ว ันสำค ัญ

หน้าที่ มารยาท ทาง

ศาสนพิธ ี พระพุทธ
ชาวพุทธ ชาวพุทธ
ศาสนา

การปฏิบ ัติตนเป็นชาวพุทธทีด
่ ี
การ การ
พ ัฒนาการ การ
บริหารจิต
เรียนรูด ้ ว้ ย ั
สมมนา
และการ วิธคี ด
ิ แบบ พระพุทธ
เจริญ โยนิโส ศาสนา
ปัญญา มนสก ิ าร

1
 แบบทดสอบก่อนเรียน
หน่วยการเรียนรูท้ ี่ ๔
การปฏิบ ัติตนเป็นชาวพุทธทีด
่ ี

2
 เลือกคำตอบทีถ
่ ก
ู ต้องทีส
่ ด
ุ
เพียงคำตอบเดียว

๑. เกณฑ์พน ื้ ฐานสำหร ับว ัดบุคคลว่าเป็นชาว

พุทธหรือไม่ ดูได้จากข้อใด
ก รักษาศล ี ๕ อย่างเคร่งครัด
ข ยึดถือพระรัตนตรัยเป็ นสรณะ
ค เข ้าวัดฟั งธรรมอย่างสม่ำเสมอ
อธิงบาย:
บริขจาคเงิ นเพื
ถูกต ้อง อ่ บำรุง้ทีวัเ่ ป็ดนชาวพุ
 เพราะผู ทุกวันทพระ
ธทีแ
่ ท ้จริง
ได ้แก่ ผู ้ทีย
่ ด
ึ ถือพระรัตนตรัย อันประกอบด ้วยพระพุทธ
พระธรรม และพระสงฆ์เป็ นสรณะ คือยึดเป็ นทีพ ่ งึ่ ทางใจ
ตลอดชวี ต ิ เรียกว่า ไตรสรณคมน์ 3
 เลือกคำตอบทีถ
่ ก
ู ต้องทีส
่ ด
ุ
เพียงคำตอบเดียว
๒. ผูป
้ กครองและผูอ ้ ยูใ่ นปกครองอยูใ่ นทิศใด
ก ทิศเบือ ้ งบน
ข ทิศเบือ ้ งหน ้า
ค ทิศเบือ ้ งขวา
ง ทิศเบือ้ งล่าง
อธิบาย: ง ถูกต ้อง เพราะทิศเบือ
้ งล่าง ได ้แก่ ลูกจ ้าง
คนงาน ผู ้อยูใ่ นปกครอง เรียกว่า เหฏฐิมทิศ

4
 เลือกคำตอบทีถ
่ ก
ู ต้องทีส
่ ด
ุ
เพียงคำตอบเดียว
๓. “สมบ ัตินง่ ั ประนมมือไว้ระหว่างอก” สมบ ัติ
น่าจะอยูใ่ นสถานการณ์ใด
มากทีส ่ ด
ุ
ก ฟั งพระเทศน์
ข สนทนากับพระสงฆ์
ค ถวายสงั ฆทานแด่พระสงฆ์
ง บไปพบพระสงฆ์
อธิ เพือ
่ นิมนต์มยาทำบุ
าย: ก ถูกต ้อง เพราะตามระเบี บปฏิบญ
ั ริ บะบุ้าน
ต วา่
ในกรณีทชี่ าวพุทธนั่งฟั งพระสงฆ์แสดงธรรมหรือ
เทศน์ ให ้ผู ้ฟั งนั่งประนมมือฟั งอย่างตัง้ ใจ ด ้วยการ
ประนมมือไว ้ระหว่างอก ดังนัน ้ สมบัตจิ งึ น่าจะอยูใ่ น 5
 เลือกคำตอบทีถ
่ ก
ู ต้องทีส
่ ด
ุ
เพียงคำตอบเดียว
๔. “กระผมไปหาท่านทีว่ ัดเมือ ่ วาน เด็กว ัดบอก
ว่าท่านอาพาธ ท่านเป็นอะไร
หรือคร ับ” คำว่า “อาพาธ” หมายถึงอะไร
ก นอน
ข อาบน้ำ
ค ไม่สบาย
ง อธิ
สวดมนต์
บาย: ค ถูกต ้อง เพราะคำว่า “ไม่สบาย” ใชกั้ บพระ
สงฆ์วา่ “อาพาธ”
6
 เลือกคำตอบทีถ
่ ก
ู ต้องทีส
่ ด
ุ
เพียงคำตอบเดียว
๕. ถ้าพระสงฆ์มาเยีย ่ มทีบ
่ า้ นของน ักเรียนใน
ตอนเชา้ เราไม่ควรนำสงิ่ ใดมา
ถวายท่าน
ก ผลไม ้
ข อาหาร
ค น้ำร ้อน–น้ำเย็น
งอธิหมากพลู
บาย: –งบุถูหก
รี่ ต ้อง เพราะหมากพลู–บุหรี่ เป็ นสิ่ งของที่ไม่ควร
นำมาถวายพระสงฆ์ เนื่องจากหมากพลู–บุหรี่ เป็ นสิ่ งเสพติด

