Download as ppt, pdf, or txt
Download as ppt, pdf, or txt
You are on page 1of 29

qarTuli samarTlis istoria

• Zveli qarTuli samoqalaqo samarTali

• sanivTo samarTali, sakuTrebis ufleba

• valdebulebiTi samarTali

• valdebulebis uzrunvelyofis saSualebebi

2009 GIORGI DAVITASHVILI 1


qarTuli samarTlis istoria
Zveli qarTuli sanivTo samarTali
terminebi:
• nivTi
• saxmari
• uxmari
• WurWeli
• saqoneli

2009 GIORGI DAVITASHVILI 2


qarTuli samarTlis istoria
nivTebis klasifikacia iv. javaxiSvilis mixedviT:
1. saxmari da uxmari
2. moZravi da uZravi
3. WurWeli
`qonebis~ anu mflobelobis saxeebi
1. kanonieri
2. ukanono anu daCemebiT anu ZalmomreobiT
mitacebuli qoneba

2009 GIORGI DAVITASHVILI 3


qarTuli samarTlis istoria
sakuTrebis uflebis warmoSobis saSualebebi:
• Tavdapirveli gza
• nawarmoebi gza
Tavdapirveli gza:
• upatrono nivTis dasakuTreba
• gareuli cxovelebis Tu frinvelebis an nanadirevis
misakuTreba
• samxedro nadavli
• ganZi

2009 GIORGI DAVITASHVILI 4


qarTuli samarTlis istoria

2009 GIORGI DAVITASHVILI 5


qarTuli samarTlis istoria
sakuTrebis uflebis dakargvis safuZvlebi:
• saTanado dawesebulebaSi sakuTrebis uflebis damadasturebeli
sabuTis warudgenloba
• sabuTis arasrulfasovneba an formaluri nakli
• mesakuTris an mqoneblis (mflobelis) gardacvaleba da
memkvidreTa ararseboba
• xandazmulobis vadis gasvla
• mesakuTris mier im pirobebis darRveva, rac dadubuli iyo
adrindel mesakuTresTan an mqonebelTan

2009 GIORGI DAVITASHVILI 6


qarTuli samarTlis istoria

sakuTrebis uflebis saxeebi:


• samefo sakuTreba

• agaraki

• saTemo miwaTmflobeloba

• mamuli
2009 GIORGI DAVITASHVILI 7
Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali

valdebulebis warmoSobis safuZvlebi:


• garigeba (xelSekruleba)
• zianis miyeneba

valdebulebis Sinaarsi
• valdebulebis subieqtebi
• valdebulebis Sesrulebis obieqti
• valdebulebis sagani

2009 GIORGI DAVITASHVILI 8


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali

valdebulebis Sewyvetis safuZvlebi


• valdebulebis Sesruleba
• mxareTa SeTanxmeba valdebulebis
Sewyvetaze
• valdebulebis Seusrulebloba obieqturi
mizezebis gamo (piris gardacvaleba an stiqiuri
movlenebi)
• valdebulebis gaqviTva, “gabra”

2009 GIORGI DAVITASHVILI 9


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali

valdebulebis Sesrulebis uzrunvelyofis


saSualebebi:
• pirgasamtexlo

• be

• Tavdeboba

• giravnoba

2009 GIORGI DAVITASHVILI 10


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
be _ samarTali berZnuli, muxli _ me-4 _ yovlis kacisa jer ars
syidva da gasyidva. da msyidveli da ganmsyidveli igi unda
iyos Serigebulni da dajerebulni faszeda. romelic, rom iyidis
rasme, pirvelad cotas miscems rasme besa. xolo bes
mimcemma Tu Seinanos da aRar iyidos is saqoneli, romelic
rom bed misca, bevri Tu cota, daekargebis mas.
da ukeTu ganmsyidvelman be aRiRos da masukan SeuSalos,
aRar mihyidos, radgan bazari moSala, Tavisi be isev misces,
da erTi imdeni kidev sxva misces.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 11


