Nanomalzemeler ve Nanoteknoloji

2022-2023
Ders Notları
Nanomalzemelerin Özellikleri
Termal Özellikler

Dr. Kürşat İÇİN

Karadeniz Teknik Üniversitesi

Metalurji ve Malzeme Mühendisliği
 Ergime Sıcaklığı (Melting Point)
• Bir malzemenin erime noktası, bağ gücü ile doğrudan ilişkili olduğu için temel bir
referans noktasıdır.
• İyonik
• Kovalent
• Metalik
• İkincil bağlar

2 Dr. Kürşat İÇİN, KTÜ Metalurji ve Malzeme Müh.,

 Ergime Sıcaklığı (Melting Point)

Bulk malzemelerde yüzey-hacim oranı küçüktür ve

yüzeyin eğriliği ihmal edilebilir düzeydedir. Bu
nedenle, bulk halindeki bir katı için yüzey etkileri göz
ardı edilebilir.

1 1 1
1 0.1 10
3 1 0.01 100
1 0.001 1000
 Ergime Sıcaklığı (Melting Point)

Öte yandan, yüzeyin kütleye oranının büyük olduğu nano ölçekli katılar
için, sistemin tipik hacim fazlarına ek olarak yüzey fazlarını da içerdiği
kabul edilebilir. Ek olarak, 0-D ve 1-D nanomalzemeler için yüzeyin eğriliği
genellikle çok belirgindir. Sonuç olarak, nanomalzemeler için erime
sıcaklığı boyuta bağlıdır.

4
 Ergime Sıcaklığı (Melting Point)

Genel olarak, yüzey etkileri, katı-sıvı dönüşümünden kaynaklanan toplam enerji

değişimine (ΔGToplam) ek bir terim (ΔGSurface) eklenerek matematiksel olarak ifade
edilir.
Açıkçası, erime sıcaklığında, yüzeyde t
kalınlığında bir sıvı tabakası oluşur ve belirli
bir oranda katıya doğru hareket eder. Değişim
sırasında yeni bir sıvı yüzeyi ve sıvı/katı
arayüzü oluşturulur, katı yüzey ise yok edilir.

Bir cismin yüzeyi arttığında, yüzey

enerjisindeki değişim

5
 Ergime Sıcaklığı (Melting Point)
• Sistem dengeye geldiğinde r yarı çapı bir Küresel bir parçacık için t=0 olduğunda
nanoparçacık için:

1064 327 1083

271 1410

6
 Ergime Sıcaklığı (Melting Point)

• Aynı nanoparçacıkları bir nanokompozit üretimi için olduğu gibi bir

matrise yerleştirirsek?

θ = 90,
• γSM > γLM olduğunda gömülü nanoparçacıkların ergime sıcaklığının kompozittin ergime
sıcaklığından daha düşük olması gerektiği gösterilebilir.

• γSM < γLM, gömülü nanoparçacıkların ergime sıcaklığı, kompozittin ergime sıcaklığından
daha yüksek olmalıdır. Sonuncusu aşırı ısınma (superheating) olarak adlandırılır ve bir
alüminyum-indiyum alaşım matrisine gömülü indiyum nanoparçacıkların durumu için
deneysel olarak gösterilmiştir.

7
 Termal Taşınım (Thermal Transport)

• Erime sıcaklığına ek olarak,

nanomalzemelerin mevcut
uygulamalarının çoğu termal
taşıma hakkında bilgi gerektirir.
• Mikroişlemciler ve yarı iletken
lazerler gibi bazı durumlarda
amaç, ısıyı olabildiğince çabuk
uzaklaştırmak
• termal bariyerler gibi uygulamalar
için amaç termal iletimi
azaltmaktır.

8
 Termal Taşınım (Thermal Transport)

• ısı, malzemelerde iki farklı mekanizma ile taşınır:

• kafes titreşim dalgaları (fononlar) ve
• serbest elektronlar
• Metallerde, elektronların yüksek sayıda serbest elektrona sahip olması ve elektronların
o kadar kolay dağılmaması nedeniyle, ısı iletiminin elektron mekanizması fonon
işlemlerinden önemli ölçüde daha verimlidir.
• Ametaller söz konusu olduğunda, fononlar, mevcut serbest elektronların olmaması ve
fonon saçılmasının çok daha verimli olması nedeniyle termal taşımanın ana
mekanizmasıdır.
• Hem metallerde hem de ametallerde sistem uzunluk ölçeği nano ölçeğe indirildiğinden
kuantum ve klasik saçılma etkileri ortaya çıkar.

9
 Termal Taşınım (Thermal Transport)

• Toplu homojen katı ametal malzemeler durumunda, fononların dalga boyları mikro
yapının uzunluk ölçeğinden çok daha küçüktür.
• Bununla birlikte, nanomalzemelerde mikro yapının uzunluk ölçeği, fononların dalga
boyuna benzer. Bu nedenle, kuantum etkisi oluşur.

Nanoparçacıklar gibi 0-D nanomalzemelerde

kuantum etkisi üç boyutta gerçekleşir.

Nanoteller gibi 1-D nanomalzemelerde

kuantum etkisi iki boyutta gerçekleşir.

Nanofilmler gibi 2-D nanomalzemelerde

kuantum etkisi bir boyutta gerçekleşir.

10
 Termal Taşınım (Thermal Transport)

Group velocity
• Bu temelde, 0-D nanoyapıda bir fonon darboğazı meydana gelir.
• 1-D nanomalzemeler, ışık gibi davranır ve bir yönde iletilir.

3000 Wm−1K−1

11 400 Wm−1K−1