05 - PH M Trù - Cai Chung - Cai Rieng

b) Các cặp phạm trù cơ bản của PBCDV
Phạm trù triết học là hình thức hoạt động

trí óc phổ biến của con người, là
Cái riêng và cái Nội dung và hình
những
chung mô hình tư tưởngthứcphản ánh
những thuộc tính và mối liên hệ vốn có
Nguyên nhân và kết Bản chất và hiện
ở tất
quả cả các đối tượng hiện
tượng thực.
Tất nhiên và ngẫu Khả năng và hiện

nhiên thực
CẶP PHẠM TRÙ
CÁI CHUNG – CÁI RIÊNG
2
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
CÁI CHUNG – CÁI RIÊNG
Khái niệm cái chung, cái riêng, cái đơn nhất
Quan hệ giữa cái riêng và cái chung
Contents
Ý nghĩa phương pháp luận
3
a, Khái niệm
Cái riêng Cái chung Cái đơn nhất
• Contents
Thế nào là cái riêng, cái chung, cái đơn nhất?
4
Cái riêng
là một phạm trù triết học dùng để chỉ một sự vật, một hiện
tượng hay một quá trình riêng lẻ nhất định
Cái riêng rất

Mỗi một sự
Bao nhiêu SV- phong phú và đa
HT thì bấy nhiêu
vật, hiện
cái riêng
dạng
tượng là một
cái riêng
Có vô vàn những cái riêng một quả núi, một con sông,
một tia chớp, một đám mây,
một cơn bão hay một cuộc
cách mạng, bạn, tôi… 5
Cái chung
là một phạm trù triết học dùng để chỉ những mặt, những yếu tố, những bộ phận, những
thuộc tính chung không những có ở một kết cấu vật chất nhất định mà còn được lặp lại
trong nhiều sự vật, hiện tượng hay quá trình riêng lẻ khác
Cái phổ biến là cái chung của tất cả các

1 qưe sự vật, hiện tượng trong một lĩnh vực
mà ta nghiên cứu
Cái đặc thù là cái chung của một sự vật

2 hoặc của nhóm sự vật trong lĩnh vực
nói trên
6
Nội dung 01 Nội dung 02 Nội dung 03
Cái chung căn bản chi

Cái chung không phối sự vận động và
Cái chung căn căn bản là phát triển của sự vật,
bản là cái chung những cái chung còn cái chung không
thuộc về bản căn bản ảnh hưởng ít
nằm ngoài bản hoặc nhiều đến sự
chất của sự vật. chất vận động và phát
triển của sự vật
7
Cái đơn nhất
là một phạm trù triết học dùng để

ĐƠN chỉ những nét, những mặt, những
yếu tố, những bộ phận, những thuộc
tính… chỉ có ở một kết cấu vật chất
nhất định mà không được lặp lại ở
những kết cấu vật chất khác.
NHẤT
Thủ đô Hà Nội
8
QUAN HỆ GIỮA CÁI CHUNG- CÁI RIÊNG
Thứ nhất
Cái chung chỉ tồn tại trong
01 cái riêng và thông qua cái

riêng mà biểu hiện sự tồn tại
của mình
Cái chung là những mặt, những thuộc tính

giống nhau có ở các sự vật, hiện tượng
Những mặt, những thuộc tính đó là những

bộ phận của cái riêng
Không có các sự vật, hiện tượng thì không thể có

cái chung
Không có cái chung tồn tại thuần tuý bên ngoài cái
riêng
9
Động vật có xương sống,
ở dưới nước, thở bằng
mang, bơi bằng vây
10
Thứ hai, cái riêng chỉ tồn tại trong mối liên hệ với cái
chung.
Cái riêng tồn tại độc lập, Bất cứ cái riêng nào bao giờ
nhưng sự tồn tại độc lập đó cũng tồn tại trong những mối
liên hệ, những mối liên hệ dẫn
không có nghĩa là cái riêng đến một hoặc một số cái
hoàn toàn cô lập với cái khác chung nào đó.
2
Bất cứ cái riêng nào cũng Kết quả của sự biến hóa vô
đều không tồn tại vĩnh
cùng tận này là tất cả các cái
viễn, nó luôn biến đổi
thành cái khác. riêng đều có liên hệ với nhau
11
Thứ ba, cái riêng là cái toàn bộ, phong phú hơn cái chung.
Còn cái chung là cái bộ phận nhưng sâu sắc hơn cái riêng
1 2
Cái riêng là cái toàn

