TB FREE PAMILYA

MGA BAGAY-BAGAY
TUNGKOL SA MGA BAGA

ROSEMARIE O. LADINES
DOH-NURSE
PANIMULA

Ayon sa Philippine Statistic Authority

(PSA), maraming Pilipino ang
nagkakasakit na may kinalaman sa
ating mga baga tulad ng Pneumonia
at Tuberculosis o TB.

Kaya naman mahalagang alagaan

natin ang ating mga baga.
ANO ANG TUBERCULOSIS O
TB?

Ang Tuberculosis, o TB ay isang

nakakahawang sakit na sanhi ng
bakteryang tinatawag na Mycobacterium
Tuberculosis.

Inaatake ng mga bakterya kadalasan ang

mga baga. Pero pwede rin maapektohan
ang ibang mga bahagi ng katawan tulad ng
utak, leeg at tiyan, o buto.
ANO- ANO ANG
SINTOMAS NG TB?

• Ubong di mawala wala

• Lagnat na di mapaliwanag
• Pagpapawis sa gabi kahit di
naman mainit ang panahon
• Pamamayat o pagbaba ng
timbang
• Pananakit ng likod o dibdib
• Panghihina at kawalan ng gana
kumain
NAGAGAMOT ANG
TUBERCULOSIS O TB!

Libre ang gamutan sa ating

pampublikong health center,
clinic o ospital.

Dapat ay agad mo itong

maagapan para di makahawa
sa iba.
PAANO NAHAHAWAAN
NG TB?

Kung hindi pa nagpapagamot, kayang

makahawa ng 10 iba pang mga tao ang
isang taong may TB.

Kapag umubo, bumahing, dumura o

nagsalita ang isang taong may aktibong
sakit ng TB, sumasama sa hangin ang
bakterya at pwedeng malanghap ng ibang
tao sa bahay o trabaho.
TANDAAN!!!
HINDI NAIPAPASA ANG TB
SA:
• Pakikipagkamay

• Pakikipaghalikan

• Paggamit ng kubyertos

• Hindi naipapamana ang TB

sa mga anak
PAANO NAGKAKAROON
NG TB ANG ISANG TAO?

1. Hawa hawa muna

2. Matutulog ang bakterya

3. Sa paghina ng resistensya,
magigising ang bakterya, dadami at
maghahasik ang sakit
ANO ANG IBA’T IBANG URI
NG TB?
Drug Susceptible TB
• tumatagal ng 6-12 buwan ang
gamutan
• gumagamit ng 4 na ordinaryong
gamot
• bihirang magdulot ng ilang
di kanais nais na pakiramdam (side
effects)
Drug Resistant TB o DR-TB
• Tumatagal ng 9-24 na buwan
• Nangangailangan ng ibang uri ng
gamut na DI KARANIWANG
NABIBILI SA BOTIKA
• May iniksyong 4-6 na buwan o
higit pa
• MAS MARAMING SIDE EFFECTS
NAGAGAMOT BA ANG TB?

• Ang TB ay nagagamot
• Mahalagang huwag magmintis sa
gamutan
• Magtiwala sa ating mga primary
care providers
Gagabayan ka nila sa iyong
paglalakbay para maging TB-FREE
PAANO NAGAGAMOT ANG
TB?
KonsulTayo sa health center, clinic, o ospital:
1. Susuriin kung mayroon kang sintomas ng TB.
Aalamin kung mataas ang tsansa mong
mahawaan lalo na kung ikaw ay:
• Senior
• Contact ng isang taong may TB
• Dating nagka TB
• May sakit na Diabetes, HIV, kanser, o s
akit sa bato o atay
• Nagsisigarilyo
• Underweight
PAANO NAGAGAMOT ANG
TB?
2. Magpa xray

3. Ipasuri ang plema para matiyak

kung TB nga.

4. Kung may TB alamin kung anung

uri ng TB.

5. Huwag uminom ng kung anu anung

gamut ng walang payo ng doctor.

6. Huwag magmintis sa gamutan.

Taposin ang gamutan.
PAANO NAGAGAMOT ANG
TB?
7. Humanap ng Treatment Supporter na
gagabay sa iyong pag-inom ng gamut.

8. Kung nakaranas ng side effects, sabihan

ng iyong treatment supporter, nars, o
doctor.

9. Tumawag sa iyong nars para sa isang

buwang
10. Ipasuri rin ang mga kasama sa bahay
upang malaman kung sila ay nagkaroon
ng TB Infection
MGA KARANIWANG SIDE
EFFECTS NG GAMOT
LABAN SA TB
Ilan sa mga ito ay:

1.Pagkahilo
2. Pagsusuka
3. Pangangati at pamamantal
4. Matingkad na kulay ng ihi, laway o luha
5. Mainit na pakiramdam, pananakit o pangangalay
ng mga paa at kamay

Ipaalam agad sa inyong treatment partner, nars, o doctor

kung may naramdamang side effects
MGA HEALTHY HABITS
PARA SA HEALTHY LUNGS
1. Magtakip kung uubo o babahing
2. Maghugas ng kamay gamit ang sabon at
malinis na tubig
3. Umiwas o itigil ang paninigarilyo
4. Huwag uminom ng alak habang
nagpapagamot
5. Kumain ng sapat at masustansyang
pagkain
6. Kung may diabetes, bantayan ang iyong
nutrisyon
MGA HEALTHY HABITS
PARA SA HEALTHY LUNGS
7. Mag ehersisyo para lumakas ang mga baga at katawan
8. Maging malinis sa pangangatawan upang iwas sa
ibang mga sakit
9. Ayusin ang daloy ng hangin o bentilasyon sa loob ng
bahay
10. Sa tuwing lalabas ng bahay:

• Magsuot ng facemask
• Magtakda ng isang metrong layo mula sa ibang tao
• Maghugas ng lagi ng kamay
PARAAN NG PAGGAMIT NG
BENEPISYO NG PHILHEALTH
a. Alamin ang iyong Philhealth Identification Number
b. Siguradohing tama ang impormasyon na nasa
Member Data Record (MDR) , lalo na ang mga
nakalistang dependents.
c. Iupdate ang MDR kung mayroong kailangan palitan
d. Ang mga susmusunod na serbisyo ay binabayaran ng
Philhealth para sa mga miyembro nito:
• Sputum Exam
• Chest Xray
• Iba pang laboratory test
• Counseling
• Medicine TB-FREE PAMILYA
THANK YOU!