3 Kasım 2002 Seçimleri

• 2001 Ekonomik Krizi’nin etkileri halen güçlü bir biçimde

hissedilmekte ve Ecevit’in sağlık sorunları ilerlemekte iken
Temmuz 2002’de koalisyon ortağı Devlet Bahçeli erken seçim
çağrısı yaptı.
• 3 Kasım 2002 seçimlerinin galibi, oyların %34,2’sini elde eden
Adalet ve Kalkınma Partisi oldu. Cumhuriyet Halk Partisi ise
oyların yüzde 19,38'ini aldı ve diğer partilerin barajın altında
kalmasıyla TBMM’deki tek muhalefet partisi oldu.
• 2002 seçimlerinde, Anasol-M’yi oluşturan partilerden Milliyetçi
Hareket Partisi %8,3, Anavatan Partisi %5,1, Demokratik Sol
Partisi ise %1,2 oy oranına ulaşabildiler.
Adalet ve Kalkınma Partisi İktidarı
• 3 Kasım 2002 seçimleriyle iktidara gelen Adalet ve Kalkınma
Partisi, 2004 yılında gerçekleştirilen yerel seçimlerden de
%41,6’lık oy oranı ile birinci parti olarak çıktı.
• Adalet ve Kalkınma Partisi, iktidarının ilk yıllarında ANASOL-M
Hükümeti tarafından başlatılmış olan Avrupa Birliği reform
sürecini hızlandırma yönünde adımlar attı.
• Avrupa Birliği’nin 17 Aralık 2004 tarihinde aldığı karar
doğrultusunda 3 Ekim 2005 tarihinde Türkiye resmi olarak
Avrupa Birliği’ne katılım müzakerelerine başladı.
Adalet ve Kalkınma Partisi İktidarı
• 2001 ekonomik krizinin ardından uygulamaya konulmuş olan
ekonomik reformların Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarının ilk
yıllarında neticelerini vermeye başlaması, partinin oy desteğini
korumasını sağlayan önemli bir faktördü.
• 2007 yılında Cumhurbaşkanlığı seçimi sürecinde Genelkurmay’ın
Abdullah Gül’ün cumhurbaşkanı olmasına karşı olduğunu bir
muhtıra ile açıkça ortaya koyması, kitlelerin Adalet ve Kalkınma
Partisi’ne desteğini artıran bir diğer gelişme oldu.
• Bu şartlarda girilen 22 Temmuz 2007 seçimlerinden Adalet ve
Kalkınma Partisi oy oranını bir önceki seçimlere kıyasla %12
civarında artırarak %46’lık oy oranına erişti.
Adalet ve Kalkınma Partisi İktidarı
• 2010 yılında 26 maddelik bir değişikliği içeren paket Türkiye
Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi ve dönemin
cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından referanduma sunuldu.
• 12 Eylül 2010 tarihinde yapılan referandumda anayasa
değişikliğinin %57,8’lik oy oranı ile kabul edilmesi, Adalet ve
Kalkınma Partisi’ni daha da kuvvetlendirdi.
• Haziran 2011 genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi bu
kez %49,8’lik bir oy oranına ulaştı ve partinin parlamentodaki
milletvekili sayısı 327 oldu.
Adalet ve Kalkınma Partisi İktidarı
• 2013 yılına Gezi Protestoları damgasını vurdu. Taksim
Yayalaştırma Projesi kapsamında Gezi Parkı’nın yıkılarak Topçu
Kışlası’nın inşası için başlatılan çalışmalar pek çok sivil toplum
örgütünün tepkisini çekti.
• Mayıs ayı sonlarında, yıkıma yönelik protestolara polisin sert
müdahalesi, ülke çapında gösterilere yol açtı. Gösteriler haftalar
boyunca devam etti.
• Gezi Parkı Protestolarında biri polis memuru 8 kişi hayatını
kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı. Protestolar ülke tarihindeki en
geniş katılımlı gösteriler arasında yerini aldı.
Adalet ve Kalkınma Partisi İktidarı
• 2014 yılı, Türk Siyasi Hayatı açısından Türkiye Cumhuriyeti
tarihinde cumhurbaşkanının doğrudan halk oyuyla seçildiği ilk
seçimin gerçekleşmesi bakımından kritikti.
• Üç adayın yarıştığı 2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nde Recep
Tayyip Erdoğan oyların %51,7’sini elde ederek ilk turda
cumhurbaşkanı seçildi.
• Erdoğan’ın cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından Adalet ve
Kalkınma Partisi genel başkanlığı ve başbakanlık koltuğuna
Ahmet Davutoğlu oturdu.
