A04101 SAINS

Bab 6
Koordinasi Badan

https://t.me/sainsSPM2K19
 2.1 Memahami Koordinasi Badan

Maksud :

Contoh :
Apabila kita berada di kawasan yang sejuk, badan
akan cuba menyesuaikan diri dengan suhu
persekitaran.
 Organ deria menghantar
maklumat ke sistem saraf
dan sistem endokrin

Maklumat dan
hormon dihantar ke
Otak mentafsir organ sasaran
maklumat

Organ sasaran
bertindakbalas dan
menghasilkan tindakan

Kelenjar merembes
hormon
Organ deria
menerima
rangsangan
daripada
persekitaran

Sistem Koordinasi Badan

6.1 Sistem Endokrin
Manusia

https://t.me/sainsSPM2K19
Apabila ternampak seekor ular …

Kelenjar endokrin merembeskan

hormon yg menyebabkan
peningkatan:
• Kadar denyutan jantung
• Kadar pernafasan
• Tekanan darah
• Aras glukosa darah
• Kadar metabolisme

Kesan

• Lebih banyak glikogen simpanan ditukar

menjadi glukosa
• Jantung mengepam lebih banyak darah
LARI DENGAN utk bekalkan lebih banyak oksigen &
LAJU glukosa ke otot
• Otot mendapat lebih tenaga
https://t.me/sainsSPM2K19
Sistem Endokrin dan Fungsinya
• Sistem endokrin = salah satu sistem di dlm badan yg
mengkoordinasikan fungsi badan yg melibatkan bahan kimia
• Fungsi: hantar maklumat ke seluruh badan menggunakan
hormon

• Hormon = bahan kimia organik (sejenis protein) yg dirembeskan

oleh kelenjar endokrin

• Kelenjar endokrin ialah kelenjar tanpa duktus kerana hormonnya

tidak dibawa melalui duktus, tetapi dirembeskan secara terus ke
dlm sistem peredaran darah utk diedarkan ke seluruh badan

• 1 jenis hormon boleh mempunyai lebih drpd 1 organ sasaran

https://t.me/sainsSPM2K19
6.1.1 Sistem Endokrin dan Fungsinya
Mengkoordinasikan
Ialah Fungsi aktiviti badan dgn
Kelenjar
Kelenjar bergerak balas
tanpa
endokrin terhadap
duktus
rangsangan drpd
Merembeskan persekitaran
- Sejenis protein
- Dirembeskan dlm
kuantiti yg sedikit
- Merangsang fungsi Hormon
tisu/organ khusus
- Kesan yg lama Dibawa oleh peredaran
- Gerak balas yg perlahan darah ke

Mempunyai reseptor sesuai yg boleh

Organ
mengenal & bergerak balas terhadap
sasaran hormon yg tertentu
https://t.me/sainsSPM2K19
Kelenjar Endokrin pada Manusia Kelenjar Pituitari
- Terletak di bawah
serebrum
- Juga dikenali sbg
kelenjar induk
kerana hasilkan
hormon yg
mengawal
kelenjar endokrin
yg lain
Kelenjar Adrenal
Kelenjar Tiroid
- Terletak di atas
- Terletak di dpn
ginjal
trakea

Pankreas
- Terletak di
belakang perut

Ovari
- Sepasang
- Terletak di dlm
Lelaki Perempuan ruang pelvis

https://t.me/sainsSPM2K19
Fungsi Hormon yg Dirembeskan oleh Kelenjar Endokrin
Hormon antidiuresis • Kawal kuantiti air yg diserap semula
(ADH) oleh ginjal
Hormon pertumbuhan • Merangsang pertumbuhan di
Kelenjar (GH) peringkat kanak-kanak
pituitari • Kekalkan komposisi badan sihat org
dewasa
• Kekalkan jisim otot & jisim tulang org
dewasa

Tiroksina • Kawal kadar metabolisme badan

Kelenjar • Kawal pertumbuhan &
tiroid perkembangan fizikal dan mental
dlm kanan-kanak

Adrenalina Menyediakan badan utk bertindak dlm

keadaan kecemasan, dgn
• ↑ kadar metabolisme
Kelenjar • ↑ kadar denyutan jantung
adrenal • ↑ aras glukosa dlm darah
• Membesarkan saiz anak mata
https://t.me/sainsSPM2K19
Fungsi Hormon yg Dirembeskan oleh Kelenjar Endokrin
Insulin • Kawal aras glukosa di dlm darah
(merangsang sel hati menukarkan
Pankreas glukosa berlebihan kpd glikogen utk
disimpan di dlm hati)

Estrogen • Kawal ciri-ciri seks sekunder

perempuan (e.g. perkembangan
payudara & pembesaran pinggul)
• Merangsang penghasilan ovum
Ovari • Menyediakan uterus utk penempelan
embrio

