URI NG EKONOMIKS

MAYKROEKONOMIKS MAKROEKONOMIKS
• Nakatuon sa pag-aaral ng maliit • Nakatuon sa pag-aaral ng
na yunit ng ekonomiya kabuuang ekonomiya
Galaw ng indibidwal na tao, konsyumer, Inilalarawan ang kabuung kita,
prodyuser, industriya at pamilihan trabaho, gastos o bayarin
Paano nagpapasya ang Paano nagpapasya ang Layunin
prodyuser konsyumer Mataas na antas ng produksyon
Anong produkto Anong produkto at serbisyo Mataas na empleyo
ang gagawin ang bibilhin Katatagan ng presyo
Anong presyo ang Ilang produkto at Balanseng kalakalang pandaigdig
ipapataw sa mga produkto serbisyo ang bibilhin
at serbisyo Pag-aaral ng mga pamamaraan kung paano
Demand at Suplay
mapapatatag ang pambansang ekonomiya
Pamilihan at estruktura Pamahalaan tungo sa KAUNLARAN
 TALASALIT
AAN
1. FINANCIAL M ___ ___ ___ ___ ___ ( Kung saan nagaganap ang pamumuhunan)

2. OPEN ___ ___ ___ ___ ___ ___ Y ( Bukas sa dayuhang mangangalakal)

3. G ___ ___ ___ ____ MARKET ( Bilihan ng mga produktong pangkonsumo)

4. FORE ___ ___ ___ EC ___ ___ ___ ___ Y ( Ekonomiya sa labas ng bansa)

5. KAL ___K ___ ___ ___NG PAN ___ ___ ___ ___S ( Kalakalan sa pagitan ng mga bansa)

6. I ___ ___ ___ K ( Kita ng sambahayan na hindi ginagastos)

7. PUB ___ ___ ___ RE ___ ___ ___ ___ E ( Kita mula sa buwis)
 LAYUNIN
Naipapaliwanag ang kahalagahan ng pagsukat ng
pambansang kita

Nasusuri ang pambansang produkto

(GROSS NATIONAL PRODUCT at GROSS
DOMESTIC PRODUCT) bilang panukat ng kakayahan
ng isang ekonomiya
1. Paano ba malalaman kung may pagsulong at pag-unlad ang ekonomiya ng isang bansa?

Sa pamamagitan ng pagsususri ng Economic Performance ng bansa

2. Ano ang gagamitin upang masukat ang kasiglahan ng ekonomiya?
Mga Economic Indicators – ito ang mga instrumento na maglalahad ng anumang
narating na pagsulong at pag-unlad ng isang ekonomiya.
3. Ano ba ang mga leading economic indicators ayon sa Philippine Statistics Authority?
Number of New Businesses Whole sale Price Index Visitors Arrivals
Terms of Trade Index Money Supply
Electric Energy Consumption
Consumer Price Index Stock Price Index
Foreign Exchange Rate Total Merchandising Imports
Hotel Occupancy Rate
4. Ano ang madalas na ginagamit sa pagsukat ng kalagayan ng ekonomiya ng isang bansa?

KABUUANG PAMBANSANG KITA O GROSS NATIONAL

INCOME
5. Tawag sa paraan (GNI)
ng pagsukat sa Pambansang Kita sa pamamagitan ng GNI?

National Income Accounting

Nakapagbibigay ng ideya tungkol sa
antas ng produksyon ng ekonomiya
sa isang particular na taon at
maipaliwanag kung bakit ganito
kalaki o kababa ang produksiyon ng
bansa
KAHALAGAHAN NG PAGSUKAT NG PAMBANSANG
KITA
Masubaybayan ang direksiyon
na tinatahak ng ating ekonomiya
at malalaman kung may
nagaganap na pag-unlad o
pagbaba sa kabuuang
produksiyon ng bansa
Magsisilbing gabay ng mga
nagplaplano sa ekonomiya upang
bumuo ng mga patakaran at polisiya
na makapagpapabuti sa pamumuhay
ng mga mamamayan at
makapagpapataas sa economic
performance ng bansa
Sistematikong pamamaraan ng
pagsukat ng pambansang kita
na magiging basehan upang ang
datos ay maging
kapanipaniwala.
 MGA PANUKAT NG PAMBANSANG KITA
GROSS DOMESTIC PRODUCT
(GDP)
• Halaga ng kabuuang
produksiyon sa loob ng
pambansang ekonomiya
• Isinasama ang produksiyon ng
mga dayuhang aktor na nasa
loob ng pambansang ekonomiya
• Sinusukat sa bawat quarter o sa
loob ng isang taon
GROSS NATIONAL INCOME (gni)
• Kilala bilang Gross National
Product (GNP)
• Halaga ng kabuuang produksiyon
ng mamamayan ng isang bansa
sa loob at labas ng pambansang
ekonomiya.
• Sinusukat sa bawat quarter o sa
loob ng isang taon