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
Tavdeboba _ samarTali berZnuli, muxli _ 89-e _ ukeTu dedakaci
Tavisis qmris TavdebaT dadges risaTvisme, nu irwmuneben.
Tavdeboba _ samarTali berZnuli, muxli _ me-200 _ vincavin
eklesiaTa moweseni iyvnen, Tavdebad nuravis daudgebian. xolo
ukeTu xedvides visme Zmasa qristianesa, cils wamebiT
dabizRebulsa anu valisaTvis SewuxebulTa, anu sxvis risaTvisme
sircxvilSi Cavardnilsa ubralod,_ xolo ixilon eklesiis mowesTa,
siyvarulisaTvis RvTisa da ZmaTa moyuarebisaTvis mivides da
TavdebaT daudgen, da is moarCinon, da gamoixsnan im
sasjelisagan. amisTana Tavdeboba saqebelia da ara saZagel.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 12


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
Tavdeboba _ samarTali berZnuli, muxli _ 202-e _ ukeTu vinme
eklesiisa mowesTa iCivlon mosamarTlesTana, mosamarTle
maT Tavdebs nu sTxovs, aramed Tamasuqi gamoarTvan, isic
uficrad. da ebiskopozi nurc Tavdebs miscems da nurc
Tamasuqsa.
muxli 203-e _ ukeTu TeTri vinme aiRos da Tavdebi misces,
TeTris patroni Tavis TeTrs uwinve Tavdebs vera sTxovs,
aramed esre unda qnas: Tavisi movale samarTalSi unda
miiyuanos; ukeTu Tavisi TeTri TavdebTan misces, kargia,
TavdebTan xeli aRar aqus.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 13


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali

muxli_ 203-e (gagrZeleba) _ ukeTu TeTris gamorTmeva


ver SeiZlos, maSin Tavdebisagan unda iTxoos, ukeTu
movale da Tavdebi arsad wasulan da iqiv arian. ukeTu
TeTris amRebi wavida sadame, Tavdebs veras
gamoarTvams. Tavdebi unda miiyvanos samarTalSia
da mosamarTlem piroba daadebinos mas: Tu amdens
xans moiyuanos TeTris amRebi da Tavisi TeTri
miaceminos, kargia; Tu pirobaze ver moiyuanos,
Tavdebma unda misces patronsa.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 14


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
Tavdeboba _ samarTali berZnuli, muxli_ 205-e _ dedakaci
araodes aravisgan Tavdebad ar daiyeneba. da ukeTu daiyenos
vinme Tavdebad, samarTalSi veravin miiyvans dedakacsa.
muxli_ 206-e _ ukeTu dedakacma TeTrisaTvis uTavdebos
viosme da im movalem veRara misces ra, sjuli Seewevis
dedakacsa mas da aras miaceminebs.
xolo ukeTu is dedakaci miiyvanon samarTalSia da im dedakacma
misces is TeTri, im TeTrs veRar gamoiRebs dedakaci,
amisaTvis rome, ratome, ratom misca, Zalad aravin aiRebda.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 15


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali

Tavdeboba_ samarTali somxuri, muxli me-5 _ vin


miicvalos siZe visic, da Tu micvalebulis colis
mamam moindomos qalisa da qalis Svilebis Senaxva,
unda misces Tavdebi mefesa da aiRos bZanebiTa
Senaxvisa patronoba _ da miebaros. da Tu imav
micvalebulma anderZiT Tavisi oblebi visac
saxeldobiv miabaros, imas marTebs movla da ar
eTxoeba mas kacs, anderZiT visTvis mamas
obolTasa miubarebia, Tavdebi.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 16


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali

Tavdeboba_ samarTali somxuri, muxli _ 103-e _


mamas Svilis magierad veravin sTxoos vali,
Tu mamis bZanebiT ar iyo aRebuli, verc
daiWiros siZe simamris Tavze, verc Zma Zmis
Tavze, Tu Tavdebi ar iyunen an Zmisa da an
simamrisa, an Svilisa.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 17


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
Tavdeboba_ beqa-aRbuRas samarTali, muxli 68-e _ glexi
Tu glexsa Tavsmdebad daudges erTisa Ãarisa, anu misis
fasisa ufrosiTa, sapatios kacisa iyos, missa Ãelisa ufalsa
CaarTvevinos Ãeli; da Tu queynis didebulisa da anu
aznaurisa iyos, mas CaarTvevinos. da eseTi, razomca
daudges, uzRos.
da Tu Ãeli ara erios, glexi amas ufrosiTa ver daudgebis,
amad rome ara Rirsa. da misman patronman avad
gaÃados igi glexi.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 18