Progesteron • Mengekalkan ketebalan dinding

uterus utk penempelan embrio
Testosteron • Kawal perkembangan ciri-ciri seks
sekunder lelaki (e.g. pertumbuhan
Testis misai & suara yg garau)
• Merangsang penghasilan sperma

https://t.me/sainsSPM2K19
6.1.2 Punca & Kesan Ketidakseimbangan Hormon
kepada Kesihatan
• Kadar rembesan hormon mesti seimbang dgn fungsinya

• Ketidakseimbangan hormon:
 = kelebihan/kekurangan hormon yg dirembeskan oleh kelenjar
endokrin
 Boleh menyebabkan penyakit
 Mungkin disebabkan oleh:
 Gaya hidup & pemakanan yg tidak sihat
 Terdedah kpd sinaran berbahaya

https://t.me/sainsSPM2K19
Ketidakseimbangan Sistem Endokrin
Hormon tiroksina
Kekurangan Hormon
• Kadar metabolisme ↓
• Tidak tahan sejuk
• Kurang tenaga
• Cenderung menjadi gemuk
• Goiter
• Perkembangan fizikal & mental
terbantut pada kanak-kanak
(kreatinisme)
Goiter
Hormon yang Berlebihan
• Kadar metabolisme ↑
• Sentiasa berasa panas &
berpeluh
• Kuat selera makan & sukar tidur
• Cenderung menjadi kurus
• Goiter, bola mata yg menonjol
keluar
Mata yg menonjol
https://t.me/sainsSPM2K19
Ketidakseimbangan Sistem Endokrin
Hormon Antidiuresis (ADH)
Kekurangan Hormon Hormon yang Berlebihan
• Air tidak dpt diserap semula di • Sakit kepala
duktus pengumpul di ginjal • Pening
• Penghasilan urin yg berlebihan
• Sentiasa berasa dahaga
• Menyebabkan diabetes
insipidus

Hormon Insulin
Kekurangan Hormon Hormon yang Berlebihan
• Glukosa berlebihan tidak dpt • Aras glukosa rendah (=
ditukar menjadi glikogen hipoglisemia)
• Aras glukosa darah ↑
• Menyebabkan diabetes melitus

https://t.me/sainsSPM2K19
Ketidakseimbangan Sistem Endokrin
Hormon Pertumbuhan
Kekurangan Hormon Hormon yang Berlebihan
• Kekerdilan • Pertumbuhan tidak terkawal
• Akromegali (Kegergasian)

Akromegali

Normal

Kekerdilan

https://t.me/sainsSPM2K19
Ketidakseimbangan Sistem Endokrin
Testosteron
Kekurangan Hormon Hormon yang Berlebihan
• Lambat akil baligh • Sifat kelelakian pada wanita
• Bilangan sperma yg rendah

Estrogen
Kekurangan Hormon Hormon yang Berlebihan
• Perkembangan ciri-ciri seks • Sifat keperempuanan pada
sekunder perempuan terjejas lelaki

Progesteron
Kekurangan Hormon Hormon yang Berlebihan
• Masalah haid • -
• Sakit kepala
• Sembelit
• Keguguran kandungan
https://t.me/sainsSPM2K19
1) Apakah maksud hormon?
2) Apakah kelenjar-kelenjar endokrin utama di dalam badan
manusia?
3) Namakan hormon yg dirembeskan oleh
 Kelenjar tiroid
 Kelenjar adrenal
 Pankreas
 Testis

4) Apakah fungsi hormon yg dihasilkan oleh kelenjar berikut?

 Kelenjar tiroid
 Ovari
 Pankreas
https://t.me/sainsSPM2K19
6.2 Gangguan Kepada
Koordinasi Badan

https://t.me/sainsSPM2K19
• Pengambilan dadah di luar kawalan ialah salah satu faktor utama
gangguan kpd koordinasi badan
• Juga boleh menyebabkan ketagihan

• Dadah = bahan kimia yg dpt mengganggu fungsi neuron dgn

melambatkan pergerakan impuls di dlm neuron

• Penagih akan mengalami simptom penarikan jika tidak dpt

mengambil dadah
• Cth simptom penarikan: menggigil, loya, resah, sedih

• Faktor-faktor penyalahgunaan dadah

• Sifat ingin tahu
• Pengaruh rakan sebaya
• Mencari keseronokan
• Ingin mengatasi kesedihan/ melupakan masalah
https://t.me/sainsSPM2K19
6.2.1 Jenis-jenis Dadah
❶ Penenang

• Menghalang/Melambatkan
pergerakan impuls dlm koordinasi
badan
• Mengantuk & kurang cemas
• Kesan berfgantung pada dos yg
diambil
• Cth: alkohol, barbiturat ❷ Perangsang

• Mempercepat pergerakan impuls

dlm koordinasi badan
• Sangat yakin & berwaspada
terhadap perubahan sekeliling
• Kesan bergantung pada dos yg
diambil
• Cth: amfetamina, metamfetamin
https://t.me/sainsSPM2K19
6.2.1 Jenis-jenis Dadah
❸ Inhalan