Ang GNI at GDP ay tinatawag na NATIONAL INCOME ACCOUNTS

Ang pagsukat ng GNI at GDP ay tinatawag na NATIONAL INCOME ACCOUNTING
 BATAY SA PAGGASTA BATAY SA KITA
(EXPENDITURE APPROACH) (INCOME APPROACH)

TATLONG PAMAMARAAN
NG NATIONAL INCOME
ACCOUNTING

BATAY SA PINAGMULANG INDUSTRIYA

(INDUSTRIAL ORIGIN/VALUE ADDED APPROACH)
TANDAAN:
LIMITASYON SA PAGSUKAT NG PAMBANSANG KITA

HINDI PAMPAMILIHANG Ito ang mga produkto o serbisyo binuo ng tao para
GAWAIN sa sariling pakinabangan
Halimbawa: Pag-aalaga ng anak, pagtatanim sa
loob ng bakuran

Mga produksyon at kita na hindi naiuulat ng

pamahalaan
Halimbawa: Transaksyon sa Black Market, pamilihan ng
ilegal na droga at pasugalan, nakaw na sasakyan at
IMPORMAL NA SEKTOR kagamitan
Legal na transaksyon na hindi naiuulat sa
pamahalaan
Halimbawa:pagbebenta ng Segundo – mano na
kagamitan
Upa sa mga nagtatapon ng basura , PCSO
TANDAAN:
LIMITASYON SA PAGSUKAT NG PAMBANSANG KITA

Gastos ng mga industriya

EXTERNALITIES O HINDI
SINASADYANG EPEKTO Rehabilitasyon

Malinis na kapaligiran, mahabang

KALIDAD NG BUHAY oras na pahinga, malusog na
pamumuhay
 UNANG PAMAMARAAN NG
NATIONAL INCOME ACCOUNTING

BATAY SA PAGGASTA
(EXPENDITURE APPROACH)
FORMULA:
GNI = C + I + G + ( X – M ) + SD + NFIFA
Gastusing Personal Statistical Discrepancy
Gastusin ng mga namumuhunan
Gastusin ng pamahalaan
Gastusin ng panlabas na sector
( Export - Import)
Net Factor
Income from
Abroad
 BATAY SA PAGGASTA
(EXPENDITURE APPROACH)

GNI
FORMULA: = C + I + G + ( X – M ) + SD + NFIFA
Gastusing Personal Statistical Discrepancy
Gastusin ng mga namumuhunan Net Factor Income
from Abroad
Gastusin ng pamahalaan
Gastusin ng panlabas na sector ( Export - Import)

Personal Expenditure (C ) – ( personal consumption) Household expenses like food,

clothing, utilities, transportation, appliances.
Government Expenditure (G)- Salaries of employees, Expenses for Infrastructure,
traveling expenses of the president, Social Services.
Business Expenditure ( I ) – Businessmen invest in fixed capital like machineries,
buildings, office equipment, change in stocks and inventories.
 BATAY SA PAGGASTA
(EXPENDITURE APPROACH)
GNI
FORMULA: = C + I + G + ( X – M ) + SD + NFIFA
Gastusing Personal Statistical Discrepancy
Gastusin ng mga namumuhunan Net Factor Income
from Abroad
Gastusin ng pamahalaan
Gastusin ng panlabas na sector ( Export - Import)