7
 เลือกคำตอบทีถ
่ ก
ู ต้องทีส
่ ด
ุ
เพียงคำตอบเดียว
๖. หากเปรียบเทียบพระพุทธศาสนาก ับต้นไม้
ศาสนพิธเี ปรียบได้ก ับสงิ่ ใด
ของต้นไม้
ก แก่น
ข ใบไม ้
ค กระพี้
อธิบงาย: งเปลื
ถูกต้องอเพราะศาสนพิ
ก ธีช่วยรักษาแก่นคือหลักธรรมคำสอนเอาไว้ให้
คงอยูต่ ่อไป โดยศาสนพิธีเปรี ยบได้กบั เปลือกของต้นไม้

8
 เลือกคำตอบทีถ
่ ก
ู ต้องทีส
่ ด
ุ
เพียงคำตอบเดียว
๗. การประกอบศาสนพิธจ ี ะชว ่ ยสร้าง
คุณธรรมต่อไปนีใ้ ห้เกิดก ับผูป ้ ฏิบ ัติ
ยกเว้นข้อใด
ก ความอดทน
ข ความสามัคคี
ค ความเห็นแก่ตวั
งอธิบ
ความมี ระเบี
าย: ค ถู ยบวิ
กต ้อง นัย
เพราะความเห็ นแก่ตวั ซงึ่ หมายถึง
การมุง่ แต่จะเอาเพือ ่ ณ
่ ประโยชน์ของตน ไม่ใชค ุ ธรรม
ทีเ่ กิดจากการประกอบศาสนพิธ ี
9
 เลือกคำตอบทีถ
่ ก
ู ต้องทีส
่ ด
ุ
เพียงคำตอบเดียว
้ ต้นของบทสวดสรรเสริญ
๘. ข้อใดเป็นคำขึน
ธรรมคุณ
ก อิตป ิ ิ โส
ข สวากขาโต
ค นะโม ตัสสะ
ง สุปะฏิปันโน
อธิบาย: ข ถูกต ้อง เพราะสวากขาโต เป็ นคำขึน
้ ต ้น
ของบทสวดสรรเสริญธรรมคุณ ซงึ่ หมายถึง คุณความ
ดีของพระธรรม
10
 เลือแบบทดสอบก่
กคำตอบทีถ่ ก
ู อต้นเรี
องที
ยนส่ ด
ุ
เพียงคำตอบเดียว
๙. คนทีบ
่ วชพระได้ตอ ้ งมีอายุอย่างน้อยกีป
่ ี
ก ๗ ปี บริบรู ณ์
ข ๑๕ ปี บริบรู ณ์
ค ๒๐ ปี บริบรู ณ์
ง ๒๕ ปี บริบรู ณ์
อธิบาย: ค ถูกต ้อง เพราะคนทีม ่ อ
ี ายุ ๒๐ ปี บริบรู ณ์
เป็ นคุณสมบัตข
ิ องผู ้ทีจ
่ ะบวชเป็ นพระได ้

11
 เลือแบบทดสอบก่
กคำตอบทีถ่ ก
ู อต้นเรี
องที
ยนส่ ด
ุ
เพียงคำตอบเดียว
่ ธ
๑๐. ข้อใดไม่ใชว ิ ค
ี ด
ิ แบบวิภ ัชชวาท
ก คิดจำแนกโดยเงือ ่ นไข
ข คิดจำแนกตามจุดมุง่ หมาย
ค คิดจำแนกโดยสว่ นประกอบ
ง คิดจำแนกตามความเป็ นจริง
อธิบาย: ข ถูกต ้อง เพราะ “คิดจำแนกตามจุดมุง่
หมาย” เป็ นลักษณะหนึง่ ของวิธคี ด
ิ แบบอรรถธรรม
ั พันธ์
สม
12
พระพุทธศาสนา ๒ ม.๔–๖
หน่วยการเรี ยนรู้ที่ ๔
การปฏิบตั ิตนเป็ นชาวพุทธที่ดี
แผนการจัดการเรี ยนรู้ที่ ๑๐
หน้าที่ชาวพุทธ
เวลา ๑ ชัว่ โมง
13
 นักเรียนรู ้หรือไม่...