• Bahan kimia yg boleh disedut

Persepsi: pemprosesan & menerusi pernafasan
interpretasi impuls deria • Halusinasi
• Kerosakan otak, peparu & ginjal
• Cth: pelarut, bahan gas

❹ Halusinogen

• Mengubah laluan impuls di dlm

otak
• Khayal; menjejaskan persepsi
• Menjejaskan koordinasi otot
• Halusinasi
• Cth: ketamin, LSD (dietilamida
asid lisergik)
Halusinasi: terdengar
suara-suara & terlihat
objek-objek yg tidak
wujud
https://t.me/sainsSPM2K19
Kesan Penyalahgunaan Dadah
Dadah
Kesan
Merangsang Melambatkan
• Degupan jantung
Sistem Saraf • Degupan jantung
• Kadar pernafasan • Kadar pernafasan
• Tekanan darah Menyebabkan • Tekanan darah

• Ganguan persepsi
• Halusinasi
• Ilusi

• Lebih bertenaga • Lambat bergerak balas

• Aktif terhadap rangsangan
• Perasaan tidak menentu • Mengantuk
• ganas • Koordinasi otot yg lemah

https://t.me/sainsSPM2K19
6.2.2 Kesan Penyalahgunaan Dadah & Alkohol kepada
Koordinasi Badan
❶ Ketidakseimbangan hormon
• Badan mengalami gangguan koordinasi
• Badan terdedah kpd bahaya & kecederaan
• Tubuh badan mengalami pertumbuhan yg melampau ATAU tidak
berlaku perkembangan jika kelenjar pituitari rosak
• Perkembangan seks sekunder terbantut jika estrogen &
testosteron gagal berfungsi secara normal

• Perubahan fizikal & mental penghidap dadah: badan terlalu besar

& tinggi, terlalu kurus, murung, kurang daya ingatan

https://t.me/sainsSPM2K19
6.2.2 Kesan Penyalahgunaan Dadah & Alkohol kepada
Koordinasi Badan
❷ Pertuturan tidak jelas
• Alkohol memberi kesan buruk kpd serebrum (bahagian otak yg
kawal pertuturan manusia) → pertuturan yg tidak jelas & meracau

❸ Tindakan refleks yg lambat

• Bahan kimia psikoaktif dlm dadah & alkohol melambatkan gerak
balas sistem saraf terhadap rangsangan
• Bahan kimia ini berada di antara neuron aferen & interneuron
→ menghalang pergerakan impuls → melambatkan proses
penghantaran maklumat ke otak

• Terutamanya individu yg minum alkohol berlebihan

https://t.me/sainsSPM2K19
6.2.2 Kesan Penyalahgunaan Dadah & Alkohol kepada
Koordinasi Badan
❹ Hilang keseimbangan
• Dadah & alkohol → Koordinasi otot lemah → Cara berjalan tidak
betul, terhuyung-hayang, hilang keseimbangan badan

https://t.me/sainsSPM2K19
https://t.me/sainsSPM2K19
6.2.2 Kesan Penyalahgunaan Dadah & Alkohol kepada
Kesihatan Fizikal dan Mental
❶ Sirosis hati
• Pengambilan alkohol & dadah dlm jumlah yg banyak dan
berterusan → kesan toksik kpd hati → sirosis hati

• Sirosis hati = keadaan hati mengalami kerosakan yg kronik,

berparut, mengeras dan tidak berfungsi seperti hati yg sihat
• Parut akan merebak secara perlahan-lahan sehingga fungsi hati
hilang sepenuhnya

https://t.me/sainsSPM2K19
6.2.2 Kesan Penyalahgunaan Dadah & Alkohol kepada
Kesihatan Fizikal dan Mental
❷ Ulser perut/ Ulser peptik
• Perut menghasilkan asid yg berlebihan → luka (iritasi & radang)
pada selaput di dlm perut
• Simptom/Gejala:
• Pedih/sakit di kawasan ulu hati
• Berasa kembung perut
• Loya; muntah
• Gejala yg lebih serius: muntah darah; najis berwarna hitam

https://t.me/sainsSPM2K19
6.2.2 Kesan Penyalahgunaan Dadah & Alkohol kepada
Kesihatan Fizikal dan Mental
❸ Perlakuan ganas
• Dadah (seperti amfetamina) → mengaktifkan sel-sel otak &
meningkatkan kadar metabolisme → aktif, tidak dpt tidur, bersikap
ganas & agresif
• Individu yg mabuk/hilang kewarasan fikiran (minum akohol
berlebihan) akan berkelakuan seperti orang gila:
• Ketawa berseorangan
• Bertindak di luar kawalan
• Menjadi ganas

❹ Halusinasi
• Dadah (e.g. ganja) mengubah persepsi seseorang pengguna
• Pengguna mengalami halusinasi, paranoid (perasaan syak
wasangka), takut terhadap orang lain
• Halusinasi menyebabkan kelakuan yg agresif terhadap orang lain
6.2

https://t.me/sainsSPM2K19
https://t.me/sainsSPM2K19