Net Export ( X – M ) – Exports and Imports. To determine the expenses incurred by the
foreign sector, deduct expenses in exports from expenses in imports. Positive if
exports are higher than imports.
Statistical Discrepancy ( SD) –Errors in measuring the GNI. Any discrepancy
that cannot be determined and the components traced will be considered a
discrepancy.
Net Factor Income from Abroad (NFIFA) –It shows the difference between the income of
Filipino Workers abroad as factor of production.
 NET FACTOR INCOME FROM ABROAD
( NFIFA ) NG PILIPINAS NFIFA – Dito ipinapasok ang mga
salik ng produksyon na iniluluwas at
DETALYE 2020
inaangkat ng pambansang ekonomiya
INFLOW ( Export) sa dayuhang ekonomiya
Compensation 540,353
Property Income 48,981 INFLOW – mga salik ng
produksiyon na iniluluwas sa mga
589,334 dayuhang ekonomiya kung saan
Kabuuang Kita
kumikita ang pambansang
OUTFLOW (Import) ekonomiya.
Compensation _______ OUTFLOW – mga salik ng
Property Expense 212,825 produksyiyon na inaangkat mula sa
mga dayuhang ekonomiya. Ang mga
212,825 outflow ay binabayaran ng
Kabuuang Kita pambansang ekonomiya.
NET FACTOR INCOME 376,509
Ang difference ng nakwentang
Inflow at Outflow ay ang NFIFA

PAGGAWA
Ang kinikita ng mga
manggagawa na
nakikipagsapalaran sa dayuhang
ekonomiya ay nakatala sa
compensation
Remittance – tawag sa kita ng
mga OFW na pumapasok sa
Pilipinas
Dalawang salik ng
produkssiyon na KAPITAL
ibinibilang sa mga
Inflow at Outflow
Pamumuhunan ng pambansang
Dibidendo – ekonomiya at dayuhang
Pinaghahatiang ekonomiya
halaga ng KITA ng bahay-
kalakal matapos itong
mabuwisan.
Investment o Property Income – tawag sa kita ng
pambansang Ekonomiya( interest, dibidendo, tubo mula
sa Negosyo)
Investment o Property Expense - Kita ng mga
dayuhang ekonomiya
 BATAY SA PAGGASTA
(EXPENDITURE APPROACH)
GNI = C + I + G + ( X - M) + SD + NFIFA
GNI = GDP + NFIFA
C = gastusin ng sambahayan o personal
consumption expenditure
G = gastusin ng pamahalaan o
government consumption
I = gastusin ng bahay-kalakal sa
pamumuhunan o capital formation
X = kita sa export o export revenues
M = pinambayad sa import o
import spending
X – M = balance of trade o
net exports
NFIFA = Net Factor Income from
Abroad
NFIFA = kita ng pambansang
ekonomiya mula sa mga salik ng
produksyon na nasa ibang bansa
– pambayad sa dayuhang
ekonomiya para sa angkat na
mga salik ng produksyon
DETALYE PAMBANSANG KITA SA PAMAMARAAN NG GASTUSIN
( Sa milyong piso, presyo sa kasalukuyang panahon) 2020
I. Personal Consumption Expenditure (C)
II. Government Consumption (G)
III. Capital Formation (I )
A. Fixed Capital
1. Construction
2. Durable Equipment
3. Breeding stocks and orchard Development
B. Changes in stocks
IV. Exports (X)
A. Merchandise Exports
B. Non – Factor Services
V. Minus: Imports (M)
A. Merchandise Exports
B. Non – Factor Services
VI. Statistical Discrepancy (SD)
GROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP)
VII. Net Factor Income from Abroad (NFIFA
GROSS NATIONAL INCOME (GNI)
DETALYE PAMBANSANG KITA SA PAMAMARAAN NG GASTUSIN
( Sa milyong piso, presyo sa kasalukuyang panahon) 2020
I. Personal Consumption Expenditure (C) 3,346,716
II. Government Consumption (G) 492,110
III. Capital Formation (I ) 815,981
A. Fixed Capital 784,066
1. Construction 369,053
2. Durable Equipment 351,657
3. Breeding stocks and orchard Development 63,356
B. Changes in stocks 31,915
IV. Exports (X) 2,480,966
A. Merchandise Exports 2,186,749
B. Non – Factor Services 294,217
V. Minus: Imports (M) 2,659,009
A. Merchandise Exports 2,507,035
B. Non – Factor Services 151,974
VI. Statistical Discrepancy (SD) 394,790
GROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP) 4,871,554
VII. Net Factor Income from Abroad (NFIFA 376,509
GROSS NATIONAL INCOME (GNI) 5,248,063
DETALYE PAMBANSANG KITA SA PAMAMARAAN NG GASTUSIN 2020
( Sa milyong piso, presyo sa kasalukuyang panahon)
I. Personal Consumption Expenditure (C) 3,346,716
II. Government Consumption (G) 492,110
III. Capital Formation (I ) 815,981
A. Fixed Capital Add: fixed capital + 784,066
1. Construction Changes in stocks = 369,053
2. Durable Equipment 351,657 Add =
Capital
3. Breeding stocks and orchard formation
Development 63,356 Fixed
Capital
B. Changes in stocks 31,915
DETALYE PAMBANSANG KITA SA PAMAMARAAN NG 2020
GASTUSI
( Sa milyong piso, presyo sa kasalukuyang
panahon)

