PRZYCZYNY I SKUTKI INFLACJI

Zuzanna Wiech 2P
 Czym jest inflacja?

Inflacja -  to proces ogólnego wzrostu poziomu cen towarów i usług

w gospodarce, utrzymujący się przez dłuższy czas. Prowadzi do
spadku siły nabywczej pieniądza krajowego – czyli za tę samą
kwotę, możemy kupić mniej danego towaru. Najprościej tłumacząc,
stuzłotowy banknot w wyniku inflacji traci swą wartość, chociaż jego
nominał nie ulega jakiejkolwiek zmianie. Inflacja może być również
określana jako wynik nadwyżki globalnego popytu nad podażą.
 Stopa inflacji
Miarą inflacji jest tzw. stopa inflacji. Stopa inflacji określa procentową
zmianę poziomu cen w danym czasie. Najczęściej oblicza się ją dla kwartału
lub roku. Stopa inflacji w łatwy sposób pozwala porównać względem siebie
sytuację gospodarczą w dwóch wybranych okresach. Należy wspomnieć, że
stopa inflacji może być dodatnia i ujemna. W pierwszym przypadku mamy do
czynienia z inflacją (powszechny wzrost cen). Natomiast w drugim przypadku
występuje deflacja (powszechny spadek cen).

Wzór na obliczenie stopy inflacji:

[( poziom cen w roku t – poziom cen w roku t -1) / poziom cen w roku t -1] *
100%
t = badany okres czasu
t-1 = okres poprzedzający
 Wskaźnik CPI

Indeks cen konsumpcyjnych (ang. Consumer Price Index) – indeks zmiany

cen towarów i usług konsumpcyjnych. Indeks ten stanowi średnią ważoną cen
towarów i usług nabywanych przez przeciętne gospodarstwo domowe. Przy
obliczaniu indeksu bierze się pod uwagę tzw. statystyczny koszyk zakupów.
Taki koszyk tworzony jest przez Główny Urząd Statystyczny, który tworzy go
na podstawie badań budżetów gospodarstw ( ustala ile w danym roku i co
kupuje gospodarstwo domowe oraz jaki jest udział poszczególnych produktów
i usług w łącznych wydatkach.
Wzór:
CPIt* 100
Ct = koszyk cenowy w okresie bieżącym
C0 = koszyk cenowy w okresie bazowym
 Wskaźnik PPI

Wskaźnik cen dóbr produkcyjnych (ang. Producer Price Index) – miernik obrazujący
zmiany poziomu cen ustalanych przez producentów na różnych etapach procesu
wytwarzania dóbr. Jest powszechnie stosowany jako jedna z miar poziomu inflacji. W
Polsce wskaźnik ten odnosi się do cen produkcji sprzedanej przemysłu i jest obliczany
oraz publikowany przez Główny Urząd Statystyczny. Konkrektnie używa się go do
ustalenia zmian cen bazowych w czterech sektorach:
• górnictwie i wydobywaniu,
• przetwórstwie przemysłowym,
• dostawie wody, gospodarowaniu ściekami i odpadami,’
• zaopatrywaniu w gaz, parę wodną oraz gorącą wodę.
 Rodzaje inflacji
Ze względu na przyczynę wywołującą inflację wyróżniamy:
• inflację popytową, w której przyczyną wzrostu cen jest nadmierny popyt w stosunku do
istniejącej podaży. Nazywana jest również inflacją pieniężną ze względu na nadmierną ilość
pieniądza w obiegu.
•inflację kosztową, w której przyczyną wzrostu cen są rosnące koszty produkcji.
•inflację strukturalną, której przyczyną jest niedostosowanie struktury produkcyjnej do
zmieniających się potrzeb nabywców. Inflacja strukturalna ma charakter inflacji popytowo -
kosztowej.

Ze względu na natężenie procesów inflacyjnych wyróżniamy:

• inflację pełzającą, gdy wzrost cen nie przekracza kilku procent rocznie, nie powodująca
zakłóceń w przebiegu procesów gospodarczych, poddająca się kontroli
•inflację kroczącą, gdy wzrost cen wynosi kilkanaście procent, wywołująca określone
zachowania podmiotów gospodarczych, zaczyna się wymykać spod kontroli
•inflację galopującą, gdy procent wzrostu cen wyraża się liczbą dwucyfrową i mogą
powstawać napięcia o charakterze społeczno - gospodarczym (np. strajki), osłabienie
systemów motywacyjnych, zahamowanie wzrostu gospodarczego.
•hiperinflację, gdy następuje szybka (często błyskawiczna) utrata wartości pieniądza i
gwałtowny wzrost cen spowodowany na ogół inflacjogennym finansowaniem przez państwo
wydatków budżetowych.
 Przyczyny inflacji

•nadmierna - w porównaniu z podażą dóbr - ilość pieniądza w gospodarce,

•kłopoty finansowe państwa i konieczność finansowania deficytu budżetowego,
•nadmierny wzrost płac w gospodarce,
znaczny wzrost cen surowców energetycznych np. wzrost cen ropy naftowej
•ograniczenie podaży dóbr np. zboża z powodu nieurodzaju, ropy naftowej w
związku z ograniczeniami limitów wydobycia przez OPEC,
•wysokie obciążenia podatkowe,
•nadmierna ilość monopoli w gospodarce,
• nagły, znaczący wzrost kosztów produkcyjnych,
• długookresowe dodatnie saldo bilansu handlowego,
• wadliwa struktura gospodarki,
• nadmierna akcja kredytowa banków
 Skutki inflacji dla konsumentów

•utrudnione prowadzenie działalności gospodarczej – w warunkach wysokiej bądź

wahającej się inflacji przedsiębiorcy mogą mieć trudność z ustalaniem cen dla swoich
produktów i usług w przyszłości,

•mniejsza liczba inwestycji – skutkiem dynamicznie zmieniającej się inflacji jest

trudniejszy dostęp do kredytów i ostrożniejsze podejście przedsiębiorców do
inwestycji,

•droższe kredyty hipoteczne – to możliwy skutek inflacji, który dotyka większość

obywateli. W warunkach niepewności gospodarczej banki zabezpieczają się wyższą
marżą i minimalnym wkładem własnym, co ogranicza możliwość zakupu mieszkania
lub domu,

•wyższe podatki – ponieważ rządy z opóźnieniem dostosowują progi podatkowe do

inflacji, w okresie powszechnego wzrostu cen obywatele płacą realnie wyższe
podatki.  
 Skutki inflacji dla konsumentów (c.d.)