Adalet ve Kalkınma Partisi İktidarı
• 2015 yılında Türkiye’de iki genel seçim gerçekleşti. Bu
seçimlerden ilkinde hiçbir siyasi parti tek başına iktidar olabilmek
için gerekli milletvekili sayısına erişemedi.
• Haziran 2015 seçimlerinden sonra koalisyon görüşmeleri de
neticesiz kaldı ve şiddet eylemlerinin arttığı bir ortamda 1 Kasım
2015 tarihinde erken genel seçimler gerçekleştirildi.
• Kasım 2015 seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi’ni Haziran
seçimlerine kıyasla oylarını %8,6 civarında artırdı ve %49,5’lik oy
oranı ile yeniden tek başına iktidarı elde etti.
Adalet ve Kalkınma Partisi İktidarı
• 15 Temmuz 2016 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri’ndeki FETÖ
mensupları tarafından bir darbe girişimi gerçekleştirildi. Darbe
girişimi, vatandaşların ve güvenlik güçlerinin müdahalesiyle
engellendi.
• Girişimin başarısızlığa uğramasının ardından darbeciler, sabah
saatlerinde teslim olmaya başladı.
• 15 Temmuz gecesi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde temsil edilen
tüm siyasi partilerden milletvekilleri, parlamentoda olağanüstü
bir toplantı gerçekleştirdi ve darbe girişimine karşı ortak bir
bildiri hazırladı.
Adalet ve Kalkınma Partisi İktidarı
• 2017 yılındaki anayasa değişikliği referandumunda bu kez
yürürlükteki parlamenter sistemin kaldırılarak yerine başkanlık
sisteminin getirilmesi oylandı.
• Başbakanlık makamının ortadan kaldırılmasının ve milletvekili
sayısının 600'e çıkarılmasının da oylandığı referandumdan
%51,4’lük oranla «evet» çıktı.
• 2017 yılında gerçekleştirilen referanduma ilişkin dikkat çekici bir
nokta, üç büyük şehirde «hayır» tercihinin «evet»in üzerinde
olmasıydı.
Adalet ve Kalkınma Partisi İktidarı
• 2017 anayasa değişikliklerinin ardından, Devlet Bahçeli’nin
önayak olduğu bir erken seçim kararıyla, 2018 yılında aynı tarihte
hem milletvekili hem de cumhurbaşkanı seçimleri
gerçekleştirildi.
• Partilerin kendi aralarında ittifak oluşturarak katıldığı genel
seçimlerde Adalet ve Kalkınma Partisi ile Milliyetçi Hareket
Partisi’nin ‘’Cumhur İttifakı’’ Meclis'te çoğunluğu sağladı.
• 2018 yılındaki seçimlerle Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine
de geçildi ve yeni sistemin ilk lideri, oyların yüzde 52,5'ini elde
eden Recep Tayyip Erdoğan oldu.
Adalet ve Kalkınma Partisi İktidarı
• Türkiye’de 2019 yılının ilk yarısına ise yerel seçimler damgasını
vurdu. 31 Mart 2019 tarihinde gerçekleştirilen yerel seçimlerde
Adalet ve Kalkınma Partisi oyların %44’3’ünü elde etti.
• 2019 yerel seçimlerinde %30,1’lik bir oy oranı elde eden
Cumhuriyet Halk Partisi’nin adayları, daha önce Adalet ve
Kalkınma Partisi tarafından yönetilen İstanbul ve Ankara
büyükşehir belediyelerinin yeni başkanları olmayı başardı.
• 2019 yerel seçimleri İstanbul’da Yüksek Seçim Kurulu’nun kararı
üzerine tekrarlandı ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin adayı Ekrem
İmamoğlu, Haziran’da yapılan seçimlerde 13 bin oyluk farkı 806
bine çıkardı.
Adalet ve Kalkınma Partisi İktidarı
• Türkiye’de özellikle 2010’lardan itibaren etkisini yıldan yıla
artıran ekonomik sorunlar, sosyal ve siyasal göstergelerde de
gerilemeleri beraberinde getirdi.
• 2021 yılı itibarıyla Türkiye’nin uluslararası kuruluşlar tarafından
yapılan değerlendirmelerde ‘’hukukun üstünlüğü’’ ‘’siyasal
istikrar’’, ‘’demokrasi’’, ‘’basın özgürlüğü’’ gibi alanlarda hayli alt
sıralarda yer aldığı görüldü.
• Özellikle 2014 yılında ve sonrasında ekonomi alanında ağırlığı
artan sorunlar 2022 itibarıyla enflasyon, işsizlik, cari açık ve dış
borç yüküne ilişkin verilerde de açık bir biçimde kendisini ortaya
koydu.