IV. Exports (X) 2,480,966

A. Merchandise Exports 2,186,749 Add: Merchandise
B. Non – Factor Services 294,217 + Non – Factor
Services = Exports

V. Minus: Imports (M) 2,659,009

A. Merchandise Exports 2,507,035 Add: Merchandise
B. Non – Factor Services 151,974 + Non – Factor
Services =
Imports
DETALYE PAMBANSANG KITA SA PAMAMARAAN NG GASTUSIN
( Sa milyong piso, presyo sa kasalukuyang panahon) 2020
I. Personal Consumption Expenditure (C) 3,346,716
II. Government Consumption (G)
III. Capital Formation (I )
492,110
815,981 GDP =
A. Fixed Capital 784,066
1. Construction
2. Durable Equipment
3. Breeding stocks and orchard Development
369,053
351,657
63,356
C +
B. Changes in stocks
IV. Exports (X)
31,915
2,480,966
G+
A. Merchandise Exports
B. Non – Factor Services
2,186,749
294,217 I +
X–M
V. Minus: Imports (M) 2,659,009
A. Merchandise Exports 2,507,035
B. Non – Factor Services 151,974
VI. Statistical Discrepancy (SD)
GROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP)
394,790
4,871,554 + SD
DETALYE
PAMBANSANG KITA SA PAMAMARAAN NG 2020
GASTUSIN
( Sa milyong piso, presyo sa kasalukuyang panahon)

GROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP) 4,871,554 Add:

GDP + NFIFA =
GROSS
VII. Net Factor Income from Abroad (NFIFA)
376,509 NATIONAL
INCOME
GROSS NATIONAL INCOME 5,248,063
(GNI)
DETALYE PAMBANSANG KITA SA PAMAMARAAN NG GASTUSIN
( Sa milyong piso, presyo sa kasalukuyang panahon) 2020
I. Personal Consumption Expenditure (C) 3,346,716
II. Government Consumption (G) 492,110
III. Capital Formation (I ) 815,981
A. Fixed Capital 784,066
1. Construction 369,053
2. Durable Equipment 351,657
3. Breeding stocks and orchard Development 63,356
B. Changes in stocks 31,915
IV. Exports (X) 2,480,966
A. Merchandise Exports 2,186,749
B. Non – Factor Services 2 94,217
V. Minus: Imports (M) 2,659,009
A. Merchandise Exports 2,507,035
B. Non – Factor Services 151,974
VI. Statistical Discrepancy (SD) 394,790
GROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP) 4,871,554
VII. Net Factor Income from Abroad (NFIFA 376,509
GROSS NATIONAL INCOME (GNI) 5,248,063
 GDP = C + I + G + ( X - M) + SD
GDP = C + I+ G+ ( X - M) + SD
3,346,716 + 815,981 + 492,110 + 2,480,966 – 2659,009 + 394,790
GDP = 4, 871,555

GNI = GDP + NFIFA

GNI = GDP + NFIFA 4,871,555 + 376,509
GNI = 5, 248,064

GNI = C + I + G + ( X - M) + SD + NFIFA
GNI = C + I+ G+ ( X - M) + SD + NFIFA
3,346,716 + 815,981 + 492,110 + 2,480,966 – 2659,009 + 394,790 + 376,509
GNI = 5, 248,064
GNI = C + GNI
I + = C + IG
+G + + ( X -(M)
X -+M)NFIFA
+ + SD SD + NFIFA
3,346,716 + GNI += GDP
815,981 + 492,110 + NFIFA
2,480,966 – 2659,009 + 394,790 + 376,509
GNI = 5, 248,064
GNI = C+I+G+(X-M) + SD + NFIFA
GNI = GDP + NFIFA