•koszty zdartych zelówek – w warunkach wysokiej inflacji, konsumenci

poszukują bezpiecznego miejsca dla swoich pieniędzy – nie przechowują jej w
gotówce w domach, ale lokują je na lokatach i kontach oszczędnościowych, po to,
aby chronić swoje oszczędności przed utratą wartości,

•niepewny rzeczywisty zysk – konsumentom, którzy lokują swoje oszczędności

na lokatach terminowych, trudno jest określić przyszły poziom inflacji. Może
bowiem okazać się, że mimo pokaźnej sumy, którą zainwestowali, osiągną oni
realną stratę.

•niejednakowe tempo inflacji dla różnych produktów – jest ona szczególnie

szkodliwa, gdy wzrost cen dotyczy produktów pierwszej potrzeby, np. paliwa, lub
żywności, gdyż dotyka ona najbiedniejszą grupę konsumentów.
 Skutki inflacji dla przedsiębiorców

•efekt zmiany karty dań – to zjawisko, które w warunkach wysokiej inflacji

polega na konieczności częstszego dostosowywania cen, co wiąże się z
dodatkowymi kosztami dla przedsiębiorców,

• mniejsza liczba inwestycji – skutkiem dynamicznie zmieniającej się inflacji,

są trudności z otrzymaniem kredytów, co przekłada się na ostrożność
przedsiębiorców w podejmowaniu decyzji o inwestycjach,

• częste zmiany cenników - przedsiębiorstwa oferujące swoje usługi, np.

restauracje, sklepy, piekarnie i wiele innych muszą nieustannie dokonywać
korekt w swoich cennikach. Jest to konieczne, aby dostosować poziom cen
do aktualnie panujących w gospodarce warunków ekonomicznych.

•duży spadek poziomu zaufania do pieniędzy - inflacja sprawia, że w

niektórych sytuacjach rozmaite transakcje nie dochodzą do skutku, ponieważ
waluta oferowana przez jednego z kontrahentów jest zbyt słaba. Ryzyko
bardzo dużej utraty wartości pieniądza sprawia, że otrzymane w ramach
transakcji banknoty będą nadawały się wyłącznie do rozpalenia ogniska;
 Pozytywne skutki inflacji:

Niewysoka inflacja wywiera korzystny wpływ na gospodarkę:

• zwrot długów według niższej wartości pieniądza,
• zapłata za towary pieniądzem o niższej wartości,
• możliwość podwyższania cen przez producentów,
• właściciele depozytów w złocie, kamieniach szlachetnych i dziełach
sztuki, osiągają wyższe dochody,
• obniżenie stopy procentowej,
• obniżenie realnych płac (pracownikom płaci się realnie mniej za tę samą
pracę)
 Polityka antyinflacyjna

Polityka antyinflacyjna ma na celu przełamanie takiego zjawiska

gospodarczego jak inflacja. Należy do niej:

1. Teoria monetarna: zmniejszenie ilości pieniądza (np. przez

zwiększenie rezerwy obowiązkowej albo atrakcyjne oprocentowanie
depozytów w banku centralnym,

2. Teoria popytowa:
• ograniczenie wydatków budżetowych,
• wzrost podatków,
• zmniejszenie podaży pieniądza przez sprzedaż papierów
wartościowych,
• podniesienie stóp redyskontowych
• Podniesienie stopy rezerw obowiązkowych
 Inflacja w Polsce

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) w październiku 2021 r.

w porównaniu z analogicznym miesiącem ubiegłego roku wzrosły o 6,8
proc. - wynika z najnowszego komunikatu Głównego Urzędu
Statystycznego. Względem września wskaźnik CPI podniósł się o 1,0 proc.
Po raz pierwszy od 20 lat inflacja przekroczyła 6%.
Źródła:

https://www.bancovo.pl/baza-wiedzy/blog-finansowy/co-to-jest-inflacja/
https://businessinsider.com.pl/poradnik-finansowy/co-to-jest-inflacja-i-d
eflacja/pcqc0x7
https://www.gpwinfostrefa.pl/czym-jest-stopa-inflacji-wzor-jak-obliczyc/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wska%C5%BAnik_cen_towar%C3%B3w_i
_us%C5%82ug_konsumpcyjnych
https://businessinsider.com.pl/inflacja
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wska%C5%BAnik_cen_d%C3%B3br_prod
ukcyjnych
https://www.bnpparibas.pl/blog/co-to-jest-inflacja-i-jak-wplywa-na-zycie
-przecietnego-kowalskiego
https://www.gpwinfostrefa.pl/co-to-jest-inflacja/
https://www.17bankow.com/poradniki/793/
co-to-jest-inflacja-najwazniejsze-informacje
https://pl.puntomarinero.com/anti-inflationary-policy-the-essence/
https://www.bankier.pl/wiadomosc/Inflacja-w-Polsce-w-pazdzierniku-20
21-r-wstepne-dane-GUS-8214508.html