Historiku I

matematikes

Henry shahini
9b
 Ka disa degë të ndryshme të shkencës matematikore,
të cilat përfshijnë algjebër, gjeometri dhe gur.
 Matematika nuk është një shpikje . Zbulimet dhe
ligjet e shkencës nuk konsiderohen shpikje pasi
shpikjet janë gjëra dhe procese materiale. Megjithatë,
ka një histori të matematikës, një marrëdhënie midis
matematikës dhe shpikjeve dhe instrumenteve
matematikore vetë konsiderohen shpikje.
 Sipas librit "Mendimi matematik nga kohët e lashta
në kohët moderne" matematika si një shkencë e
organizuar nuk ekzistonte deri në periudhën klasike
greke nga viti 600 deri në vitin 300 para Krishtit.
Sidoqoftë, ekzistonin qytetërime në të cilat u
formuan fillimet ose bazat e matematikës.
 Për shembull, kur qytetërimi filloi të tregtonte, u krijua
një nevojë për numërim. Kur njerëzit tregtonin mallra,
ata kishin nevojë për një mënyrë për të numëruar mallrat
dhe për të llogaritur koston e atyre mallrave. Pajisja e
parë për numërimin e numrave ishte, sigurisht, dora e
njeriut dhe gishtat përfaqësonin sasi. Dhe për të
numëruar përtej dhjetë gishtërinjve, njerëzimi përdorte
shenja natyrore, shkëmbinj ose predha.
 Prej asaj kohe, u krijuan mjete të tilla si bordet e
numërimit dhe abakimi.
 Ja një përmbledhje e shpejtë e zhvillimeve të
rëndësishme të paraqitura gjatë gjithë moshave, duke
filluar nga A në Z.
Numërator
Një nga mjetet e para për numërimin e shpikur, Abakusi u
zbulua rreth vitit 1200 BC në Kinë dhe u përdor në shumë
civilizime të lashta, duke përfshirë Persinë dhe Egjiptin.
Kontabiliteti
Italianët e rinj të Rilindjes (14 deri në shekullin e 16-të)
pranohen gjerësisht si etërit e kontabilitetit modern.
Algjebër
 Traktati I parë mbi algjebër u shkrua nga Diophantus of
Alexandria në shekullin e 3 para Krishtit. Algjebra vjen
nga fjala arabe al-jabr, një term I lashtë mjekësor që do
të thotë “ribashkimi I pjesëve të thyera”. Al-
Khawarizmi është një tjetër dijetar I algjebrës së
hershme dhe ishte I pari që dha mësim disiplinën
formale.
 raportor
 Zvarritësi i thjeshtë është një pajisje e lashtë. Si një
instrument që përdoret për të ndërtuar dhe matur
këndet e aeroplanëve, kërkuesi i thjeshtë duket si një
disk gjysmërrethor i shënuar me shkallë, duke filluar
nga 0º deri new 180º.
 Slide Rulers
 Rregullat rrethore dhe drejtkëndore rrëshqitëse, një
instrument i përdorur për llogaritjet matematikore, u
shpikën të dy nga matematiku William Oughtred .
 Zero
 Zero u shpik nga matematikanët Hindu Aryabhata dhe
Varamihara në Indi rreth ose pak pas vitit 520 pas
Krishtit
 Kombësia: gjermane, amerikane
 I famshëm për: E = m * c²
 Albert Einstein shkëlqeu në matematikë që nga fëmijëria.
Atij i pëlqente të studionte vetë matematikën. Ai njëherë tha:
"Unë kurrë nuk kam dështuar në matematikë, para se të isha
pesëmbëdhjetë vjeç kisha zotëruar llogarinë integrale
diferenciale".

 Ai gjithashtu tha: “Fjalitë matematikore, për aq sa kanë të

bëjnë me realitetin, nuk janë të vërteta; dhe për aq sa janë të
vërteta, ato nuk kanë asnjë lidhje me realitetin ”.
 Zbulimet:
 Lëvizja Brownian
 Efekti fotoelektrik
 Relativiteti special
 Ekuivalenca masë-energji
 Relativiteti i përgjithshëm
Pitagora (570 pes – 495 pes)
Kombësia: Greke
E famshme për: Teoremën e Pitagorës, Numrat
Irracionale, Solidet e Rregullta
 Teorema e Pitagorës thotë se në një
trekëndësh kënddrejtë: “shuma e katrorëve të
këmbëve është e barabartë me katrorin e
hipotenuzës”.
 Pitagora gjithashtu shpiku "Tetraktys", një
figurë trekëndore e përbërë nga dhjetë pika të
rregulluara në katër rreshta.