GAZLAR

Gazların Genel Özellikleri

1. Maddenin en düzensiz halidir.

2. Kendi aralarında homojen karışım oluştururlar.
3. Tanecikli yapıdadırlar.
4. Bulundukları kabın şeklini ve hacmini alırlar.
5. Sıkıştırılabilirler.
6. Akışkandırlar.
7. Molekülleri birbirinden çok uzak olduğundan moleküller arası çekim kuvvetleri yok denecek kadar
azdır.
8. Molekülleri yüksek basınç ve düşük sıcaklıklarda sıvılaştırılabilir.
9. Molekülleri bulundukları kabın çeperlerine çarparak bir basınç uygular. Uyguladığı basınç kabın her
noktasında aynıdır.
10. Tanecikleri titreşim, dönme ve öteleme hareketlerini yapar.
11. Özkütleleri çok düşüktür.
Gazların Genel Özellikleri

1. Basınç
 Gaz molekülleri hem birbirlerine hem de bulundukları kabın çeperlerine çarpar ve bu çarpmalar
sonucu kabın yüzeyine bir kuvvet uygulanır. Birim yüzeye dik olarak etki eden bu kuvvete gaz basıncı
denir. P ile gösterilir.
 Gaz basıncı; birim hacimdeki tanecik sayısına, taneciklerin hızına ve taneciklerin birim zamanda
çarpışma sayısına bağlıdır.
 Kapalı kaplarda gaz basıncını ölçmeye yarayan alete manometre, atmosfer basıncını (açık hava
basıncını) ölçmeye yarayan alete de barometre denir.
 Deniz seviyesinde ve 0 °C sıcaklıkta atmosfer basıncı 1 atmosferdir (atm) ve P0 ile gösterilir.

1 atm = 76 cmHg = 760 mmHg = 760 torr

Gazların Genel Özellikleri

2. Hacim
 Gazların öz hacimleri bulundukları kap hacmi yanında ihmal edilecek kadar küçüktür. Bu nedenle,
gazların hacimleri içinde bulundukları kabın hacmine eşittir ve hacim V ile gösterilir.
 Basınç ve sıcaklık, gaz hacmini etkileyen faktörlerdir.

1 L = 1 dm3 = 1000 mL = 1000 cm3

1 mL = 1 cm3

T °K = °C + 273
Gaz Yasaları

 Gazların özelliklerini basınç, hacim ve sıcaklıkla ilişkilerini ve değişimlerini açıklayan bağıntılara gaz
yasaları denir.
1. Boyle Yasası (Basınç – Hacim İlişkisi)
 Robert Boyle tarafından açıklanmıştır.

T ve n sabit

 Bu deneyler sonucunda basınç ve hacmin ters orantılı olduğu ispatlanmıştır.

Gaz Yasaları

1. Boyle Yasası (Basınç – Hacim İlişkisi)

Pα
P.V = k (sbt)
Gaz Yasaları

1. Boyle Yasası (Basınç – Hacim İlişkisi)

 12 litrelik bir kapta bulunan He gazının basıncı 1,8 atm’dir. Sabit sıcaklıkta He gazının tamamı hacmi
2 L olan başka bir kaba aktarılırsa basıncı kaç atm olur?
Gaz Yasaları

1. Boyle Yasası (Basınç – Hacim İlişkisi)

 Birbirleriyle tepkimeye girmeyen farklı kaplardaki gazlar karıştırılırsa;
Gaz Yasaları

2. Charles Yasası (Hacim - Sıcaklık İlişkisi)

 Jacques Charles tarafından ispatlanmıştır.

P ve n sabit

 Bu deneyler sonucunda sıcaklık ve hacmin doğru orantılı olduğu ispatlanmıştır.

Gaz Yasaları

2. Charles Yasası (Hacim - Sıcaklık İlişkisi)

VαT
= k (sbt)
Gaz Yasaları

2. Charles Yasası (Hacim - Sıcaklık İlişkisi)

 Sabit basınçlı bir kapta bulunan 447 °C’deki bir miktar O2 gazı 9 L hacim kaplamaktadır. Gazın
hacminin 3 L olabilmesi için sıcaklığın kaç °C’ye düşürülmesi gerekir?
Gaz Yasaları

3. Gay - Lussac Yasası (Basınç - Sıcaklık İlişkisi)

 Joseph Gay Lussac tarafından ispatlanmıştır.

V ve n sabit

 Bu deneyler sonucunda sıcaklık ve basıncın doğru orantılı olduğu ispatlanmıştır.

Gaz Yasaları

3. Gay - Lussac Yasası (Basınç - Sıcaklık İlişkisi)

PαT
= k (sbt)
Gaz Yasaları

3. Gay - Lussac Yasası (Basınç - Sıcaklık İlişkisi)

 Sabit hacimli bir kapta bulunan -73 °C’deki H2 gazının basıncı 4 atm’dir. Sıcaklık 27 °C’ye çıkarılırsa
kaptaki gaz basıncı kaç atm olur?
Gaz Yasaları

Bir miktar He gazı 40 mL’lik kaba 4 atm basınç yapmaktadır. Sıcaklık değişmeden gazın basıncı 0,5
atm’ye düşürmek için hacmini kaç mL yapmak gerekir?
Gaz Yasaları

Sabit hacimli bir kapta bulunan bir gazın 327 °C’de basıncı 2 atm’dir. Buna göre aynı miktar gazın 27
°C’deki basıncı kaç mmHg’dır?
Gaz Yasaları

Belirli bir miktarda bir X gazının 227 °C’de 20 L hacim kapladığı bilinmektedir. Sabit basınçta bu gazın
hacmi 80 L’ye çıkarılırsa son sıcaklığı kaç °C olur?