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
Tavdeboba_ beqa-aRbuRas samarTali, muxli _ 69-e _ Tu
didebuli gina aznauri daudges Tavmdebad, ...rasaca zeda
udges, ...uzRos, saTavdebo raca eweros.
Tavdeboba_ vaxtangis samarTali, muxli 269-e _ kaci rom kacs
TavdebaT undodes dasayeneblad, im kacis batons SehkiTxos
da isre daiyenos. da Tu is kaci wavides sadme, pasuxi imav
Tavisma batonma miaceminos. da Tu ubatonoT daiyenos,
yabuli ar aris, amitom rom, egeba, im Tavdebs imisi ymoba
undodes visac daudgeba, _ da ar iqneba.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 19


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
girao _ beqa-aRbuRas samarTali, muxli 43-e _ Tu kacsa
kacisagan saÃmari miwa windad hqondes, gina yana,
gina venaÃi, gina Wala, gina saxli da ra ginda ra gvari,
ra Jamierad, qveynisa wesiTa, sawindari saÃsari
aZlios, da daaÃsnevinos, misi saqoneli aiRos da adgili
daudvas umizezod, kacTa daxedviTa.
da Tu windulebisa wesiTa ara daiÃsnevinos, naWamiTa
daudvas, mas ukaniT, rome eZlios, raca
memamuleman daificos.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 20


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
girao _ beqa-aRbuRas samarTali, muxli – 83-e _ Tu kacsa kacisa
YTeTri marTebdes savaxSed, anu mamulsa Siga dges
sawindrad da sams weliwads ukaniT ocisa Tavsa TviTo TeTri
daakldes; raJamaca memamule gardaiÃdides da viTacaRa
eWmevinos, da SuaTaRa dahxednes, _ da agre daaklon.
Tu memamule gardaxvewil iyos da verRara eWamos,
mosvlamdis aras emarTlebis, amad rome mas, glax,
Raribobasa uvlia, umamulosa, sabralod. orTave ujobT:
mimcemelsa ausubuqdebis, gamomRebelsa angarebad ara
Seeracxebis winaSe RmrTisa.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 21


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
girao _ samarTali berZnuli, muxli 101-e _ ukeTu vali aiRos vinme
da girao misces, da dasjerdes TeTris patroni, rac xani peimani
daudva, is giraoebi imasTan iyos, kargad Seinaxos.
ukeTu peimani ar daudva da TeTri gamoarTva, da orma
weliwadma Suaze gaiara, Tavisi TeTri aRar misca, arc giraoebi
daixsna, TeTris patronma mowame unda iSovnos, rom im kacs
TeTri emarTos, da mosamarTlesTan mivides, Tu mosamarTlem
samarTali ar uyos, is giraoebi dayidos, patrons amis mets nuras
hkiTxavs, rome aCvenos, Tu TviTon daixsnas, kargia, da Tu
arada, gayidos. Tu nametnavi gardarCes, patronsave misces.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 22


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
girao _ samarTali berZnuli, muxli – 102-e _ ukeTu vali aiRos
vinme da giraod saxli misces anu bostani, da im kacma is
giraoebi, saxli Tu bostani, gaakeTebinos da zeda daxarjos
rame, rodesac giraoebi dayidon, uwin Tavisi Tavni da
sargebeli aiRos, merme rac saxlisa da bostnis gasakeTeblad
daxarja, isic aiRos. Tu TeTri gardarCes, patrons miscen...
muxli – 104-e _ ukeTu vali visme emarTos da ar aZlevdes,
ocdaaTs weliwads unda iTxovdes Tavis TeTrsa. Tu girao
qondes, ormoc wlamdi emarTos da gamoiRos.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 23


