
wystąpienia ataku — należy odpowiednio
zabezpieczyć chorego przez natychmiastowe
położenie do łóżka, lub nawet na podłodze, i
tym samym uchronienia go od potłuczenia.
Sam napad należy spokojnie przeczekać,
mimo że sprawia on czasem bardzo groźne
wrażenie.
Ad.3. Edukacja z zakresu postępowanie podczas
napadu drgawkowego
U części chorych występują objawy zwiastunowe
pozwalające zabezpieczyć chorego przed urazem.
Zasady postępowania:
 Zachować spokój i opanowanie - spokojne zachowanie
się osoby pielęgnującej i pouczanie otoczenia
domowego lub przypadkowych świadków o naturze
napadu i potrzebie zachowania spokoju,
 Chronić pacjenta przed osobami ciekawskimi,
 Usunąć chorego z niebezpiecznej strefy,
 Chronić głowę przed urazami, podkładając pod nią coś
miękkiego,
Postępowanie podczas napadu
drgawkowego –c.d.

 Choremu trzeba ułatwić swobodę oddychania przez

rozluźnienie mu odzieży,
 Nie należy otwierać na siłę zaciśniętych ust chorego, gdyż
do przygryzienia języka dochodzi na początku napadu i
otwieranie ust może doprowadzić do dodatkowych
obrażeń- aby zapobiec przygryzaniu języka, można
wprowadzić między zęby
w szmatkę, lub też kawałek gumowego drenu,
 Po ustąpieniu napadu położyć chorego do łóżka,
zapewnić bezpieczne ułożenie – pozycje boczna ustaloną;
 Obserwować chorego w kierunku stanu padaczkowego;
Literatura:
 Adamkiewicz B., Głąbiński A., Klimek A.: Neurologia dla
studentów wydziału pielęgniarstwa, Wolters Kluwer Polska, 2011;
 Jaracz K., Kozubski W.: Pielęgniarstwo neurologiczne. PZWL,
Warszawa 2015;
 Kozubski W., Liberski P.: Neurologia- Podręcznik dla studentów
medycyny, t.1-2. PZWL, Warszawa 2013;
 Prusiński A.: Neurologia praktyczna, PZWL, Warszawa 2016;
 Pierwsza pomoc - epilepsja (padaczka) film
 Jak naprawdę wygląda ŻYCIE Z PADACZKĄ? – 7 metrów pod
ziemią –film
 Padaczka – You Tube
 Pierwsza pomoc w przypadku ataku epilepsji (padaczki)