Fluid mechanics

‫تعریف سیال‬

‫منظور از سیال گاز یا مایع می باشد که به راحتی تغییر شکل می دهند‬ ‫•‬

‫سیاالت در دو نوع تراکم پذیر و غیر تراکم پذیر هستند‬ ‫•‬

‫مکانیک سیاالت به دو دسته ‪ Fluid Statics‬و ‪ Fluid dynamics‬تقسیم می شود‬ ‫•‬

 ‫فشار بخار مایع‬

‫فشاری که در آن فشار‪ ،‬در دمای معین مایع به سرعت به بخار تبدیل می شود‬ ‫•‬

‫مثال در دمای ‪ 20‬درجه سانتی گراد فشار بخار اشباع جیوه ‪ Kpa 0.173‬آب ‪ Kpa 2.34‬و آمونیاک‬ ‫•‬

‫‪KPa 857‬‬
‫گرانروی یا ویسکوزیته‬

‫مقاومت سیال در برابر جاری شدن را گرانروی گویند‬ ‫•‬

‫گرانروی یا ویسکوزیته‬
 ‫انواع ویسکوزیته‬

‫‪Dynamics viscosity‬‬

‫ویسکوزیته به دو نوع ‪ Dynamics viscosity‬و ‪Kinematics viscosity‬‬ ‫•‬

‫ویسکوزیته دینامیکی ترم نیرو و ویسکوزیته سینماتیکی ترم سرعت است‬ ‫•‬

‫‪Kinematics viscosity‬‬
 ‫استاتیک سیاالت‬

‫اختالف فشار بین دو نقطه ‪ A‬و ‪ B‬در یک سیال غیر قابل تراکم در حال سکون برابر است با‬ ‫•‬
‫حاصل ضرب وزن مخصوص سیال در اختالف ارتفاع آن نقاط‬
 ‫نیروی شناوری‬

‫نیروی برآیند وارده از طرف مایع ساکن‪ ،‬بر جسمی که در داخل آن فرورفته و یا شناور می باشد را‬ ‫•‬
‫نیروی شناوری می گویند‬

‫‪j‬یا‪jj‬ل‪j‬ست‬
‫‪ V‬حجم‪ j‬جسم‪ j‬و ‪ ρ‬ج‪j‬رم‪ j‬حجمیس‪ j‬ا‬ ‫•‬
 ‫مفاهیم جریان سیاالت‬

‫جریان آرام (‪ : )Laminar‬جریانی که در آن الیه ها به آرامی بر روی الیه های مجاور می لغزند‬ ‫•‬
‫جریان درهم (‪ : )Turbulence‬جریانی که در آن ذرات سیال در مسیر های بسیار نامنظمی حرکت‬ ‫•‬
‫می کنند‬

‫جریان پایدار و ناپایدار (‪ : )Steady state & Unsteady state‬اگر پارامتر های جریان با زمان تغییر‬ ‫•‬
‫نکنند جریان پایدار و در غیر این صورت ناپایدار است‬
‫مفاهیم جریان سیاالت‬
 ‫قانون برنولی‬

‫این معادله برای جریان تراکم ناپذیر ‪ ( ) ρ = cte‬دائم یا پایدار‪ ،‬غیر چرخشی و غیر لزج و بدون‬ ‫•‬
‫اصطکاک در امتداد خط جریان صادق است‬

‫‪Velocity head‬‬
‫معادله فوق برگرفته از قانون بقای انرژی است‬ ‫•‬

‫‪Potential head‬‬
‫‪Pressure head‬‬
‫افت ها در سیستم لوله کشی‬

‫افت های اصلی (افت ناشی از اثرات ویسکوزیته در لوله ها)‬ ‫•‬

‫افت های فرعی (افت در اتصاالت لوله)‬ ‫•‬

 ‫افت ها در سیستم لوله کشی‬
‫)ا‪0‬ف‪0‬تا‪0‬صلی(‬

‫افت فشار به تنش برشی دیواره بستگی دارد که در جریان آرام به ویسکوزینه و در جریان آشفته به زبری لوله نیز بستگی‬ ‫•‬
‫دارد‬

‫معادله افت فشار در جریان کامال توسعه یافته ‪،‬پایا و تراکم ناپذیر که به معادله دارسی‪-‬ویسباخ معروف است بصورت زیر‬ ‫•‬
‫است‬

‫ضریب اصطکاک‬
 ‫افت ها در سیستم لوله کشی‬
‫)ا‪0‬ف‪0‬تا‪0‬صلی(‬

‫ضریب اصطکاک در جریان آرام از رابطه بدست می آید‬ ‫•‬

‫در جریان آشفته ضریب اصطکاک از نمودار مودی یا معادالت تجربی بدست می آید‬ ‫•‬
‫افت ها در سیستم لوله کشی‬
‫)ا‪0‬ف‪0‬تا‪0‬صلی(‬

‫دیاگرام مودی‬
 ‫افت ها در سیستم لوله کشی‬
‫)ا‪0‬ف‪0‬تف‪000‬رعی(‬

‫اتصاالتی مثل شیرها‪،‬زانویی ها و‪ ...‬افت هد دیگری را درسیستم به وجود می آورند که افت فرعی‬ ‫•‬
‫نامیده می شود‬

