PROJEKT

Lenda : Kimi
Tema:Enzimat si katalizatore
biologjike

Punoi:Bojken Jegeni
Brendon Tomini
Debora Harizi
Dejvin Kola
Enea Piskaj
 -Enzimat si katalizatore biologjike
Enezimat jane substance me natyre proteinike,qe shpejtojne reaksionet kimike
ne organiymin tone.Ato quhen ndryshe katalizatore biologjike .
Katalizatoret quhen substance te cilat,kur I shtohen sistemit kimik ne sasi
shume te vogla.rritin shpejtesin e yhvillimit te reaksionit ,kurse vete mbeten te
pandrzshuara pas reaksionit.Ato jane molekula te medha
biologjike ,pergjegjese per mijera shendrrime kimike ,jane kalatiyatore shume
selective ne mase te madhe e pershpejtojne normen dhe specifikat e
reaksioneve metabolike ,nga tretja e ushqimit deri te sinteya e AND-se
 Vetite e pergjitheshme te enzimave
- VEPROJNE NE SASI TE VOGLA
- SHPEJTOJNE ZHVILLIMIN E REAKSIONEVE TE NDRYSHME
KIMIKE
- JANE SPECIFIKE PER SUSTRATE TE CAKTUARA DHE
REAKSIONE TE CAKTUARA
- Emertimi I tyre behet ne perputhje me reaksionin qe ata katalizojne
PSH:
- Amidoni-Amilaza
- Proteina-Protaza Enzimat humbasin aktivitetin ne nje
- Yndyra (lipide)- Lipaza temperature te larte,pra fiunksjonojne
me mire ne nje temperature dhe pH te
caktuar.
Te trupi yne , ato funksjonojne mire ne
temp 37C,kurse rritja e temperatures
sjell denatyrim te enzimes
 Struktura kimike e enzimave
Sipas struktures kimike enzimet ndahen në tre grupe:
1. Protein enzime.- Janë proteina të thjeshta, që përbëhen vetëm prej vargut polipeptidik.
Aktiviteti i protein-enzimeve varet nga struktura, që do të thotë nga lloji dhe
renditja hapësinore e disa aminoacideve në pjesët e caktuara të vargjeve të tyre
peptidike të cilat quhen grupe aktive.
Në këtë grup të enzimeve bëjnë pjesë enzimet e traktit digjestiv si pepsina, tripsina,
himozina.
2. Protein-enzimet me katjone metalike (metalo-enzimet).- Hulumtimet kanë treguar së
për veprimin e një sërë protein-enzimeve është e domosdoshme prezenca e kationit
të caktuar që në këto raste quhet aktivator i veprimit të enzimit. Aktivatore me te
shpeshte te veprimit enzimatik jane jonet e Mg, Zn, Mn, Co, Ca, dhe Cu.
3. Proteid-enzime.- Jane te ngjashme me proteinat e perbera. Perbehen prej proteines se
thjeshte dhe grupit prostetik me natyre joproteinike. Pjesa proteinike quhet
apoenzim kurse grupi prostetik quhet koenzim.
 FAKTORET QE NDIKOJNE NE SHPEJTESINE E VEPRIMIT
ENZIMAVE
Temperatura – Me rritjen e temperatures rritet edhe shpejtesia e reaksionit enzimatik. Cdo rritje e temperatures per 100C e rrit veprimtarine e enzimit per 2-4
here, e nese zvogelohet temperature per 100C, atehere shpejtesia e shume reaksioneve biologjike zvogelohet pergjysme. Ajo temperature gjate se ciles enzimi
e shpreh aktivitetin maksimal quhet temperature optimale e enzimit. Nese temperature rritet mbi ate optimale, atehere energjia kinetike e molekules se
enzimit behet aq e madhe sa e tejkalon barrieren energjetike per shkeputjen e lidhjeve sekondare, te cilat e mbajne enzimin ne gjendjen e vet natyrore.
Ne temperature prej 1000C praktikisht behet denatyrimi I enzimeve. Per shumicen e enzimeve t0 optimale eshte e afert me temperaturen e qelizave te gjalla:
per organizmat homoterme dhe per njeriun ajo eshte 370C.
Ne 00C. veprimi i enzimit ndalet krejtesisht d.m.th behet inaktivizimi i enzimit dhe ky inaktivizim eshte reverzibil. Pra, nese rritet temperature, atehere
enzimi qe ka qendruar ne temperature te ulet do te jete perseri aktiv.
Ndikimi i pH.- Serenzen-i ne vitin 1909 i pari e verejti se pH eshte factor e rendesishem qe ndikon ne shpejtesine e zhvillimit te reaksioneve enzimatike. Pra,
qysh heret eshte verejtur se aktiviteti i veprimit te enzimit varet prej perberjes jonike te mesit , e posacerisht prej perqendrimit te joneve te
hidrogjenit.Prandaj, sot dihet se enzimet e ndryshme veprojne ne pH te ndryshme. Ai pH (perqendrimi me i pershtatshem i joneve te hidrogjenit) ne te cilin
enzimi e shpreh aktivitetin e vet maksimal quhet pH optimali veprimit te enzimit.
Aktiviteti i enzimit mbi ose nen pH optimal zvogelohet.pH optimal per shumicen e enzimeve eshte afer pikes neutral, mirepo ka edhe aso enzimesh te cilat
kane pH te tjera optimale. Keshtu p.sh. pepsin e lengut te lukthit vepron ne ambient te forte acid (1.5-2.5), tripsina ne pH =7,5-10, lipaza pankreatike ne pH =
8.
 Si veprojne enzimat?

Enzima vepron si celèsi me braven, ku molekula e substratit perputhet ne te si nje

celes.
Enzimat kane nje qender aktive, e cila perputhet me substratin.
Kjo do të thote ge secila enzime mund te veproje vetem mbi nje lloj te caktuar
substrati.
Ndihma qe na japin enezimat
Enzimat né shtepi: Pluhurat lares biologjike
permbajne enzima, qè mund te tresin substancat, ge
njollosin rrobat tona. Perparèsia e perdorimit eshte se
ata mund te funksionoine shumè me mire ne
temperatura te uleta. Ata permbajne enzimave te meposhtme:
protcaza - qe zberthen njollat me bazè proteinash,
amilaza - ge zberthen lendet me permbaitie amidoni,
lipaza - që zberthen njollat vajore ose yndyrore.