(Ius civile)

I. ცივილურ სამართალში
სამოქალაქო სამართლის
გარდა იყო სისხლის,
ადმინისტრაციული და
სახელმწიფო სამართალი.
II. რომაელები ცივილურ
სამართალს ორად ჰყოფდნენ:
საჯარო და კერძო.
• საჯარო იცავდა-
საზოდაგოებრივ და
სახელმწიფო ინტერესს
• კერძო იცავდა- ცალკეულ
ინდივიდთა ინტერესებს
ცივილური სამართალი

კერძოსამართლებრივი
ნორმის დალაგების 2 სახე
არსებობდა:
• პანდექტური
• ინსტიტუციური
ინსტიტუციური
გამოყენებული აქვს გაიუსს
თავის ინსტიტუციებში.
პრეტორული სამართალი
• პრეტორული, იგივე თანამდებობის
პირთა სამართალი. ძველი ცივილური
სამართალი ვეღარ არეგულირებდა
საზოგადოებაში შექმნილ უწესრიგობას.
აღნიშნული ხარვეზების აღმოფხვრა და
გამოსწორებმა სასამართლო
მაგისტრებმა- პრეტორებმა ითავეს.
პრეტორული სამართალი
• ცივილურთან შედარებით
პრეტორული სამართალი
ნაკლებად
კონსერვატიული და
განვითარებისუნარიანი
იყო.
ხალხის სამართალი(Ius Gentium)
წარმოებისა და სასაქონლო გაცვლა-
გამოცვლის განვითარებამ სავალდებულო
გახადა უცხოელების კერძო ინტერესების
დაცვა და აღიარება, რის შედეგადაც
შეიქმნა სამართლის ახალი სისტემა-
ხალხის სამართალი
ხალხის სამართალი
ხალხის სამართლის
გავლენა ცივილურზე
ორმხრივი იყო:
I. დადგენილი ინსტიტუტები
ცივილურმა სამართალმა
სწრაფად შთანთქა
II. ძველი ცივილური სამართლით
გათვალისწინებული ნორმები
აისახა ხალხის სამართალში
ბუნებითი სამართალი(ius naturale)
• ბუნებითი სამართალი რაღაც
დოზით კერძო საკუთრების
უფლებასაც ეფუძნებოდა.
• პირველად ტერმინი ციცერონმა
გამოიყენა, მისი მტკიცებით
სამართალი ბუნების მიერ
დადგენილ უცვლელ წესებს
ზნეობასა და კანონს ემყარებოდა.
 12 ტაბულის კანონი
• პირველი ტაბულა- სასამართლოში გამოძახების წესის შესახებ
• მეორე ტაბულა- სარჩელების გარჩევის შესახებ
• მესამე ტაბულა-მონობა
• მეოთხე- გარიგების დადების წესი
• მეხუთე- საჯარო სამართალი და ანდერძი
• მეექვსე- ადგილ-მამულების სარგებლობა
• მეშვიდე- ქერდობა
• მერვე- პირადი შეურაცხყოფა
• მეცხრე- სისხლის სამართლის სასჯელები
• მეათე- დასაფლავების წეს-ჩვეულება
• მეთერთმეტე-საჯარო ხასიათის საქმეები
• მეთორმეტე- პრივილეგიები,
იუსტინიანეს კოდიფიკაცია.

იუსტინიანეს კოდექსი- 529 წელი.

დიგესტები ანუ პანდექტები- 533
წელი.
ინსტიტუციები- 545 წელი
ნოველები- 533-565 წლები.
 ბიბლიოგრაფია.
• 1. თუმანიშვილი გ., შესავალი საქართველოს კერძო სამართალში,ილიას სახელწიფო
უნივერსიტეტი, თბილისი 2012, გვ 33-65

• file:///C:/Users/User/Downloads/download1%20(10).pdf

• 2. ნადარეიშვილი გ. ,რომის სამოქალაქო სამართალი, თბილისი 2005, გვ 9-22

• file:///C:/Users/User/Downloads/download1%20(9).pdf

• 3. ხოფერია მ., რომის სამართალი, თბილისი 2007, გვ 9-27

• file:///C:/Users/User/Downloads/download1%20(11).pdf
მადლობა ყურადღებისთვის<3