GNI
C= 3,346,716
I = 815,981
G= 492,110 GDP
X= 2,480,966
M = ( - ) 2,659,009
SD = 394,790
NFIFA = 376,509
DETALYE PAMBANSANG KITA SA PAMAMARAAN NG GASTUSIN
( Sa milyong piso, presyo sa kasalukuyang panahon) 2022
I. Personal Consumption Expenditure (C) 3,772,249
II. Government Consumption (G) 527,045
III. Capital Formation (I ) ___________
A. Fixed Capital ___________
1. Construction 365,910
2. Durable Equipment 351,859
3. Breeding stocks and orchard Development 65,635
B. Changes in stocks 10,585
IV. Exports (X) ____________
A. Merchandise Exports 2,247,575
B. Non – Factor Services 342,164
V. Minus: Imports (M) ____________
A. Merchandise Exports 2,649,311
B. Non – Factor Services 166,932
VI. Statistical Discrepancy (SD) 577,260
GROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP) _________
VII. Net Factor Income from Abroad (NFIFA 447,145
GROSS NATIONAL INCOME (GNI) _________
DETALYE PAMBANSANG KITA SA PAMAMARAAN NG
GASTUSI ( Sa milyong piso, presyo sa kasalukuyang panahon) 2020 2022
I. Personal Consumption Expenditure (C) 3,346,716 3,772,249
II. Government Consumption (G) 492,110 527,045
III. Capital Formation (I ) 815,981 793,989
A. Fixed Capital 784,066 783,404
1. Construction 369,053 365,910
2. Durable Equipment 351,657 351,859
3. Breeding stocks and orchard Development 63,356 65,635
B. Changes in stocks 31,915 10,585
IV. Exports (X) 2,480,966 2,589,739
A. Merchandise Exports 2,186,749 2,247,575
B. Non – Factor Services 2 94,217 342,164
V. Minus: Imports (M) 2,659,009 2,816,243
A. Merchandise Exports 2,507,035 2,649,311
B. Non – Factor Services 151,974 166,932
VI. Statistical Discrepancy (SD) 394,790 577,260
GROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP) 4,871,554 5,444,039
VII. Net Factor Income from Abroad (NFIFA 376,509 447,145
GROSS NATIONAL INCOME (GNI) 5,248,063 5,891,184
 PANGALAWA PAMAMARAAN NG
NATIONAL INCOME ACCOUNTING

BATAY SA KITA (INCOME APPROACH)

FORMULA:
GDP = CE + EI + CI + GI
Compensation Entrepreneural Corporat Governmen
of Employees Income e Income t Income
Compensation of Employees – Includes all benefits, compensations, and allowances Ex.
Clothing, transportation, Personal emergency allowance
Entrepreneurial Income – income of the entrepreneur as a factor of production ex.
Dividend
Corporate Income – Income received by corporations and funds intended for business
expansion.
Government Income – taxes, income of government owned and controlled corporations,
and interest earned by loans provided by the government
 BATAY SA KITA (INCOME APPROACH)

FORMULAGNI
:
= GDP + IBT + CCA
Gross Domestic Indirect Capital
Product Business Consumption
Taxes Allowance
Indirect Business Tax – taxes imposed on products and services made after the subsidy
has been deducted.
Example: Excise Tax – Tax on manufacturers, sale on use within the country
Value added Tax / Sales tax– tax levied on sales or products
*Corporate Income Tax- tax paid from the income of producers.
Capital Consumption Allowance – it refers to the fund for depreciation intended for
buying new machineries and facilities
 PANGATLONG PAMAMARAAN NG
NATIONAL INCOME ACCOUNTING

BATAY SA PINAGMULANG INDUSTRIYA

(VALUE ADDED APPROACH)
FORMULA:
GNI = AGRIKULTURA + INDUSTRIYA + PAGLILINGKOD + NFIFA
Agrikultura at Transportation,
Mining and Quarrying communication and
Pangingisda, Manufacturing
at paggugubat storage
Construction Trade
Electricity, Gas and Finance
Water Ownership of Dwellings
Value Added – ang
karagdagang And Real Estate
halaga ng produksiyon Private Services
Government Services
 BATAY SA PINAGMULANG INDUSTRIYA
(VALUE ADDED APPROACH)
FORMULA:
GNI = AGRIKULTURA + INDUSTRIYA + PAGLILINGKOD
1. ANTAS NG PRODUKSYON 2. HALAGA NG PRODUKTO 3. VALUE ADDED
0
1. TANIMAN NG BULAK P 120
P 120
2. PAGPROSESO NG SINULID P 180
P 60
3. PAGBUO NG TELA P 220
P 40
4. NAGMAMANUPAKTURA NG DAMIT P 270
P 50 P 1,140 P 350
5. TINDAHAN NG DAMIT P 350
P 80

KABUUAN