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
girao _ samarTali somxuri, muxli, 39-e _ Tu vinc iyidos sofeli,
saxli, baRi, bostani anu saxva ragindara, rac rom giraosaviT
dauc visTanc, Tu im kacman, Tavis gunebiT, gamsyidvelman,
amaze gayidos, amaze gayidos, rom im queyanasa
Seswyenodes rame da sxvas queyanas wasula undodes, da
wavides, da misgan gasyiduli giraos magieri iyos, da mas ukan
is kaci Tu aTs wlamdi movides, isev unda misces man kacman
samkuidro mamuli, da rac mieces, gamoarTvas.
Tu im kacis mosulas ukan erTi weliwadi kidev gavides da ar
moedaos, da erTs weliwads ukan waedaos, veRaras Seuva.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 24


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
girao _ samarTali somxuri, muxli, 53-e _ Tu qondes giraoT, venaxi
Tu miwa, anu saxli, anu yma da sxva ragindara rom giraod
qondes, arc gaeyidos, arc gaeziTos, da arc daegiraoebinos,
mimcemi valisa da amRebni orniv cocxalni iyunen, ragind
ocdaaTi weliwadi gasuliyos, kidev eTxoeba.
muxli, 130-e _ vin misces vali visac da gamoarTvas girao oqro an
vercxli, an sxva ragindara, da eWirebodes TeTris patrons Tavisi
TeTri da uTxras mas giraos patrons, daixsen Seni girao, samjer
kaci gaugzavnos, _ da Tu Tavs Seidvas, is aris, da Tu Tavs ar
Seidvas, bZaneba aqus mas TeTris patrons gayidos girao da
aiRos Tavisi TeTri.
Tu nametnavi iyos, misces, da Tu naklebi iyos, kidev gamoarTvas.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 25


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
133-e _ vinc visgan aiRos vali da daudvas girao, rom iyos miwa, da
dadvan piroba, rome TeTris sargebelSi miwa moxnas, masukan,
rosac TeTri misces, isic Tavni unda misces.
Tu, vin icis, kacman an cxeni, an saxedari, an xari, an furi, an cxvari
miscen, rome piroba dasdvan, rome TeTris sargebelSi eseni
moixmareo da amuSave, saxedarma umuSaos, furma da cxvarma
rZe misces, _ es iyos TeTris sargebelSi.
da romelic iyos meSeni da aaSenos raca, Tu pirobiT TeTris
patronisaTvis isic miucia, imisi unda iyos, Tu arada naSeni
patronisa aris da romelsac darCes naSeni, samwyemsoc man unda
misces.
Tu muaxle misces giraod, misi samsaxuri unda iyos TeTris
sargebelSi.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 26


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali

girao _ samarTali somxuri, muxli, 134-e _ vinc misces


vali visac, gamoarTvas Tavdebica da giraoca, Tu ver
uSovnos TeTris amRebma, rosca eWirebodes TeTris
patronsa TeTri, da gayidon girao, da iyidos
Tavdebma, masukan giraos patronma rome TeTri
iSovnos, SeuZlia gamorTmeva Tavisis giraosi.
Tu maSinve sxvas miyidon, veRaras Seuva masukan.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 27


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
girao _ samarTali somxuri, muxli, 233-e _ Tu vin visgan giraod
daiWiros visic saxli, anu miwa-wyali, anu sxva ram da
moxdes, rom didi xani dayos, marTebuls, sargebelze meti
eWamos mosavlidam, is nametnavi TavnSi Caugdon.
... Tu giraoebisagan gaeyidos rame, TavnSi uangariSon. Tu
tanisamosi iyos da gaecviTos, isic TavnSi unda Caugdon.
da oqrouli da vercxleuli Tu misTvis moeparos visme, TeTris
patronma jeriT unda daamtkicos da dakarguli unda Caigdos
damdebman.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 28


Zveli qarTuli valdebulebiTi samarTali
muxli, 233-e (gagrZeleba) _ da Tu TeTris patrons SeaCndes, rom
tyuilad daeficnos, erTioTxad unda misces giraos patronsa. da
Tu an uficrad Tquas sityuiTa da Zalze dadges, xelT eWiros,
ambobdes, damekargao, erTiorad unda sTxoos.
da Tu laSqarTa da damsxmelTa waeRos, giraos patronma unda
Caigdos.
... Tu pirutyui rame iyos girao da avad ixmaros, mostexos rame
an moklas, Tavni unda daayenos isev, da Tu Tavis dRiT
mokudes, giraos damdebma unda Caigdos.

2009 GIORGI DAVITASHVILI 29

You might also like