‫ضریب افت را در اتصاالت با نشان می دهند‬ ‫•‬

‫افت ها در سیستم لوله کشی‬
‫)ا‪0‬ف‪0‬تف‪000‬رعی(‬

‫انواع افت های فرعی‬

‫افت های ناشی از ورودی و خروجی لوله‬ ‫•‬

‫افت ها در سیستم لوله کشی‬
‫)ا‪0‬ف‪0‬تف‪000‬رعی(‬
‫انواع افت های فرعی‬

‫افت های ناشی از انبساط و انقباض ناگهانی()‬ ‫•‬

‫افت ها در سیستم لوله کشی‬
‫)ا‪0‬ف‪0‬تف‪000‬رعی(‬

‫انواع افت های فرعی‬

‫افت های ناشی از خم ها‬ ‫•‬

‫افت ها در سیستم لوله کشی‬
‫)ا‪0‬ف‪0‬تف‪000‬رعی(‬

‫انواع افت های فرعی‬

‫افت های ناشی از اتصاالت(زانویی‪،‬شیرها‪،‬فیلتر و سه راهی)‬ ‫•‬

‫سیستم های تک لوله ای‬
‫پمپ ها‬
 ‫پمپ ها‬
‫(پمپ سانتریفیوژی)‬

‫پمپ سانتریفیوژی شامل چرخ یا پروانه دوارس است که در داخل یک محفظه جای گرفته است و‬ ‫•‬
‫معموال توسط یک موتور الکتریکی به حرکت در می آید‪.‬محفظه شامل دهانه ی مکش و تخلیه است‬
 ‫پمپ ها‬
‫(پمپ سانتریفیوژی)‬

‫سرعت مطلق سیال با افزایش افزایش می یابد یعنی برای زاویه های بزرگتر درصد بیشتری از‬ ‫•‬
‫انرژی افزوده شده به سیال به صورت انرژی جنبشی است که باید بخشی ار آن پیش از خروج پمپ‬
‫به فشار تبدیل شود که اتالف زیادی به همراه دارد‬
 ‫پمپ ها‬
‫(پمپ سانتریفیوژی)‬
‫اتالف انرژی در پمپ های واقعی‬

‫•‬
‫اختالف بین هد واقعی و ایده آن به دو عامل اصلی بستگی دارد‬

‫‪ .1‬سرعت در بین پره ها و خروجی یکسان نیست‬

‫وجود اصطکاک در پره حقیقی و لقی بین چرخ و پوسته اتالف به همراه دارد‬ ‫‪.2‬‬
 ‫پمپ ها‬
‫(پمپ سانتریفیوژی)‬

‫معادله انرژی در پمپ‬

 ‫پمپ ها‬
‫(پمپ سانتریفیوژی)‬
‫پدیده کاویتاسیون‬

‫هرگاه به هنگام جریان یافتن مایع در داخل چرخ یک پمپ‪،‬فشار نقطه ای از فشار بخار مایع در‬ ‫•‬
‫دمای مربوطه کمتر شود ‪ ،‬حباب های بخار در آن نقطه تشکیل می شوند‬
 ‫پمپ ها‬
‫(پمپ سانتریفیوژی)‬

‫پدیده کاویتاسیون‬
‫‪NPSH = Net Positive Suction Head‬‬

‫هد مکش مثبت خالص عبارت است از فشار کل سیال در دهانه مکش پمپ نسبت به فشار بخار سیال‬
‫در درجه حرارت پمپاژ سنجدی می شود‬

‫سرعت سیال در دهانه ورودی فشار استاتیک در دهانه ورودی‬

‫کمترین فشار استاتیک مجاز در دهانه ی مکش‬
 ‫پمپ ها‬
‫(پمپ سانتریفیوژی)‬

‫پدیده کاویتاسیون‬
‫روش های کاهش‬ ‫•‬
‫‪ .1‬انتخاب پمپی با سرعت دورانی کمتر‬
‫‪ .2‬تقسیم جریان بین چند پمپ و با استفاده از پمپی با دو دهانع ورودی‬

‫روش های افزایش‬‫•‬

‫‪ .1‬تحت فشار قرار دادن منبع مکش‬
‫‪ .2‬کاهش سرعت سیال در ورود به پمپ‬
‫‪ .3‬کاهش تلفات در لوله مکش‬
 ‫پمپ ها‬
‫(پمپ سانتریفیوژی)‬

‫منحنی های مشخصه پمپ‬

‫برای تعیین شرایط کاری پمپ باید متغیر عای زیر معلوم باشد‬
‫متغیر های هیدرولیکی(دبی ‪ ،‬هد و مکش مثبت خالص)‬ ‫•‬
‫متغیر های مکانیکی (سرعت دورانی یا زاویه ای ‪،‬توان مصرفی یا گشتاور)‬ ‫•‬
‫معموال نمودارها در مقادیر ثابت و دبی متغیر اراِئه می گردد‬
 ‫پمپ ها‬
‫(پمپ سانتریفیوژی)‬

‫مشخصه های سیستم و انتخاپ پمپ‬

 ‫پمپ ها‬
‫(پمپ سانتریفیوژی)‬

‫مشخصه های سیستم و انتخاپ پمپ‬