การนับถือพระพุทธศาสนาควรปฏิบต ั ต
ิ นอย่างไรบ ้าง
ื่ ว่าเป็ นชาวพุทธทีด
จึงจะได ้ชอ ่ ี

เพือ
่ ให ้เกิดความสุข ความสงบ
และมีปัญญา ในการดำเนินชวี ต ิ
เราควรปฏิบต ั ต
ิ นอย่างไร

14
 ๑. หน ้าทีช
่ าวพุทธ

ชาวพุทธมีหน ้าทีท ่ ต
ี่ ้องปฏิบต
ั ต
ิ อ
่ พระพุทธศาสนา
หลัก ๆ ๔ ประการ คือ
ก. การศก ึ ษาหาความรู ้เกีย่ วกับหลักธรรมและ
ประเพณีพธิ ก ี รรมทางศาสนา
ข. การปฏิบต ั ต
ิ นตามหลักธรรมและประเพณี
พิธก
ี รรมทางศาสนา
ค. การเผยแผ่พระพุทธศาสนา
ง. การปกป้ องและคุ ้มครองพระพุทธศาสนา

15
เรือ
่ งน่ารู ้ –ทำไมพ่อแม่จึงเป็ นทิศเบื้องหน้า

เพราะบิดามารดาเป็ นผู ้นำ

หน ้า ออกหน ้า รับหน ้า
่ นำพาชวี ต
เพือ ิ ของ บุตรธิดา
ให ้มีความเจริญ บิดามารดา
มีความใกล ้ชด ิ กับบุตร
มากทีส ่ ด
ุ มีอท ิ ธิพลต่อ การ
หล่อหลอมอุปนิสย ั ของบุตร
ธิดาให ้เป็ นคนดีของสงั คม
จึงจัดเป็ น
“ทิศเบือ้ งหน้ า”

16
 การปฏิบต
ั ต
ิ นทีเ่ หมาะสมในฐานะผู ้อยูใ่ นปกครอง

ก. มาทำงานตรงหรือก่อน
ทิศเบือ้ งล่าง เวลา
ได ้แก่ ลูกจ ้าง ข. เลิกงานตามเวลาที่
คนงาน และคน บทบาทหน ้าที่ กำหนด
รับใช ้ ซงึ่ หมาย ค. ถือเอาแต่สงิ่ ของทีเ่ ขา
รวมไปถึงผู ้อยู่ ให ้ ไม่ลก
ั ขโมย
ในปกครอง ง. ทำงานทีไ่ ด ้รับมอบหมาย
ให ้เรียบร ้อยและมี 17
 การปฏิบต
ั ต
ิ นทีเ่ หมาะสมในฐานะผู ้ปกครอง

บทบาทหน ้าทีข ่ องผู ้ปกครอง

ก. มอบหมายงานให ้ทำตามความเหมาะสมแก่
กำลังและความสามารถ
ข. ให ้ค่าจ ้างรางวัลสมควรแก่งานและความเป็ น
อยู่
ค. จัดสวัสดิการดีและชว่ ยค่ารักษาพยาบาลให ้
ในยามเจ็บป่ วย
ง. มีของดีหรือพิเศษมาแบ่งปั นให ้อยูเ่ สมอ
จ. กำหนดให ้มีวน ั หยุดและพักผ่อนตามโอกาสที่
ไม่วา่ เราจะอยูใ่ นฐานะใดก็ต ้องพยายามปฏิบต
สมควร ั ห
ิ น ้าทีใ่ ห ้
เหมาะสม เพราะ ความรับผิดชอบจะชว่ ยให ้อยูร่ ว่ ม
กันและทำงานร่วมกันได ้อย่างสงบสุข 18
กิจกรรมพ ัฒนาการเรียนรู ้

เราเก
ย
ี่
ใดบา วขอ้ งกบ ั ทศ
้ง ิ
เกย ี่ วขอ
และม ้ งอยา่ งไ
ห
ี นา้ ท ร
ปฏบ ิ ต ท
ี่ พ
่ ี
ั ต
ิ อ
่ งึ
ทศ
ิ นัน ้ อยา่
งไร

19
เกม : ทิศไหนใครเป็นใคร พระสงฆ์
เจ ้านาย/ลูก สามี/
พ่อแม่ เพือ
่ น ครู
น ้อง ภรรยา
ทักขิณทิศ เหฏฐิมทิศ

ปั จฉิมทิศ อุตตรทิศ

ปุรัตถิมทิศ อุปริมทิศ

20