MGA ANGKOP

AT INAASAHANG KAKAYAHAN AT
KILOS
SA PANAHON NG
PAGDADALAGA/PAGBIBINATA
1. Natutukoy ang mga pagbabago sa kanyang sarili mula sa gulang na 8 o 9
hanggang sa kasalukuyan sa aspektong: EsP7PS - 1a - 1.1
a. Pagtamo ng bago at ganap na pakikipag-ugnayan (more mature relations) sa
mga kasing edad (Pakikipagkaibigan).
b. Pagtanggap ng papel o gampanin sa lipunan.
c. Pagtanggap sa mga pagbabago sa katawan at paglapat ng tamang
pamamahala sa mga ito.
d. Pagnanais at pagtatamo ng mapanagutang asal sa pakikipagkapwa/ sa
lipuanan.
e. Pagkakaroon ng kakayahang makagawa ng maingat na pagpapasya
f. Pagkilala ng tungkulin sa bawat gampanin bilang nagdadalaga nagbibinata.
1. Natatanggap ang mga pagbababagong nagaganap sa sarili sa panahon na
may pagtataya sa mga kilos tungo sa maayos na pagtupad ng kanyang mga
tungkulin bilang nagdadalaga / pagbibinata. EsP7PS - 1a - 1.2
Panuto : Isulat ang titik K kung ang pahayag ay nagsasaad ng
katotohanan at titik O kung opinyon. Isulat ang sagot sa
kwaderno sa ESP.

1.Ang pagbabagong pisikal ay nagbubunsod ng pagbabago sa

emosyon ng isang kabataan.
2.Maraming nagaganap na pagbabago sa panahon ng
pagdadalaga at pagbibinata.
3.Hindi ako dapat mabahala sa mga pagbabagong nagaganap
sa aking pagkatao (pisikal, mental, sosyal) dahil natural
lamang ang mga ito.
4.Kahit na sa panahon ng ating pagkabata dapat na ating
paunlarin ang ating buhay ispiritwal o moral.
5. Ang pagiging dalaga’t binata ay nagsisimula sa gulang
labintatlo hanggang labinsiyam.
6. Nais mapabilang ng isang nagdadalaga at nagbibinata
sa pangkat ng mga kaedad niya sapagkat dito uunlad ang
kanyang katauhan at pagkatao.
7. Ang mga kabataan ay madaling maimpluwensiyahan
ng mga taong nasa paligid nila.
8Ang panahon ng kabataan ay isang mahalagang yugto
na nag-uugnay ng pagkabata sa pagiging matanda.
9.Ang kabataan ay yugto ng mga pangarap.
10. Hindi magiging mabuting pinuno ang mga kabataan
dahil sa kakulangan ng mga karanasan.
Discussion
Madalas mo bang tingnan ang sarili mo sa salamin
nitong mga nagdaang araw? Marahil napapansin mo na
ang malaki mong pagbabago mula noong ikaw ay nasa
mga unang taon mo sa elementarya. Marami kang
ginagawa noon na ayaw mo nang gawin ngayon. At
maging ang mga tao sa iyong paligid ay napapansin
mong nag-iiba na ng kanilang paraan ng pakikitungo sa
iyo.
Discussion
Nalilito ka na ba? Minsan tinatawag kang bata, minsan
naman ay sinasabing dalaga o binata ka na. Nakalilito
talaga. Ikaw ay nasa yugto ng buhay mo na tinatawag na
panahon ng unti-unting pagbabago (transition period) o
paglipat mula sa isang yugto ng buhay patungo sa
susunod. Ikaw ngayon ay tumatahak sa yugto ng
pagdadalaga o pagbibinata (adolescence).
Nakita mo ba ang graphic organizer na nasa ibaba? Kopyahin
ang graphic organizer na ito sa iyong kwaderno sa EsP at isulat
sa loob ng mga parisukat ang iyong mga sagot sa tanong na
nasa ibaba.
Ano-ano sa palagay mo ang mga pagbabagong nagaganap o
napapansin mo sa iyong sarili?
Panuto: Tingnan at suriin ang mga larawan sa ibaba, at itala sa inyong
kuwaderno sa EsP ang mga positibong pagbabagong napapansin mo sa
iyong sarili ayon sa bawat kategorya sa bawat bilang sa ibaba. Magtala ng
limang pagbabago sa sarili. Sundin ang pormat sa ibaba. Gawin mong
gabay ang halimbawa sa unang kategorya. Pagtatamo ng bago at ganap
na pakikipag-ugnayan (more mature relations) sa mga kasing edad
(Pakikipagkapwa)
1.Lalong lumalalim ang pakikipagkaibigan sa mga
kapwa babae/lalaki.
2.Ibinabahagi ang ilang mga problema sa mga
malapit na kaibigan at hinihingi ang kanilang
opinyon.
3.Nagkakaroon ng interes sa mga katapat na
kasarian nagkakaroon ng Crush
4.Iniiwasan ang pakikipag-away.
5.Hindi lang sa paglalaro kasama ang mga kaibigan,
maging sa mahahalagang proyekto sa paaralan.
Ngayon, ikaw naman
A.Pagtatamo ng bago at ganap na pakikipag-ugnayan (more mature relations) sa
mga kasing edad (Pakikipagkapwa).
 
