İSTANBUL’UN FETHİ

SIRASINDA KULLANILAN
SİLAH

ŞAHİ TOPLARI
 ŞAHİ TOPU NEDİR?

• Şahi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde
yapılıp kullanılmış olan, devrin en büyük ve
özel bir savaş topudur. İstanbul'un
fethinde kullanılmıştır.

1
ŞAHİ TOPU NE ZAMAN İCAT EDİLDİ?
• yapımı üç ay süren, çizimlerini Fatih Sultan Mehmet'in
önderliğinde Türk mühendislerinin yaptığı topun
dökümünü Bizanslıların daha önce sınır dışı ettiği Macar
Urban adlı bir dökümcü yapmıştır. Bunun yanında döküm
ustası olarak Cenevizli Donar Usta diye birisinden de
bahsedilir.
• Urban’ın döktüğü top ve diğer toplar 1452 senesi Ocak
ayının sonlarında Edirne’den yola çıkarılmış ve ancak iki ay
sonra İstanbul önlerine getirilebilmiştir. Toplar, bazı
tarihçilere göre 30 araba 140 öküzle çekilmiş ve devrilmesin
diye 200 nefer (asker) görevlendirilmiştir. Evliya Çelebi, “
Büyük topun önünde Kıraç Bey kumandasında on bin akıncı
süvarisinden mürekkep bir kol gidiyor topu otuz, bazılarına
göre elli veya atmış çift öküz müşkülatla
çekiyordu.” demiştir.
2
 ŞAHİ TOPUN’UN ÖZELLİKLERİ

• Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u almak için

döktürdüğü büyük top "Şahi" adını taşır.
• Bu topun namlusu 91,5 cm'dir. 680
kilogramağırlığındaki güllesinin menzili
1200 metredir.
• Osmanlı ordusunda daha sonra kullanılan
büyük toplara da Şahi adı verilmiştir.

3
ŞAHİ TOPLARI NEREDEDİR?

• Günümüzde Fatih döneminden 6 tane top

kalmıştır. Bunların en büyüğü olan ve
Boğazlar'da kullanılan 'Şahi' bugün
İngiltere'dedir. Çapı küçük olan diğer
toplar ise Harbiye'deki askeri müze
bahçesinde bulunmaktadır.

4
 İSTANBUL’UN FETHİ SIRASINDA YAPILAN
STRATEJİLER
• kuşatma zamanında donanma şu an dolmabahçe
sarayı ve beşiktaş stadının olduğu yerde
demirliydi. sütunlar denen doğal
limandan akıntının ve rüzgarın uygun olduğu
zamanlarda zinciri geçebilmek için saldırılar
yapılıyor ancak hepsi başarısız oluyordu.
• zamanın teknolojisi gemi güvertelerine top
yerleştirilmesine izin vermediği için ve osmanlı
donanması 2, 3 ve bazıları 4 sıralı kadırgalardan
oluştuğu için yüksek güverte yapılı bizans, ceneviz
ve venedik gemileri karşısında etkisiz kalıyordu. 
• Fatih Sultan Mehmet’in aklına bir plan geldi
GEMİLERİ KARADAN YÜRÜTMEK
• amaç, haliç'e inen donanma ile
constantinapolis'i almak değil, surlardaki
savunucu yoğunluğunu azaltmak ve moralleri
bozmaktır.
• bu sebeple 3 ve 4 sıralı kadırgalar boğaz
sularında bırakılacaktır. aynı zamanda bu büyük
gemilerin taşınması da çok zor olduğu için bu
karar alındı. 
5
• gemiler için beşikler hazırlandı, ağaçlar
kesilip yuvarlatılıp iyice yağa batırıldıktan
sonra gemilerin altına serilmek için
dizildi. levazım kuvvetleri en uygun yolları
belirleyip geçiş için hazırladı. planlardan
haberdar olunmaması için bölge güvenliği
ve devriyeler çoğaltıldı. her şey hazır
olduğunda plan başladı. ilk gemi beşiğe
yerleşip bugün taksim-dolapdere-kasımpaşa
yolunu izleyerek haliç'e inmek üzere yola
koyuldu.
• gemilerin hasar görmemesi için yelken
direkleri sökülmüş, hareketli parçalar
birbirine sağlam bir biçimde tutturulmuş,
ağırlıklar azaltılmıştı. ancak FATİH,
düşmanın moralini bozmak için tayfalarına
kürek çekme emri verir. galata kulesi'nden
gecenin karanlığından ayrıntıları seçilmese
de karada kürek çekerek ilerleyen osmanlı
gemilerinin görüntüsü galata ahalisinde
büyük bir moral bozukluğu yarattır.
6
 KAYNAKÇA
• ensonhaber https://www.ensonhaber.com/ipucu/sahi-topu-nedir 2021
• Milliyet https://www.milliyet.com.tr/molatik/tarih/sahi-topu-nedir-83763 2020
• ekşisözlük
https://seyler.eksisozluk.com/istanbulun-fethinde-fatih-sultan-mehmet-gemileri-karadan-nasil-yuruttu 2
021

• Tarih dergi
https://tarihdergi.com/1453ten-c%CC%A7ok-o%CC%88nce-de-savas-gemileri-karadan-yu%CC%88ru
%CC%88mu%CC%88slerdi/2018