bộ, phong phú hơn
Nói cách khác, cái
cái chung vì ngoài
riêng phong phú hơn
những đặc điểm ra
cái chung vì ngoài cái
nhập vào cái chung,
chung, trong cái
cái riêng còn có
riêng còn có cái đơn
những đặc điểm riêng
nhất.
biệt mà chỉ riêng nó
có.
12
13
14
Cái chung sâu sắc hơn cái riêng là bởi vì: Cái chung là
cái gắn liền với bản chất của sự vật, hiện tượng.
Cái chung phản ánh những thuộc tính,

những mối liên hệ ổn định, tất nhiên, lặp
lại ở nhiều sự vật, hiện tượng cùng loại
Cái chung là cái qui định phương hướng

tồn tại và phát triển của sự vật, hiện
tượng
Thay đổi số cạnh, số góc của tam giác, chắc chắn cuốn sách cũng như
hình tam giác sẽ không còn là nó nữa 15
Thứ tư, trong những điều kiện nhất định, cái đơn nhất
có thể chuyển hóa thành cái chung và ngược lại, cái
chung có thể chuyển hóa thành cái đơn nhất.
01 Có sự chuyển hóa lẫn nhau là vì các sự vật

hiện tượng luôn luôn vận động và biến đổi
không ngừng
02 Từ cái đơn nhất thành cái chung là biểu hiện

của quá trình cái mới ra đời thay thế cái cũ.
Đó là xu thế vận động tích cực ở sự vật.
03 Từ cái chung thành cái đơn nhất là biểu hiện

của quá trình cái cũ, cái lạc hậu bị phủ định.
Đây là xu hướng vận động đi xuống ở sự vật.
16
C. Ý NGHĨA PHƯƠNG PHÁP LUẬN
Vì cái chung Do đó, chỉ có thể

chỉ tồn tại tìm cái chung
trong cái riêng, Không được
trong cái
xuất phát từ cái
riêng, thông tìm cái chung
riêng, từ những
qua cái riêng sự vật, hiện bên ngoài mỗi
mà biểu hiện tượng cụ thể chứ cái riêng
sự tồn tại của không được xuất
phát từ ý muốn
mình.
chủ quan của con
người.
17
*
*
Nếu không giải
* quyết những vấn
đề lý luận chung
Giải quyết
thì sẽ không
Cái riêng gắn những vấn đề
tránh khỏi sa
bó chặt chẽ với riêng không vào tình trạng
cái chung, thể lảng tránh mò mẫm, tuỳ
không tồn tại ở việc giải quyết tiện, kinh
bên ngoài mối những vấn đề nghiệm chủ
liên hệ dẫn tới chung nghĩa
cái chung
18
Trong những điều kiện nhất định cái đơn nhất có thể
1 biến thành cái chung, và ngược lại cái chung có thể
biến thành cái đơn nhất
Trong hoạt động thực tiễn cần phải tạo điều kiện
thuận lợi để cái đơn nhất có lợi cái mới trở thành
2 cái chung
Đồng thời, biến cái chung bất lợi, cái cũ trở

thành cái đơn nhất rồi dần dần xoá bỏ nó
3
19

05 - PH M Trù - Cai Chung - Cai Rieng

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

05 - PH M Trù - Cai Chung - Cai Rieng

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

05 - PH M Trù - Cai Chung - Cai Rieng

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

b) Các cặp phạm trù cơ bản của PBCDV

Phạm trù triết học là hình thức hoạt động

Tất nhiên và ngẫu Khả năng và hiện

CÁI CHUNG – CÁI RIÊNG

Khái niệm cái chung, cái riêng, cái đơn nhất

Quan hệ giữa cái riêng và cái chung

Cái riêng Cái chung Cái đơn nhất

Cái riêng rất

Cái phổ biến là cái chung của tất cả các

Cái đặc thù là cái chung của một sự vật

Cái chung căn bản chi

là một phạm trù triết học dùng để

01 cái riêng và thông qua cái

Cái chung là những mặt, những thuộc tính

Những mặt, những thuộc tính đó là những

Không có các sự vật, hiện tượng thì không thể có

Cái riêng là cái toàn

Cái chung phản ánh những thuộc tính,

Cái chung là cái qui định phương hướng

01 Có sự chuyển hóa lẫn nhau là vì các sự vật

02 Từ cái đơn nhất thành cái chung là biểu hiện

03 Từ cái chung thành cái đơn nhất là biểu hiện

Vì cái chung Do đó, chỉ có thể

Đồng thời, biến cái chung bất lợi, cái cũ trở

You might also like