A.Pagtanggap ng papel o gampanin sa lipunan sa lipunan.
C. Pagtanggap sa mga pagbabago sa katawan at paglalapat ng
tamang pamamahala nito
A.Pagnanais at pagtatamo ng mapanagutang asal sa pakikipagkapwa / sa
lipunan.
A. Pagkakaroon ng kakayahang makagawa ng maingat na pagpapasya.
 PAGLINANG NG MGA KAALAMAN, KAKAYAHAN AT PAG-UNAWA

Mga Palatandaan ng Pag-unlad sa Panahon ng

Pagdadalaga/Pagbibinata sa Iba’t ibang aspekto:
Pangkaisipan
Nagiging mahusay sa debate at pakikipagtalakayan
Mas nakapagmememorya
Nakapag-iisip ng lohikal tungkol sa mga konsepto
Nasusundan at nasusuri ang paraan at nilalaman ng sariling pag-iisip
Nakagagawa ng mga pagpaplano sa kinabukasan
Nahihilig sa pagbabasa
Nararamdamang may halaga sa mundo
Pangkaisipan
 ASPETONG PANLIPUNAN
 Pagiging independente sa mga magulang at dumadalang na
makasama ang pamilya
 Ang tinedyer na lalaki ay karaniwang nag-aalangang
magpakita ng pagtingin o pagmamahal.
 Karaniwang ayaw sa labis na paghihigpit ng mga magulang
 Nagkakaroon ng maraming kaibigan
 Nababawasan ang pagiging malapit sa katulad na kasarian.
 Ang mga babae ay higit na nagpapakita ng interes sa
katapat na kasarian.
 Madalas na hindi makasundo ang mga nakababatang
kapatid
 ASPETONG PANDAMDAMIN

 Madalas nag-aalala sa kaniyang pisikal na anyo,

marka sa klase, at pagbabago sa
pangangatawan
 Panggagaya sa kilos at estilo ng mga
hinahangaan
 Madalas malalim ang iniisip
Nagiging mapag-isa sa tahanan
 Aspetong Moral:

 Alam kung ano ang tama at mali

 Pinag-isipang mabuti ang mga pasya sa
buhay.
 Pantay ang pakikitungo sa kapwa.
 Madalas may pag-aalala sa kapakanan
ng kapwa
 Hindi magsisinungaling
Panuto: Ipakilala ang iyong sarili sa pamamagitan ng pagkumpleto sa nilalaman ng
kahon. Kopyahin ito sa iyong kwaderno sa EsP.
Kopyahin ang talata at punan ng tamang sagot ang bawat patlang. Piliin
ang sagot sa loob ng kahon at isulat sa kwarderno sa EsP.

kamusmusan kakayahan kabataan

kilos nagdadalaga o nagbibinata
mahalaga tao makatutulong
tungkulin maayos lipunan
 Bilang isang _____________, maraming mga
pagbabagong nagaganap sa iyo. Ang lahat ng ito ay
____________ para sa iyong patuloy na pag-unlad bilang
_______________. Sa huli, ang lahat ng mga pagbabagong
ito ay ____________ upang magampanan mo nang
_____________ ang iyong mga tungkulin sa lipunan.
Bahagi ng pag-iwan sa daigdig ng _____________ ang
pagsalubong at pagyakap sa mga _______________ at
pananagutang inaasahan sa isang _____________. Ang
mga inaasahang _____________ at _____________ ay
maaaring totoo o naglalarawan sa kanila ngunit ang ilan sa
mga palatandaang ito ay hindi nila dapat gawin o ipamalas.
Suriin at alamin ang mga pagbabagong nagaganap sa bawat
sitwasyon. Piliin ang titik sa loob ng kahon at isulat ang napiling sagot
sa iyong kwaderno sa EsP.
Pangkaisipan
Panlipunan
Pandamdamin
Moral

1. Nahihiya na si Ana na makipaglaro ng habulan sa mga kabataang

lalaki mula nang siya ay nasa paaralang sekundarya na.
2. Unti-unti nang nababawasan ang pagiging malikot ni Manuel
tuwing siya ay nakikipag-usap sa mga babae.
Suriin at alamin ang mga pagbabagong nagaganap sa bawat sitwasyon. Piliin
ang titik sa loob ng kahon at isulat ang napiling sagot sa iyong kwaderno sa EsP.
Pangkaisipan
Panlipunan
Pandamdamin
Moral

4. Noong nasa elementarya pa si Jose ay palagi siyang lumiliban sa klase. 5.

Ngayong nasa sekundarya na siya, naisip niyang kailangan niyang mag-aral nang
mabuti para magkaroon siya ng magandang kinabukasan.
5. Si Jose ay nahihiyang ipakita ang kanyang nararamdaman kay Andra dahil
natatakot siyang mawala ang kanilang pagkakaibigan.
6. Bata pa lang si Joe, mahilig na siyang sumali sa mga
programa ng kanilang barangay, tulad ng pagtatanim at
paglilinis.
7. Sa kabila ng tagumpay na tinatamasa ni Henry, pinili
niyang ilaan ang kanyang panahon para sa pagtulong
sa mga batang lansangan.
8. Sa kabila ng kahirapan na nararanasan ni Roger,
nagpupursigi pa rin siya na makapag-aral upang
makamit niya ang kanyang pangarap sa buhay.
9. Bata pa lamang si Marco, mahilig na siyang
magbasa ng Bibliya / Koran at umama sa kanyang
mga magulang kapag may ispiritwal na pagtitipon.
Palaging tinutukso ni Roy si Melisa dahil siya ay maliit.
Subalit ngayon ay gusto niyang laging kausap si
Melisa.
10. Noong bata pa si Maria, lagi niyang ipinagdadasal
na pasalubungan siya ng candy ng kanyang ama.
Subalit ngayon ay ipinagdadasal na niya ang
kaligtasan ng kanyang ama tuwing ito ay umaalis ng
bahay.