OS XÉNEROS RADIOFÓNICOS

TEMA 1
 Os xéneros Radiofónicos
“Un conxunto de procedementos combinados, de regras de xogo,
produtoras de texto conforme a unhas estruturas convencionais,
previamente establecidas, recoñecidas e desenroladas
reiteradamente durante un tempo por varios autores”
Cebrián Herreros (1992)
 Os xéneros Radiofónicos
• “Cada un dos modos de armonizar os distintos
elementos da mensaxe radiofónica de xeito
que a estrutura resultante poida ser
recoñecida como pertencente a unha
modalidade característica da creación e
difusión radiofónica”
Arturo Merayo (1992)
 Os xéneros Radiofónicos
• “Unha estratexia comunicativa adaptada ás
leis de produción da canle radiofónica e que
da por resultado mensaxes de distinto tipo”.
Ricardo Haye (2004)
 Os xéneros Radiofónicos
• “Os xéneros radiofónicos son categorías de
programas que se fundamentan nun acordo
implícito entre emisores e receptores
conforme a un conxunto de reglas de
produción institucionalizadas e recoñecibles”
• Legorburo Hortelano (2008)
 Os xéneros Radiofónicos
• En definitiva:
• “Os xéneros enténdense como un sistema de
regras aos que se fai referencia (implícita ou
explícita) para realizar procesos
comunicativos, xa sea dende o punto de vista
da produción ou da recepción”
• Mauro Wolf (1984)
 Os xéneros Radiofónicos
• Son: “Un principio de orden que facilita o
traballo en común, procura a homoxeneidade
do tratamento e axiliza a tarefa de elaboración
dos produtores e de comprensión dos
receptores das mensaxes”
Bezunartea (1884)
 Os xéneros Radiofónicos
• Insostibles, desfasados e estereotipos inertes”
• Bernardino Hernando (1998)
 Os xéneros radiofónicos
• “Esgos construtivos que dan estrutura formal
aos contidos do discurso da radio”.
María Pilar Martínez Cuesta
 Os xéneros Radiofónicos
• XÉNEROS DE PROGRAMACIÓN (FORMATOS)

– Convencional
– Radiofórmula (músical, informativa)
– Mixta
 Os xéneros Radiofónicos
• XÉNEROS INFORMATIVOS:
– Monologais ou Expositivos:
• A Noticia
• A Crónica
• A Reportaxe
• O Comentario-editorial
– Dialogais:
• A Entrevista
• A Tertulia
• O Debate
• A Mesa Redonda
• A Enquisa radiofónica
 Funcións dos Xéneros
• Os xéneros ofrécenselle ao redactor como
modelos de enunciación que lle facilitan as
tarefas de redactar, locutar e producir radio.
 Funcións dos Xéneros
• Os Xéneros son ferramentas para o traballo
dos xornalistas e “instrumentos útiles da
pedagoxía do exercicio profesional”
Casasús (1991)
 Funcións dos Xéneros

Modelos de enunciación: Suministran un

coñecemento que permite superar ou modificar
os esquemas tradicionais
 Funcións dos Xéneros

Modelos de recepción: Cumplen 3 funcións

esenciais:
1º Serven como horizonte de expectativa para o
receptor. “Cumplen unha función pragmática e á
vez hermenéutica” García Jiménez
Pragmática: fan máis lexible o contido
Hermenéutica: resultan máis lexibles.
 Funcións dos Xéneros
• Modelos de recepción: Cumpren 3 funcións
esenciais:
2º: Anovan o interés do relato: gracias a eles é
posible recuperar a atención e o interés do
público posto que as formas expresivas coas que
se amosan as mensaxes vanse renovando
mediante os diferentes procesos constructivos.
 Funcións dos Xéneros
• Modelos de recepción: Cumpren 3 funcións
esenciais:
3º. Constitúen unha mostra de respeto a
audiencia que ten dereito a distinguir entre o
que é un punto de vista e o que é unha
realidade incuestionable (Muñoz,1994)
 Funcións dos Xéneros
• En definitiva:
• -Son estructuras formales que se ateñen a
reglas flexibles que permiten a
personalización.
• Son convencións que admiten un selo persoal
• Non están determinados por un tema
• Teñen unha función profesional e pedagóxica
• Poden recrearse, ou reinventarse.
Problemas e contradicións dos Xéneros
• A) Estancamento da cuestión: Non hai
aportacións teóricas dende os 90.
• B) Desproporción entre o recoñecemento
teórico e a pouca importancia da investigación
sobre os xéneros. Necesidade dunha
reformulación.
• C) O estudio pormenorizado dos xéneros que
actualmente se emplean na Radio axudaría a
esa necesaria reformulación.